Dişlerimiz ve Görevleri Ağızla aldığımız yiyecekler dişler sayesinde çiğnenip, tükürükle karıştırılarak yutulmaya ve sindirime hazır hale getirilirler. Dişlerin besinlerin parçalanması, öğütülmesi görevlerinin yanı sıra konuşmada ve görünümümüzde önemli etkileri vardır. Dişleri eksilmiş kişilerin bazı sesleri çıkarabilmeleri zorlaşır, çiğnemede veya ısırmada da zorluk olur.

Önce süt dişleri çıkar. Onlar döküldükten sonra ön dişler ve köpek dişleri çıkar sonra da azı dişleri. Yirmi yaş dişleri bu sırayı biraz gecikerek takip eder. Bütün bu olaylar olurken de çenemiz gelişmeye devam eder, ancak 20 yaşını geçtikten sonra yirmi yaş dişlerine çene kemiğimizde yer açılır.

Dişlerinizin neden şekil olarak birbirinden farklı olduğunu biliyor musunuz? Bunun sebebi hepsinin farklı görevlerinin olmasıdır. Örneğin ön dişleriniz keskindir böylece elmayı kolaylıkla ısırabilirsiniz. Peki ya arkadaki azı dişleriniz ön kısımda olsaydı? Bu durumda elmayı azı dişlerinizle kesemezdiniz. Aynı şekilde kesici ön dişleriniz ağzınızın arka kısmında olsaydı, bu kez de yediğiniz yiyecekleri çiğneyemezdiniz.

Kesici Dişler Hem alt hem üst çenede dörder tane bulunur. Yiyecekleri ısırmaya ve koparmaya yarar.

Köpek Dişleri Uçları sivridir. Yiyecekleri koparmaya yarar. Üst çenede iki, alt çenede iki olmak üzere toplam dört tanedir.

Azı Dişleri Küçük azı ve büyük azı dişler olarak adalndırılırlar. Alt çenede sekiz, üst çenede sekiz olmak üzere toplam on altı tanedir. Yiyecekleri ufalayıp öğütmeye yarar.

Yirmi Yaş Dişleri 18-22 yaşları arasında çıkar. İki alt çenede, iki üst çenede olmak üzere toplam dört tanedir.

Diş Sağlığı ve Bakımı Diş çürümelerinin önlenmesinde sularda yeterli flor olması, düzenli olarak dişlerin fırçalanması, diş ipi kullanılması, aşırı tatlı ve şekerli yiyeceklerden olabildiğince kaçınma bunlar yendiğinde mutlaka dişlerin fırçalanması, diş hekimi kontrollerine gidilmesi temel uygulamalardır. Diş eti hastalıklarının önlenmesinde de diş fırçalama ve düzenli diş hekimi kontrolleri önemlidir. 

Aşırı asitli ve şekerli yiyecekler mikroorganizmaların etkisini artırır. Dişler sert cisimlerle karıştırılmamalı, fındık, ceviz vb. kabuklu yiyecekler dişlerle kırılmamalıdır. Bunlar diş minesinin çatlamasına ve bakterilerin etkisinin artmasına neden olur. Diş minesinin koruyucu etkisi ortadan kalkar. 

Dişlerimizi Nasıl Fırçalamalıyız? Dişlerimizi korumanın en etkili yolu düzenli olarak fırçalamaktır. Diş fırçalamanın ilk adımı doğru fırça seçimidir. En uygun fırça naylon ve orta sertlikteki fırçalardır. Ağız içinde kolay hareket ettirilmesi ve arka dişlere rahat ulaşabilme açısından fırçanın kafasının fazla büyük olmaması tercih edilir.

Uygun fırça seçildikten sonra dişler en az günde iki kere düzenli olarak fırçalanır. Diş macunu ağza verdiği hoşa giden koku ve his nedeniyle diş fırçalanmasını kolaylaştırır. Diş parlatma tozları diş hekimi önerisi olmadıkça kullanılmamalıdır. Aşırı kullanımlar diş sağlığı açısından zararlıdır. 

Diş fırçası 45 derecelik açı yapacak biçimde tutulur ve diş eti hizasından başlanarak ağız  boşluğuna doğru fırçalamaya başlanır.Dış yüzeylerden başlayan fırçalama sert darbeler halinde değil, yumuşak ve daireler çizecek biçimde, ön dişlerden arka dişlere doğru yapılmalıdır.

2. Daha sonra dişlerin iç yüzeyleri aynı şekilde fırçalanır 2. Daha sonra dişlerin iç yüzeyleri aynı şekilde fırçalanır. Bu işlemde fırça eğik tutularak, diş etinden ağız boşluğuna doğru hareket ettirilir. 

3. Daha sonra dişlerin çiğneme yüzeyleri fırça düz olarak ileri geri hareket ettirilerek fırçalanır. 

Fırçalama işleminin en az iki-üç dakika sürmesi gerekir Fırçalama işleminin en az iki-üç dakika sürmesi gerekir. Sağlıklı diş etleri fırçalama sırasında kanamaz. Diş fırçası kişiye ait bir araçtır, başkalarıyla paylaşılmaz. Diş fırçaları birkaç ayda bir, en geç altı ayda  değiştirilmelidir.

Sağlığa Zararlı Maddeler Sigara ve Alkolün Zararları 1.1. Sigaranın Kullanıcıya Verdiği Zararlar 1.2. Sigaranın Topluma Verdiği Zararlar 1.3. Alkolün Etkileri 1.4. Sağlıklı Yaşam

Sigaranın Kullanıcıya Verdiği Zararlar Her türlü kalp ve akciğer hastalığına yol açıyor, damar tıkanıklığı felce kadar götürebiliyor. Nabız yükselir, daha hızlı nefes alıp vermeye başlanır. Kan dolaşımı yavaşlar. İnsan vücudunda, hiçbir bölüm yoktur ki; sigarada bulunan kimyasal maddelerden etkilenmesin.

Sigaranın Topluma Verdiği Zararlar Sigara içenlerin yanında bulunan kişiler pasif içici konumundadırlar. Pasif içiciler, sigara içen kişilerin yanında durarak 3.700 çeşit kimyasal gazdan zarar görmektedirler. Sigara dumanına ne kadar çok maruz kalırsanız, kalp krizi geçirme ve akciğer kanseri olma riskiniz o oranda artar.

Bilinen terör yılda 2-3 bin insanımızın Trafik terörü yılda 6-7 bin insanımızın Sigara terörü yılda 100 bin insanımızın hayatına mal olmaktadır. Sigaranın yol açtığı ölümler; trafik, terör, iş kazaları vb. tüm ölümlerin toplamından beş kat daha fazladır.

Alkolün Etkileri Bir kadeh alkol almakla bir şey olmaz, öyle değil mi? Hiç de sanıldığı gibi değil. Çünkü alkol aldıkça kandaki oksijen miktarı azalır. Bunun sonucunda yeterince oksijen alamayan beyin, fonksiyonlarını kaybetmeye başlar. Bu durum, sürücü üzerinde çeşitli fiziksel ve psikolojik bozukluklara yol açar. Alkol alan sürücüler kendilerinde bir rahatlama ve gevşeme hissederler. Bunun paralelinde sahte bir güven duygusu oluşur.

Alkollü iken araba kullanmak neden yasaktır? Aşırı alkollüyken araba kullanmak, trafik kazalarına neden olmaktadır. Bunun yanısıra alkollü olarak araba kullanmak, şiddeti, öfkeyi beraberinde getirir. Alkol miktarı arttıkça kandaki oksijen azalır ve beyin ihtiyacı olan oksijeni alamadığı için işlevlerini yavaş yavaş kaybetmeye başlar. Alkol etkisi ile kişi saldırganlaşır. Bazen de uyku hali ve uyuşukluk başlar. Kurallara uyamaz. Fren, vites ve direksiyonu zamanında gereğince kullanamaz.

Sağlıklı Yaşam Sağlıklı olmak, insan mutluluğunun öncelik taşıyan bir öğesidir. Sağlık genellikle kendiliğinden var olan bir durum olarak algılanır. Oysa sağlıklı olma uğrunda çaba gösterilmesi gerekir.

Nerede olursa olsun günlük yaşamı düzenleyen bazı temel kuralların bilinerek uygulanması, sağlığın korunmasını ve diğer bireylerle paylaştığımız yaşamı kolaylaştırır. Bu kurallardan en önemli bazıları temizlik, sağlıklı beslenme, bedensel ve zihinsel çalışma, düzenli yaşam, sigara, alkol, uyarıcı ve uyuşturucu maddelerden uzak durma, kazalardan korunma, sorunlarla başa çıkmada doğru ve uygun yöntemler kullanmadır.  

Vücut sağlığını korumanın en iyi yollarından biride düzenli spor yapmaktır. Spor yaparak kuvvet ve dayanıklılığımızı artırırız.Kaslarımızı çalıştırır, güçlendirir ve vücudumuzu geliştiririz. Böylece kendimizi sağlıklı ve zinde hissederiz.

KAYNAKLAR http://www.bilkent.edu.tr/~bilheal/uremesagligi/agizdissagligi.html http://www.herbalistatabay.com/saglikbilgisi.htm http://www.trafik.gov.tr/trafik_guvenligi/trafik_guvenligi_alkollu_arac_kullanma.asp http://health.groups.yahoo.com/group/trafik/message/4129?viscount=100 İlköğretim Fen ve Teknoloji Ders Kitabı 5 İlköğretim Fen ve Teknoloji Öğrenci Çalışma Kitabı 5