ETKİLİ İLETİŞİM ve EMPATİ Hazırlayan: Psk. Sezgi Gümüş

Kişilerarası ilişkilerde çok önemli bir yere sahip olan empati kavramının çeşitli tanımlamaları yapılmıştır.

Empati TDK’ya göre duygudaşlık , eşduyum Empati bir kimsenin algısal dünyasına girmek, duygularını doğru bir şekilde anlayarak duygu değişimlerine duyarlı olmak.

Bu tanım kapsamında empati 3 temel öğeden oluşmakta Bir insanın kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak, olaylara onun bakış açısıyla bakmak

2. öğe Karşıdakinin duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlamak ve hissetmek, Düşüncelerimiz !

3. öğe O kişiyi anladığını ona ifade etmek. Karşılıklılık – Anlayış Tek taraflı – Karşıdakini düşünme

Empatik iletişim süreci, empati kurulan kişinin özelliklerine, verilen sinyale ve empati kuran kişiye bağlıdır. Sempati - Yakınlık Antipati - Yargılama

Kişinin karşısındakinin iç yaşantıları, duygu ve düşünceleri ile doğrudan temas halinde olmamasına rağmen onu nasıl anladığı bir tartışma konusudur.

Empatinin boyutlarından biri olan empatik ilgi zor durumda olan kişilere karşı ilgi, şefkat ve sıcaklık duyguları gösterme eğilimini ifade eder.

Empatinin diğer bir boyutu olan kişisel sıkıntı ise zor durumda olan kişinin gözlemlenmesi sonucunda oluşan kişisel gerilim ve kaygıyı ifade etmektedir.

Empatinin başka bir boyutu olan hayal gücü ise kitaplar, filmler ve oyunlardaki hayali karakterler ile yer değiştirerek onların duygu ve davranışlarıyla özdeşleşme eğilimini ifade etmektedir.

Empati kurma becerileri yüksek olan kişilerin saldırganlık düzeylerinin düşük, problem çözme davranışlarının yüksek ve özsaygılarının yüksek olduğu görülmüştür.

Empati olumlu sosyal davranışların gelişimi için önemli bir belirleyicidir.

Bebekler üzerinde yapılan incelemelere göre, doğuştan empati yeteneğimiz yüksek olmakla birlikte, uygun şartlarda hızla kaybedilebilen bir yetenektir.

Empati yeteneğini sonradan kazanabilmenin yolu: açık uçlu sorular sormak ( cevaplayanı konuşturacak / yorum yaptıracak sorular) yavaş hareket etmek ve yorumda bulunmak, hızlı yargılara varmaktan kaçınmak,

Empati yeteneğini sonradan kazanabilmenin yolu: kendi davranış ve düşüncelerimizi anlamaya çalışmak, geçmişten ders almak, olayları akışına bırakmak ve kendimiz ve karşımızdakilerin davranışları için belli sınırlar oluşturmaktır.

Etkili iletişim ile ilgisi Anlayış yakınlık belirten tutum: Umursamaz tutumun karşıtı duygudaşlıktır.

İletişimde kişinin karşısındakinin duygu ve düşüncelerine ilgi ve anlayış göstermesi, bunları önemsemesi, başka bir deyişle karşısındakinin duygularını, düşüncelerini ve içinde bulunduğu durumu sanki kendi sorunları gibi görmesi duygudaşlık olarak anlandırılır.

İletişimde bu tür bir tutum ağır bastıkça savunuculuk azalır, açık iletişim kendini gösterir. Ancak, duygudaşlıktan başkalarının işine burnunu sokma anlaşılmamalıdır.

Özel yaşamınıza burnunu sokmaktan öte sizinle ilgilenmeyen bir kimse sorununuzu öğrendikten sonra ya sürekli öğüt vererek sizi belirli biçimde davranmaya zorlar ya da dedikodu yaparak sorununuzu başkalarına duyurur. Bunun dışında sizinle paylaştığı başka bir şey yoktur.

Bu tür kimseler çoğu kez karşılarındaki kişiyi denetlemeye kalkarlar; anlayıştan ve gerçekten yakın olma duygusundan yoksundurlar. Duygudaşlıkta kişinin durumunu anlama ve bu anlayışa ulaştıktan sonra onu kabul etme, yalnız bırakma eğilimi vardır.

Dinleme beceresi: eşduyum /empati Kendinizi, karşınızdaki kişinin yerine koyun. Dikkatle dinleyin ve konuşurken gerçekte ne düşündüğünü anlamaya çalışın.

Karşınızdaki kişinin ne hissettiğini de anlamaya çalışın. Beden diline dikkat edin. Gergin mi görünüyor, kızgın mı, kırgın mı? Bunu anlamaya çalışın. Karşınızdaki kişinin ne söylediğinden ve bunları nasıl söylediğinden onun hissettiklerini anlamaya çalışın ve ne anladığınız konusunda geribildirim verin.

Karşınızdaki kişinin ne hissettiğini doğru anlayıp anlamadığınınızı sınamak için soru sorun.

Karşınızdaki kişinin duygularını kabul edin. Düşmanca bir tutum takınmayın, eleştirici olmayın, savunmaya geçmeyin. Karşınızdakinin söyleyeceklerini duymak istediğinizi belirtin.

Dinlediğiniz için teşekkür ederim…