Deniz Ticareti Hukuku 26-27/11/2012 .

Donatanın Sorumluluğu – 8/9 C) “Adam Çalıştıran” Sıfatıyla Sorumluluk = TBK m. 66 TTK m. 1062 dışında: uygulanır TTK m. 1062 ile yarışma var mıdır? Önemi: ??? (özellikle 3 fark) Yargıtay: istikrarsız / öğreti: tartışmalı Sınırlı Sorumluluk → önemini yitirdi Uygulansın, TBK m. 66 = ek güvence.

Donatanın Sorumluluğu – 9/9 Ç) Enkaz Kaldırma Limanlar Kanunu (14/4/1925, 618) m. 7 (21/9/1935, 2829): Nerede: Limanlar içinde batmış Ne: gemi ve eşya Şart: seyir ve seferin güvenliğine engel İdari yetki: Liman Bşk tarafından tayin edilecek sürede Sorumlu kim: “sahip”, kaptan ve acente mecbur! Yaptırım: Lim Bşk yapar veya yaptırır, enkaz satılır, bedeli Hazineye irat kaydedilir → bedel, masraftan çoksa artan kısım ilgilisine başvuru üzerine verilir.

Sınırlı Sorumluluk - 1/19 II. Sınırlı Sorumluluk Hakkında Genel Hükümler [RK/EÇ/EY, s. 103] 1. Yasal Düzenleme AŞ veya Ltd.Şti. sorumluluk sınırlarının yanında (dışında) ayrıca DenizH uyarınca “ile sorumluluğun” sınırlandırılması = Cebri icra yoluyla başvurulabilecek malvarlığı için tavan (üst sınır).

Sınırlı Sorumluluk - 2/19 TTK m. 1328 f. 1 uyarınca uygulanacak: Deniz Alacaklarına Karşı Mesuliyetin Sınırlanması Hakkında Milletlerarası Sözleşme [Metin: RK/EÇ/EY, s. 275] 19/11/1976, Londra International Convention on Limitation of Liability for Maritime Claims (“LLMC”) TC hakkında yürürlük: 1/7/1998 (6103 s. K. m. 37 f. 1 c. 1)

Sınırlı Sorumluluk - 3/19 1976 Sözleşmesi’ni Tadil Eden Protokol 2/5/1996, Londra [Metin: RK/EÇ/EY, s. 291] TC hakkında yürürlük: 17/10/2010 Kısaltma: 1996 Protokolü uyarınca değişik 1976 Sözleşmesi = “Mesuliyetin Sınırlanması Sözleşmesi” = “MSS”. Dikkat: “1976 tarihli Sözleşme” (TTK m. 1328 f. 3)

Sınırlı Sorumluluk - 4/19 MSS doğrudan uygulanır (TTK m. 1328; 6103 s. K. m. 37 f. 1)! RG’de yayımlanan metin, mahkemelerce esas alınır; Dikkat: tercümede hata varsa İngilizce asıl metne göre karar verilir. Tamamlayıcı (uygulama) hükümleri: TTK m. 1328-1349 ve 6103 s. K. m. 37.

Sınırlı Sorumluluk - 5/19 Kaynak: KA, “1976 Sınırlı Sorumluluk ve 1992 Petrol Kirliliği Sözleşmelerinin Tatbikatı”na Dair Yasal Düzenleme Taslağı ve Gerekçesi, Bilgi Toplumunda Hukuk - Prof. Dr. Ünal Tekinalp’e Armağan, Cilt 1, İstanbul 2003, s. 849-905

Sınırlı Sorumluluk - 6/19 2. Uygulama Alanı Yabancılık unsuru (MÖHUK m. 1 f. 1)? HAYIR! (MSS m. 15 f. 1 c. 1; TTK m. 1329) Türkiye’deki bir yargılamada taraflardan biri ileri sürerse uygulanır Uyuşmazlıkta “yabancılık” yoksa bile! = lex fori ! (HMK ve İİK gibi).

Sınırlı Sorumluluk - 7/19 3. Kim Yararlanır (Borçlu)? a) “Shipowner” (= MSS m. 1 f. 2: “owner, charterer, manager and operator” → gemi maliki, çarterer, yöneten, işleten) b) “Salvor” = kurtaran (= MSS m. 1 f. 3→ TTK m. 1298 vdm.) c) İfa yardımcıları ve yardımcı kişiler (MSS m. 1 f. 4) ç) Sorumluluk sigortacısı (MSS m. 1 f. 6).

Sınırlı Sorumluluk - 8/19 4. Hangi İstemler Hakkında Geçerlidir? (m. 2 f. 1) a) Kişi ve eşya zararından doğan (sözleşme “içi veya dışı”) istemler (örn. yolcu/yük zararı, kıyıdaki tesis zararı); b) Gecikme zararından doğan istemler (eşya ve yolcu taşıma); c) Sözleşme dışı hakların ihlalinden doğan istemler;

Sınırlı Sorumluluk - 9/19 d/e) Sınır YOK (TTK m. 1331)! f) (a)-(c) istemlerinin önlenmesi veya azaltılması için 3. kişilerin aldığı önlemlerden kaynaklanan zararın giderilmesine yönelik sözleşme dışı (m. 2 f. 2 c. 2) istemler; Örn. gemi yanaşırken halat kopması sebebiyle yaralanan yolcuya yardım etmeye çalışan kişinin sebep olduğu zarar.

Sınırlı Sorumluluk - 10/19 Hangi istemler hakkında geçerli değil? (MSS m. 3 → TTK m. 1331): Enkaz kaldırmadan doğan istemler (m. 2 f. 1(d) ve (e) = 1996 Protokolü ile tanınan olanak) Kurtarma ve yardım (TTK m. 1298) Müşterek avarya (TTK m. 1272) “Petrol kirliliği” zararı (ayrı mevzuat) Deniz İş Hukuku istemleri (Dnz İş K)

Sınırlı Sorumluluk - 11/19 5. İstemin Dayanağı “Sorumluluğun dayanağı ne olursa olsun” (MSS m. 2 f. 1 c.1) = haksız fiil, sözleşme (istisna: m. 2 f. 2 c. 2), sebepsiz zenginleşme → E-TTK bakımından gündeme gelen 947/55 (1062/66) tartışması bu açıdan sona erdi.

Sınırlı Sorumluluk - 12/19 6. İstemin Türü Asıl (doğrudan) sorumluluk Kişisel ve aynî sorumluluk (MSS m. 1 f. 5) Rücu ve teminat (“borçtan kurtarma”) istemleri (MSS m. 2 f. 2 c. 1) Karşı istemler ve davalar: önce takas, bakiye hakkında sınırlı sorumluluk (MSS m. 5)

Sınırlı Sorumluluk - 13/19 7. Yöntem? a) “Fon tesisi” (MSS m. 11) = TTK m. 1348 uyarınca görevli/yetkili mahkemeye paranın yatırılması (banka teminat mektubu) b) Def’i (MSS m. 10; TTK m. 1335) = “sorumluluk X bedelle sınırlıdır” = icra yoluyla alınabilecek toplam bedel!

Sınırlı Sorumluluk - 14/19 8. Hesap Nasıl Yapılır? Gemi: GRT = 1969 TonajMS (MSS m. 6 f. 5) = Gemi ve Su Araçlarının Tonilatolarını Ölçme Yönetmeliği (RG T: 12/3/2009, Sayı: 27167) Tonilâto: gemilerin iç hacmini ifade eden ölçü (2,83 m3 = 1 t) GRT (Gros t): kapalı yerlerin toplam hacmi.

Sınırlı Sorumluluk - 15/19 Bedel: Special Drawing Right (m. 8 f. 1) = Özel Çekme Hakkı (www: Merkez Bankası ve RG’de duyuru) 23/11/2012 (2011) (15:30): 1 SDR = 1,53 (1,56) USD = 2,75 (2,88) TRY Sınırlar: 1996 Protokolü ile değişik m. 6 ve 7 uyarınca GRT başına SDR esası:

Sınırlı Sorumluluk - 16/19 (...) mesuliyet sınırı aşağıdaki şekilde hesap olunur: (a) Ölüm veya yaralanmadan ileri gelen alacaklar hakkında: (i) 2000 tonu geçmeyen bir gemi için 2 milyon hesap birimi; (ii) Tonajı yukarıdaki rakamı aşan bir gemi için ise, (i) bendinde yazılı meblağa ilave olarak ayrıca: 2.001 den 30.000 tona kadar beher ton için 800 hesap birimi; 30.001 den 70.000 tona kadar beher ton için 600 hesap birimi; ve 70.000 den yukarı beher ton için 400 hesap birimi. b) Diğer bütün alacaklar hakkında: i) 2.000 tonu geçmeyen bir gemi için 1 milyon hesap birimi; (ii) Tonajı yukarıki rakamı aşan bir gemi için ise, (i) bendinde yazılı meblağa ilave olarak ayrıca: 2.001 den 30.000 tona kadar beher ton için 400 hesap birimi; 30.001 den 70.000 tona kadar beher ton için 300 hesap birimi; ve 70.000 den yukarı beher ton için 200 hesap birimi.

Sınırlı Sorumluluk - 17/19 Özel sınırlar: Kılavuzlar (TTK m. 1341) 300 GRT’den küçük gemiler (TTK m. 1332) Sondaj işlemi gemileri (TTK m. 1333) Tahvil: Fonun kurulmuş sayıldığı veya ödemenin yapıldığı ya da teminatın verildiği tarihteki kur (MSS m. 8 f. 1 c. 2)

Sınırlı Sorumluluk - 18/19 9. Kusurun Etkisi Sınırlı sorumluluk def’inden yararlanmak isteyen kişi (= TTK m. 1343) Kast veya “Pervasızca hareket” (wilful misconduct; terim için bkz. Kübra Yetiş Şamlı, Tez!) Düzeyinde kusurlu ise: sınır yok! Aralık’ta sunum: Duygu Damar / Kübra Yetiş Şamlı

Sınırlı Sorumluluk – 19/19 10. Hükümleri Def’i veya Fon: Sorumluluğun kabulü değil (MSS m. 1 f. 7) Sorumlu kişilerin (MSS m.1) aleyhine aynı olaydan doğan bütün istemler için geçerli (MSS m. 9) Fon: Sorumlu kişilerin tümü lehine geçerli (MSS m. 11 f. 3) Diğer ortak hükümler: “kirlenme” sonrası.