ORGANİK KİMYA VE BİYOKİMYAYA GİRİŞ, LABORATUVAR ARAÇ-GEREÇLERİ I Doç.Dr. Mustafa ALTINIŞIK ADÜTF Biyokimya AD 2006

ORGANİK KİMYA Organik kimya, karbon bileşikleri kimyasıdır. -Karbon bileşikleri, dünyada yaşamın temelidir. -Canlı organizmalardan elde edilebilen bileşikler “organik bileşikler” olarak tanımlanmışlardır. Canlı olmayan kaynaklardan elde edilen bileşikler “inorganik bileşikler” olarak tanımlanırlar.

Bilim adamları, 1780’li yıllarda organik bileşiklerle inorganik bileşiklerin farklılığını görmeye başladılar. -Kimyacılar o dönemlerde bir organik bileşiğin sentezinin sadece canlı organizmalarda gerçekleştirilebileceğine inanıyorlardı. Vitalizm denen inanca göre, bir organik bileşiğin sentezi için bir “yaşam gücü”nün işe karışması gerekliydi.

1828’de Friederich Wöhler (1800-1882), bir organik bileşik olan ürenin inorganik bir bileşik olan amonyum siyanatın sulu çözeltisinin buharlaştırılmasıyla elde edilebileceğini buldu. -Bilim çevrelerinde vitalizm, Wöhler’in sentezinden sonra yavaş yavaş yok oldu.

1897 – Eduard and Hans Buchner showed that an extract from killed yeast could convert glucose to ethanol in vitro. Emil Fischer – proposed the idea of “enzymes” as biological catalyst for chemical reactions. Proposed “lock and key” 1926 – J.B. Sumner crystallized the protein urease

Günümüzde “organik” kelimesi, yaşayan organizmalardan elde edilen anlamında kullanılmaktadır: -Organik vitaminler -Organik gübreler Yaşayan organizmalardan elde edilen bileşikleri inceleyen bilime günümüzde “doğal ürünler kimyası” denmektedir.

Canlı sistemlerde bağımsız yaşama özelliğine sahip en basit bütünleşmiş birim durumu “hücre”dir.

Canlı hücrelerin kimyasal yapıtaşlarını ve bu yapıtaşlarının katıldığı tepkime ve olayları inceleyen bilim dalı “biyokimya”dır.

BİYOKİMYA Biyokimya, hücre biyolojisi, moleküler biyoloji ve moleküler genetiğin geniş alanlarını içine almaktadır. Biyokimyanın amacı, canlı hücrelerdeki tüm kimyasal olayları moleküler terimlerle tanımlamak ve anlatmaktır.

Dünya sağlık örgütü (WHO), sağlığı, “sadece hastalık ve sakatlığın bulunmadığı bir durum değil; fiziksel, zihinsel ve sosyal açıdan tümüyle iyilik hali” olarak tanımlamıştır.

Sadece biyokimya açısından bakıldığında sağlık, bedende gerçekleşen yüzlerce hücre içi ve dışı tepkimenin vücudu fizyolojik halde en uzun süre yaşatacak uygun hızda gerçekleşmesi olarak kabul edilebilir.

NORMAL BİYOKİMYASAL OLAYLAR SAĞLIĞIN TEMELİDİR. BÜTÜN HASTALIKLARIN BİYOKİMYASAL BİR TEMELİ VARDIR. Sağlıkta ve hastalıktaki biyokimyasal mekanizmaları, tanı, ayırıcı tanı ve prognoz tayinindeki testlerin seçimi, tekniği, sonuçların yorumlanması ve klinisyenlere konsültasyonu da içeren tıbba özgü bir laboratuvar bilimi “klinik biyokimya”dır.

Tıp fakültesi öğrencileri, mezuniyet öncesi tıp eğitimleri süresince -Organik kimya -Biyokimya -Klinik biyokimya derslerini alacaklardır. BİYOKİMYA BİLGİSİ, BÜTÜN YAŞAM BİLİMLERİ İÇİN VAZGEÇİLMEZ ÖGEDİR.

Kaynaklar Organik Kimya. Graham Solomons,.. 7.Basımdan Çeviri. Çeviri Editörleri: Gürol Okay,.. Literatür Yayınları. 2002 Organik Kimya. Celal Tüzün. Palme Yayın Dağıtım. 1996 İnsan Biyokimyası. Editörler: Taner Onat,.. Palme Yayıncılık. 2002 Harper Biyokimya. Robert K. Murray,.. 25.Baskı. Çeviri Editörleri: Nurten Dikmen,.. Nobel Tıp Kitabevleri. 2004 Biyokimya. K.Muzaffer Üstdal,.. Medipres matbaacılık. 2003 Biyokimya, olgu sunumlu yaklaşım. Rex Montgomery,.. Çeviri Editörü: Nilgün Altan. Palme Yayıncılık. 2000 Biyokimya, P.C. Champe,.. Çeviri Editörleri: Asuman Tokullugil,.. Nobel Tıp Kitabevleri. 1997 Klinik Biyokimya Laboratuvarı El Kitabı. Editör: İdris Mehmetoğlu.Konya 2002 Laboratuvar aletleri. Bahattin Adam. Nobel Yayın Dağıtım. 2000