USLE P FAKTÖRÜ DR. GÜNAY ERPUL
P Faktörü Çevirme kanalları, yüzey akışların hızını kesmek için kullanılır. Aşağı eğimlerde zararlanmalara neden olmadan önce, yüzey akışlar çevirme kanalları ile bir doğal su yoluna veya herhangi bir sediment kontrol yapısına yönlendirililer. Kanal SIrt Orijial arazi yüzeyi Tipik bir yüzey akış çevirme kesiti
P Faktörü Dik eğimlerden yüzey akışların drenajında etkilidir.
P Faktörü Bozulmuş dağlık alanların yeniden ormanlaştırılması için uygundur ve ilk bitki gelişiminde önemli rolleri vardır.
P Faktörü Amaç: yüzey akışların emniyetli bir şekilde bir araziden uzaklaştırılması Temelde min. 1,8 m sıkıştırlmış toprak Min. 0,6 m genişlik, bitkilendirme ile toprak stabilize edilir yüksek akış hızları için kanal korunmalıdır Kanal
P Faktörü 1,8 m 0,6 m Sıkıştırılmış toprak Yüzey akış Min. 0,45 m
P Faktörü A: yıllık ortalama toprak kaybı (ton ha-1 yıl-1) T: izin verilebilir toprak kaybı (ton ha-1 yıl-1) LS: topoğrafik factor
P Faktörü eğim l: çevirme kanalları arası uzaklık w: arazi genişliği
P Faktörü Çevirme kanalı havzasında oluşan yüzey akışların “rasyonel yöntem” ile tahmini Q: yüzey akış oranı (m-3 s-1) c: yüzey akış katsayısı, birimsizdir ve 0 ile 1 arasında değişiklik gösterir: düşen yağışın yüzey akışa geçen miktarının yüzde ifadesi olarak düşünülebilir. Tamamiyle geçirimsiz olan bir yüzeyde c = 1’dir. : yağış intensitesi (m s-1) A: çevirme kanalını besleyen havzanın alanı (m2)
Yağış intensitesi (, mm saat-1) P Faktörü Maksimum 1 saatlik yağış – intensite – tekerrür aralıkları Tekerrür aralığı (yıl) Yağış intensitesi (, mm saat-1) Sivas Erzincan Erzurum 2 8 9 10 5 15 17 14 20 23 25 50 30 100 35
P Faktörü Bo: kesit taban genişiliği (m) y: akış derinliği (m) 1 Bo: kesit taban genişiliği (m) y: akış derinliği (m) s: kesit kenar eğimi (Y / D) (2Y / 1D)
Kanal üst genişliği (B) P Faktörü Kesit Alan (A) Islak çevre (P) Hidrolik yarıçap (R) Kanal üst genişliği (B) Dikdörtgen Trapez Üçgen
P Faktörü Manning eşitliği ds: Üniform tanecik büyüklüğü, metre