Tip 1 Diyabetli Çocuklarda İnsülin Pompa Tedavisi Doç Dr Serap Turan Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinoloji Bilim Dalı
İnsülin Tedavisinin Hedefleri (Yoğun/Fizyolojik/Esnek) Normale yakın kan şekeri değerleri Kısa süreli iniş çıkışları önlemek Uzun dönem komplikasyon riskini en aza indirmek Yaşam kalitesini arttırmak 12 24 Saat 2
Fizyolojik insülin profili Kısa ömürlü, hızla ortaya çıkan prandiyal insülin pikleri (BOLUS) Gerçek verilerden elde edilen, normal serbest insülin düzeyleri (ortalama) Düşük, sabit, BAZAL insülin profili Kahvaltı Öğle yemeği Akşam yemeği İnsülin (mU/l) Diyabetik olmayan kişilerin fizyolojik insülin profili, öğünler ve diğer uyarıcılara yanıt olarak, düşük ve sabit seyreden bazal insülinin üzerine eklenen insülin pikleri ile karakterizedir. Günümüzde, bu ortalama insülin profilini sağlayabilecek tedaviler oluşturulmaya çalışılmaktadır. Polonsky ve ark’dan, uyarlanmıştır 1988
Konvansiyonel insülinler (R ve NPH) bu hedeflere ulaşmamızda yeterli değil Fizyolojik insülin salınımını taklit edemiyor Sürekli subkutan insülin (pompa) İnsülin analogları ile bazal bolus tedavisi
Hızlı etkili Lispro Aspart Kısa etkili NPL Lantus, Detemir
Çoklu enjeksiyon rejimi: Bazal-bolus Sabah Öğle Akşam Gece Kısa/hızlı Kısa/hızlı Kısa/hızlı Orta/Uzun Kısa/hızlı+Uzun Kısa/hızlı Kısa/hızlı Kısa/hızlı+Uzun Kısa/hızlı Kısa/hızlı+Uzun Çoklu veya bazal-bolus rejimlerde genellikle günlük dozun: % 30-50 si orta/uzun etkili % 70-50 si ise kısa/hızlı insülin şeklinde verilir
ÇOKLU ENJEKSİYON Kahvaltı Öğle Yemeği Akşam Yemeği NORMAL İNSÜLİN SALGISI Uzun etkili insülin Hızlı etkili insülin Sabah Öğle Akşam Gece
Nasıl Daha İyi Kan Şekeri Kontrolü Sağlanabilir ? DCCT’de yoğun insülin tedavisi ile kan şekeri kontrolü daha iyi olan grubun % 42’si insülin pompa tedavisi, geri kalanları çoklu insülin tedavisi kullanıyorlardı.
İnsülin Pompası İlk insülin pompası:1963-Dr. Arnold Kadish 1010 http://www.dlife.com/diabetes-forum/viewtopic.php?f=22&t=10964&start=0&sid=46065bf7bcb0a2ec5f38f0a3b95ed542&view=print http://www.diabeteshealth.com/read/2008/12/17/715/the-history-of-diabetes/ İnsülin Pompası İlk insülin pompası:1963-Dr. Arnold Kadish İlk taşınabilir pompa: 1976-Dean Kamen 1980’lerde ilk pompalar kullanıma girdi Minimed ve Disetronic 2003 MiniMed 512: İlk glukoz monitorizasyonu yapan pompa
(1970)
SÜREKLİ CİLT ALTI İNSÜLİN İNFÜZYON POMPASI Kahvaltı Öğle Yemeği Akşam Yemeği NORMAL İNSÜLİN SALGISI Bazal Bolus Sabah Öğle Akşam Gece
Pompa Elektronik hafıza, Farklı bazal insülin oranları Farklı bolus seçenekleri Güvenlik alarmları (titreşim&ses) Çocuk kilidi seçeneği Uzaktan kumanda Bolus sihirbazı Setleri daha dayanıklı, kullanımı çok daha kolay, bükülmeye dirençli, vücuda yapışan bölüm rahat, yerleştirmek kolay
Pompa Günümüzde kullanılan pompalarla A1C’de azalma (KŞ.kötü olanlarda A1C daha fazla↓) Günde 3 ve daha fazla KŞ ölçümü yapanların; İnsülin dozları ve KŞ değerlerini kayıt edenlerin kontrolü daha iyi. KHO sayımı ve buna uygun insülin ayarı Daha az hipoglisemi [ 20-30 (pompa) vs 60-170 (MDI) / hasta yılı ciddi hipo] İnsülin lispro / aspart kullanımı Günlük insülin ihtiyacında % 15-20 azalma
Dünyada Pompa Kullanımı Türkiye 3000/1 000 000
İnsulin Pompa Tedavisi (Endikasyonlar) Diyabet gerekleri yerine getirilmesine rağmen metabolik kontrolün sağlanamaması Sık hipoglisemi atakları Hormonlara bağlı sabaha karşı KŞ yükselmesi Düzenli yemek yemeyen hastalar Enjeksiyon korkusu olan çocuklar Ön Koşullar Sık kan şekeri ölçebilme Karbohidrat sayımını çok iyi öğrenmiş olmak ve uygulamak Deneyimli tedavi ekibi ve teknik servis Total diyabet evresi?
Pompa kullanımının hedefleri Normal kan şekeri değerleri Daha esnek bir yaşam tarzı Komplikasyonları önlemek/durdurmak/geciktirmek Yemek saatlerinde ve miktarında esneklik Kan şekeri kontrolünü etkilemeden egzersiz yapabilmek Uzun seyahatler sırasında daha iyi kontrol
Bazal bolus tedavisini sürekli ciltaltı İnsülin infüzyonu (Pompa) ile uygulama son yıllarda artmıştır
Pompa terapisi temel ilkeleri Öğün bolusları Öğünde yenen karbonhidratı karşılayacak miktarda bolus insülin hasta tarafından girilir Düzeltme bolusları Yüksek kan şekerini indirmek için hasta tarafından girilir Basal Hız Önceden programlanır Sürekli ciltaltı hızlı etkili insülin infüzyonu Metabolik gereksinimlere ve aktiviteye göre ayarlanır 12 am Meal Bolus 12 pm 6 5 4 3 2 1
Sık sorulan sorular ?
Kimler pompa kullanımından fayda görür? Kan şekerini daha iyi kontrol etmek isteyenler Daha esnek bir yaşam isteyenler Kendi tedavilerinde daha fazla sorumluluk almak isteyenler.
Pompayı sürekli takmalı mıyım? Evet, çoğu zaman. Kısa sürelerle pompadan ayrılabilirsiniz. Bu süre 45 -60 dk’dan uzun olmamalı. Çoğu infüzyon seti kolaylıkla vücuda bağlı olduğu noktadan ayrılıp tekrar takılabilir.
Pompa kullanırsam neler yapmam gerekir? Kan şekerini sık ölçmek İnsülin dozlarını aktivitelere ve yemeklere göre ayarlamayı öğrenmek gerekli Karbonhidrat saymayı öğrenmek gerekli İnfüzyon setini 72 saatte bir değiştirmek gerekli
İstediğim zaman uyuyup, istediğimde kalkabilir miyim? Evet Vücudunuza, sürekli pompa aracılığıyla insülin gittiği için, uyku sırasında ihtiyacınız olan insülin infüzyon hızı ayarlanarak uyku yatma ve kalkma zamanınızı değiştirmek mümkün olabilir ancak bunu doktorunuzla görüşmelisiniz.
Pompa-Riskler Pompa ile sağlanan beslenmedeki esneklik, ihtiyaçtan daha fazla besin tüketimi ve kilo alımı Zaman zaman sette tıkanma vs durumlarında kan şekerinde hızlı yükselme (Depo insülin yok) (Eğitimle önlenebilir) Sık kan şekeri ölçümü ve karbohidrat sayımı yapmayanlarda pompadan verim alınamaz Teaching patients to treat high BG values by giving manual SC injections when BG > 250 mg/dl on two consecutive measurements, ketones positive , after a change of infusion set.
POMPA TEDAVİSİNDE KARŞILAŞILABİLECEK SORUNLAR Pompa tedavisinin gerekleri yerine getirilmediğinde ketoasidoz ve hiperglisemi riski fazladır (şekeri sık ölçmek gerekir) İğne giriş yerinde enfeksiyon Kateter ucunda bükülme, tıkanma, kristalizasyon
Pompa- Gerçekler Pompa ile yaşama uyum en az 3-6 ay sürer Pompa ile daha iyi KŞ kontrolü sağlanır ama, tamamen normal KŞ değil Günde en az 4-7 kez KŞ ölçümü gerekli
Pompa – Günlük Yaşam
Geçmişten Geleceğe Diyabetle Yaşam Real Time Monitor
Teknoloji ve Yaşam
Guardian® REAL-Time CGM System
MiniMed® 530G with Enlite® family the freedom you deserve. Every waking hour – and sleeping - hour the pump helps you to keep your glucose levels stable, which means you can get on with enjoying life. No other insulin pump can give you this level of protection. family the freedom you deserve. Every waking hour – and sleeping - hour the pump helps you to keep your glucose levels stable, which means you can get on with enjoying life. No other insulin pump can give you this level of protection. family the freedom you deserve. Every waking hour – and sleeping - hour the pump helps you to keep your glucose levels stable, which means you can get on with enjoying life. No other insulin pump can give you this level of protection. Paradigm VEO MiniMed® 530G with Enlite® Hipoglisemi alarmlı Belli bir değerin altında insülin vermeyi kesiyor Günde 3-4 kez kalibrasyon gerektiriyor
Pompa-Mali Portre Pompa için SGK 3500 TL ödüyor: Medtronic pompa 5000 TL: 1500 TL hasta katkı payı Medtronic Paradigm Veo 7560 TL: 4060TL hasta katkı payı İnfüzyon set ve rezervuarının 3 aylık maliyeti 450 TL ve 150 TL hasta katkı payı 6 günlük KŞ sensörünün fiyatı 100 TL. SGK ayda 2 adet ödüyor. Teaching patients to treat high BG values by giving manual SC injections when BG > 250 mg/dl on two consecutive measurements, ketones positive , after a change of infusion set.
Bazal-bolus /Pompa takip çizelgesi Tarih Sabahaç Sabah tok Öğlen aç Akşam Akşam tok 0300 Diğer Kan şekeri 158 192 79 106 147 168 120 Karbohidrat gr 60 75 30 65 Bolus İnsulin 4 5 2 4.3 Aktivite İnsulin
Özet Tip 1 DM tedavisinde etkin bir seçenek. En az çoklu insülin enjeksiyonları kadar iyi KŞ kontrolü. Ciddi Hipoları azaltır. Esnek yaşam, yaşam kalitesinde artış. Teaching patients to treat high BG values by giving manual SC injections when BG > 250 mg/dl on two consecutive measurements, ketones positive , after a change of infusion set.