ADRENAL MEDULLA HORMONLARI Prof. Dr. Arzu Seven

SEMPATOADRENAL SİSTEM Sempatik sinir sistemi,kolinerjik pregangliotik ve adrenerjik postgangliotik sinirler Parasempatik sinir sistemi,kolinerjik pre- ve postganglionik sinirler Adrenal medulla (sempatik sinir sistem uzantısı )

Katekolaminler 1-Dopamin 2-Norepinefrin 3-Epinefrin

Adrenal medulla aksonal uzantıları olmayan özel bir gangliondur. Kromafin hücreler katekolaminleri sentezler,depolar ve serbestleştirir___endokrin organ

STRESE CEVAPTA ETKİLİ HORMONLAR Katekolaminler glukokortikoidler Büyüme hormonu Vazopressin Anjiotensin II Glukagon

Tirozinin epinefrine dönüşümü 4 basamakta gerçekleşir: 1-halka hidroksilasyonu 2-dekarboksilasyon 3-yan-zincir hidroksilasyonu 4-N-metilasyon

-Tirozin hidroksilaz hız sınırlayıcı enzimdir. -oksidoredüktaz,kofaktör:tetra hidro pteridin -katekolaminlerle feed-back inhibisyon -metiltirozin ve dipiridil ile kompetitif inhibisyon

-Dopamin öncüsü L-Dopa kan-beyin barierini geçer,Parkinson tedavisinde kullanılır. -Dopa dekarboksilaz aktivitesi için piridoksal fosfat gerekir,metil dopa ile kompetitif inhibisyon

-Dopamin beta hidroksilaz (DBH ) : Karışık fonksiyonlu oksidaz,elektro vericisi olarak askorbat kullanır,aktif bölgede bakır,düzenleyici fumarat PNMT aktivitesi glukokortikoidlerle uyarılır,reaksiyon sitoplazmada gerçekleşir.

Etki mekanizması Katekolaminler alfa adrenerjik ve beta adrenerjik reseptörler aracılığı ile etki ederler -adrenerjik ,α1 ve α2 3. -adrenerjik, β1 ve β2 1 reseptör + Hormon  cAMP 2

2 reseptör + Hormon  cAMP α1 reseptörler intra selüler kalsium konsantrasyonunu ve/veya fosfatidil inozitid metabolizmasını değiştirerek etki gösterirler.

Epinefrin α ve β reseptörlere bağlanır ve aktifler. NE ,fizyolojik konsantrasyonda, primer olarak α reseptörlere bağlanır.

Biyolojik etkiler Fiziksel aktivite Aşırı soğuk katekolamin Hipoglisemi Korku,heyecan

Metabolik etkiler Glikojenoliz  katabolik etki Trigliserid yıkımı  ( X İNSÜLİN) Karaciğer  Glikojenoliz  kan şekeri  Glukoneojenez  (glukoz ) O2 tüketimi  (%20- 40)  CO2  Serbest yağ asitleri 

Hiperglisemik etki glukagon  Lipolitik etki insülin  Glukoz ; insüline bağımlı dokulara giremez SSS için saklanır. Kan basıncı  norepinefrin Periferik direnç

DEPOLANMA Katekolaminler ATP bağımlı transport mekanizması ile kromafin granüllerine alınıp ,depolanır,4:1 oranında (hormon:ATP ) SALIVERİLME Kalsiyuma bağlı eksositoz ile kolinerjik -adrenerjik -adrenerjik DOLAŞIM  albumine gevşek bağlı YARI ÖMÜR  10-30 saniye

Adrenal medullada salıverilen katekolminlerin geri alınma mekanizması yoktur. Epinefrin karaciğer ve iskelet dokusuna gider. Norepnefrinin çok az bir kısmı distal dokulara ulaşır.

İNAKTİVASYON Katekolaminler ,hızlıca katekolamin –o-metil transferaz (COMT ) ve monoaminoksidaz (MAO )ile metabolize olurlar----- o-metillenmiş ve deamine metabolitler

Feokromasitoma: adrenal medulla tm. İdrarda metanefrinler ve vanil mandelik asit (VMA ) artar (%95 ) NE vasküler düz kasta alfa-1 adrenoreseptörleri aktive ederek hipertansiyon, Epinefrin ise kalp kasında beta-1 adreoreseptörleri aktive ederek kalp

Hızını arttırır. Hipertansiyon paraksismal ve ciddi olabilir ------kalp yetmezliği ve inme