YAKIN ÇEVREMİZDEKİ ORGANİZMALAR

YAKIN ÇEVREMİZDEKİ ORGANİZMALAR VİRÜSLER BAKTERİLER MAVİ YEŞİL ALGLER PROTİSTALAR MANTARLAR BİTKİLER VE HAYVANLAR

Virüsler insan hayvan ve bitki hücrelerinde çoğalabilirler. Bilinen en küçük canlılardır. Sadece elektron mikroskobundan görülebilirler. Ancak canlı vücudunda yaşayabilirler. Girdikleri canlıların hücrelerine yerleşip burada çoğalırlar Virüsler sadece insanlarda değil pek çok canlıda da hastalıklara sebep olurlar. Virüsler insan hayvan ve bitki hücrelerinde çoğalabilirler. Kuduz, grip, suçiçeği, kızamık, AİDS gibi pek çok hastalığa sebep olurlar. Dünyanın en tehlikeli virüsleri AİDS, Ebola virüsleridir. Kan yoluyla bulaşırlar.

VİRÜSLER

Çubuk küre kıvrımlı ve virgüle benzer şekildedirler. BAKTERİLER Toprakta, suda, havada, insan vücudunda ve diğer canlıların vücutlarında yaşarlar. Çubuk küre kıvrımlı ve virgüle benzer şekildedirler. Yararlı Bakteriler; Hamurun mayalanmasında, turşu yapımında, üzümün sirkeye dönüştürülmesinde bu canlılardan yararlanılır. Zararlı Bakteriler; Bazı bakteriler canlılarında vücutlarına geçtiklerinde çeşitli hastalıklara neden olurlar. Zararlı Bakteriler; Yiyeceklerin küflenmesine ve çürümesine neden olur. Aynı zamanda bu zararlı bakteriler yiyecekler ya da solunum yoluyla vücudumuza girerler.

BAKTERİLER

MAVİ-YEŞİL ALGLER Sığ sularda bulunurlar. Güneş ışığı görebilen her su yüzeyinde yaşayabilirler. Alglerin bulunduğu sular son değere verimlidir. Renksiz kısımda DNA ve bazı alglerde çekirdek bulunur. Renkli kısımda RNA ve çeşitli pigmentler bulunur. İçerdikleri pigment türü hücre duvarları ve hareketliliklerine göre birbirlerinden ayrılırlar. Algler ; yeşil, mavi-yeşil, kahverengi veya kırmızı renkte olabilirler. Kırmızı ve kahverengi olanlar klorofil dışında yeşil rengi gizleyen karoten gibi pigmentlerde içerirler. Fotosentez dışında içinde bulundukları suyun organik maddelerini arttırırlar. Bu yolla bu organizmaların besinleri de artar.

MAVİ-YEŞİL ALGLER

PROTİSTALAR Küçük su birikintileri, nemli topraklar, hayvanların vücut sıvıları gibi farklı ortamlarda yaşarlar. Sadece mikroskopla görülebilen tek hücreli canlılardır. Terliksi hayvan öglena, çan hayvanı, algler protistalara örnektir. Bu canlılar genellikle kirli birikinti sularında yaşadıklarından bu tür suları kullanmak sağlığımız açısından zararlıdır. Hareketsiz olanlarının dışında, kamçı, siller ya da yalancı ayaklarla hareket edenleri de bulunur. Beslenmeleri fotosentez ya da fagositoz ile, çoğalmaları ise eşeyli ya da eşeysiz üreme ile gerçekleşir.

PROTİSTALAR

MANTARLAR Sitoplâzmalarında zarla çevrili bir çekirdeğe sahip olan ökaryot hücreli canlılardır. Mantarlar genellikle çok hücrelidir. heterotrof canlılardır. Küf mantarları; çürümekte olan böcek, balık, kuş artıkları üzerinde saprofit olarak yaşarlar. Eşeyli ve eşeysiz ürerler. Besinlerin küflenmesine neden olurlar hücrelerinin etrafında belirli bir hücre çeperinin olması, sporla çoğalmaları ve genellikle hareketsiz oluşları nedeniyle bitkilere benzer canlılardır Enfeksiyon mantarları; insanda ağız ve boğaz hastalıkları, üreme organları ve deride enfeksiyonlara neden olan mantarlardır. . Maya mantarları;Mayaların en önemli özelliği eşeysiz üremelerinin tomurcuklanma yolu ile olmasıdır. Şapkalı mantarlar; genellikle ağaç altlarında, çayırlarda yetişen tipik şemsiye şeklinde olan mantarlardır. Bu mantarların zehirli ve zehirsiz türleri vardır.

MANTARLAR

BİTKİLER Selülozdan yapılmış bir hücre çeperi vardır.Plastit içerirler. Kofullar büyük ve azdır.Sentrozom yoktur. Sitoplazma bölünmesi gerçekleştirilir. Bitkiler pasif olarak yer değiştirirler. Fotosentez yapanlar. Hareket yetenekleri yoktur. Yapılarında nişasta depolanır. Çiçeksiz ve çiçekli bitkiler olmak üzere iki bölüme ayrılırlar. Çiçeksiz bitkiler tohumsuz bitkilerdir. Çiçekli bitkiler açık tohumlu ve kapalı tohumlu bitkiler olarak ikiye ayrılır. Tohumsuz bitkiler: Eğrelti otları,at kuyruğu,kibrit otları örnek olarak verilebilir. Tohumlu bitkiler: Erik.şeftaali,domates,manolya ve gül örnek olarak verilebilir.

BİTKİLER

HAYVANLAR Omurgalı ve omurgasızlar olmak üzere 2’ye ayrılırlar. Omurgasızlar; iç iskelet bulunmaz. Dış iskeletleri vardır. Suda veya karada yaşamaya uyum sağlamış olanları vardır. Süngerler; Hareket edemezler. Sistemleri yoktur. Hepsi suda yaşar. Genelde eşeysiz üremeye yaparlar(tomurcuklanarak). Uygun şartlarda eşeyli üremede yapabilirler. Sölenterler; Suda yaşayan renkli canlılardır. Küçük ve iri çeşitleri vardır. Kireçli madde çıkaranlara taşlı mercan, boynuzumsu madde çıkaranlara kara mercanı denir.Öldüklerinde kaya gibi kitle halinde kalırlar. Solucanlar; Az gelişmiş omurgasızlardır. Hermafroditlerdir. Karanlıkta yaşarlar. Yassı,yuvarlak ve halkalı çeşitleri vardır. Yumuşakçalar; Vücutları yumuşak ve kabukludur. Solungaç solunumu yaparlar. Ahtapot,salyangoz ve midye örnek olarak verilebilir.

HAYVANLAR Eklembacaklılar; Karasal yaşama en iyi uyum sağlamış omurgasızlardır. Ayrı eşeylidirler. Basit bir sinir ve solunum sistemi vardır. Derisidikenliler; Denizde ve zemine sürünerek yaşarlar. Kalker plaktan bir dış iskeleti ve dikeni vardır. Deniz kestanesi ve deniz yıldızı.. İlkel kordalılar; Tamamı omurgaya sahip değildir. Tulumlular ve başıkordalılar çeşitleridir. Bunlarda omurga bulunmaz. Omurgalılar; İç iskelet vardır. En gelişmiş canlılardır. Sistemleri vardır. Eşeyli çoğalırlar. Balıklar; Solungaç solunumu yaparlar.Kalpleri bir kulakçık ve bir karıncıktan meydana gelir. Dış döllenme ve gebelik vardır. Kefall,alabalık..

HAYVANLAR Kurbağalar; Su kenarlarında yaşarlar. Yavruyken solungaç,erginken akciğer-deri solunumu yaparlar. Soğukkanlıdırlar. Dış döllenme yaparlar. Sürüngenler; Akciğer solunumu yaparlar. Soğukkanlı canlılardır.İç döllenme ve dış gelişme vardır. Kertenkele,yılan,kaplumbağa ve timsahlar örnek olarak verilebilir. Kuşlar; Akciğer solunumu yaparlar. Vücutları tüylerle kaplıdır. Sıcakkanlı canlılardır. İç döllenme ve dış gelişme vardır. Tırmanıcı,yırtıcı,ötücü,uçamayan türleri bulunur. Memeliler; En gelişmiş canlı grubudur. Akciğer solunumu yaparlar. Adaptasyonları en yüksek canlılardır. Doğurarak çoğalırlar. Otçul memeliler;Keçi,koyun,inek./Etçil memeliler;Kurt,çakal./Etçil-otçul memeliler;Ayı,fare,kedi,köpek Kemirici memeliler;Tavşan,sincap./ Uçan memeliler; Yarasa./ Yüzen memeliler; Balina,yunus ve fok örnek olarak verilebilir.

HAYVANLAR