SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ Prof.Dr.Sevgi BARTU SARYAL AÜTF Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı

AÜTF GÖĞÜS HASTALIKLARI ANABİLİM DALI SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ LABORATUVARI SPİROMETRİ EGZERSİZ TESTLERİ DİFFÜZYON KAPASİTESİ PLETİSMOGRAFİ KAS GÜCÜ SOLUNUM KONTROLU ARTER KAN GAZLARI PULMONER HEMODİNAMİ

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİ PLAN SFT endikasyonları SFT laboratuvarı ve spirometreler Sık uygulanan SFT yöntemleri ve parametrelerin tanımı Solunum fonksiyon testlerinin olgular eşliğinde yorumlanması

SFT ENDİKASYONLARI TANI ATS Statement 1995 a)Semptom (dispne, öksürük, balgam, göğüs ağrısı), bulgu (solunum seslerinde azalma, hava hapsi, uzamış ekspirasyon, siyanoz, göğüs deformitesi, raller) ve laboratuvar sonuçlarının (hipoksemi, hiperkapni, polisitemi, radyoloji) değerlendirilmesi b) Hastalığın akciğer fonksiyonları üzerine etkisinin araştırılması c) Akciğer hastalığı gelişme olasılığı olan bireylerin taranması (sigara içenler, mesleki ekspozisyon) d) Preoperatif riskin saptanması e) Prognozun belirlenmesi f) Zorlayıcı egzersiz programlarından önce genel sağlık durumunun belirlenmesi

SFT ENDİKASYONLARI MONİTORİZASYON a) Tedavi yaklaşımlarının belirlenmesi Bronkodilatör tedavi, steroid tedavisi, konjestif kalp yetmezliği tedavisi) b) Hastalığın gidişinin belirlenmesi Pulmoner hastalıklar (Obstrüktif havayolları hastalığı, interstisyel akciğer hastalıkları, kardiak hastalıklar, konjestif kalp yetmezliği, nöromüsküler hastalıklar) c) Mesleki ekspozisyonun monitorizasyonu d) Pulmoner toksisitesi olan ilaçların yan etkilerinin takibi

İŞ GÖREMEZLİK DERECESİNİN SAPTANMASI SFT ENDİKASYONLARI İŞ GÖREMEZLİK DERECESİNİN SAPTANMASI a) Rehabilitasyon amacıyla hasta değerlendirilmesi b) Sigortalama yönünden risklerin belirlenmesi c) Tazminat için değerlendirme TOPLUM SAĞLIĞI a) Epidemiyolojik çalışmalar: b) Farklı çevrelerde yaşayan toplumların sağlık durumlarının karşılaştırılması c) Mesleki veya çevresel etkenlerle ortaya çıkan sübjektif yakınmaların değerlendirilmesi REFERANS DENKLEMLERİNİN OLUŞTURULMASI

SFT LABORATUVARI EKİPMANI (ATS) MEDİKAL DİREKTÖR Pulmoner fizyoloji deneyimi, SFT ekipmanı hakkında geniş bilgi, test sonuçlarını yorumlama deneyimi. TEKNİK DİREKTÖR Yüksek okul (biyoloji, matematik). 3-4 yıl SFT lab. deneyimi (test uygulaması ve sorun giderme), en az 2 yıl süpervizörlük SÜPERVİZÖR Yüksek okul (biyoloji, matematik), 2-3 yıllık lab. deneyimi SFT TEKNİSYENLERİ En az lise, tercihen yüksek okul (biyoloji, matematik) Spirometre için en az 6 ay, DLCO ve egzersiz için 1 yıl, sorun giderme için 1-2 yıl deneyim.

SPİROMETRİNİN TARİHÇESİ 1846: Hutchinson sulu spirometreyi tanımlamış, 2000 kişide VC ölçmüştür. 1933: Hermannsen MVV’yi tanımlamış, normal predikt değerleri 1948’de belirlenmiştir. 1947: Tiffeneau ve Pinelli zorlu ekspiratuar vital kapasite manevrasını geliştirmiştir. 1955: Leuallen ve Fowler FEF25-75’i tanımlamıştır. 1979: ATS ilk SFT standardizasyonunu yayınlamıştır.

VOLÜM SPİROMETRELERİ SULU SPİROMETRE KURU PİSTONLU SPİROMETRE KÖRÜKLÜ SPİROMETRE

AKIM SPİROMETRELERİ BASINÇ-DİFERANSİYEL PNÖMOTAKOGRAFI AKIM = BASINÇ REZİSTANS TERMİSTOR VORTEKS TÜRBİN

KALİBRASYON Volüm spirometreleri 3lt’lik kalibrasyon şırıngaları ile her gün kalibre edilmelidir. Kabul edilebilir sınır ± %3 olmalıdır. Akım spirometreleri menüdeki kalibrasyon seçeneği ile kalibre edilir. % Hata = Beklenen volüm – Ölçülen volüm x 100 Beklenen volüm

TESTE HAZIRLIK Yaş, boy ve ağırlık kaydedilmeli Test öncesi:24 saat sigara içilmemeli, 4 saat süreyle alkol alınmamalı, 30 dak.önce ağır egzersiz yapmamalı, dar giysi giymemeli, 2 saat önce ağır yemek yememeli, 4 saat önce kısa etkili bronkodilatör almamalı Test sırasında: 5-10 dak. dinlendirilmeli, testler anlatılmalı, zorlu ekspirasyon manevraları sırasında oturtulmalı Karşılaştırma amacıyla aynı cihaz kullanılmalı Oda ısısı ve basınç kaydedilerek BTPS düzeltmesi yapılmalı Testlerin sırası: Dinamik çalışma, statik AC volümleri, gaz transferi, bronkodilatör çalışması.

KONTRENDİKASYONLAR: Myokard infarktüsü sonrasındaki bir ayda test yapılmamalıdır. Herhangi bir nedenle göğüs veya karın ağrısı olanlarda, ağızlık ile artan oral veya yüze ait ağrısı olanlarda, stres inkontinensi olanlarda, demans veya konfüzyonda testler başarılı yapılamaz.

SPİROMETRİ Bir bireyin inhale ya da ekshale ettiği hava volümünün zamanın bir fonksiyonu olarak değerlendirildiği fizyolojik bir testtir. (ATS /ERS standardizasyon raporu 2005) Spirometrik testlerde ölçülen primer sinyal volüm (hacim) veya akım olabilir. VOLÜM: Bir hava boşluğundaki hava hacmi. KAPASİTE: İki veya daha fazla volüm.

 Ölçülen volüm zaman ile ilişkilendirilir DİNAMİK SPİROMETRİ Solunum fonksiyon testlerinin ilk basamağıdır Ventilatuar kapasitenin değerlendirilmesinde kullanılır Ventilatuar kapasitede bozulmanın en önemli sebebi havayolları obstrüksiyonudur. Zorlu inspirasyon ve ekspirasyon sırasında değerlendirilir  Ölçülen volüm zaman ile ilişkilendirilir VOLÜM-ZAMAN AKIM -VOLÜM

ZORLU VİTAL KAPASİTE MANEVRASI ZORLU VİTAL KAPASİTE (FVC): Derin inspirasyon-dan sonra zorlu, hızlı ve derin ekspirasyonla atılan maksimum hava volümüdür. Normal: FVC = VC Havayolları obstrüksiyonu: FVC < VC FVC’de azalma amfizemde parenkimal doku kaybı; kronik bronşit, astım, bronşektazi ve kistik fibroziste mukus tıkaçları ve bronş konstriksiyonuna bağlıdır.

FEV1: Zorlu ekspirasyonun 1. saniyesinde atılan volüm Normalde volümlerin % 80’i ilk saniyede atılır. Büyük havayollarını yansıtır. Havayolları obstrüksiyo-nunda belirgin azalır. Kooperasyon ve efora bağımlıdır. Değişkenliği 60-270 ml (ort.183 ml) dir. FEV1/FVC: Genç erişkinde % 75’in üzerindedir, yaşla azalır. Obstrüktif ve restriktif patolojilerin ayırımında kullanılır. Havayolları obstrüksiyonu < % 70. Hafif-orta dereceli obstrüksiyonun değerlendirilmesinde yararlıdır. Restriktif patolojilerde oran korunur.

Maksimal Ekspirasyon Ortası Akım Hızı (MMFR, FEF25-75%): Zorlu ekspirasyon sırasında volümlerin % 25-75’inin atıldığı perioddaki ortalama akım hızıdır. Orta ve küçük havayollarından gelen akımı yansıtır. Obstrüktif hastalıkların erken döneminde azalır. FVC ölçümünün doğruluğu ve efora bağımlıdır.

REVERSİBİLİTE TESTİ Üç kabul edilebilir FEV1, FVC, PEF ölçülmelidir Spacer ile 30 sn aralıklarla toplam 400g( 4x100 g) salbutamol veya 160 g (4 x 40 g) ipratropium bromür verilmelidir. Kısa etkili beta 2 agonist için 10-15 dakika sonra , antikolinerjik için 30 dakika sonra üç kabul edilebilir test uygulanmalıdır. > %12 ve 200ml  Pozitif yanıt

AKIM-VOLÜM EĞRİSİ Tepe Akım Hızı (PEFR): Derin inspirasyondan sonra zorlu ekspirasyon sırasında elde edilen maksimal akım hızıdır. Sağlıklı kişide santral havayollarının çapı ve ekspiratuar kasların gücünü yansıtır. Vmax%v, MEF%v , FEF%v: TLC düzeyin-den zorlu ekspirasyon yapılırken belirli volümlerde elde edilen akım hızlarıdır.

Büyük havayollarında akım ZORLU EKSPİRASYON Büyük havayollarında akım efora bağımlıdır. FVC’nin % 75’inden sonrası ise efordan bağımsızdır. Akım akciğerlerin elastik recoili ve küçük havayollarının direncine bağlıdır. Bu segmentte akım volümle doğru orantılı olarak azalır, eğri lineerdir. Küçük havayolları obstrüksiyonunda eğri kürvilineerdir. FEF50, FEF75 FEF25-75 ile orantılı olarak azalır. Büyük havayolları obstrüksiyonunda ekspiratuar, inspiratuar veya her iki bölümde azalma olur.

ZORLU İNSPİRASYON ZORLU İNSPİRATUAR VİTAL KAPASİTE (FIVC): Derin ekspirasyondan sonra zorlu inspirasyonla alınan maksimum hava volümü. FIV1: Zorlu inspirasyonda 1.sn’de alınan hava volümü PIF: Zorlu inspirasyonda elde edilen maksimal akım. FIF50: % 50 volüm inhale edildiğinde gözlenen maksimum inspiratuar akım

MAKSİMUM İSTEMLİ VENTİLASYON (MVV) Amplitüdü ve frekansı yüksek solunumla bir dakikada atılan volüm (Sürekli , düzenli ve ritmik efor, en az 12 sn) Solunum kasları, akciğer-toraks sisteminin kompliansı, solunum kontrolu, havayolu ve doku rezistansından etkilenir. Orta-ileri havayolu obstrüksiyonunda, solunum kas disfonksiyonunda azalır. Restriktif hastalıklarda azalır veya normaldir.

STATİK AKCİĞER VOLÜMLERİ Akciğerler ve intratorasik havayollarında bulunan hava volümü; Akciğer parankimi ve çevreleyen organ ve dokular, Yüzey gerilimi, Solunum kaslarının oluşturduğu güç, Akciğer refleksleri, Havayollarına ait özellikler ; tarafından belirlenmektedir.

N2 WASHOUT He DİLÜSYON VOLÜMLERİN ÖLÇÜMÜ VÜCUT PLETİSMOGRAFI

İnspiratuar Kapasite(IC): Normal ekspirasyondan sonra derin inspirasyonla alınan maksimum volüm (%75 VC) Vital kapasite (VC): Derin bir inspirasyondan sonra derin ekspirasyonla atılan hava volümü, (ml veya lt) IRV İnspiratuar Rezerv Volüm (IRV):Normal inspirasyondan sonra derin inspirasyonla alınan hava volümü IC VC VT Tidal volüm (VT): Her normal solukla alınan verilen hava volümü Ekspiratuar Rezerv Volüm (ERV): Normal ekspirasyon-dan sonra derin eks-pirasyonla atılan hava volümü (%25VC) ERV

Total akciğer kapasitesi (TLC): Derin inspirasyonda akciğerlerde bulunan hava volümü (TLC=FRC+IC) Fonksiyonel rezidüel kapasite (FRC): Normal ekspirasyon bitiminde akciğerlerde kalan hava volümü Rezidüel volüm (RV): Derin ekspirasyondan sonra akciğerlerde kalan hava volümü (RV=FRC-ERV) FRC RV

CO DİFFÜZYON TESTİ (DLCO) DLCO (ml/mmHg/dk) : CO gazının belirli bir basınç farkı altında bir ünite zamanda alveolokapiller membrandan geçişini yansıtır. DLCO/VA (1/ ml/mmHg/dk ): Total diffüzyonun alveoler volüme oranıdır. TARİHÇE: 1914: Marie Krogh ilk kez akciğerlerden gazların diffüzyonunu ölçmüştür. 1957: Modern anlamda diffüzyon testi (tek soluk) Ogilvie tarafından geliştirilmiştir.

GAZ FAZI SIVI FAZI DLCO Dm θVc ERİTROSİT ENDOTEL EPİTEL ELF MOLEKÜLER DİFFÜZYON GAZ  P 1/Dm 1/θVc 1 = 1 + 1 DLCO Dm θVc

DLCO BİLEŞENLERİ Membran Diffüzyon Kapasitesi (Dm) Ekstrasellüler sıvı tabaka Alveol epiteli Bazal membranlar İnterstisyum Kapiller endoteli Plasma tabakası CO alım hızı () ve pulmoner kapiller volüm (Vc) Eritrosit membranından diffüzyon Eritrosit içinde diffüzyon ve CO veya O2’in Hb ile simultane kimyasal reaksiyonu Pulmoner kapiller kan volümü

Fick Prensibi: Bir gazın diffüzyonu gazın solübilitesi ve membranın yüzey ölçümü ile doğru, membranın kalınlığı ile ters orantılıdır. Diffüzyon için membranın iki tarafında basınç farkı olmalıdır. KALINLIK YÜZEY ALANI GAZ DİFFÜZYONU (ml/dk) SOLÜBİLİTE  P

DLCO’da ARTMA (ATS/ERS 2006) Vc artışı Polisitemi Sol-sağ intrakardiak şant Alveoler hemoraji (alveolde Hb ) Astım (intratorasik basınç ) Egzersiz Gebelik Yatar pozisyon

DLCO’da AZALMA OBSTRÜKTİF AKCİĞER HASTALIKLARI Amfizem Kistik fibrozis PARENKİMAL AKCİĞER HASTALIKLARI: İnterstisyel akciğer hastalıkları: fibrojenik tozlar (asbestozis), biyolojik tozlar ( allerjik alveolit), ilaç reaksiyonları (amiodarone, bleomisin) İdiopatik akciğer fibrozisi Sarkoidozis

DLCO’da AZALMA KARDİOVASKÜLER HASTALIKLAR Akut myokard infarktüsü Mitral stenoz Primer pulmoner hipertansiyon Pulmoner ödem Akut ve tekrarlayan tromboembolizm Yağ embolisi DİĞER NEDENLER Kronik böbrek yetmezliği Kronik hemodiyaliz Marijuana, kokain kullanımı Akut ve kronik ethanol alımı Bronşiolitis obliterans organize pnömoni (BOOP)

DLCO’nun SINIFLANDIRILMASI % predikt NORMAL: 81-140 HAFİF AZALMA: 61-80 ORTA AZALMA: 41-60 İLERİ AZALMA:  40

SOLUNUM FONKSİYON TESTLERİNİN YORUMLANMASI Test kalitesinin değerlendirilmesi Normal referans değerlerinin hesaplanması Test sonuçları ile sağlıklı popülasyona ait referans değerlerinin karşılaştırılması Ventilatuar defektin tipinin belirlenmesi (obstrüktif, restriktif, mikst)

SPİROMETRİ KABUL EDİLEBİLİRLİK KRİTERLERİ ATS/ERS Statement 2005 Spirogramda artefakt bulunmamalı: öksürmemeli, ekshalasyonun 1.sn’de glottis kapatılmamalı, test erken bitirilmemeli, efor değişkenlik göstermemeli, ağızlıktan kaçak olmamalı, ağızlık açıklığı kapatılmamalı Test başlangıcı iyi olmalı: Ekstrapolasyon volümü FVC’nin % 5’i veya 0.15 lt’den az olmalıdır, zirve akıma ulaşma süresi 120 msn’den kısa olmalıdır. Yeterli ekshalasyon yapılmalı: Ekshalasyon süresi 6 sn olmalı ve/veya volüm-zaman eğrisinde bir plato çizdirilmelidir VEYA;Ekshalasyonun bitiminde en az 1 sn volümde değişme olmamalı VEYA;Yaşlı ve obstrüksiyonu olanlarda süre uzatılabilir (15 sn).

Test başlangıcı hızlı olmalıdır Ekstrapolasyon volümü

KABUL EDİLEBİLİR SPİROGRAM AKIM-VOLÜM VOLÜM-ZAMAN

İLK SANİYEDE ÖKSÜRME AKIM-VOLÜM VOLÜM-ZAMAN

GLOTTİSİN KAPANMASI AKIM-VOLÜM VOLÜM-ZAMAN

EKSPİRASYONUN ERKEN SONLANMASI DEĞİŞKEN EFOR EKSPİRASYONUN ERKEN SONLANMASI AKIM-VOLÜM VOLÜM-ZAMAN

HAVA KAÇAĞI AKIM-VOLÜM VOLÜM-ZAMAN

SPİROMETRİ TEKRARLANABİLİRLİK KRİTERLERİ ATS Statement 1995 Üç kabul edilebilir spirogramda: En yüksek iki FVC arasındaki fark < 0.2 lt En yüksek iki FEV1< 0.2 lt olmalıTest sonlandırılır Bu kriterlerin yokluğunda; Yeni spirogramlarda uygunluk saptanana VEYA; toplam 8 test yapılana VEYA; kişi testleri sürdüremeyinceye kadar tekrarlanır. En iyi üç test kayda alınır.

TEKRARLANABİLİRLİK OLUMLU AKIM-VOLÜM VOLÜM-ZAMAN

TEKRARLANABİLİRLİK OLUMSUZ AKIM-VOLÜM VOLÜM-ZAMAN

FVC MANEVRASI YAPTIR KAYDET VE YORUMLA Kabul edilebilir HAYIR EVET HAYIR Kabul edilebilir manevra  3 EVET HAYIR Tekrarlanabilir En iyi test eğrisinden (En yüksek FVC+FEV1) ile diğer parametreleri belirle En yüksek FVC ve FEV1’i sapta EVET KAYDET VE YORUMLA

PREDİKSİYON NOMOGRAM VE FORMÜLLERİ Volümler boy ile doğru, yaş ile ters orantılıdır. Kadın ve erkek için ayrı formüller vardır. Etnik farklar vardır.

OBSTRÜKTİF VENTİLATUAR BOZUKLUK Kr bronşit Amfizem Astım Küçük h. y. hast Yukarı h.y. hast FEV1  N FVC FEV1/FVC Revers. (-)  Volüm N veya  DLCO

OBSTRÜKSİYON ŞİDDETİNİN SINIFLANDIRILMASI FEV% predikt HAFİF > 70 ORTA 60-69 ORTA-İLERİ 50-59 İLERİ 35-49 ÇOK İLERİ < 35 ATS/ERS 2005

RESTRİKTİF VENTİLATUAR BOZUKLUK Parenkim Plevra, Göğüs duvarı Nöromüsküler FEV1  FVC FEV1/FVC N veya  Revers. (-) Volüm DLCO N

RESTRİKSİYONUN SINIFLANDIRILMASI VC (%) , TLC (%) NORMAL  81 HAFİF RESTRİKSİYON 66-80 ORTA RESTRİKSİYON 51-65 İLERİ RESTRİKSİYON  50

VOLÜM ZAMAN EĞRİSİ

MAKSİMAL EKSPİRATUAR AKIM-VOLÜM EĞRİSİ Eğriler TLC düzeyinde süperpoze Absolü akciğer volümlerine göre eğrilerin durumu

FEV1/VCLLN VC LLN VC LLN TLC LLN TLC LLN Normal Restriksiyon Evet Hayır VC LLN VC LLN Hayır Hayır Evet Evet TLC LLN TLC LLN Evet Hayır Evet Hayır Normal Restriksiyon Obstrüksiyon Mikst DLCO LLN DLCO LLN DLCO LLN Evet Hayır Evet Hayır Evet Hayır Göğüs duvarı, Nöromüsk.hast Astım, kr. bronşit Normal Pulmoner Vasküler hast. İPF Amfizem

OLGU 1. 65y. E. Sigara: 80 pk-yıl (bırakmış). YAKINMA: 15 yıldır progresif efor dispnesi, öksürük, balgam çıkarma. FM: Göğüs ön-arka çap , ekspirium uzun, bilateral ronkus GRAFİ: Diyafragmalar düzensiz (basamak belirtisi), dallanma ve saydamlık artışı BEKLENEN ÖLÇÜLEN % FVC (lt) 3.76 2.70 72 FEV1 (lt) 2.94 1.38 47 FEV1/FVC (%) 76 51 - FEF25-75(lt/sn) 3.20 0.80 25 TLC (lt) 6.50 6.95 107 RV (lt) 2.43 4.15 171 RV/TLC (%) 39 60 FRC (lt) 3.47 4.77 137 DLCO(ml/dk/mmHg) 25.6 8.0 31 DLCO/VA(1/dk/mmHg) 3.94 1.73 44

Bu spirometri örneğinde hangi patolojiler vardır? Akım hızlarında azalma Pulmoner hiperenflasyon Diffüzyonda azalma Periferik havayolları obstrüksiyonu Hepsi

Bu spirometri örneğinde hangi patolojiler vardır? Akım hızlarında azalma Pulmoner hiperenflasyon Diffüzyonda azalma Periferik havayolları obstrüksiyonu Hepsi

Bu hastada tanınız nedir? Kronik bronşit Astım Bronşiolit Amfizem Sarkoidoz

Bu hastada tanınız nedir? Kronik bronşit Astım Bronşiolit Amfizem Sarkoidoz

OBSTRÜKTİF VENTİLATUAR BOZUKLUK Obstrüktif ventilatuar bozukluk maksimum ekspiratuar hava akımının volüme oranla daha fazla azalmasıdır. FEV1/FVC< %70 Erken evrede spirogramın terminal evresi etkilenir, akım-volüm eğrisinde konkav görünüm olur. FEF25-75 ve FEF75 azalır. İleri evrede santral havayolları da etkilenir, FEV1 azalır. Akciğer volümlerinde artma pulmoner hiperenflasyonu gösterir. Havayolu rezistansı (Raw) maksimal ekspirasyon manevrasını yapamayanlarda kullanılabilir.

NORMAL ASTIM KOAH

OLGU 2: 53 y, E. Sigara: (+) YAKINMA: 3 yıldır progresif efor dispnesi. FM: Bilateral yaygın kaba, kuru nitelikli raller GRAFİ: Her iki akciğer alanında yaygın nodüler infiltrasyon BEKLENEN ÖLÇÜLEN % FVC (lt) 3.04 2.74 90 FEV1 (lt) 2.51 2.25 FEV1/FVC % 78 82 -

Bu olguda yaklaşımınız nedir? A) SFT normaldir. Başka sistemlere ait dispne nedeni ararım B) Arter kan gazı isterim C) Akciğer volümleri ve DLCO ölçerim D) Egzersiz testi yaparım E) MVV ölçerim

Bu olguda yaklaşımınız nedir? A) SFT normaldir. Başka sistemlere ait dispne nedeni ararım B) Arter kan gazı isterim C) Akciğer volümleri ve DLCO ölçerim D) Egzersiz testi yaparım E) MVV ölçerim

BEKLENEN ÖLÇÜLEN % DLCO(ml/dk/mmHg) 22.0 7.5 34 DLCO/VA 4.34 2.24 52 TLC (lt) 5.06 3.32 66 RV(lt) 1.93 0.58 30 RV/TLC (%) 35 17 - FRC (lt) 2.94 2.00 68

Bu olguda spirometrik tanınız nedir? A) Normal spirometrik değerler B) Obstrüktif ventilatuar bozukluk C) Restriktif ventilatuar bozukluk D) Mikst tipte ventilatuar bozukluk E) Ekstratorasik havayolları obstrüksiyonu

Bu olguda spirometrik tanınız nedir? A) Normal spirometrik değerler B) Obstrüktif ventilatuar bozukluk C) Restriktif ventilatuar bozukluk D) Mikst tipte ventilatuar bozukluk E) Ekstratorasik havayolları obstrüksiyonu

RESTRİKTİF VENTİLATUAR BOZUKLUK TLC’de azalma ve normal FEV1/VC oranı ile karakterizedir. Azalmış VC her zaman restriksiyonu göstermez. FEV1/VC normal veya yüksek olmalıdır (FEV1/VC> % 85-90).

OLGU 3. 9 y.E. YAKINMA: Evde çıkan yangın sonrasında başlayan dispne FM: Stridor var. Solunum sistemi bulguları normal BEKLENEN ÖLÇÜLEN % FVC (lt) 2.24 2.36 105 FEV1 (lt) 1.88 0.74 39 FEV1/FVC (%) 85 31 FEF25-75(lt/sn) 4.28 0.59 14 PEF (lt/sn) 4.29 0.78 18 FIVC (lt) 2.90 2.01 69 FIV1 (lt) 0.45 PIF 0.50 FEF50/FIF50 1.62

Bu olguda hangi testi istersiniz? Ek teste gerek yoktur Reversibilite testi Diffüzyon testi Akciğer volümleri Akım-hacim eğrisi grafiği

Bu olguda hangi testi istersiniz? Ek teste gerek yoktur Reversibilite testi Diffüzyon testi Akciğer volümleri Akım-hacim eğrisi grafiği

Yorumunuz nedir? Normal grafi İntratorasik havayolları obstrüksiyonu Restriktif patoloji Ekstratorasik variabl obstrüksiyon Fiks obstrüksiyon

Yorumunuz nedir? A)Normal grafi B)İntratorasik havayolları obstrüksiyonu C)Restriktif patoloji D)Ekstratorasik variabl obstrüksiyon E)Fiks obstrüksiyon

SANTRAL ve YUKARI HAVAYOLLARI OBSTRÜKSİYONU Ekstratorasik ( farinks, larinks, ekstratorasik trakea) ve intratorasik (intratorasik trakea ve ana bronşlar) havayollarında gözlenir. FEV1 ve/veya VC etkilenmezken, PEF belirgin olarak azalır. FEV1/PEF (ml/lt/dk) oranında artma varsa inspiratuar ve ekspiratuar akım-volüm eğrisi çizdirilmelidir. FEV1/PEF> 8 yukarı havayolu obstrüksiyonunu düşündürmelidir. Başlangıç eforunun yetersiz olması da bu oranın artmasına neden olur. En az 3 akım-volüm eğrisi çizdirilmelidir. ERS/ATS 2005 YUKARI HAVAYOLLARI OBSTRÜKSİYONU: FEF50/FIF50 > 1, FEV1/FEV0.5 1.5 ERS 2003

Değişken intratorasik yukarı havayolu obstrüksiyonu Değişken ekstratorasik yukarı havayolu obstrüksiyonu Fiks yukarı havayolu obstrüksiyonu İNTRATORASİK OBSTRÜKSİYON EKSTRATORASİK OBSTRÜKSİYON DEĞİŞKEN FİKS PEF Azalmış Normal veya azalmış Azalmış FIF50 Normal veya azalmış Azalmış Azalmış FIF50/FEF50 >1 < 1  1 ERS/ATS 2005

OLGU 4. 45 y E. Sigara (-) YAKINMA: 6 aydır progresif dispne. BEKLENEN ÖLÇÜLEN % FVC (lt) 3.82 1.21 32 FEV1 (lt) 3.17 1.12 35 FEV1/FVC (%) 79 93 PEF (lt(sn) 8.16 3.83 47 FEF25-75(lt/sn) 3. 91 1.90 49 MVV (lt/dak) 139 33 24 VC (lt) 3.97 1.31 TLC (lt) 5.86 3.52 60 FRC (lt) 3.11 2.28 73 RV (lt) 1.88 2.21 117 RV/TLC(%) 63 PImax (cmH2O) 118 30 25 PEmax (cmH2O) 222 31 14

Bu olguda hangisi olabilir? A)KOAH B)Astım C)Sarkoidoz D)Ankilozan spondilit E) Müsküler distrofi

Bu olguda hangisi olabilir? A)KOAH B)Astım C)Sarkoidoz D)Ankilozan spondilit E) Müsküler distrofi

NÖROMÜSKÜLER HASTALIKLAR Solunum kas güçsüzlüğü  RESTRİKTİF PATERN VC . Supin pozisyonda dik pozisyona göre VC > %25 azalma  kas güçsüzlüğü İnspiratuar kas güçsüzlüğü  TLC . Ekspiratuar kas güçsüzlüğü  ERV , RV  Akım volüm eğrisinin inspiratuar kolunda yassılma MVV   erken, duyarlı gösterge MİP  – MEP   izlemde kullanılan en önemli parametreler