AYNALARDA YANSIMA VE IŞIĞIN SOĞURULMASI MERVE KÖK

A. AYNALAR 1. DÜZLEM AYNA: Yüzeye paralel gelen ışın demeti paralel olarak yansıtan aynalardır. ÖZELLİKLERİ (1/2) Görüntünün boyu cismin boyuna eşittir. Cismin aynaya olan uzaklığı, görüntünün aynaya olan uzaklığına eşittir.

ÖZELLİKLERİ (2/2) Cismin görüntüsü sanaldır. Sanal görüntüler düz olup perde üzerine düşürülemez. Bir cisim aynaya V hızı ile yaklaşıyorsa görüntüsü aynaya -V hızıyla, kendisine ise - (2V) hızıyla yaklaşır. Cisim ile birlikte, aynada hareket ediyorsa görüntünün yere göre hızı aşağıdaki eşitlikten bulunur.

(V)görüntü = 2(V)ayna = - (V)cisim

2. ÇUKUR (KÜRESEL) AYNALAR: Bir küreyi ikiye ayıralım 2. ÇUKUR (KÜRESEL) AYNALAR: Bir küreyi ikiye ayıralım. Bu yarı kürenin iç yüzeyinden ışığı yansıtan aynaya çukur ayna denir. Bu aynanın eğrilik yarı çapı R, merkezi M ve odak noktası F‘ dir. Odak noktası ile merkezden geçerek çukur aynanın ortasında birleşen çizgiye asal eksen denir. Asal eksen ile çukur aynanın birleştiği noktaya tepe noktası denir.

ÇUKUR AYNADA ÖZEL IŞINLAR Çukur aynaya paralel gelen ışın, odaktan geçecek şekilde yansır. Çukur aynada, odaktan geçecek şekilde yansıyan ışınlar paralel olarak yansırlar. Çukur aynaya merkezden gelen ışın merkezden geçecek şekilde yansır. Tepe noktasına gelen ışın geldiği açı ile yansır.

MERKEZDE BULUNAN CİSMİN GÖRÜNTÜSÜ Merkezde bulunan cismin görüntüsü gerçek görüntü oluşturur. Oluşan görüntü, cisim ile aynı büyüklükte ve görüntüye terstir. Görüntü merkezde oluşur. NOT: Çukur aynaya baktığımızda kendimizi ters ve aynı büyüklükte gördüğümüz nokta, merkezdir.

MERKEZ İLE ODAK ARASINDA BULUNAN CİSMİN GÖRÜNTÜSÜ Merkez ile odak arasında bulunan cismin görüntüsü gerçek, cismin boyundan büyük ve görüntü terstir. Görüntü merkezin dışında oluşur. ODAKTA BULUNAN CİSMİN GÖRÜNTÜSÜ Odakta bulunan cismin görüntüsü sonsuzda oluşur. Işınlar kesişmez.

TEPE NOKTASI İLE ODAK ARASINDA BULUNAN CİSMİN GÖRÜNTÜSÜ Tepe noktası ile odak arasında bulunan cismin görüntüsü gerçek değildir. Görüntü düz ve boyu cismin boyundan büyüktür. Görüntü aynanın arkasında oluşur.

3. TÜMSEK AYNALAR: Bir küreyi ikiye ayıralım 3. TÜMSEK AYNALAR: Bir küreyi ikiye ayıralım. Bu yarı kürenin dış kısmından ışığı yansıtan aynaya tümsek ayna denir. Bu aynanın eğrilik yarı çapı R, merkezi M ve odak noktası F‘ dir. Odak noktası ile merkezden geçerek tümsek aynanın ortasında birleşen çizgiye asal eksen denir. Asal eksen ile tümsek aynanın birleştiği noktaya tepe noktası denir.

TÜMSEK AYNADA ÖZEL IŞINLAR Asal eksene paralel gelen ışınlar, uzantısı odaktan geçecek şekilde yansır. Uzantısı odaktan geçecek şekilde gelen ışın, asal eksene paralel yansır. Merkeze gelen ışın, geldiği doğrultuda geri yansır. Tepe noktasına gelen ışın, yine aynı açı ile yansır.

TEPE NOKTASI İLE ODAK ARASINDAKİ CİSMİN GÖRÜNTÜSÜ Tepe noktası ile odak arasındaki cismin görüntüsü gerçek değildir. Oluşan görüntünün boyu cismin boyundan küçüktür ve görüntü düzdür. Cisim aynaya yaklaştıkça görüntüsü büyür.

B. IŞIĞIN SOĞRULMASI: Işığın maddesel ortamlar tarafından emilmesidir B. IŞIĞIN SOĞRULMASI: Işığın maddesel ortamlar tarafından emilmesidir. Bir atoma orbitalleri arasındaki enerji farkına denk dalga boyundaki bir ışık gönderilirse temel haldeki elektronlar bir üst enerji seviyesine çıkarak veya elektronlarını fırlatarak ışığı soğururlar. Bu olaya ışık soğurulması denir.

IŞIĞIN SOĞRULMASI DEVAMI Işığı en çok soğuran renk siyahtır. Gelen ışıktaki bütün renkleri emer. Fakat diğer renkler örneğin yeşil sadece yeşil ışığı yansıtır gerisini emer.

KAYNAKÇA http://tr.wikipedia.org/wiki/D%C3%BCzlem_ayna http://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ukur_ayna http://tr.wikipedia.org/wiki/Yans%C4%B1ma