AKILCI İLAÇ KULLANIMI UYGULAMALARI T.C. Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü Akılcı İlaç Kullanımı Şube Müdürlüğü

AKILCI İLAÇ KULLANIMI Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre uygun ilacı, uygun süre ve dozajda, en uygun maliyetle ve kolayca sağlayabilmeleri. Conference of Experts on the Rational Use of Drugs, World Health Organization, Nairobi, Kenya, WHO/CONRAD/WP/RI, (25-29.12.1985). 2 sssssssss 2

Dünya Sağlık Örgütü, Kenya-Nairobi toplantısı, 1985. İlaç kullanımı ilk kez, akılcı bir çerçevede değerlendirilmiştir. Etkinlik Güvenlilik Uygunluk Maliyet Hastaların ve toplumun ihtiyaçları göz önünde tutularak Maliyet 4 parametreden biridir. Öncelikli olan etkililik ve güvnliliği sağlamaktır. 3 sssssssss 3

PAYDAŞLAR Kullanılacak ilaca karar veren (hekim) İlacı sağlayan (eczacı) İlacı uygulayan (hemşire, hasta, hasta yakını) Üretici 4

ÜLKEMİZDE Sağlık Bakanlığı bünyesinde, akılcı ilaç kullanımı ile ilgili çalışmalar, yaklaşık 20 yıldır sürmektedir. 12 Ekim 2010 tarih ve 6420 sayılı Bakan Oluru ile, İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü bünyesinde, Akılcı İlaç Kullanımı Şube Müdürlüğü kurulmuştur. Geri ödeme sürecinde karar vermede yetkili alanlardan birisi de İEGM dir. Verilecek kararlar bilimsel destekle güçlendirilmelidir. 5

Ölçme ve Değerlendirme Tanıtım Eğitim Rehberler Hastaneler Mevzuat İlaç Kutuları Atık İlaç İmhası Temsilciler Ölçme ve Değerlendirme 6

TANITIM

“İLACIM; NE EKSİK, NE FAZLA!” Tanıtım üniteleri Slogan, Logo, Maskot El broşürleri Afişler

MEDYA Ulusal TV ve radyo kanallarında sağlık programları Web sitesi www.akilciilac.gov.tr

EĞİTİM

EĞİTİM PROGRAMLARI İlköğretim ders programları Tıp ve Eczacılık Fakülteleri ders programları’nda Akılcı İlaç Kullanımı konusunda daha ayrıntılı işlenmesi için görüşmeler yapılmıştır.

EĞİTİM MODÜLÜ Refik Saydam Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü tarafından hazırlanmış VLE-RADUS Projesi kapsamında hazırlanan uzaktan eğitim modülü Ankara ilinde çalışan aile hekimlerine yönelik pilot uygulaması yapılmıştır. Tüm aile hekimlerine ulaştırılması planlanmaktadır.

YÜZYÜZE EĞİTİMLER Hekim, eczacı, yardımcı sağlık personeline yönelik eğitim projeleri planlanmaktadır.

TEBRP Türk Eczacıları Birliği tarafından hazırlanan İlaç Bilgi Kaynağı ve Farmasötik Bakım Asistanı CD leri tüm aile sağlığı ve toplum sağlığı merkezlerine ücretsiz ulaştırılmıştır.

REHBERLER

BİRİNCİ BASAMAĞA YÖNELİK TANI ve TEDAVİ REHBERİ Refik Saydam Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve güncellenmekte olan rehberin e-rehbere dönüştürülmesine yönelik çalışmalar yapılmaktadır.

TÜRKİYE İLAÇLA TEDAVİ KILAVUZU (TIK 6) Türkiye İlaçla Tedavi Kılavuzu’nun e-rehbere dönüştürülmesine yönelik çalışmalar yapılmaktadır.

HASTANELER

HİZMET KALİTE STANDARTLARI 01.07.2011 tarihinde “Sağlıkta Performans ve Kalite Yönergesi” yürürlüğe girmiştir. Hastanelerde hizmet kalite standartlarına Akılcı İlaç Kullanımı ile ilgili maddeler eklenmiştir.

Standartlar Akılcı ilaç kullanımının sağlanmasına yönelik düzenleme bulunmalıdır Akılcı İlaç kullanımı ile ilgili sorumlu bir ekip oluşturulmalıdır Ekipte, yönetimden bir temsilci, hekim ve eczacı yer almalıdır Akılcı İlaç kullanımı ile ilgili olarak; Hastane politikası belirlenmeli Faaliyet planlanmalı ve uygulanmalıdır

Standartlar Akılcı ilaç kullanımı ile ilgili, hastalarda farkındalık oluşturulmasına yönelik düzenlemeler bulunmalıdır Hastalar ilaçların kullanımı hakkında bilgilendirilmelidir Hastaların sıklıkla kullandığı alanlarda akılcı ilaç kullanımına yönelik, broşür, poster, video görüntüleri gibi düzenlemeler bulunmalıdır. Yatan hasta eğitimlerinde, akılcı ilaç kullanımına yönelik bilgilendirme yapılmalıdır

FARMAKOVİJİLANS UYGULAMALARI İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü, İlaç Güvenliği İzleme ve Değerlendirme Şube Müdürlüğü, TÜFAM tarafından yürütülmektedir. Akılcı İlaç Kullanımı’nın ayrılmaz bir parçasıdır. 25

İLAÇ TAKİP SİSTEMİ İlaçların Ülke genelinde takibini sağlayan bir sistemdir. İlaç kutuları üzerinde, Dünyada ilk defa uygulanan “data matrix” yapısı kullanılmaktadır. 26

MEVZUAT 27

TANITIM YÖNETMELİĞİ Kongrelerde Akılcı İlaç Kullanımı konusunda bir oturuma yer verilmesi konusunda derneklere tavsiye yazısı yazılmıştır. Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik düzenlemesi Akılcı İlaç Kullanımı konusunu kapsayacak şekilde yapılmıştır. 28

TANITIM YÖNETMELİĞİ Beşeri Tıbbi Ürünlerin Tanıtım Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik kapsamında, İkinci Bölüm, Bilimsel ve Eğitsel Faaliyetler, Madde 7 (6); "Ruhsat/izin sahiplerinin desteklediği toplantılara akılcı ilaç kullanımı konusunda, toplantının konusu ile ilgili bir oturum konulur. Bu oturumda yer alacak sunumların içeriği, Bakanlıkça onaylanmış eğitim materyalleri ve tanı tedavi rehberleri çerçevesinde olur ve izin başvurusu sırasında Bakanlığa sunulur. " 29

İLAÇ KUTULARI

Küçük çocukların, ilaçlarla zehirlenmelerine ilişkin olarak yapılan bilgilendirmeler üzerine, Terapötik aralığı dar ilaçlar için güvenli ambalaj oluşturulmasına yönelik bir çalışma başlatılmış ve yürütülmektedir.

ATIK İLAÇ İMHASI 32

ATIK İLAÇ İMHASI Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülen bir konudur. İlaçların imhası, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği kapsamında değerlendirilmektedir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile birlikte, Atık İlaçların İmhasına İlişkin Yönetmelik çalışmaları yürütülmektedir. 33 sssssssss

İLAÇ KAMPANYALARI Evlerde kullanılmayan ilaçların toplanarak ihtiyacı olanlara dağıtılması, İyi niyetle yapılan kampanyalardır. Ancak zararlı olabilir!! Saklama ve taşınma koşulları bilinmeyen ilaçların tekrar kullanıma girmesi Sağlık Bakanlığı tarafından onaylanmamaktadır. 34 sssssssss

TEMSİLCİLER

Uzmanlık Dernekleri; Akılcı İlaç Kullanımı Temsilcileri İl Sağlık Müdürlükleri; Akılcı İlaç Kullanımı İl Temsilcileri Hastaneler; Akılcı İlaç Kullanımı Ekipleri

ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME

Uygulanacak yöntemlerin geçerliliğinin tespitini sağlamak amacı ile periyodik olarak ölçme ve değerlendirmelerin yapılması planlanmaktadır.

Hekimlerin AİK ile ilgili tutumlarının ölçülmesi için anketlerin düzenlenmesi ve odak gruplar oluşturularak niceliksel ölçümlerin yapılması, Eczacıların AİK ile ilgili tutumlarının ölçülmesi için anketlerin düzenlenmesi ve simüle hasta ziyareti ile değerlendirme çalışması, Hemşirelerin AİK ile ilgili bilinç düzeylerinin ve davranışlarının ölçülmesi, Hane halkı anket yapılması ve evde bulunan ilaçların değerlendirilmesi,

TEŞEKKÜRLER

0 312 218 31 21 0 312 218 31 22 0 312 218 31 33 akilci.ilac@iegm.gov.tr www.akilciilac.gov.tr