Taşıma Katmanı Öğr. Gör. Mustafa SARIÖZ BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ VE PROGRAMLAMA BÖLÜMÜ BİLG 121 AĞ TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ Taşıma Katmanı Öğr. Gör. Mustafa SARIÖZ

Taşıma (Ulaşım) katmanı (Transport Layer) IP aynı bilgisayar üzerinde çalışan haberleşme programları arasında ayrım yapamaz. Çünkü paket yapısına baktığınızda sadece kaynak ve varış adreslerinin kullanıldığını görürsünüz. Ancak gerçekte, iki farklı bilgisayar üzerinde birbiri ile haberleşen pek çok program çalışabilir. Bu programlar ulaşım (transport) katmanında kullanılan protokoller yardımı ile birbirinden ayrılır.

Mantıksal uçtan uca taşıma Taşıma Katmanı Taşıma protokolleri uç sistemlerde çalışırlar Gönderen tarafı: gönderilen mesajı segment denilen parçalara böler ve ağ katmanına gönderir Alıcı tarafı: segmentleri birleştirir ve uygulama katmanına gönderir uygulama taşıma network data link physical network data link physical network data link physical network data link physical Mantıksal uçtan uca taşıma network data link physical network data link physical uygulama taşıma network data link physical

Taşıma Katmanı Protokolleri TCP (Transmission Control Protocol-Transfer Kontrol Protokolü) Veri aktarımı yapılacak iki bilgisayar arasındaki bağlantıyı kurar Hata denetimi yapar. Paketler gitmediyse bir daha gönderir. UDP (User Datagram Protocol) TCP gibi ağ üzerinden paketi gönderir ama bu protokol paketin gidip gitmediğini takip etmez ve paketin yerine ulaşıp ulaşmayacağını garantilemez. Daha çok küçük paketlerin tüm PC’lere gönderilmesinde kullanılır

TCP/IP Portları Ağ Servisi Port No FTP veri transferi TCP Port 20 FTP kontrol TCP Port 21 Telnet TCP Port 23 SMTP TCP Port 25 DNS UDP port 53 HTTP TCP Port 80 POP3 TCP Port 110

Başka taşıma katmanı protokolü var mıdır Başka taşıma katmanı protokolü var mıdır? Niçin taşıma katmanındaki çeşitlilik uygulama katmanındaki kadar fazla değil?

Uygulama katmanı verisi UDP UDP (User Datagram Protocol) bağlantısız (connectionless) bir protokoldür. UDP paketlerini taşımak için önceden bir bağlantı kurulmasına gerek duyulmaz. 32 bit kaynak port no hedef port no Checksum (hata sınaması) uzunluk Uygulama katmanı verisi (mesaj) UDP segmentinin Başlık bilgileri dahil uzunluğu UDP segment formatı

UDP UDP paketlerine bölüt (segment) de denir. Genelde mültimedya uygulamalarda kullanılır. Hıza duyarlı (rate sensitive) Kayıba toleranslı (loss tolerant) Niçin Mültimedia uygulamalarda UDP kullanılır??????

UDP Diğer UDP kullanan protokoller: DNS SNMP Niçin DNS ve SNMP’de UDP kullanılır??????

TCP TCP (Transmission Control Protocol) bağlantı temelli bir protokoldür. Kullanıcı verisi taşınmadan önce bağlantı kurulması gerekir. Uçtan-uca güvenilir bir ortam yaratmayı amaçlar. Ortamın güvenilirliği, kaybolan paketlerin tekrar gönderilmesini temel alır. Tüm TCP bağlantıları çift yönlüdür (full duplex) TCP birimleri tarafından yaratılan TCP paketlerine de bölüt (segment) denir.

TCP Kaynak portu (16 bit) Hedef portu (16 bit) Sıra numarası (32 bit) Alındı bilgisi numarası (32 bit) Veri ofseti (4 bit) Ayrılmış (6 bit) Bayraklar (6 bit) Pencere (16 bit) Checksum (Hata sınaması – 16 bit) Acil İşaretçiler (16 bit) Opsiyonlar – Değişkenler Veri

Bir TCP Bağlantısının Kurulması TCP’de bağlantılar üç yollu el sıkışma (three-way handshake) denen şekilde kurulur. A B SYN + Seq A SYN+ACK-A + Seq B ACK-B

TCP’de Akış Kontrolü TCP’de gönderilen her bir paket için ‘alındı’ işlevi gören ACK mesajı gönderilir. ACK’yı alan gönderici paketin iletildiğinden emin olur Gönderici Alıcı Paket Timeout süresi ACK Zaman

gerçekleştirilemezse TCP’de Akış Kontrolü Paket Paket Paket Timeout Timeout Timeout ACK ACK Zaman Paket Paket Paket ACK Timeout Timeout Timeout ACK ACK Timeout süresi içinde ulaşım gerçekleştirilemezse ACK kaybolursa Packet kaybolursa

İletim hattının tam kullanımı Tıkanıklık kontrolü (Congestion control) Yavaş başlangıç (Slow start ) Kayan pencere (Sliding Window)

İletim hattının tam kullanımı

SORULAR?