Sedimenter Partiküllerin Şekilleri : Şekil partiküllerin geometrik konumlarını tasvir eder. Partiküllerin şekli onların iç yapılarını, tarihçelerini ve orijinini yansıtır. Taşınma esnasında sedimenter tanelerin şekilleri aşağıdaki nedenlere bağlı olarak değişir. a- Ana kayaçtan ayrılırken ki ilksel şekli, b- Sedimenter partikülün bileşimi, bir partikülün bir ya da birden fazla mineral ya da kayaç parçacıklarından oluşmuş olup olmadığı, c- Sertlik, kırılganlık ve dayanıklılık, d- Bünyesel parçalanma, çatlak, kırık, tabakalanma, şistozide ya da klivaj, e- Tane boyu, f- Taşıma ajanı, g- Taşınmanın kaynak alanına uzaklığı ve taşıma enerjisi, h- Diğer etkiler, SEDİMENTER PARTİKÜLLERİN ÖZELLİKLERİ

Sedimenter partiküllerin şekilleri iki parametreyle tanımlanır. Küresellik (Sphericity) : Küresellik bir partikülün küre şekline yaklaşma derecesinin bir ölçüsüdür. Diğer bir değimle küresillik bir partikülün birbirine dik üç boyutunun ne kadar eşit olduğunu ifade eder. Sedimenter partiküllerin boyutlarının birbirine olan durumlarına göre taneler sınıflandırılır Eğer partikülün iki boyutu üçüncüden oldukça büyük ise tane disk şekilli ya da tabaka şekillidir. U>(O=K) Eğer partikülün iki boyutu üçüncüdün oldukça kısa ise tane çubuk şekilli ya da boru şekillidir. U>(O=K) Eğer partikülün üç boyutuda birbirinden çok farklı ise tane levha şekilli ya da yassı sekillidir. U>O>K Eğer partikülün üç boyutu birbirine eşit ya da eşite yakın ise şekil küb ya da küre şekillidir. U=O=K U =Uzun O= Orta K=Kısa

NamePictureSphericity tetrahedron 0,671 cubecube (hexahedron) 0,806 octahedron 0,846 dodecahedron 0,968 icosahedron 0,939

Küreselliği nicel olarak tanımlanması için bazı hesaplamalar önerilmiştir. Eğer bir tanenin şeklini normal üç eksenli bir elipsoid olarak kabul edersek, bu tanenin hacmi, Ve = (  / 6 ) dl. di. ds Bir kürenin hacmi ise, Vk =  / 6 du 3 Krumbein küreselliği (yi) =

Folk ve Sneed (1958) tanenin hidrodinamik davranışını göz önünde bulundurarak küreselliğin hesaplanmısı için bir formül önermişler ve bunu maksimum projeksiyon küreselliği olarak adlandırılmıştır. Bir akışkan içinde hareket eden taneler, akışkan içerisinde maksimum projeksiyon alanları (Uzun ve orta eksenin bulunduğu yüzey) akıntıya dik gelecek şekilde kendilerini ayarlamaya meyillidirler. Maksimum Projeksiyon Küreselliği =

Yuvarlaklılık (Roundness): Yuvarlaklılık bir partikülün köşe ve kenarlarının yuvarlak ya da keskin olmasının bir ölçüsüdür ve geometrik olarak küresellikten bağımsızdır. Teorik olarak yuvarlaklılık her köşe ve kenarın yarıçapı, köşelerin adeti ve ölçülen alan içine sığabilen en büyük dairenin yarıçapı ile ifade edilir. Yuvarlaklılık = Kum boyutundaki partiküllerin yuvarlaklılığı kolayca ölçülebilir. Farklı yuvarlaklılığa sahip gruplardaki taneler standart kum partiküllerinin fotoğraflarıyla karşılaştırılır. Gözlemsel yuvarlaklılık ölçüsü 6 sınıfta toplanmıştır.

YUVARLAKLILIK İyi YuvarlaklaşmışYuvarlaklaşmışAz Yuvarlaklaşmış Az köşeliKöşeliÇok köşeli

Çubuk Küre Disk