KUVVETİ KEŞFEDELİM Anahtar Kavramlar Neler Öğreneceğiz? Kuvvet birimini Kuvvetin dinamometre ile ölçülmesini Kuvvetin yönünü ve doğrultusunu Net kuvveti (bileşke kuvveti) Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetleri öğreneceğiz. Anahtar Kavramlar Kuvvet Dinamometre Net (bileşke) kuvvet Dengelenmiş kuvvet Dengelenmemiş kuvvet

Kimi kuvvetler bazen samimi sonuçlar doğurabilir

KUVVETİ GÖREMEYİZ AMA KUVVETİN ETKİLERİNİ KUVVETİ KEŞFEDELİM KUVVETİ GÖREMEYİZ AMA KUVVETİN ETKİLERİNİ BİRÇOK OLAYDA HİSSEDEBİLİRİZ.

Örneğin topa vurmak temas gerektiren bir kuvvettir. TEMAS GEREKTİREN KUVVETLER Örneğin topa vurmak temas gerektiren bir kuvvettir.

TEMAS GEREKTİRMEYEN KUVVETLER Temassız uygulanan bu kuvvetlere de temas gerektirmeyen kuvvetler adını vermiştik.

KUVVET İTME - ÇEKMEDİR Temas gerektiren kuvvetler: Fiziksel temas sonucunda cisimleri etkileyen kuvvetlerdir. ÖRNEK:Arabayı itan adam, sırayı çeken öğrenci , topa tekme vuran çocuk vb. Temas gerektirmeyen kuvvetler: Elektriksel kuvvet, manyetik kuvvet ve yerçekimi kuvveti gibi cisimlere temas olmadan etkiyen kuvvetlerdir. ÖRNEK: Mıknatısa yaklaştırılan toplu iğnenin mıknatıs tarafından çekilmesi, topun yerçekimi etkisiyle yere düşmesi vb.

? Siz de bu adam gibi şaşırmayın. Çünkü kuvvet, çekme olarak tanımlanabilir.

☺ Kuvvet, olarak da tanımlanabilir. itme

KUVVETİ KEŞFEDELİM Kuvvet, duran cismi harekete geçirebilir. KUVVETİNCİSİMLER ÜZERİNDE ETKİLERİ Kuvvet, duran cismi harekete geçirebilir. Kuvvet, hareket eden cismi durdurabilir. Kuvvet, cisimlerin şeklini değiştirebilir. Kuvvet, cisimlerde dönme, yön değiştirme, sallanma, hızlanma, yavaşlama gibi hareketlere neden olabilir.

KUVVETİN CİSİMLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ İTME - ÇEKME HIZLANMA YAVAŞLAMA olarak tanımlanır DURMA ‘ya KUVVET HAREKET ‘e sebep olabilir. Sebep olabilir. DÖNME sebep olabilir. YÖN DEĞİŞTİRME SALLANMA ŞEKİL DEĞİŞİKLİĞİ ‘ne olabilir. olabilir. olabilir. olabilir. BÜKME SIKMA GERME VURMA

DÖNDÜRME ŞEKİL DEĞİŞİKLİĞİ ÇARPMA

HAREKET SALLAMA

YÖN DEĞİŞTİRME

KUVVET KUVVET Duran cimi hareket ettiren, hareket eden cismi durduran ve ya cisimlerde yön ve şekil değişikliği veren etkiye kuvvet denir.

KUVVETİ KEŞFEDELİM Kuvvet dinamometre adı verilen araç ile ölçülür. Dinamometre içinde çelik yay ve üzerinde ise ölçeklenmiş bir gösterge vardır. Kuvvet birimleri; Newton (N) Kiloğram kuvvet (Kğf) Gram kuvvet (Grf) Kulp Yay Gösterge İbre

Dinamometrenin farklı şekilde kullanılan türleri vardır.

Günümüzde dijital göstergeli gelişmiş dinamometreler de kullanılmaktadır.

KUVVET BİRİMLERİ 1N = 100 grf 1Kğf = 10 N 1Kğf = 1000 grf

Dinamometrenin Yapısı

SORU:1 Şekildeki birinci dinamometreye asılı cismin ağırlığı 15 N dur. İkinci dinamometredeki cismin ağırlığı kaç N dur? A) 10 N B) 20 N C) 25 N D) 40 N

SORU=2 Şekildeki dinamometrelerin içindeki çubuklar 10 eşit parçaya ayrılarak bölmelendirilmiştir. A’ daki dinamometre en fazla 100 N’ luk, B ‘deki dinamometre en fazla 150 N’ luk, C’ deki dinamometre en fazla 200 N’ luk kuvveti ölçebiliyor. Buna göre; Dinamometrelerin cisimlere uyguladığı kuvvetleri bulun. 10 N’ luk kuvveti ölçmek için hangi dinamometre daha uygundur?

SORU:3 Şekildeki dinamometreler özdeştir. K cisminin ağırlığı 150 N'dur. Buna göre L cisminin ağırlığı kaç N'dur? C) 200 D) 240 A) 60 B) 120

4 A B C D

Dinamometrede Gerilme ve Sıkışma

Kuvvet – Gerilme grafiği

Kuvvet – Sıkışma grafiği

SORU=4 Şekildeki grafikte yayların ucuna asılan ağırlıklar ile yaylardaki uzama miktarları arasındaki ilişki gösterilmiştir. Buna göre; a) Hangi yay daha hassas ölçüm yapar? b) 1. yaya 40 N’luk kuvvet uygulanırsa yaydaki uzama miktarı kaç cm olur? c) 2. yaya 40 N’luk kuvvet uygulanırsa yaydaki uzama miktarı kaç cm olur? a)2.yay b)10 cm c) 40 cm

SORU=5 A=120N B=90N C=30N A < B < C A=8cm B=16cm C=48cm Uzama (cm) Kuvvet(N) 30 20 10 8 6 4 2 A B C Şekilde A,B ve C yaylarının Kuvvet-Uzama grafiği verilmiştir. 1)Her yaya 60N’luk kuvvet uygulanırsa kaçar cm uzar? 2)Her yayı 24cm uzatmak için kaçar N luk kuvvet uygulamalıyız? 3)Yayları hassaslık sırasına göre sıralayınız? A=8cm B=16cm C=48cm A=120N B=90N C=30N A < B < C

KUVVETİ GÖSTERELİM Kuvvet ( ) (yönlendirilmiş doğru parçası) ile gösterilir. Kuvveti tam olarak belirlemek için dört elemanının bilinmesi gerekir. KUVVET YÖNÜ DOĞRULTUSU UYGULAMA NOKTASI ŞİDDETİ

KUVVETİ GÖSTERELİM Büyüklüğü A 4 birim yönü B Uygulama noktası doğrultusu

KUVVETİ GÖSTERELİM Beton zemin üzerindeki cisme F kuvveti uygulanıyor. Batı Doğu X F=10 N Beton zemin üzerindeki cisme F kuvveti uygulanıyor. Kuvvetin; doğu Uygulama noktası= X Yönü = 10 N Şiddeti = Doğu-batı Doğrultusu=

KUVVETLER İŞ BAŞINDA İKİ YA DA DAHA FAZLA KUVVETİN YAPTIĞI ETKİYİ TEK BAŞINA YAPABİLEN KUVVETE BİLEŞKE KUVVET (NET KUVVET) DENİR. R HARFİ İLE GÖSTERİLİR. Birden fazla kuvvetin etkisinde olan cisimler daima bileşke kuvvetin yönünde hareket ederler.

Bileşke Kuvvet, 3 kişinin yaptığı kuvveti tek başıma yapabiliyorum. Birden fazla kuvvetin cisme yaptığı kuvveti tek başına yapabilen kuvvete bileşke (net) kuvvet adını veriyoruz. Benim adım Bileşke Kuvvet, 3 kişinin yaptığı kuvveti tek başıma yapabiliyorum.

DOĞRULTU VE YÖNLERİ AYNI OLAN KUVVETLERİN BİLEŞKESİ Büyüklük F1 Doğu-Batı Doğu 3 N F2 5 N Fnet Doğu-Batı Doğu 8 N F1= 3 N Fnet= 8 N F2= 5 N

DOĞRULTULARI AYNI YÖNLERİ ZIT OLAN KUVVETLERİN BİLEŞKESİ Büyüklük F1 Doğu-Batı Batı 3 N F2 Doğu 5 N Fnet Doğu-Batı Doğu 2 N F1= 3 N F2= 5 N Fnet= 2 N Batı Doğu

ÖRNEK:1 1 2 50 N K 100 N 80 N 60 N Yukarıdaki cisim sürtünmesiz bir yüzey üzerinde şekildeki kuvvetlerin etkisinde hareket etmektedir. Buna göre; Cisim üzerinde net kuvvet kaç N dur? Cisme etki eden net kuvvet hangi yöndedir? a) 70 N b) 2 yönünde

DENGELENMEMİŞ KUVVETLER F1= 3N F2= 5N R=F2 – F1 R=5 – 3= 2N Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfırdan farklı ise cisim, bileşke (net) kuvvetin etkisinde hareket eder. Bu durumda cisim dengelenmemiş kuvvetlerin etkisindedir.

DENGELENMEMİŞ KUVVETLER F1= 3N F2= 5N Dengelenmemiş kuvvetlerin etkisi altında olan cisimler bileşke kuvvet (net kuvvet) doğrultusunda sabit süratla hareket ederler.

2009-2010 SBS

2009-2010 SBS

İki kuvvetin bileşkesi kuvvetlerin toplamından büyük, farkından küçük olamaz.

DENGELENMİŞ KUVVETLER F1= 3N F2= 3N F1=F2 ise R=0 olur Bir cisme etki eden aynı doğrultudaki zıt yönlü iki kuvvet eşit büyüklükte ise net kuvvet sıfırdır. Net kuvvetin sıfır olması demek cisim dengelenmiş kuvvetlerin etkisi altında olması demektir. Bu kuvvetlere dengeleyen kuvvetler denir.

DENGELENMİŞ KUVVETLER F1= 3N F2= 3N Cisimlere etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise cisim ya duruyordur, ya da sabit süratle hareket ediyordur.

Duran cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise durmaya devam eder. Sabit süratle hareket eden cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise sabit süratle hareket etmeye devam eder.

SORU 3 10 N 8 N K ♣ N 5 N Sürtünmesiz yatay düzlemler üzerinde bulunan yandaki cisimler dengelenmiş kuvvetlerin etkisindedir. Buna göre, şekillerde boş bırakılan yerlere uygun değerler yazınız? 6 N 9 N L ● N 7 N 15 N 12N M 7 N ▲N ◙ N 6N N 10 N 5 N ♣ :3 N ● :10N ▲:10 N ◙ :11N

Yukarıdaki kuvvetlerin bileşkesi aşağıdakilerden hangisi olamaz? SORU:4 F1=1O N F2=6 N Yukarıdaki kuvvetlerin bileşkesi aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) 16 D) 2 B) 10 C) 4 İki kuvvetin bileşkesi toplamlarından büyük, farkından küçük olamaz.

SORU:5 Şekilde verilen cismi hareket ettirecek olan bileşke kuvveti bulunuz. 13N 6 N 9 N B)15 C) 4 D) 2 A) 28

SORU:6 Şekilde verilen cismi hareket ettirecek en küçük kuvvet kaç N’dur? 13N 6 N 9 N C) 4 A) 2 B) 3 D)15 MERSİN ÇANKAYA İLKÖĞRETİM OKULU AHMET HARMANBAŞI 48

SORU:7 A) Batı yönünde 11 N B) Doğu yönünde 11 N C) Batı yönünde 5 N Şekildeki sandığı Engin ve Alp birbirlerine doğru iteklemektedirler. Buna göre sandık hangi yönde ve kaç N'luk bileşke kuvvetle hareket eder? Batı Doğu A) Batı yönünde 11 N B) Doğu yönünde 11 N C) Batı yönünde 5 N D) Doğu yönünde 5 N

SORU:8 Şekilde gösterilen kuvvetlerden hangileri zıt kuvvetlerdir? 1,3,4,8 ile 5,9 2 ile 6,7 1 5 8 2 4 6 7 9 3 Şekilde gösterilen kuvvetlerden hangileri aynı yönlü kuvvetlerdir? 1,3,4,8 5,9 6,7

SORU:9 Aşağıdaki cisimlere etki eden kuvvetlerin dengelenmiş olup olmadıklarını belirtin. Dengelenmemiş K Dengelenmemiş K Dengelenmiş K. Dengelenmemiş K Dengelenmiş K.