Öğr. Gör. Mustafa YAVAŞ www.mustafayavas.org myavas@adiyaman.edu.tr Adıyaman Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Donanımı Ders_1 Bilgisayara Giriş Öğr. Gör. Mustafa YAVAŞ www.mustafayavas.org myavas@adiyaman.edu.tr

Bilgisayar (Computer) Bilgisayar, uzun ve çok karmaşık hesapları bile büyük bir hızla yapabilen, mantıksal (lojik) bağlantılara dayalı karar verip işlem yürüten, verileri saklayabilen, gerektiği zaman geriye verebilen makine. PC (Personal Computer) = Kişisel Bilgisayar

Bilgisayar (Computer) Bilgisayar Sistemi Hardware Software Donanım Yazılım

Donanım (Hardware) Bilgisayarın fiziksel ve elektronik yapısını oluşturan ana birimlerin ve çevre birimlerin tümüne "donanım" denir. - İşlemci, ana kart, ekran kartı, RAM, klavye, fare, yazıcı vb…

Yazılım (Software) Hem bilgisayar sistemini oluşturan donanım birimlerinin yönetimini hem de kullanıcıların işlerini yapmak için gerekli olan programlardır. - Sistem yazılımları (System software) - Uygulama yazılımları (Application software)

Sistem Yazılımları Bilgisayar donanımının işletilmesi ve uygulama yazılımlarının çalıştırılması için bir platform sağlamak için tasarlanmış yazılımlardır. - İşletim Sistemleri (Operating Systems) - Aygıt Sürücüleri - Derleyiciler (Compilers) - BIOS

Uygulama Yazılımları Sistem yazılımlarının dışında, kullanıcıların işlerine çözüm sağlayan diğer tüm yazılımlar… - Microsoft Office - Msn Messenger - Photoshop - Winamp, Media Player - Hastane Otomasyonu vb…

İşletim Sistemi (Operating System) Bilgisayar kullanıcısı ile bilgisayarı oluşturan donanım arasındaki iletişimi sağlayan, aynı zamanda diğer uygulama yazılımlarını çalıştırmaktan sorumlu olan sistem yazılımı.

İşletim Sistemleri Windows Ailesi - > MS-DOS, Windows 1.0, 2.0, 3.0, 3.1, 3.2 -> Win 95, 98, ME, NT, 2000, XP, Vista, 7, 8 UNIX Ailesi -> FreeBSD, OpenBSD, NetBSD, Solaris, OpenSolaris vb… Linux Ailesi -> RedHat, Fedora, Debian, Ubuntu, CentOS, Pardus vb…

İşletim Sistemleri Macintosh İşletim Sistemi - > MAC OS 7, MAC OS 9, MAC OS X -> Yasal olarak sadece Apple marka bilgisayarlar ile uyumlu Diğer İşletim Sistemleri - > Android, Symbian, PalmOS, vb…

Bilgisayarın Çalışma Mantığı İkili sayı sistemi 1 0 Evet - Hayır Açık - Kapalı Doğru - Yanlış

Bit - Byte kavramları 0 veya 1 = 1 bit 1 byte = 8 bit 1 Kilobyte (KB) = 1024 byte 1 Megabyte (MB) = 1024 KB 1 Gigabyte (GB) = 1024 MB 1 Terabyte (TB) = 1024 GB Petabyte, Exabyte, Zettabyte, Yottabyte …

Depolama Aygıtları Disket = 1.44 MB CD = 700 MB DVD = 4.7 GB Flash Memory = 2-4-8-16-32 GB Portable Disk = 320-500 GB, 1-2 TB

Soru == 160 GB ?

Dosya, Klasör (Dizin), Sürücü Dosya (File) Bilgisayardaki bilgi kümeleri Klasör (Dizin) (Folder) Dosyaları kategorize etmek için kullanılan yapılar Sürücü (Driver) Dosya/Klasörlerin saklandığı ortam

Dosya, Klasör (Dizin), Sürücü

Dosyalar İsim olarak 2 parçadan oluşur. 1) Dosya Adı 2) Dosya Uzantısı (Dosyanın türünü belirler) Dosya Adları Windows’ ta 255 karakter uzunluğunda olabilip, uzantılar genelde 3 karakter uzunluğundadır. Örnek; ozgecmis.doc

Bazı dosya uzantıları Yazı dosyaları ( txt, rtf, doc, docx, … ) Resim dosyaları ( jpg, bmp, gif, png, psd, … ) Müzik dosyaları ( mp3, wav, mid, … ) Film dosyaları ( mpg, avi, divx, dat, mp4, … ) Diğer bazı uzantılar ( exe, bat, zip, rar, ppt, xls, vb… )

Dosya Sistemi (File System) Bir dosyanın bir disk üzerinde nasıl saklandığını ve bilgisayarın dosyaları yönetebilmek için erişimi nasıl sağladığını kontrol eden sistemdir. Bazı dosya sistemleri : - FAT , FAT 16 , FAT 32 , exFAT , NTFS - EXT2 , EXT3, EXT4 , XFS , ReiserFS (Linux)

FAT32 – NTFS Karşılaştırma - Maksimum dosya boyu 4 GB - Maksimum disk boyutu 2 TB NTFS - Maksimum dosya boyu 16 TB - Maksimum disk boyutu 256 TB

Fat -> Ntfs dönüşümü Herhangi bir FAT ya da FAT32 ortamı NTFS sistemine dönüştürmek için :

Donanımlar

Donanım Birimleri Ana Donanım Birimleri (Anakart, CPU, RAM, ekran kartı, sabit disk, klavye, fare,…) Ek Donanım Birimleri (Yazıcı, CD-ROM, Ses Kartı, Tarayıcı,…)

Anakart (motherboard, mainbord) Anakart, bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçalar arasındaki iletişimi sağlayan elektronik devredir. Bir anakartın üzerinde işlemci, ram, ses kartı, ekran kartı, modem, ethernet, tv kartı vb.. girebileceği yuvalar, klavye, sabit disk, floppy disk ve seri - paralel port denetçileri ve bunların koordinasyonunu sağlayan chipset'ler bulunur.

Anakart (motherboard, mainbord)

CPU (Central Processing Unit) CPU (Central Processing Unit / Merkezi İşlem Birimi) olarak bilinen işlemci, kendisine gelen komut ve bilgileri uygun şekilde işleyerek çıktıları RAM ve diğer gereken parçalara aktarır. Bilgisayarda beyin görevi görür. Bilgisayarın en önemli parçalarından birisidir. Intel ve AMD

CPU (Central Processing Unit) Celeron Pentium IV 2.4 GHZ Atom İşlemci Core i3, i5, i7 32 bit - 64 bit kavramı

RAM (Random Access Memory) İşletim sistemi de dahil olmak üzere bilgisayarda aktif olarak çalışan uygulamaların tutulduğu bellektir. Ana bellek. Geçici bellek. Bilgisayarın çalışma hızına etki eden önemli bir donanım. 512 MB, 1 GB, 2 GB, 4 GB, … DDR2 - DDR3 RAM

RAM (Random Access Memory)

ROM (Read Only Memory) Sadece okunabilir bellek. Bu bellek üretici firma tarafından hazırlanır. Bilgileri okunabilir fakat üzerinde değişiklik yapılamaz. Bu bilgiler makineyi kapatma veya elektrik kesintisinden etkilenmez veya silinmezler. Günümüzde farklı özelliklere sahip ROM bellekler kullanılmaktadır. (PROM, EPROM, EEPROM)

BIOS (Basic Input/Output System) Temel Giriş/Çıkış Sistemi Bilgisayarın ilk açılma işlevini yerine getiren yazılımdır. Yani, bilgisayar açılırken hangi aygıtların hangi sıraya göre okunması gerektiğini, hangi kartların çalıştırılıp çalıştırılmayacağını ve buna benzer düzenlemeleri yapar. Donanım özelliklerini denetler ve işletim sisteminin doğru yüklenmesini sağlar.

BIOS (Basic Input/Output System) Bu yazılım eski model kartlarda ROM bellek üzerinde tutulur. Günümüzde ise BIOS yazılımı daha çok EEPROM belleklere kaydedilmektedir. BIOS hafızasındaki bilgiler elektrik gittiği zaman bile silinmez. (BIOS pili) En çok bilinen ve kullanılan markalar : (Award BIOS, Phoenix BIOS)

BIOS (Basic Input/Output System) Esc F1 F2 F10 Del

BIOS Chipi & BIOS Pili

Harddisk (Sabit Disk - HDD) Veri depolaması amacı ile kullanılan manyetik kayıt ortamlarıdır. Elektromekanik yapıdadır. İkincil bellek olarak da adlandırılır. Sabit diskin büyüklüğü GB (Gibabyte) ve TB (Terabyte) gibi kavramlarla ölçülür. Dönüş hızları: 5400, 7200, 15000 rpm, …

Harddisk (Sabit Disk - HDD)

Cache bellek (Ön bellek) Çalışmakta olan programa ait komutların ve verilerin geçici olarak saklandığı yüksek hızlı hafızalardır. CPU – RAM arasındaki hız farkı, 512 KB, 1 MB, 2 MB, … Yüksek maliyet,

Güç Kaynağı (Power Supply) 220 V şebeke gerilimini sistemin çalışabilmesi için gerekli olan 5 V - 12 V gerilim değerine dönüştürür. Kasa içerisinde güç kaynağının ısınması nedeniyle güç kaynağının arkasında soğutucu fan bulunur.

Ekran kartı (Graphics card) İşlemciden alınan verileri monitöre görüntü sinyali olarak gönderen donanım. 128 MB, 256 MB, 512 MB, 1 GB … Paylaşımlı - Paylaşımsız Ati, Nvidia, …

Ses kartı (Sound card) Bilgisayardaki dijital ses verilerini analog ses sinyallerine, analog ses sinyallerini de bilgisayarda işlenebilecek dijital sinyallere dönüştürür. Ek donanım birimi, Onboard (?) Realtek, …

Ağ kartı (Network Interface Card - NIC) Bilgisayarları ve diğer cihazları ağa bağlamada kullanılan karttır. Ethernet kartı olarak da bilinir. 10/100/1000 Mbps, (Gigabit Ethernet Kartı)

Flash Bellek (USB Bellek) Harici depolama ünitesi olarak tanımlanabilir. Yapısı RAM’ e, kullanımı Harddisk’ lere benzer. EEPROM’ un özel bir çeşidi, USB (Universal Serial Bus) 1, 2, 4, 8, 16, 32 GB,…