GEN İFADELENMESİNİN REGÜLASYONU
Gen, bir transkripsiyonal bölge olarak da bilinen bir yapısal bölge ve bu bölgenin aktivasyonunda yada baskılanmasında rol oynayan kontrol bölgesinden oluşur.
Cis etkili transkripsiyon bölgesi Kontrol bölgeleri genellikle, RNA polimerazin tanıma bölgesini ve transkripsiyonun başlangıcını belirleyen PROMOTOR BÖLGE ve transkripsiyonu hızlandıran ENHANCER BÖLGESİ ve transkripsiyonu baskılayan SİLENCER dizilerinden oluşur Cis etkili transkripsiyon bölgesi 5’ GGGCG Başlangıç kontrolü TATA kutusu: Genin 5’ ucunda; 5’-TATAAAA-3’ (-25-30) uzaklıkta bulunan transkripsiyona başlama hazırlığında rolü olan özel dizilerdir. CAAT kutusu: 5’ ucta (-70-80) uzaklıkta bulunur ve daha çok transkripsiyon hızında görevlidir.
ENHANCER ve SİLENCER
Ökaryotik promotorlar transkripsiyonu başlatmak için gerekli olan çok sayıdaki protein faktörünün bağlanma bölgeleridir.
G-C,,,,,A-T değişimi represörün etkiliğini artırır veya azaltır.
Base-substitution mutations can decrease or increase the efficiency of the promoter.
Figure 1. An unliganded TRβ mutant constitutively activates the expression of cyclin D1 promoter, leading to aberrant growth of thyrotrophs in TRβPV/PV mice. A) A T3-bound wild-type TRβ acts to repress the expression of the cyclin D1 promoter via tethering to DNA-bound cyclic AMP response element binding protein (CREB) on the promoter of cyclin D1. B) PV protein, a TRβ mutant that has lost T3 binding activity, tethering to DNA-bound CREB, cannot function to repress the cyclin D1 promoter, leading to constitutive activation of the cyclin D1 promoter. The increased expression of cyclin D1 activates the cyclin-dependent kinase (CDK)/retinoblastoma (Rb)/E2F pathway, resulting in aberrant proliferation of thyrotrophs and tumors in the pituitaries of TRβPV/PV
Promotor bölgede bulunanu TATA veya CAAT kutusu meydana gelebilecek mutasyonlar transkript oluşum sayısını veya hızını etkileyebilirken, yapılan mutasyon analizlerinde CAAT kutusunun her iki yanında meydana gelebilecek mutasyonların çoğu zaman etkisiz olduğu gösterilmiştir.
The effect of specific point mutations in the mouse β–globin promoter on the ability of that promoter to initiate transcription. Each line represents the transcription level of a mutant promoter relative to the transcription level of a wild-type globin promoter assayed concurrently. The black dots represent nucleotides for which no mutation had been generated. Below the histogram is a diagram showing the position of the TATA box and the two upstream promoter elements of the mouse β-globin gene. (After Myers et al. 1986.)