HİPERPOTASEMİ’YE YAKLAŞIM N. SÜMEYRA YILMAZ İSLAM ÇALIŞKAN SEHERYELİ YILMAZ
Hiperpotasemi Hiperpotasemi, serum potasyum düzeyinin 5.5 mEq/L’den daha fazla olmasıdır. Yenidoğanda ise serum potasyum düzeyinin 6.0 mEq/L’nin üzerinde olması olarak tanımlanır. K+ > 6 mEq/L – Acil durum K+ > 7 mEq/L – Hayatı tehdit eden durum
POTASYUM DENGESİ Günlük gereksinimi çocuklarda her kg için yaklaşık 2 mEq hesaplanabilir. Gastointestinal sistemde emilen potasyum; özellikle iskelet-kas, daha az olarak da alyuvarla karaciğer hücrelerinde toplanarak serum düzeyi 3.5-5.3 mEq/L arasında tutulmaya çalışılır.
Hiperpotasemi sebepleri Azalmış atılım Renal yetersizlik, Addison hast., Beta-blokerler, Hiperglisemi, Asidoz
Artmış alım Yanıklar, Sepsis, Masif hemoliz, Kan transfüzyonu, Crush zedelenmesi, Yanıklar, Sepsis, Masif hemoliz, Kan transfüzyonu, Yüksek doz penisilin, Artmış oral alım
Artmış alım Yanıklar, Sepsis, Masif hemoliz, Kan transfüzyonu, Crush zedelenmesi, Yanıklar, Sepsis, Masif hemoliz, Kan transfüzyonu, Yüksek doz penisilin, Artmış oral alım
Hiperpotasemi semptom ve bulgular Kas güçsüzlüğü Uyuşukluk, Ürperme EKG değişiklikleri
EKG değişiklikleri Uzun ,sivri T dalgaları, Genişlemiş QRS dalgaları Azalmış P dalga boyu
EKG’ de sadece T dalgarında sivrileşme varsa serum K+ düzeyi 6-6 EKG’ de sadece T dalgarında sivrileşme varsa serum K+ düzeyi 6-6.5 mEq/L‘den düşüktür EKG’de QRS genişlemesi ve P dalgalarında kaybolma olursa serum potasyumu 7 mEq/L üzerindedir ve acil tedavi gerektirir
Hiperpotasemide Tedavisinde İzlenecek Yol Akut -Değerlendirme *Klinik semptomlar, asidoz, hiperglisemi *EKG değişiklikleri -EKG çok bozuksa parenteral kalsiyum -Hücre dışı K+ dağılımının düzenlenmesi *İnsülin+glukoz *Bikarbonat -Fazla potasyumun uzaklaştırılması *Diürez *Katyon değiştirici reçineler *Dializ
Kronik -Altta yatan nedenin saptanması -Alımın kısıtlanması *Katabolizma, enfeksiyon, doku travması *Hemoliz -Alımın kısıtlanması -İlaç kullanımı *-adrenerjik antagonist *NSAİ ilaçlar *ACE inhibitörleri *bazen heparin
POTASYUM VERİLİRKEN UYULMASI GEREKEN KURALLAR: Hesaplanan açık yavaş yavaş kapatılmalıdır Verilen çözeltinin litresinde 40 mEq’dan çok potasyum olmamalıdır Günlük total doz 160 mEq aşmamalıdır Potasyum verilebilmesi için saatte en az 25 ml idrar atımı olmalıdır Potasyum verilen hastalarda EKG izlenmeli ve normale dönene kadar potasyum verilmelidir.
Hiperpotasemi tedavisi İlaç Doz Etki Başlaması Süre Etki Mekanizması Veriliş Şekli Kalsiyumglukonat (%10) 0.5-1 ml/kg Hemen Dakikalar Membran etkisi antagonize 2-10 dk İV Sodyun bikarbonat 1-2 mEq/kg 30-60 dk Geçici HDS genişleme Artmış hücre içi alım 10-20 dk İV Glukoz / İnsülin 0.5-1 gr/kg / 0.1 Ünit/kg 1.5 gr/kg /0.5 Ünit/kg Artmış renal atılım 15-30 dk (insülinle) Kayexalate Sodyum polisteren sülfat 1 gr / kg 60 dk Saatler Barsakta Na-K değişimi ile atılım artması 2-4 ml sorbitol veya % 10 DW PO veya lavman NaCl %0.9 NaCl 45-60 dk Salbutamol 10 mEq/kg 6.saat Artmış HiS alım 50cc/15dk
Hiperpotasemi bu tedavi şekillerine rağmen düzelmezse veya ağır böbrek yetmezliği varsa dializ gerekir. Hemodializ ile K+ düzeyi saatte 1 mEq/kg düşürülebilir. Peritoneal dializ daha etkili olmakla birlikte bebeklerde daha kolay uygulanması nedeni ile kullanılır
Dializin Endike Olduğu Durumlar Hipervolemi Sodyum verilmesinin kontrendike olduğu Ödemli Şiddetli kronik böbrek yetmezliği
TEŞEKKÜR EDERİZ