Matematik Öğrenme ve Öğretme Süreci Geometri Öğrenme Alanı
ALT ÖĞRENME ALANLARI Uzamsal (Durum-Yer, Doğrultu-Yön) İlişkiler (1.sınıf) Geometrik Cisimler (1.,2, 4,5 ) Simetri (2.,3,4,5 ) Eşlik (1.,) Örüntü ve Süslemeler (1., 2.,3.,4 ,5) Düzlem (3, 5), Doğru (3,), Nokta (3), Açı ve ölçüsü (3., 4) Üçgen, Kare, Dikdörtgen ve Çember (3., 4) Çokgenler (5.), Çember (5), Dörtgenler (5.sınıf )
UZAMSAL (DURUM-YER, DOĞRULTU-YÖN BELİRTEN) İLİŞKİLER (1.SINIF) Uzamsal ilişkileri ifade etmek için uygun terimleri kullanır. Bir model üzerindeki ögelerin birbirine göre durumlarını uzamsal ilişkilerin uygun terimlerini kullanarak açıklar.
Uzamsal ilişkileri ifade etmek için uygun terimleri kullanır. Öğrencilerin hayatlarındaki model olaylardan yararlanılarak “altında-üstünde, etrafında-solda-sağda-arada-önde-arkada, yüksekte-alçakta, uzak-yakın, içinde-dışında, çukurda-tümsekte” terimleri vurgulanır. Bu terimlerle ilgili etkinlikler yaptırılır. Öğrencilerin sınıfta, okulda belirli bir noktadan başka bir noktaya gitmesini (müdür odası, öğretmenler odası, rehberlik servisi… gibi) sağlayacak “Kapıdan pencereye doğru git.”, “Tahtaya arkanı dön.”, “Karşı duvara doğru yürü.”, “Koridorun köşesinden sola dön.” vb. yer ve yön ifadeleri kullanılarak bu ifadelere uygun hareketler yaptırılır. Öğrencilerin de birbirlerine bu terimleri kullanarak talimat vermeleri istenir.
Bir model üzerindeki öğelerin birbirine göre durumlarını uzamsal ilişkilerin uygun terimlerini kullanarak açıklar. Resim, tablo, fotoğraf, park, okul, sınıf ortamları vb. modellerin her biri bir bütünlük içinde ele alınıp uzamsal ilişkilerin gösterilmesi ve açıklanması sağlanır. Öğrenciler; lego, oyun hamuru vb. malzemeleri kullanarak bir tema oluşturur. Bu temada yer alan öğeler arasındaki uzamsal ilişkiler anlattırılır. Resim yaptırma
Geometrik Cisimler (Alt Öğrenme Alanı) Geometrik cisimlerden küp, prizma, silindir, koni ve küreye benzeyen nesneleri belirtir. Küp, prizma, silindir, koni ve küre modellerini kullanarak farklı yapılar oluşturur.
Geometrik cisimlerden küp, prizma, silindir, koni ve küreye benzeyen nesneleri belirtir. Paket, kutu, kamp çadırı, küp şeker, varil, pet şişe, huni, külâh, top, portakal, karpuz, makara vb. modeller yardımıyla küp, prizma, silindir, koni ve kürenin biçim özellikleri görsel olarak algılatılır. Bu modeller, köşeli veya yuvarlak oluşlarına göre sınıflatılır. Meyve, oyuncak vb. çevresindeki eşyalardan oluşan karma bir nesne grubundan küp, prizma, silindir, koni ve küreye benzeyenler seçtirilir. Bu modeller, yuvarlama, kaydırma, istifleme vb. etkinliklerle sınıflatılır. Küre modellerinin yuvarlanabildiği fakat istiflenemediği; koni modellerinin yuvarlanabildiği, ancak istiflenemediği; silindir modellerinin yuvarlanabildiği, istiflenebildiği vb. özellikleri yapılan etkinliklerle fark ettirilir.
Küp, prizma, silindir, koni ve küre modellerini kullanarak farklı yapılar oluşturur. Farklı büyüklükteki geometrik cisimleri kullandırarak bina, eşya vb. modeller yaptırılır. Oluşturulan modellerin hem bütününün hem de parçalarının görünümü hakkında yorum yaptırılır.
Eş nesnelere örnekler verir. (EŞLİK) Çoğaltma, karbon kâğıdı ile kopyalama, boyama, baskı vb. etkinliklerle eş şekil ve desenler yaptırılır.
ÖRÜNTÜ ve SÜSLEMELER Bir örüntüdeki ilişkiyi belirler. Bir örüntüde eksik bırakılan öğeleri belirleyerek tamamlar.
Bir örüntüdeki ilişkiyi belirler. Nesnelerin, belli bir düzen içinde yerleştirilmesinin bir örüntü olduğu; bu örüntüde nesnelerin biçimi, rengi, deseni vb. bir veya birden fazla özelliğin esas alındığı fark ettirilir Geometrik cisimler, resimler veya çevredeki malzemeler kullandırılarak örüntüler oluşturulur
Bir örüntüde eksik bırakılan öğeleri belirleyerek tamamlar. Öğrencilerin somut nesne ve modellerle oluşturulmuş bir örüntüdeki ilişkiyi açıklayarak örüntüyü devam ettirmeleri sağlanır.
2.Sınıf Öğrenme Alanları Geometrik Cisimler ve Şekiller Simetri Örüntü ve Süslemeler
Geometrik Cisimler ve Şekiller Küp ve prizma modellerinde yüzleri, köşeleri ve ayrıtları gösterir Silindir, koni ve küre modellerinde yüzleri gösterir. Küp, dikdörtgen, kare ve üçgen prizması modellerinin yüzleri ile silindir ve koni modellerinin düz yüzlerinin isimlerini belirtir. Karesel, dikdörtgensel, üçgensel bölgelerin ve dairenin sınırlarının isimlerini belirtir. Karenin, dikdörtgenin, üçgenin köşe ve kenarlarını gösterir. Kare, dikdörtgen, üçgen ve çember modelleri oluşturur.
Küp ve prizma modellerinde yüzleri, köşeleri ve ayrıtları gösterir. Kutu, paket vb. modeller üzerinde yüz, köşe ve ayrıtları göstermeleri sağlanır. Uygun bisküvi kutusu, küp şeker vb. küp modelleri, kibrit kutusu, kalıp sabun, kitap vb. dikdörtgenler prizması modelleri, gaz yağı tenekesi, kolonya kutusu vb. kare prizması modelleri, uygun bina çatısı, çadır vb. üçgen prizması modelleri olarak kullandırılarak bunların yüzleri, ayrıtları ve köşeleri fark ettirilir.
Küp, dikdörtgen, kare ve üçgen prizması modellerinin yüzleri ile silindir ve koni modellerinin düz yüzlerinin isimlerini belirtir. Geometrik cisimlerin yüzlerini boyatarak veya baskı tekniği kullanılarak karesel, dikdörtgensel, üçgensel bölge ve daire biçimsel olarak algılatılır.
Karenin, dikdörtgenin, üçgenin köşe ve kenarlarını gösterir. Sınıfın tavanı ve tabanı ile tahtanın, masanın, sıranın, kitabın, kâğıdın kenarları, fotoğraf çerçevesi model aldırılarak kenar ve köşe kavramları algılatılır.
Kare, dikdörtgen, üçgen ve çember modelleri oluşturur. Geometri tahtası, plastik çubuklar, kürdan, çubuk makarna, tel vb. nesneler kullanılarak kare, dikdörtgen, üçgen ve çember modelleri oluşturulur. Bu şekillerin kapalı şekiller olduğu vurgulanır.
SİMETRİ Bir şeklin iki eş parçaya ayrılıp ayrılamayacağını belirler uygun şekilleri iki eş parçaya ayırır. Simetriyi, modelleri ile açıklar.
Bir şeklin iki eş parçaya ayrılıp ayrılamayacağını belirler uygun şekilleri iki eş parçaya ayırır. Çalışma yapraklarında çizili, eş parçalara ayrılabilen veya ayrılamayan şekiller bütün olarak kestirilir. Bu şekillerden uygun olanlar iki eş parça oluşturacak şekilde katlatılır. Parçaların eşliğinin üst üste çakıştığı gözletilerek fark ettirilir. İki eş parçaya ayrılabilen şekiller kat yerlerinden kestirilir. Elde edilen parçalar karıştırılır. Bir parça seçtirilerek bu parçanın eşi buldurulur.
Simetriyi, modelleri ile açıklar Kelebeğin kanatları, çiçek, yaprak, kumaş, kilim desenleri vb. modeller üzerinde uygun yerlere ayna yerleştirilip eş parçalar gözlemletilerek bu nesnelerin simetrik oldukları fark ettirilir. Bu tür simetriye “ayna simetrisi” veya “aynaya göre simetri” denildiği vurgulanır.
Simetriyi, modelleri ile açıklar
ÖRÜNTÜ ve SÜSLEMELER Bir örüntüde eksik bırakılan öğeleri belirleyerek tamamlar. Bir örüntüdeki ilişkiyi kullanarak farklı malzemelerle aynı ilişkiye sahip yeni örüntüler oluşturur.
Bir örüntüde eksik bırakılan öğeleri belirleyerek tamamlar.
Bir örüntüdeki ilişkiyi kullanarak farklı malzemelerle aynı ilişkiye sahip yeni örüntüler oluşturur. Örüntü, somut malzemelerle hazır olarak verilebileceği gibi resim olarak da verilebilir. Farklı tür malzeme veya resim kullanılarak benzer ilişkiye sahip yeni örüntüler oluşturulur Yukarıdaki ilişkiyi koruyan yeni bir örüntü: