Yanlışlamacılık
Karl R Popper Yanlışlamacılık (Falsification)
Tümevarımcı bilim anlayışının varsayımları Zihin, nesne ile ilişkiden önce boştur İnsan zihni nesneleri nesnel olarak algılar Tikel önermeler – genellemeler (tümevarım) Bilim birikimsel ilerler
Popper’ın eleştirileri Kuramdan bağımsız gözlem olamaz Tikel gözlemlerden bilgi edinme mantıksal bir kesinlik taşımaz Bilimselliğin ölçütü doğrulama değil, yanlışlamadır Bilimde ilerleme doğruların birikmesi ile değil yanlışların ayıklanması ile olur
Bilimle bilim olmayanı ayırma sorunu Tümevarımcı düşünce: Doğrulanabilen önermeler bilimseldir (anlamlıdır) Yanlışlanabilme bilimselliğin bir kriteridir: Bir açıklama ya da teori yanlışlanabiliyorsa bilimseldir. Yanlışlanabilirlik = sınanabilirlik
Yanlışlanabilir birkaç önerme; Öğrenciler bu derse her zaman geç kalırlar. Perşembe günleri asla yağmur yağmaz Bütün maddeler ısıtıldığı zaman genleşir Yaşayan bütün canlılar ortak bir atadan türemiştir
Yanlışlanamayacak birkaç önerme; Bugün yağmur yağabilir ya da yağmayabilir. Öklit çemberinde bütün noktalar merkezden eşit uzaklıktadır.
Popper’a göre bilim olan alanlar Fizik, biyoloji,... Bilim olmayanlar Marx’ın tarih teorisi, Freud’un psikanaliz teorisi, Adler’in bireysel psikoloji teorisi
Yanlışlama ve bilgi içeriği Popper’a göre bir önermenin bilgi içeriği onun yanlışlanabilirliği ile doğru orantılıdır. Dünyada deprem olacak 2012’de dünyada deprem olacak 2012’nin nisan ayında deprem olacak 24 Nisan 2012’de deprem olacak ...
Yanlışlanabilirlik ve bilgi içeriği Bir teori ne kadar kesin bir şekilde ifade edilirse o kadar çok yanlışlanabilir bir nitelik kazanır. Işık saniyede 300.000 km yol alır Işık saniyede 299.998 km yol alır
Bilimde anlamlı ilerleme Spekülatif önermelerin yanlışlanamaması (örn. 1919 – Einstein ve Eddington) Mevcut teorilerin yanlışlanması
Popper ve bilimsel gerçek Mevcut bilgilerin hiçbirinin kesin olarak olarak doğruluğunu kanıtlamak mümkün değildir. Bilimsel bilgi süreci bilgi dağarcığımızdaki yanlış bilgilerin ayıklanması biçiminde işler Dolayısı ile doğruluktan değil “desteklenmeden” bahsedebiliriz. Gerçeği bulmak değil “gerçeğe yaklaşmak”