OKULA BAŞLAMA SÜRECİNDE ÇOCUK VE AİLE

OKUL Heyecan Mutluluk Çocukluk anıları Okuma-yazma öğrenme Vs.

OKUL Okula başlama çocuğun yaşamındaki önemli dönüm noktalarından biridir Evden ya da okul öncesi eğitim kurumundan ayrılarak değişik özellikler taşıyan ilkokul ortamına geçiş hem çocuk hem de aile için bir uyum süreci gerektirir Yeni bir sosyal çevre Öğrenim görevleri (dersler, ödevler) Okul kuralları Farklı özelliklere sahip öğretmenler

Uyum Gerektiren Süreç İlkokula başlama hem çocuk hem aile için uyum gerektiren bir süreç Olumlu yaşantılar da stres yaratabilir

Neler Getirir? İlkokula başlayarak ailesi ve okul öncesi kurumunun koruyucu kollarından ayrılan çocuk sorumlu bir kişi olarak artık yeni bir sosyal çevrenin içine girmiş demektir Bu yeni sosyal çevre beraberinde çocuğun bir takım kaygılar duymasına neden olabilmektedir Çocuğun okulla ilgili kaygı duyabileceği konuları ve bunlar sonucu ortaya çıkabilecek sorunları bilmemiz önlem almamızda ve çocuğumuza yardımcı olmamızda kolaylık sağlayacaktır

Kaygı Mesajı İçeren Sorular Burası neresi? Nasıl bir yer? Ben burada kaybolur muyum? Okul ne kadar kalabalık ve içerisinde ne kadar çok çocuk var. Acaba bana zarar verirler mi? Evim okuluma yakın mı? Annem babam beni almaya gelecekler mi? Ya servisimi kaybedersem eve nasıl gideceğim? Sınıfta benden başka çocuklar da var acaba öğretmenim beni fark eder mi? Yuvadaki / Anaokulundaki öğretmenim şimdi ne yapıyor acaba onu tekrar görebilecek miyim? Yeni öğretmenim de ona benzeyecek mi?

İlkokul ne kadar zor görünüyor. Acaba başarılı olacak mıyım İlkokul ne kadar zor görünüyor? Acaba başarılı olacak mıyım? Olamazsam öğretmenim ve arkadaşlarım ne yapar? Dersler ne kadar? Teneffüse ne zaman çıkacağım? Dışarı çıkınca oyun oynayabilecek miyim? Bu okulda niçin oyun dersi yok? Yuvada / Anaokulunda bu kadar kuralımız yoktu. Bu kuralların hepsini öğrenmem için zamana ihtiyacım olduğunu büyükler biliyor mu?

İlkokula başladığımızdan beri karne diye bir şey söylüyorlar İlkokula başladığımızdan beri karne diye bir şey söylüyorlar. Benim karnem kötü olursa ne olur? Akşamları okulda kalmak zorunda mı kalırım? Yaramazlık yapan çocuklara ne olacak? Güzel bir davranışım olduğunda yuva / anaokulu öğretmenim beni ödüllendiriyordu. Şimdiki öğretmenim ne yapacak? Tuvaletim gelince ne yapacağım?

Neler Yapılabilir? Çocuğun ilköğretime başlamadan önce hazır bulunuşluk düzeyi değerlendirilmelidir Çocuğun ilköğretim hakkında doğru bilgilendirilmesi gerekmektedir Önceki davranışlar ilköğretim hayatı ve öğretmeni kullanılarak korkutulmuşsa çocuk korkabilir Okul alışverişi çocukla birlikte yapılmalıdır

Neler Yapılabilir? Okul başlamadan önce okul yeri, binanın içi ve çevresi çocuğa tanıtılmalıdır Okula yeni başlayan çocuklarda okula gitmeyi reddetme, ağlama, bağırma vb. tepkiler görülebilir. Bu konuda ebeveynler tutarlı ve kararlı olmalıdır Okulda yaptıkları hakkında çocukla konuşulmalıdır, eğer anlatmak istemezse ısrar edilmemelidir Ebeveynler, çocukların bu yeni yaşamında desteklemeli ve ona rehberlik etmelidir

Neler Yapılabilir? Çocuğun okul dışında da arkadaşlarıyla birlikte olması için fırsatlar yaratın Okula başlama çocuğun hayatında kritik bir dönem, diğer yaşam streslerini azaltmaya çalışın Çocuğun yanında onun kaygı düzeyini arttıracak, merak uyandıracak, belirsizlik yaratacak, olumsuz düşüncelere kapılmasına neden olacak konuşmalardan kaçının Okul ve öğretmen ile işbirliği kurun Her çocuk kendine özgüdür, unutmayın!

Neler Yapılabilir? Çocuklar bu dönemdeki sorularına tatminkar cevaplar bulamazlarsa, bir sürü bahane ileri sürerek okula gitmek istemeyebilir Bu bahaneler çocukları rahatlatır; bunları yadırgamadan dinlemeli, çocuğun kaygılarını paylaşmalı ve anlayışlı olunmalıdır Okul korkusu olarak adlandırılan bu durumun temelinde büyük oranda iletişim sorunları vardır

Uyum Sağlama Önemli Formal eğitim sürecinin ilk basamağını oluşturan ilköğretimin ilk yıllarına ait izlenimler, çocuğun gelecek yıllardaki öğrenim yaşantısını etkileyecektir

Okul Korkusu Kuvvetli bir endişe nedeniyle çocuğun okula gitmeyi reddetmesi ya da bu konuda isteksiz görünmesi Sabahları uyanır uyanmaz karın ağrısı, mide bulantısı, baş ağrıları, ateş yükselmesi gibi şikayetler görülmekte, okula gitmemelerine karar verildiğinde şikayetler kendiliğinden kaybolmaktadır Okula yeni başlayan çocuklarda görülen bu kaygı 2-3 haftada atlatılabilir Aile ve öğretmen işbirliği ile bu problem çözümlenebilir Yeterli sosyal etkileşim deneyimi olmayan ve anneye aşırı bağımlı çocuklarda okula uyum daha zor olabilir Okul korkusunun altında yatan, aslında çocuğun aileden, evden ve anneden ayrılma kaygısıdır.Kaybetme korkusu ve diğer korkular da oluşabilir(Ölüm korkusu vb.)

Yeni Çözüm Yolları Çocuk gereksinimlerini karşılama konusunda annesi dışında başka hiçbir yolu bilmez, anneden ayrı olduğunda karşılaştığı problemlerle baş etme konusunda deneyimsizdir Ebeveynlerin yıllardır süren bu tutumlarını birden değiştirmeleri de doğru olmayacaktır

Güvence Verin Çocuğa kademeli olarak yanından ayrılacağınız fakat mutlaka geri döneceğiniz konusunda güvence verilmelidir

Okul Korkusu Oluşmadan Alınabilecek Önlemler Çocuğun okula gitmesi konusunda kesin bir tavır takınmak. Çocuk derse girmese bile okula gitmeli, bahçede dolaştırılmalıdır Okula gidiş sırasında daha sakin olan ebeveynlerin çocukla birlikte olması Çocuğun okula gidişindeki aile ortamına dikkat edilmesi Çocuk okula kaygı uyandıracak şekilde yollanmamalı Okuldan dönüşte anne evde olmalı, çocuğu sevecen bir şekilde karşılamalıdır

Okul Korkusu Oluşmadan Alınabilecek Önlemler Okula gidişteki ayrılık aile tarafından desteklenmelidir Anne çocuğa ayrılıkla ilgili kaygısını belli etmemelidir Zaman zaman anneler de çocuklarından ayrılmakta zorluk çekerler, bu durumda anneye yardım edilmesi gerekir Aileler çocuğun arkadaşlarıyla ilişkilerini daha yakından tanıyabilmek için çocukların beraber olacakları okul dışı etkinlikler düzenlemelidirler

Neler Yapılabilir? Gruplaşmaların oluşturduğu bir dönem olan ilköğretim döneminde çocuk, kendini istediği bir grubun üyesi olarak kabul ettiremediğinde okula gitme konusunda olumsuz davranışlar sergileyebilir Çocuğu rahatlatacak, kaygısını diderecek farklı ilgilere dikkatini çekme yoluna gidilmelidir. Yaratıcı sanat etkinlikleri, spor, müzik v.b. uğraşlara çocuğun yaşamında yer verilmelidir Çocuğu dinlemek, konuşarak rahatlamasına fırsat vermek de etkili bir yoldur ama asla okul ve öğretmen aleyhinde konuşulmamalıdır Çocuklar birçok değişikliği aynı anda yaşamak durumunda bırakılmamalıdır Aileler, çocuklarının okul yaşantısını sadece dersleri olarak düşünmemeli, arkadaş ve öğretmen boyutlarını da dikkate almalıdır

Sadece akademik başarının yüksek olması okula yeni başlayan bir çocuğun okul başarısında yeterli olan tek unsur değildir. Çocuk bu avantajını iletişim becerileri ve sosyal açısından da göstermelidir

Çocuğun başarısı ve okula uyumu, etkileşim içinde bulunduğu kişilerle sağlanacaktır

Aile Katılımı okul aile çocuk

Çocuklarımız Okula Başlarken Nelere Dikkat Etmeliyiz Çocuğu, okula başlamadan önce okula gideceği konusunda bilgilendirmek ve psikolojik olarak okula hazırlamak çok önemlidir. Çocuk, okulun nasıl bir yer olduğu, okulda neler yapacağı, arkadaşlar ve öğretmenlerle birlikte okuma-yazma öğreneceği konularında bilgilendirilmelidir. Çocuğun hangi okula gideceği konusunda fikrinin alınması önemlidir. Çocuk okul konusunda ne kadar çok bilgi sahibi olursa, okula başladığında yaşayacağı korku ve kaygı da o kadar az olur.

Çocukların okula kolayca adapte olabilmeleri ve okulu sevebilmeleri için neler yapılabilir? İlkokula başlamadan önce çocuğun ana sınıfına veya kreşe gitmiş olması okula adaptasyon sürecini çok kolaylaştırır ve kısaltır. Anneler çocuklarını okula hazırlarken, çocukların okula karşı negatif duygular beslememelerini ve önyargılı olmamalarını sağlamak için, okulun ve okumanın çocuğa kazandırabileceği şeylerden söz edebilirler. Aileler çocuğun okula gitmeyi bir zorunluluk gibi algılamasına neden  olacak şekilde konuşmalar yapmamalıdırlar. Çocukların okula başlama dönemi kardeşlerinin doğduğu döneme denk geliyorsa dikkatli olunmalıdır…