MODULE 1 Water Framework Directive, Relation of WFD with Daughter Directives, RBMP planning, Water Bodies, Typology, Characterization Ecological status Aysun Ergene

Ekolojik Durum Su Çerçeve Direktifi tarafından ortaya konan ve direktifin en önemli yaklaşımlarından birini oluşturan Ekolojik Durum “Yüzeysel sularla ilişkili olan sucul ekosistemlerin yapı ve işlevinin kalitesini” ifade etmektedir. Direktif yüzey suyu sınıflandırmasını ekolojik ve kimyasal durumun değerlendirilmesi ile yapmaktadır.

Direktif, beş farklı ekolojik durum kategorisi tanımlamaktadır Yerüstü suyu kategorileri için, su kütlesinin ekolojik durum sınıflandırması aşağıdaki tablonun ilk sütuna uygun olarak sınıflandırılan ilgili kalite elementleri bakımından biyolojik ve fiziko-kimyasal izlemenin düşük sonuç değerleri sunulacaktır. Ekolojik durum sınıflandırması Renk Kodu YüksekMavi İyiYeşil VasatSarı ZayıfTuruncu KötüKırmızı

Ağır şekilde değiştirilmiş ve yapay su kütleleri için su kütlesinin ekolojik durum sınıflandırması aşağıdaki tablonun ilk sütununa uygun olarak sınıflandırılan ilgili kalite elementleri bakımından biyolojik ve fiziko-kimyasal izlemenin düşük sonuç değerleri sunulacaktır.

Çevresel Hedef Bir su kütlesindeki sucul canlıların en yüksek mertebede korunması için kimyasal, fiziko-kimyasal, ekolojik, hidromorfolojik ve miktar açısından su kütlesinin ulaşabileceği en iyi su durumunu ifade eder.

Çevresel Hedefler  Doğal su kütleleri için hedef iyi ekolojik durum iken,  Büyük ölçüde değiştirilmiş ve yapay su kütleleri için hedef iyi ekolojik potansiyeldir.  Yani Direktif su kütlelerinin sınıflandırılmasıyla büyük ölçüde değiştirilmiş ve yapay su kütleleri için hidro-morfolojik hedefleri düşürme esnekliği sağlamaktadır.

Su Kütlesi Durumu Sınıflandırması ne amaçla Kullanılır? Su kütlelerinin çevresel kalitesinin değerlendirilmesi Çevresel hedeflerin belirlenmesi Çevresel hedeflerle uyumun ölçülmesi Çevresel kalitenin iyileştirilmesi için önlem programlarının nerede gerekli olduğunun belirlenmesi Önlem programlarının doğasının belirlenmesi Önlem programlarının başarısının ölçülmesi

İyi Ekolojik Potansiyel …… Büyük ölçüde değiştirilmiş veya yapay su kütlesi için ulaşılabilecek iyi su kalitesi ile mevcut su kalitesi arasındaki farkı ifade eder Sadece, büyük ölçüde değiştirilmiş su kütlesi neresidir net olarak belirlenmesi gerekir. Çünkü buradaki fiziksel değişiklik nedeniyle çevresel hedefe ulaşmak imkansız olabilir.

İyi Yüzey Suyu Durumu …… Yüzeysel su kaynağının hem ekolojik durumunun hem de kimyasal durumunun iyi kalite sınıfında olması halini ifade eder. İyi Ekolojik Durum….. …… bir su kütlesinde izlenen biyolojik ve destekleyici kalite unsurlarının, referans şartlara sahip olma veya tabii durumdan az oranda sapma göstermesi durumunu ifade eder

İyi Kimyasal Durum Kirleticiler (Ek VIII) Ek IX ve Madde 16(7)’deki çevresel kalite standartlarını ve diğer Topluluk mevzuatından olan çevresel kalite standartlarını geçmez Öncelikli maddeler (Ek X) Öncelikli tehlikeli maddeler Suda, Biota’da ( bir bölgede yaşayan canlıların bütünü) ve sedimentte ekolojik kalite standartı

Kimyasal Durum Bir su kütlesinin, EK IX’da, 16.maddede ve çevresel kalite standartları belirleyen diğer ilgili Topluluk mevzuatında yer alan bütün çevresel kalite standartlarına uyumu gerçekleştirmesi durumunda, bu su kütlesi iyi kimyasal durumu gerçekleştirmiş olarak kaydedilir. Eğer bu uyum sağlanamazsa, o su kütlesi iyi durumu gerçekleştirmede başarısız olmuş sayılacaktır. Kimyasal durum sınıflandırmasıRenk Kodu İyiMavi İyiyi gerçekleştirmede başarısızKırmızı

Sınıflandırma Farklı kalite unsurlarını birleştirme kuralı: DAİMA EN DÜŞÜK SINIF ALINIR Chemical status only pass/fail EQS

If Ecological status = high And chemical status = fail EQS What is water body status? ?

If Ecological status = high And chemical status = fail EQS Water body status = Moderate

Su Çerçeve Direktifi tarafından ortaya konan ve direktifin en önemli yaklaşımlarından birini oluşturan ‘Ekolojik Durum’ “Yüzeysel sularla ilişkili olan akuatik ekosistemlerin yapı ve işlevinin kalitesini” ifade etmektedir. Direktif yüzey suyu sınıflandırmasını ekolojik ve kimyasal durumun değerlendirilmesi aracılığıyla yapmaktadır.

Principles of status classification No or only very minor changes to undisturbed conditions HIGH STATUS REFERENCE CONDITIONS IMPACTED CONDITIONS GOOD = No more than slight changes to the biology MODERATE = No more than moderate changes

Biyolojik Değerlendirmenin Avantajları  Ekosistem servislerine ve sürdürülebilirliğe doğrudan bağlantı  Sonuç sona erdikten uzun zaman sonra etkilerin belirlenebilmesi (fabrikaların gece veya hafta sonu deşarj yapmaları)  Sonuçların etkiden az ötede fark edilebilmesi, yani takip edilebilmeleri  Düşük maliyet (sıklık, lab)  Daha iyi kesinlik  Kirleticilerin ve diğer baskıların sinerjistik etkisini yansıtması

Ekolojik durumun değerlendirilmesinde biyolojik kalite unsurları sınıflandırma sisteminin temelini oluşturur. Hidromorfolojik ve fiziko-kimyasal kalite unsurları ise biyolojiyi destekleyici unsurlar olarak görülmektedir

Ekolojik ve kimyasal Durum Nedir? İyi ekolojik durum İyi kimyasal durum

Ekolojik durum unsurları Biyolojik kalite unsurları Hidromorfolojik kalite unsurları Fizikokimyasal parametreler

Ekolojik durum unsurları nelerdir? Biyolojik kalite unsurları Fizikokimyasal parametreler Hidromorfolojik kalite unsurları Fitoplankton Makroalgler Kapalı tohumlular Bentik omurgasız faunası Balık

Ecological status Ekolojik Durum Arka plan konsantrasyonu: Bir maddenin, insan faaliyetleri sonucu bozulmamış veya ihmal edilebilir ölçüde bozulmuş su kütlesindeki konsantrasyonunu

Avrupa’da sınıflandırılmış yüzey kütleleri

‘iyi durum’ için İyi ekolojik durum Biyoloji Fiziko-kimyasal Hidromorfolojik & İyi kimyasal durum Öncelikli tehlikeli madde Toplumsal düzeyde ekolojik kalite standartlarını belirlemek

References and useful links