Rapor Nasıl Yazılır? Dr. Bekir S. Gür Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

Amaçlar Raporun amaçlarını anlama Raporun bölümlerini ve yapısını anlama Rapor yazım süreçlerini anlama (veri toplama, verileri örgütleme ve raporu planlama vb.) Rapor yazım tarzını (dilini) öğrenme Etkili bir şekilde sunum

Anahatlar Rapor Nedir? Rapor Unsurları Rapor Ne Değildir? Rapor Yazım Süreçleri Raporlama Neden Önemlidir? Rapor Yazım Tarzı Rapor Türleri Rapor Örnekleri

Rapor Nedir? (1) TDK’ya göre rapor: «Herhangi bir işte, bir konuda yapılan inceleme, araştırma sonucunu, düşünceleri veya tespit edilenleri bildiren yazı, yazanak» "Baştakilere, bir kere daha uyarmak için zehir zemberek bir rapor gönderdi." - E. C. Güney

Rapor Nedir? (2) Business Dictionary: «A document containing information organized in a narrative, graphic, or tabular form, prepared on ad hoc, periodic, recurring, regular, or as required basis. Reports may refer to specific periods, events, occurrences, or subjects, and may be communicated or presented in oral or written form.»

Rapor Nedir? (3) Amacı ve belirli bir hedef kitlesi olan Açık ve sade bir dil Veriler, doğru ve çok net İyi bir şekilde bölümlendirilmiş

Rapor Ne Değildir? Zaten bilinen bir şeyin tekrarı Kompozisyon, roman, vb.

Raporlama, Neden Önemlidir? Gerçekçi bir resim sunmak Başarı ve başarısızlıklar İzleme ve değerlendirme Hesap verebilirlik Eylem planlarına girdi sağlamak

Rapor Türleri Araştırma raporu Teftiş raporu Saha ziyareti raporu Teknik raporlar İş raporu Finans, bütçe vs. raporu Politika yapıcılar için rapor

Rapor Örnekleri Education Policy Outlook: Turkey (2013)

Rapor Örnekleri Türkiye'de okullarda mükemmeliyeti teşvik etmek (2013)

Rapor Örnekleri Meslekî ve teknik öğretim yönetimi süreci iç denetim raporu (2012)

Rapor Örnekleri Türkiye'de ortaöğretimin geleceği: Hiyerarşi mi, eşitlik mi? (2013)

Rapor Örnekleri Türkiye ve dünyada öğretmenlik: Retorik ve pratik (2013)

Rapor Örnekleri Teachers and educational quality: Monitoring global needs for 2015 (2006)

Rapor Unsurları Kapak sayfası Kaynaklar Teşekkür/tanıma Ekler İçindekiler Özet/Yönetici özeti Giriş Yöntem Bulgular Tartışma Sonuç ve öneriler

Rapor Unsurları: Kapak Sayfası (1) Dört unsur: Başlığın tam hali Raporun sunulduğu makam/kişi Raporun yazarı/yazarları Raporun tarihi

Rapor Unsurları: Kapak Sayfası (2)

Rapor Unsurları: Teşekkür

Rapor Unsurları: İçindekiler

Rapor Unsurları: Özet/Yönetici Özeti (1) Öneriler Bulgular

Rapor Unsurları: Özet/Yönetici Özeti (2) En önemli bölüm Rapor bitiminde yazılmalı Kısa, ilginç ve bilgilendirici olmalı Hedef kitle düşünülerek yazılmalı Açık bir dil tercih edilmeli

Rapor Unsurları: Giriş Bağlam/Arkaplan Kapsam Amaç Sınırlılıklar Yöntem

Rapor Unsurları: Yöntem Araştırma biçimi Veriler nasıl toplandı? Ne tür analizler yapıldı?

Rapor Unsurları: Bulgular (1) Tablolar Şekiller Pasta dilimleri Çubuk grafiği Diyagramlar

Rapor Unsurları: Bulgular (2) Şekil ve tablolar isimlendirilmeli Şekil ve yazılar arasında açık bir bağ olmalı Eksenler etiketlendirilmeli Tablolar kolay anlaşılmalı Telif hakları gözetilmeli

Rapor Unsurları: Tartışma Bulgular temelinde önemli konu/sorunlar Muhtemel sebepler? Tarafsızlık

Rapor Unsurları: Sonuç ve Öneriler Bulgulara dayalı yazılmalı Net ve uygulamaya yönelik güçlü ifadeler olmalı Madde madde sıralanabilir

Rapor Unsurları: Kaynaklar (1) Künyeler eksiksiz olmalı Yazar Başlık Yayıncı Baskı yeri Baskı yılı Dergi adı ve sayfa numarası (makale) Alfabetik sıralama APA

Rapor Unsurları: Kaynaklar (2)

Rapor Unsurları: Ekler İstatistiksel veriler ve formüller Terimler sözlüğü Yöntem ayrıntıları Mülakat soruları Ziyaret edilen okullar listesi vs.

Rapor Unsurları: Ekler

Rapor Yazım Süreçleri Amaç, görev ve çıkış noktanızı netleştirin Planlayın Verileri toplayın, derleyin ve örgütleyin İlk taslağı yazın Kontrol edin, ettirin ve yeniden yazın

Süreç (1/5): Amaç ve Çıkış Noktası Hedef kitlenizi düşünün Amacınızı açıkça yazın Raporunuzu «tonu»nu belirleyin Bilgilendirme mi, ikna etme mi?

Süreç (2/5): Planlama Raporu bütün olarak düşünün Parçalara/bölümlere ayırın Zamanı belirleyin Parçalar/bölümler için tarihler belirleyin

Süreç (3/5): Verileri Örgütleme Hangi verilere ihtiyacınız olduğunu belirleyin Veri kaynaklarını belirleyin Verileri topladıktan sonra derleyin ve gruplandırın Anahat oluşturun Başlıkları oluşturun

Süreç (4/5): İlk Taslağı Yazma İlk defa mükemmel bir metin çıkarmaya çalışmayın Parça parça ve mini-rapor olarak yazın

Süreç (5/5): Kontrol ve Yeniden Yazım Redaksiyona gönderin En az bir meslektaşınıza okutun Bulgularınızı, katılımcılara kontrol ettirebilirsiniz Özeti yazın

Rapor Yazım Tarzı (1) Gereksiz kelimelerle uzatmayın Klişeler ve jargondan uzak durun Uzun cümleleri bölün Tablo ve şekilleri açıklayın ama uzatmayın Paragrafları makul bir şekilde oluşturun

Rapor Yazım Tarzı (2) Pasif yerine aktif bir ton tercih edilebilir Cinsiyet kullanımlarına dikkat edin Bay/bayan  Erkek/kadın Bilim adamı  Bilim insanı

Kaynaklar Barzun, J., & Graff, H. (2008). Modern araştırmacı. (Çev. F. Dilber) Ankara: TÜBİTAK. “Quick-Fix” Workshop Communication Centre. (tarihsiz). How to write a formal report. Mohawk College. http://www.mohawkcollege.ca/Assets/Communi cations+Centre/OnLine+Workshops/How+To+W rite+Report.ppt University of Leicester. (tarihsiz). Writing reports. http://www2.le.ac.uk/offices/ld/resources/pdfs- of-study-guides/writing-skills- pdfs/writing_reports_v1%200%20-2.pdf

Görsellerin Kaynakları http://www.freepik.com/free-vector/pie-chart-graphic-vectors_708790.htm http://www.mindtools.com/media/Diagrams/Mind-Map-Example-3.jpg http://www.wpclipart.com/page_frames/full_page_signs/coffee_break_ahead _sign.png