Chapter 27: Organic Chemistry

Slides:



Advertisements
Benzer bir sunumlar
el ma 1Erdoğan ÖZTÜRK ma ma 2 Em re 3 E ren 4.
Advertisements

Yrd. Doç. Dr. Mustafa Akkol
BDP 2014 YEREL SEÇİM PERFORMANSI. GENEL VERİLER - 1 ● TOPLAM KAZANILAN BELEDİYE SAYISI 101 (2009'da 78) ● KAZANILAN İL SAYISI BŞB / 8 İL ● KAZANILAN.
SAYI TABLOSU 100 İçinde Doğal Sayılar Başla Hazırlayan:Metin CEYLAN.
Prof.Dr.Şaban EREN Yasar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi
Değişkenler ve bellek Değişkenler
DOĞAL SAYILAR.
PROBLEM ÇÖZME TEKNİKLERİ
T.C. İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ Arapgir Meslek YÜKSEKOKULU
TİE Platformu Yürütme Kurulu Başkanı
Atlayarak Sayalım Birer sayalım
ÇÖZÜM SÜRECİNE TOPLUMSAL BAKIŞ
BEIER CÜMLE TAMAMLAMA TESTİ
Diferansiyel Denklemler
ÖRNEKLEME DAĞILIŞLARI VE TAHMİNLEYİCİLERİN ÖZELLİKLERİ
VOLEYBOL İNDEKS (OYUNCULARIN FİZİK YETENEKLERİNİN ÖLÇÜMÜ)
ALIŞVERİŞ ALIŞKANLIKLARI ARAŞTIRMASI ÖZET SONUÇLARI Haziran 2001.
Orta Öğretimden Üniversiteye Gelen Öğrencilerin Temel Bilgisayar Bilgilerinin İl ve Bölge Bazında İncelenmesi: Karadeniz Teknik Üniversitesi Uygulaması.
KIR ÇİÇEKLERİM’ E RakamlarImIz Akhisar Koleji 1/A.
HOŞGELDİNİZ 2005 Yılı Gelir Vergisi Vergi Rekortmenleri
HİSTOGRAM OLUŞTURMA VE YORUMLAMA
Soruya geri dön
Prof. Dr. Leyla Küçükahmet
MÜRŞİT BEKTAŞ 1-A SINIFI
CAN Özel Güvenlik Eğt. Hizmetleri canozelguvenlik.com.tr.
GÖK-AY Özel Güvenlik Eğt. Hizmetleri
“Dünyada ve Türkiye’de Pamuk Piyasaları ile İlgili Gelişmeler”
1/20 PROBLEMLER A B C D Bir fabrikada kadın ve çocuk toplam 122 işçi çalışmaktadır. Bu fabrikada kadın işçilerin sayısı, çocuk işçilerin sayısının 4 katından.
TOPLAMA İŞLEMİNDE VERİLMEYEN TOPLANANI BULMA
HAZIRLAYAN:SAVAŞ TURAN AKKOYUNLU İLKÖĞRETİM OKULU 2/D SINIFI
1/25 Dört İşlem Problemleri A B C D Sınıfımızda toplam 49 öğrenci okuyor. Erkek öğrencilerin sayısı, kız öğrencilerin sayısından 3 kişi azdır.
Dördüncü Grup İkinci Harf B sesi sunumu Mürşit BEKTAŞ.
Atomların Lewis Sembolleri
ÖRNEKLEM VE ÖRNEKLEME Dr.A.Tevfik SÜNTER.
USLE R FAKTÖRÜ DR. GÜNAY ERPUL.
BESLENME ANEMİLERİ VE KORUNMA
ARALARINDA ASAL SAYILAR
1/20 BÖLME İŞLEMİ A B C D : 4 işleminde, bölüm kaçtır?
TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU
1 YASED BAROMETRE 18 MART 2008 İSTANBUL.
İmalat Yöntemleri Teyfik Demir
Kimyasal Bağlar.
İKİ BASAMAKLI DOĞAL SAYILARIN
PÇAĞEXER / SAYILAR Ali İhsan TARI İnş. Yük. Müh. F5 tuşu slaytları çalıştırmaktadır.
HİDROKARBONLAR C ve H den oluşmuş organik bileşiklere HİDROKARBONLAR denir. Hidrokarbonlar, ALİFATİK ve AROMATİK hidrokarbonlar olmak üzere iki gruba ayrılırlar.
HİDROKARBONLAR AROMATİK HK ALİFATİK HK DOYMUŞ HK DOYMAMIŞ HK ALKENLER
EĞİTİMDE ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
RUHU ŞAD OLSUN.
4 X x X X X
Mukavemet II Strength of Materials II
Matematik Bütün Konular Slayt.
Yard. Doç. Dr. Mustafa Akkol
1 FİNANSBANK A.Ş Sinan Şahinbaş Finansbank Genel Müdürü
MEMNUNİYET ANKETİ ANALİZİ
Strateji Geliştirme Başkanlığı 1 DÜNYA EKONOMİSİ REEL SEKTÖR.
ANA BABA TUTUMU ENVANTERİ
1 DEĞİŞMEYİN !!!
Test : 2 Konu: Çarpanlar ve Katlar
1 Kimyasal Bağlar. 2 Atomları birarada tutan ve yaklaşık 40 kJ/mol den büyük olan çekim kuvvetlerine kimyasal bağ denir. Kimyasal bağlar atomlardan bileşikler.
ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ÖLÇÜM VE DENETİM DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Çocuklar,sayılar arasındaki İlişkiyi fark ettiniz mi?
SAYILAR NUMBERS. SAYILAR 77 55 66 99 11 33 88.
“Nature of the Covalent Bond”
ÇOK DEĞİŞKENLİ FONKSİYONLARDA
Proje Konuları.
SAYI TABLOSU 100 İçinde Doğal Sayılar Başla ? Boş (?)
PÇAĞEXER / SAYILAR Ali İhsan TARI İnş. Yük. Müh. F5 tuşu slaytları çalıştırmaktadır.
Diferansiyel Denklemler
Philip Dutton University of Windsor, Canada N9B 3P4 Prentice-Hall © 2002 General Chemistry Principles and Modern Applications Petrucci Harwood Herring.
Kimyasal Bağlar.
Sunum transkripti:

Chapter 27: Organic Chemistry Chemistry 140 Fall 2002 General Chemistry Principles and Modern Applications Petrucci • Harwood • Herring 8th Edition Chapter 27: Organic Chemistry Philip Dutton University of Windsor, Canada N9B 3P4 Prentice-Hall © 2002

General Chemistry: Chapter 27 Chemistry 140 Fall 2002 Contents 27-1 Organic Compounds and Structures: An Overview 27-2 Alkanes 27-3 Alkenes and Alkynes 27-4 Aromatic Hydrocarbons 27-5 Alcohols, Phenols, and Ethers 27-6 Aldehydes and Ketones 27-7 Carboxylic Acids and Their Derivatives 27-8 Amines 27-9 Heterocyclic Compounds Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Chemistry 140 Fall 2002 Contents 27-10 Nomenclature of Stereoisomers in Organic Compounds 27-11 An Introduction to Substitution Reactions at sp3 Hybridized Carbon Atoms 27-12 Synthesis of Organic Compounds 27-13 Polymerization Reactions Focus On Natural and Synthetic Dyes Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

27-1 Organic Compounds and Structures: An Overview Hydrocarbons – the simplest organic compounds. Simplest hydrocarbon is methane. Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Ethane Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Skeletal Isomerism Prentice-Hall © 2002 Prentice Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27 Slide 5 of General Chemistry: Chapter 27

Organik Bileşiklerin Basit Gösterimi Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Nomenclature Select the longest continuous carbon chain. This determines the base name. Consider each branch and name similarly except change the name from –ane to –yl. Number the C atoms so that substituents have the lowest possible number. Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Nomenclature Name each substituent according to its identity and the number of the C atom to which it is attached. Use di, tri, tetra as appropriate. Separate numbers from one another by commas. List substituents alphabetically by name. Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Table 27.1. Some Common Alkyl Groups Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Positional Isomerism Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Functional Groups Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 27-2 Alkanes Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Conformations Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Ring Structures Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Ring Strain Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Cyclohexane Conformations Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Preparation of Alkanes Pt Δ CH2=CH2 + H2 → CH3-CH3 pressure Δ 2 CH3CH2Br + 2 Na → CH3CH2CH2CH3 + 2 NaBr Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Reactions of Alkanes Δ or h Initiation: Cl-Cl → 2 Cl· Propagation: H3C-H + Cl· → H3C· + HCl H3C· + Cl2 → H3C-Cl + Cl· Termination: Cl· + Cl· → Cl-Cl H3C· + Cl· → H3C-Cl H3C· + H3C· → H3C-CH3 Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Combustion Reactions 25 C8H18(l) + O2(g) → 8 CO2(g) + 9 H2O(l) 2 ΔH° = -5.48103 J Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Table 27.4 Principle Petroleum Fractions Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Octane Number Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 27-3 Alkenes and Alkynes Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Geometric Isomerism Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Elimination Reaction Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Addition Reactions Markovnikov rule Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Hydration Reaction Addition is favored in dilute acid and elimination is favored in strong. Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Reduction of C=C Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

27-4 Aromatic Hydrocarbons Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Characteristics of Aromatic Hydrocarbons Planar (flat) cyclic molecules. Conjugated п systems (4n + 2) Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Naming Aromatic Hydrocarbons Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Aromatic Substitution Reactions Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Aromatic Subsitution Reactions Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

27-5 Alcohols, Phenols, and Ethers Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Preparation and Use of Alcohols CO(g) + 2 H2(g) → CH3OH(g) 350 °C 200 atm ZnO, Cr2O3 Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Preparation and Use of Alcohols Methanol. 21st amongst industrial chemicals. Ethanol. fermentation or by hydration of ethylene. Ehylene glycol. High boiling point, soluble in water. Glycerin. Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Ethers Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Aldehydes and Ketones Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Preparation and Use Oxidation of alcohols. Extract from natural sources Acetone is extensively used as a solvent. Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Addition Reactions of the Carbonyl Group Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

27-7 Carboxylic Acids and Their Derivatives Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Oxidation of Alcohols CH3CH2OH + KMnO4 → CH3CO2-K+ → CH3CO2H OH- H+ Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Aromatic Acids Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Acetyl Group Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Esters Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Amides Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Resonance in Amides Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Reduction Reactions Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Amines Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Preparation of Amines 2 NH3 + CH3Br → CH3NH3+Br- + NH3 → CH3NH2 + NH4Br Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Basicity of Amines Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Ammonium Salts Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

27-9 Heterocyclic Compounds Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

27-10 Nomenclature of Stereoisomers in Organic Compounds Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Chirality Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

The R,S System of Nomenclature Substituent of higher atomic number takes precedence over one of lower atomic number: Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

The R,S System of Nomenclature If two substituents attached to the stereocenter have the same priority, proceed along the chains to the first point of difference: Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

The R,S System of Nomenclature Double and triple bonds count as if they were single and the atoms are duplicated or triplicated at the other end of the double or triple bond: Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

The E,Z System of Nomenclature Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

The E,Z System of Nomenclature Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 27-11 An Introduction to Substitution Reactions at sp3 Hybridized Carbon Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 SN2 Mechanism Rate = k[OH-][CH3Cl] Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Inversion of Configuration Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 SN1 Mechanism Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 SN1 Mechanism Rate = k [(CH3)3CCl] Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Racemic Products From SN1 Reactions Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

27-12 Synthesis of Organic Compounds Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

27-13 Polymerization Reactions Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Table 27.5 Some Polymers Produced by Chain-Reaction Polymerization Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Condensation Polymerization Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Table 27.6 Some Polymers Produced by Step Reaction Polymerization Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Stereospecific Polymers Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Focus On Natural and Synthetic Dyes Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

Focus On Natural and Synthetic Dyes Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

General Chemistry: Chapter 27 Chapter 27 Questions Develop problem solving skills and base your strategy not on solutions to specific problems but on understanding. Choose a variety of problems from the text as examples. Practice good techniques and get coaching from people who have been here before. Prentice-Hall © 2002 General Chemistry: Chapter 27

ÇÖZÜMLÜ ÖRNEKLER ŞEVKİ CÜNEYT KARAAĞAÇ ORGANİK KİMYA-27 ÇÖZÜMLÜ ÖRNEKLER ŞEVKİ CÜNEYT KARAAĞAÇ

ÖRNEK 1) İzomerlerin Tanınması ÖRNEK 1) İzomerlerin Tanınması. C5H12 molekül formülü ile gösterilen bütün izomerlerin yapı formüllerini yazınız. Çözüm: Önce en uzun karbon zinciri soldan sağa doğru yazılır. Bu zincir (1) ile gösterilen düz zincir yapıyı verir. Bileşiğin yapısını tamamlamak için, her karbon atomunun dört bağ yaptığını göz önüne alarak hidrojenle doyururuz. H H H H H | | | | | H— C — C — C — C — C — H | | | | | H H H H H ( 1 )

Şimdi,dört karbon atomlu en uzun zincir ve bir karbon atomu dallanmış(tamamı beş karbon olan) izomerlere bakalım. Bir tek olanak vardır; eğer (2) numaralı yapı soldan sağa doğru devrilirse aynı yapı (2’) de elde edilir. C C | | C— C—C—C C— C—C—C ( 2) ( 2’ ) Yine H atomlarını ilave ederek bu yapıyı tamamlarız.

H | H — C— H H | H H | | | H — C — C— C — C — H | | | | H H H H | | | H — C — C— C — C — H | | | | H H H H Son olarak, bir karbon üzerinde iki karbonun dallandığı üç karbonlu bir zincir düşünelim. Burada da yine bir olasılık vardır. C CH3 | | C — C — C CH3 — C —CH3 C CH3

Örnek 2: Bir Alkan Hidrokarbonunun Adlandırılması Örnek 2: Bir Alkan Hidrokarbonunun Adlandırılması. Benzinin önemli bir bileşeni olan aşağıdaki bileşiği, IUPAC’a göre adlandırınız CH3 CH3 | | CH3 — C — CH2 — CH — CH3 | CH3

Çözüm: Karbon atomları kırmızı renkli, adlandırılacak yarı zincirler mavi renkli gösterilmiştir. En uzun zincir beş karbonludur ve iki tane substutient içeren karbon iki numara ile gösterilecek şekilde numaralanır. Her substutient bir metil grubudur; CH3 . İki metil grubu iki numaralı karbon atomundadır. Bir metil grubu dördüncü karbon atomundadır. Doğru ad: 2,2,4-trimetilpentan dır Eğer karbon atomları sağdan sola doğru numaralansaydı, elde edilecek olan ad 2,2,4 – trimetilpentandır. Bu kabul edilemeyen bir addır çünkü mümkün olan en küçük sayılar kullanılmamıştır.

Çözüm: Bileşik heptan olduğu için en uzun zincir yedi karbonludur. Örnek 3: Adı verilen bir alkanın formüllendirilmesi. 4-t-Butil-2-metil heptanın formülünü yazınız. Çözüm: Bileşik heptan olduğu için en uzun zincir yedi karbonludur. C—C—C—C—C—C—C Soldan başlayarak metil grubunu ikinci karbon atomuna bağlarız. CH3 |

Daha sonra, dördüncü karbon atomuna t – bütil grubunu bağlarız. CH3 | CH3 — C— CH3 C—C—C—C—C—C—C

Son olarak, her karbon atomu dört bağ yapacak şekilde hidrojenle doyururuz. CH3 | CH3 CH3 — C— CH3 | | CH3— CH— CH2— CH — CH2— CH2— CH3

Örnek 4: Kiral bir molekülün belirlenmesi Örnek 4: Kiral bir molekülün belirlenmesi. 2-klorpentan mı yoksa 3- klorpentan mı kiraldır? Çözüm: Bir molekülün kiral olduğuna karar vermek için moleküldeki dört farklı grubun bağlandığı karbon atomunu bulmalıyız. İki bileşik aşağıda gösterilmiştir. CH3 CH2 —CH3 | | Cl —C — CH2CH2CH3 Cl— C — CH2CH3 ∕ ∕ H H

Gördüğümüz gibi 2 – klorpentan dört farklı grubun bağlandığı bir karbon atomu bulundurmaktadır. Bundan dolayı kiral bir moleküldür. Buna karşılık 3- klorpentan böyle bir karbon bulundurmamaktadır. Çünkü bu molekülün ayna görüntüsü kendisi ile aynıdır, bundan dolayı da kiral olmayan bir moleküldür.

Örnek 5: Bir Kiral Merkezin Konfigürasyonunun ve Öncelikli atomlarının Belirlenmesi. Aşağıdaki bileşikleri konfigürasyonları göstererek adlandırınız. CH2CH2CH3 OH | | a) CH3CH2 — C - - - H b) H — C --- CH2CH2Br \ \ I CH3

Stereomerkez içeren konfigürasyonu göstermek için, önce sübstitüentlerin önceliklerini belirlemeliyiz. Sonra, en az öncelikli atoma doğru göz hizasından bakarak R ya da S konfigürasyonunu tayin ederiz. Bu molekül C-3 de kiral merkezi bulunan 3- iyothekzandır. C-3 e bağlı bulunan atomların öncelik sırası şöyledir, I > C ( etil ) = C ( propil ) > H Propil ve etil gruplarından hangisinin daha öncelikli olduğuna karar vermek için, bu sübstitüentler zincirinde ilk farklılık noktasına kadar gideriz.

H H H H H | | | | | — C — C — H — C — C — C — H a) b) Kırmızı yazılmış olanlar ilk farklılık noktası ( a ) daki ( b ) den daha az önceliklidir. Gördüğümüz gibi, propil grubu etil grubundan daha önce gelir ve öncelik sırası; I > C ( propil ) > C ( etil ) > H

En az öncelikli olan H atomuna doğru, moleküle bakarsak Önceliklerin saat yönünün aksi yönde azaldığı görülmektedir. O halde stereomerkezeki konfigürasyon S dir. Molekülün tam adı ise ( S ) – 3 – iyodheksan b) Bu molekül C-2 de kiral merkezi bulunan atomların öncelik sırası O > C ( brometil ) = C ( metil ) > H Metil grubuna göre brometil grubunun önceliğine karar vermek için, bu sübstitüentler zincirinde ilk farklılık noktasına kadar gideriz.

H H H H H | | | | | — C — C — H — C — C — C — H a) b) | | | | | — C — C — H — C — C — C — H a) b) Gördüğümüz gibi , brometil grubu metil grubundan daha önce gelir ve öncelik sırası, I > C ( brometil ) > C ( metil ) > H Bu moleküle en düşük öncelikli H atomuna karşı bakarak bir önceki örnekte olduğu gibi doğrudan karar vermek çok kolay değildir. Bunun sebebi, H atomu kağıt düzlemi üzerinde olduğundan ,

gözlemciden mümkün olabilen en uzak en uzak mesafede olmamasıdır gözlemciden mümkün olabilen en uzak en uzak mesafede olmamasıdır. Şu iki yoldan birini kullanarak bu problemi çözebiliriz. Birincisi, üç boyutlu bir bakış ya da stereo – algılama gerektirir. Bunun için molekül metil ve brometil gruplarından tutup kaldırarak , eksen etrafında döndürüp H atomunun aşağıdaki şekilde olduğu gibi gözlemciden en uzak konuma getirildiği tasarlanır. Şimdi öncelikler sıralaması saat yönündedir. Yani bileşik ( R )–4–brom-2- butanol dür. Diğer bir yol, iki grubun yerini değiştirerek, en düşük öncelikli grubu kesikli çizgi ile bağlı duruma getirmektir. Şimdi molekülün görüntüsü en düşük öncelikli gruba karşı bakılarak çizilir. Burada öncelik sıralaması saat yönünün aksidir. İki grubu çevirdiğimizden arzulanan konfigürasyonda molekülün enantiomerini oluşturduk. Çevrilen molekülde öncelik sıralaması S konfigürasyonuna karşılık gelmesine rağmen, esas molekül R konfigürasyonundadır. Buna göre, molekül daha önce tayin edildiği gibi ( R )- 4 – Brom – 2 – butanoldur.

Örnek 6 : Alkenlerin Konfigürasyonlarının Belirlenmesi Örnek 6 : Alkenlerin Konfigürasyonlarının Belirlenmesi. Aşağıdaki bileşiklerin her birini konfigürasyonlarını belirleyerek adlandırınız. a) CH3 b) FCH2 CH2CH3 | \ ⁄ Cl CHCH3 C =C \ ⁄ ⁄ \ C =C CH3CH CH— CH3 ⁄ \ | | ClCH2 CH2CH3 CH3 Cl

Çözüm: Bir alkenin konfigürasyonunu belirlemek için, önce ikili bağı oluşturan her bir karbon atomuna bağlı olan sübstitüentlerin önceliklerini belirlemeliyiz. Bu yapıldığından, E, Z tayin edilebilir. sp2 karbonlarından biri, bir Cl ve bir C atomuna bağlıdır. Bundan dolayı klor atomu en fazla önceliğe sahiptir. Diğer sp2 karbonu, etil ve izopropil grubuna bağlıdır. İzopropil grubunun karbonu C, C ve H ne bağlı ve etil grubunun karbonu C, H ve H ne bağlıdır. Her bir gruptaki bir karbon birbirini götürür ve geriye kalan atomlardan karbon en fazla önceliklidir. Böylece izopropil grubu öncelik kazanır. En çok öncelikli gruplar ikili bağın aynı tarafındadırlar. Molekülün tam adı ise ( Z ) - 1,2- diklor – 3 - etil- 4- metil-2- pentendir. b) sp2 karbonlarından biri, metil florür ve izopropil gruplarına bağlıdır. Metil florür grubunun karbonu F, H ve h ne , izopropil grubunun karbonu ise C , C ve H e bağlıdır. Bu altı atomdan flor en fazla önceliğe sahiptir. Bunun için metilflorür grubu öncelik kazanır.

Diğer sp2 karbon atomu ise bir etil ve bir kloretil grubuna bağlıdır Diğer sp2 karbon atomu ise bir etil ve bir kloretil grubuna bağlıdır. Bu sübstitüe zincirlerin üzerindeki ilk farklı nokta Cl atomu olduğu için , kloretil öncelikli grup olur. En öncelikli gruplar ikili bağın zıt taraflarındadırlar. Molekülün tam adı ise ( E ) – 2 klor – 3 – etil -4 –flor – metil – 5 – metil – 3 – heksendir.

a) Metoksit iyonunun Lewis yapısı: H Örnek 7: Elektrofil ve Nükleofillerin Belirlenmesi. Aşağıda verilen bileşik ve iyonların hangileri elektrofildir. CH3Oˉ b) Metanal c) CH3CH2Cl d) CH3NH2 Çözüm: Bir molekülün elektrofil mi ya da nükleofil mi olduğuna karar vermek için, Lewis yapısını yazmak yararlı olacaktır. a) Metoksit iyonunun Lewis yapısı: H | .. H — C — Oˉ : H

Metoksit iyonu, ortaklaşacak bir elektron çiftine sahip olduğundan nükleofil olarak davranır. b) Metanalin Lewis yapısı: H \ .. C = O: / .. Burada , oksijen atomunun elektronegatifliği daha fazla olduğundan çift bağın elektronları oksijen atomlarınca daha çok paylaşılır ve karbonil grubu polar olur. Karbonil grubundaki C atomu elektrofil olup, metanal bir elektrofildir.

c) Kloretanın Lewis yapısı : H H | | .. H ― C ― C ― Cl: H H | | .. H ― C ― C ― Cl: H H Karbon – klor bağının polar niteliği bu molekülü elektrofil yapar. d) Metanaminin Lewis yapısı: H H Metanamin molekülü, ortaklaşacak bir elektron çiftine sahip olduğundan nükleofil olarak davranır.

Örnek 8: SN1 ve SN2 Tepkimelerinin anlaşılması ve Ürünlerinin Öngörülmesi. Aşağıdaki tepkimelerin gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini öngörünüz ve bu tepkimelere uygun mekanizma öneriniz. CNˉ + CH3CH2OH ------ Brˉ + CH3CH2OH ------ CH3OH + ( CH3 )3CCl ------ ( metanol içerisinde )

Çözüm: Bu çeşit bir tepkimenin olup olamayacağına karar verebilmek için önce elektrofil, nükleofil ve ayrılan grupları belirleyiniz. Burada CNˉ iyonu nükleofil, klorpropan elektrofil ve Clˉ iyonu ayrılan gruptur. CNˉ iyonu Clˉ iyonundan çok daha kuvvetli bir baz olduğu için, tepkimenin denge sabiti çok büyük olmalıdır. Klorpropan bir birincil haloalkandır, öyleyse olası mekanizma SN2 ve ürün butanonitril ( ya da 1 –siyanopropan ) olacaktır. Burada Brˉ iyonu nükleofil, etanol elektrofil ve ayrılabilecek grup OHˉ iyonudur. OHˉ iyonu Brˉ iyonundan çok daha kuvvetli bir baz olduğu için, tepkimenin denge sabiti birden çok küçüktür. Bu durumda tepkime olması beklenmez.

c) Burada CH3OH molekülü nükleofil, t- butil klorür elektrofil ve Clˉ iyonu ayrılan gruptur. Bu durumda, tepkimenin hangi yönde ilerleyeceğine karar vermek için CH3OH ve Clˉ ün bağıl bazlıklarını bilmek zorundayız. Eğer metanol ve klorürün bazlıklarının yaklaşık aynı olduğunu ( her ikisi de proton almak istemez) kabul edersek, bir denge kurulmasını bekleriz. Buna karşın , bu tepkimenin çok fazla metanol bulunan ( metanol çözücü ) ortamda gerçekleştiği bilindiğinden, metanol dengeyi ürünler yönüne kaydırır ( Le Chatelier ilkesi ). Oluşan ürün t-butil alkol, elektrofil bir üçüncül alkan olduğundan, olası mekanizma SN1 dir.