Konu 23 Para ve modern bankacılık David Begg, Stanley Fischer and Rudiger Dornbusch, Economics, 6th Edition, McGraw-Hill, 2000 Power Point presentation by Peter Smith

Bazı anahtar sorular Neden toplumun paraya ihtiyacı vardır? Hükümet neden para arzını etkilemek ister? Mali piyasalar, “reel” ekonomiye nasıl tesir ederler? Para ve faiz oranı arasındaki ilişki nedir? See the introduction to Chapter 23 in the main text.

Para Malların temini yada borçların ödemesi için kullanılabilecek hertürlü genel anlamda geçerli ifade Yasal para Banknot ve bozuk paralar Mutat para IOU (Borç Senedi); bireyler arasındaki kişisel borçlanmalara karşılık para karşılığı Örn. Banka mevduatı See the introduction to Chapter 23 in the main text, also Section 23-1.

Para ve fonksiyonları Değişim aracı Kıymet saklama aracı Para malların yada hizmetlerin değişimi için takastan çok daha etkin bir orta noktadır Hesap birimi Ücretlerin sabitlendiği hesapların tutulduğu bir birimdir. Kıymet saklama aracı Gelecekte satın-almalar için para kullanılabilir Ertelenmiş ödemelerin standartıdır Zaman bazındaki hesaplar için birimdir: bu sayede borç-alma ve verme kolaylaşır See Section 23-1 in the main text.

Modern bankacılık Aracı kurum Kliring sistemi Borç verenlerle borç alanmak isteyenleri bir araya getiren kurumdur örn. Ticari banka: devlet tarafından borçlanma yada hisse senedi depozitosu hazırlamaya müsadelidir Çeklerin de sayılabileceği borçlanma kağıtlarını sağlar Kliring sistemi Bankalar arasın borçların konulduğu bir takım araştırmalardır See Section 23-3 in the main text.

Finansal piyasalara yeni başlayanlar için rehber Finansal mal Sahibine belirli bir süre boyunca belirli miktarda faiz ödenmesini tahakkuk ettiren kağıt parçası Nakit Kağıt ve demir paralar, faiz getirmezler Varlıklar içinde likiditesi en fazla olandır. Faturalar Orjinal sahibi tarafından belirlenen tarihe kadar geçerli olan ve en fazla bir senelik ömrü olabilen finansal varlıklardır. Yüksek derecede likiddir See Box 23-3 in the main text.

Finans piyasalarına yeni başlayanlar için rehber (devam) Bonolar Uzun dönem finansal varlıklar – gelecek gelir akışı ile ilgili belrsizlik yüksek olduğundan daha az likid/nakde çevrilebilendir Perpetuities Bonoların uç noktadaki bir türüdür. Ömür boyu faizini de ödeyen, orjinal yayımcısı tarafından geri satın alınamaz. Birinci derecede sağlam tahvilller(Gilt-edged securities) İngiltere’ deki devlet bonoları Endüstriyel hisseler (pay senetleri) Ortakların kar paylarını almalarına yetki verir çok likit değil See Box 23-3 in the main text.

Bankaların kredi yaratması Ticari bankalar varlıkların karşılıklarını nakit rezervi olarak tutmaya ihtiyaç duyarlar. Bu onların borç vermesine de imkan tanır ÖRNEK: Örneğin kamu işlemleri için £10m ‘a gereksinim duyuyor Ve buna karşılık banka bunun 10% kadarını gerekebilir düşüncesi ile nakit olarak rezervlerinde hazır tutuyor See Section 23-4 in the main text

Kredi yaratma – örnek Ticari banka : Kamunun Tuttuğu Nakit para oranı % Para arzı Borçlar Varlıklar Depozitler Para Loans Toplam Önceki durumu: 100 10 90 100 10 10 110 Merkez bankası £10m ekstra dağıtır; kamu kaparo verir 110 20 90 110 1 18.2 10 120 See Section 23-4 in the main text The slide animation takes us through the example line at a time, starting with the initial (equilibrium) condition, then supposing a £10m injection from the central bank. Line 1 shows what happens initially – the commercial bank then finds its cash ratio is too high and issues additional loans to the public. In line 2, the public now have additional cash that has been leant to them, and they deposit the extra, thus again causing the commercial bank’s cash ratio to rise in line 3, so they will make further loans etc etc. Until we arrive at line “n”, when the system is back to equilibrium, but with money supply now at 210. So money supply has increased by 100 following the initial injection of only 10. 110 11 99 110 2 10 19 129 119 20 99 119 3 16.8 10 129 200 20 180 200 n 10 210

Para tabanı ve para çarpanı Para tabanı veya güçlendirilmiş para stoku Özel dolaşımdaki banknot ve metal para artı banka sisteminde tutulan miktardır Para çarpanı Para tabanı miktarında £1 değişim için para stokundaki değişimi verir See Section 23-5 in the main text.

Para çarpanı Diyelim ki, bankalar nakit rezervlerini (R) Depozitoların (D) bir kesiri olarak (cb) hazırda tutmak istiyor, ve buna karşın özel sektör de banka depozitlerinin (D) bir kesiri olarak (ch) nakit (C) bulundurmaya karar veriyor. O zaman R = cbD ve C = cp D Parasal taban H = C + R = (cb + cp) D Para arzı = C + D = (cp + 1) D See the Box 23-4 in the main text. Demek ki: M = (cp + 1) (cp + cb) H Para arzı = para çarpanı × parasal taban