TOPLUMSAL CİNSİYET EŞİTLİĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ SEMİNERİ KADINA YÖNELİK AİLE İÇİ ŞİDDET ALANYA REHBERLİK ARAŞTIRMA MERKEZİ Alanya RAM © 2010 1
Alanya RAM © 2010 2
Alanya RAM © 2010 3
Alanya RAM © 2010 4
“Hiç yaşamamış gibi ölen kadınlarımız…” Alanya RAM © 2010
“Ve kadınlar Bizim kadınlarımız: Korkunç ve mübarek elleri İnce, küçük çeneleri, kocaman gözleriyle Anamız, avradımız, yârimiz Ve sanki hiç yaşanmamış gibi ölen Ve soframızdaki yeri Öküzümüzden sonra gelen…” Kadınlarımız şiirdeki gibi ‘sanki hiç yaşamamış gibi ölüyor’, öldürülüyor. Alanya RAM © 2010
ŞİDDET “ İster kamusal isterse özel yaşamda meydana gelsin, fiziksel, cinsel veya psikolojik acı veya ıstırap veren veya verebilecek olan cinsiyete dayanan bir eylem veya bu tür eylemlerle tehdit etme, zorlama veya keyfi olarak özgürlükten yoksun bırakma” Alanya RAM © 2010 7
Kadına yönelik şiddet her yerde… Kadının şiddete en çok maruz kaldığı yer? Okul? İşyeri? Sokak? Aile??? Alanya RAM © 2010 8
Kimi sokak ortasında kurşunları boşaltıyor kadının bedenine, kimi çocuklarının gözü önünde bıçaklıyor, kimi de ıssız bir köşede işkence ederek parçalıyor kadını… Alanya RAM © 2010
Baba, erkek kardeş, eş, sevgili, eski eş hatta eski sevgili… Kimi töreyi gerekçe gösteriyor, kimi kıskançlığı, kimi de namusu. Kimi ayrılmak istemiyor, kimi boşanmak. Erkekler, yıllar önce boşanmış veya ayrılmış olmasına rağmen bunu kabullenemiyor ve kanlı elleriyle kadınların hayatına son kez dokunuyor. Alanya RAM © 2010
Peki, erkekler kadınları neden öldürüyor, neden reddedilmeyi, boşanmayı kabullenemiyor, neden kadının ‘namus’undan kendisini mutlak anlamda sorumlu tutuyor, hangi zihniyetin ürünü kadınları kolayca ölüme sürüklüyor? Alanya RAM © 2010
Her olayın kendi içinde değerlendirilmesi gerekir vurgu yapılan ortak nokta; toplumsal kültürün erkeğe, ‘kadına hükmetme ve onu kontrol altında tutma’ görevi yüklemesi. Bir diğer önemli nokta ise ‘vicdansızca ve suç niteliğinde davranışlar gösterme ve bunlardan hoşlanma biçimindeki tutumların görüldüğü antisosyal kişilik bozuklukları. Alanya RAM © 2010
KADINI META OLARAK GÖREN ANLAYIŞIN UZANTISI “Türkiye’deki kadın cinayetleri, bir tarafıyla sosyolojik, bir tarafıyla psikolojik bir olaydır. Sosyolojik açıdan bakarsak, bu cinayetleri işleyen erkekler kadını bir meta olarak görüyor. Alanya RAM © 2010
Erkek, ‘Bu benim malımdır, başkası kullanamaz’ diyor Erkek, ‘Bu benim malımdır, başkası kullanamaz’ diyor. Saldırganlığın bir nedeni buradan kaynaklanıyor. Ne yazık ki geçmişten bu yana alışılagelmiş böyle bir anlayış, bir zihniyet var. Bu alışkanlığı sürdüren erkekler bu tür olayların yaşanmasına neden oluyor. Alanya RAM © 2010
OLAYIN KÖKÜ, ERKEĞİN ANNESİYLE İLİŞKİSİNE DAYANIYOR Bir de olayın psikolojik yönü var: Erkekler, ne yazık ki kadınlarla ilişkilerinde, anneleriyle ilişkilerinden gelen bir problem yaşıyorlar, yani bu anlayışın kökü annelerine dayanıyor. Alanya RAM © 2010
YARGI DA ERKEĞİ KAYIRAN SİSTEMDE ÇALIŞIYOR Kadına yönelik şiddeti önlemek için cezaların ağırlaştırılması ve caydırıcı olması gerekiyor. Değerler yeniden sorgulanmalı, çünkü Türkiye’de yargı da erkeği kayıran bir sistem içinde işliyor." Alanya RAM © 2010
ERKEĞE, KADININ CEZALANDIRILMASI GEREKTİĞİ ÖĞRETİLİYOR Bu cinayetleri tek başlık altında toplamak çok doğru değil ama genel olarak erkeğin kadına uyguladığı şiddet olarak ele aldığımız zaman, toplumsal olarak erkeğe öğretilenler, yanlış namus, ahlak ve erkeğin fiziksel olarak kadına şiddet uygulayabilir konumda bulunması ortak payda olarak değerlendirilebilir. Doğduğu andan itibaren erkeğe yüklenen, ‘kadını korumak, sahiplenmek, kontrol etmek’ gibi görevler, erkeğin kadını sahip olduğu bir meta olarak görmesine katkıda bulunmaktadır. Toplumsal olarak kadına biçilen görev ise iyi ev kadını olmak, söz dinlemek, eşe sadakat ve itaat olunca, kendine göre bu davranışlardan sapma olduğu durumlarda, kadının ‘cezalandırılması gerektiği’ erkeğin öğretisi oluyor. Alanya RAM © 2010
ŞİDDETE YÖNELMEDE ANTİSOSYAL KİŞİLİK BOZUKLUĞU ETKİLİ Toplumsal baskı ve öğretiler nedeni ile olan cinayetleri ayırırsak (töre gibi), erkeğin neden daha çok şiddet gösterdiği, çok sayıda araştırmanın konusu olmuştur. Saldırgan yani şiddet uygulayan aile bireylerinin büyük oranda erkek oluşu ve bu saldırgan davranışların ilerleyen yaşla birlikte azalmaya başlaması, erkeklik hormonlarının şiddette etkili olduğunu düşündürmektedir. Sorumsuz, tepkici ve düşüncesiz hareket etme, vicdansızca ve suç niteliğinde davranışlar gösterme ve bunlardan hoşlanma biçimindeki tutumların görüldüğü antisosyal kişilik bozuklukları da şiddetin biyolojik nedenlerindendir. Alanya RAM © 2010
TOPLUMSAL KÜLTÜRÜ DEĞİŞTİRMEK GEREKİR Cinayetlerin önüne geçilmesinde erken dönem ve kısa vade de sosyal destek kurumlarının ve güvenliğin sağlanmasının önemi çok büyüktür. Cezaların caydırıcılığı yeterli değildir. Asıl önemli olan toplumsal kültürü değiştirmektir ki bu, zaman isteyen bir süreçtir. Ama bir yerden başlanması gerekiyor. Kadın ve erkek tanımları ile görev tanımları belirlenerek, yeni bir toplumsal bilinç oluşturulmalı. Alanya RAM © 2010
TOPLUM BASKISI EN ÖNEMLİ SEBEPLERDEN BİRİ "Erkek egemen bir toplumda yaşıyoruz. Erkekler özellikle de feodal kültürün etkisini yoğun biçimde hissederek büyüyen erkekler, kadınları daha çok kontrol etmek istiyor. Kendi kontrolü dışına çıktığında da yok etmeye çalışıyor. Töre ve namus kavramları kadın cinayetlerinin en önemli nedeni olarak görülüyor. Toplum baskısı ise görünmeyen bir sebep. Toplumda özellikle de belirli kesimlerde ‘namusunu temizlemeyen kişiye’ selam bile verilmeyebiliyor. İşte bu toplumsal baskı cinayete yönelmede çok önemli rol oynuyor Alanya RAM © 2010
ŞİŞİRİLMİŞ ERKEK EGOSUNUN SONUCU Az gelişmişlik ve dijital düşünce yapısı da bu sonuca götüren önemli bir etken. Erkek egosu o denli şişiriliyor ki ona ‘hayır’ diyen kişi, onu yetersiz görmüş olarak kabul ediliyor. Erkek, yetersizliğini azaltma yolları aramak yerine suçu karşı tarafta arayınca böyle bir sonuca gidiyor. Ya bir şey ya da o şeyin tam tersi vardır, arası yoktur. Bu tür cinayetlere yönelen kişiliklerin en önemli özelliklerinden biri de empati eksikliğidir. Alanya RAM © 2010
KIRILGANLIK KADINA, SALDIRGANLIK ERKEĞE… Şiddetin daha çok erkekler tarafından gösterilmesinin çeşitli nedenleri var. Bunlardan biri erkeklerin, öfke duygularını daha rahat sergileyebilecek şekilde yetiştirilmiş olmaları. Toplum kültüründe çocukluktan itibaren öfke erkeğe yakışan ama kıza yakışmayan bir duygu olarak benimsetiliyor. Kadının kızgınlığını ve öfkesine göstermesi hep yasaklanmaya çalışılıyor. Kırılganlık kadına, saldırganlık ise erkeğe özgü duygular olarak öğretiliyor. Alanya RAM © 2010
EKONOMİK VE SOSYAL SORUNLAR DERİNLEŞTİKÇE ŞİDDET ARTAR Bir ülkedeki siyasal, ekonomik ve toplumsal alandaki sorunların derinleşmesi, şiddetin artmasına neden olur. Ekonomik ve sosyal sorunlar kıskacında etkili çözümler üretemeyen ve yoğun çaresizlik yaşayan kişilerin şiddete başvurmaları daha kolay olur. Diğer taraftan ülkemizde psikiyatrik sorunlarda da ciddi bir artış görülüyor. Psikolojik sorun yaşayan kişilerin yeterince belirlenememesi ve uygun tedaviyi alamaması da şiddet olaylarındaki artışın nedenleri arasında sayılabilir.” Alanya RAM © 2010
Kadına yönelik şiddet kadının fiziksel güçsüzlüğünden değil, sosyo-kültürel güçsüzlüğünden kaynaklanmaktadır. Alanya RAM © 2010 24
Neden ne olursa olsun kadına yönelik şiddet kabul edilemez… Kadına yönelik şiddet SUÇTUR! Alanya RAM © 2010 25
ŞİDDET TÜRLERİ Fiziksel, Psikolojik, Cinsel ve Ekonomik şiddettir. Alanya RAM © 2010 26
Fiziksel Şiddet “Akrabam değildi, düğünde görmüş beni, Kaçırdı beni işte, ailem geri almak istedi beni, bu vermedi beni, ağaca bağlardı döverdi, ağaca bağlar döverdi, az bir şey görse döver beni, şiddet dayak şiddet. ” (34 yaşında, evli, dört çocuk sahibi,ilkokul mezunu kadın) Alanya RAM © 2010 27
Fiziksel Şiddet “Bir haftalıkken zaten dövmeye başlamış… Bizde bir şey vardır,…gelinliğinle girdin kefeninle çıkacaksın… […] kardeşlerim falan geri gitsin dediler, geri gitti. O gittiğinde de intihar etmişti. İntihar edince geri getirdik, tedavi ettirdik, psikiyatriye götürdüm. İki ay bende kaldı iyileşti. Geri gitti, yine aynı olaylar olunca bir daha geldi...” (58 yaşında, eşi ölmüş, 4 çocuk sahibi, ilkokul mezunu, kızı şiddet yaşamış kadın) Alanya RAM © 2010 28
Cinsel Şiddet “yani bağarıyodum, çağırıyodum, istemediğimi söylüyodum, o zorluyodu. Derken işte; sonuçta bi şekilde gine onun dediği oluyodu amma.” (35 yaşında, boşanmış, bir çocuk sahibi,lise mezunu kadın) Alanya RAM © 2010 29
Cinsel Şiddet “… Evliliğim 23 yıl sürdü, 23 yıldan sonra zaten bu dönemde hep şiddet görüyodum yani cinsel yönden de, böyle karşı istemediğim zaman, nasıl istemediğim derken; mesela kumar oynuyodu, parayı kaybettiği zaman gelip beni dövüyodu. Bu dayaktan sonra da mesela beni dövüyodu bu dayaktan sonra da mesela beraber olmak istiyodu itiraz ettiğim zaman yine dayak yiyodum.” (44 yaşında, ayrı yaşıyor, iki çocuk sahibi, lise mezunu kadın) Alanya RAM © 2010 30
Duygusal Şiddet “Korkuyoduk ya böyle parmaklarımızın ucunda geziyorduk, gece çıt çıkarıcaz da, acaba uyancakda bir şey olacak o uyuduğu zaman böyle sessiz sakin, hele o uyandığı zaman biz televizyon izlerken gördü mü bitti, televizyon izlemiyceksin, radyo dinlemiyceksin…” (42 yaşında, evli, bir çocuk sahibi, lise mezunu kadın) Alanya RAM © 2010 31
Ekonomik Şiddet “mesela maaş alıyo, evde yiyecek hiç bişey yok, para istiyosun yani yemek yapacaksın sonuçta çocuk okula gidecek. Diyo ki gidin okula… Müdürle konuş okutsun… Ben komşularımdan bayat ekmek istiyodum yani tabii ki durumumu yine açıklamamak için hani çocuklar yağmurda bakkala gitmek istemediklerini söyleyerek… Bayat ekmek alıyodum. Aile şeyimi dışarı yansıtmamak için, yani para sor maaş alıyor, kısacası, mesela yemek parası bırak diyom, para yok. Niye dediğim zaman işte kavga sebebi bu.” ( 44 yaşında, ayrı yaşıyor, iki çocuk sahibi, lise mezunu kadın) Alanya RAM © 2010 32
Şiddeti Paylaşamamak… “Komşularıma bile anlatmam, ey şey…yavrum anladınca sana faydamı oluyo? Bi çözümmü oluyo? Haydi, anlat, oraya git anlat, buraya git anlat ey ne geçiyo elime. Anlatmak istemem, anlatmıyom da, komşularıma bile demem” 50 yaşında, evli, üç çocuk sahibi, ilkokul mezunu bir kadın Alanya RAM © 2010 33
Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması 2008 Ülkemiz genelinde eşi veya eski eşi tarafından fiziksel şiddete maruz bırakılan kadınların oranı % 39’dur. Hayatının herhangi bir dönemde duygusal şiddet yaşayan kadınların oranı %43,9’dur. Sadece cinsel şiddete maruz kalan kadınların oranı %15,3’tür. Alanya RAM © 2010 34
Fiziksel veya cinsel şiddetin birlikte yaşanma yüzdesi 41,9’dur. Kentte fiziksel şiddet oranı %38 iken kırda %43’tür. Yaşadıkları fiziksel şiddet sonucunda yaralanan kadınların oranı % 25’tir. Alanya RAM © 2010 35
Her 10 kadından biri gebeliği sırasında fiziksel şiddete maruz kalmıştır. Cinsel şiddet birçok durumda fiziksel şiddet ile birlikte yaşanmaktadır; kadınların yüzde 42’si fiziksel veya cinsel şiddete maruz kaldıklarını belirtmişlerdir. Evlenmiş kadınların hayatındaki en yaygın şiddet eşlerinden gördükleri şiddettir. Alanya RAM © 2010 36
Fiziksel Şiddet Alanya RAM © 2010 37
Cinsel Şiddet Alanya RAM © 2010 38
Duygusal Şiddet Alanya RAM © 2010 39
Ekonomik Şiddet Alanya RAM © 2010 40
Gebelikte Fiziksel Şiddet Alanya RAM © 2010 41
Kadınların Toplumsal Cinsiyet Rolleri ve Şiddete İlişkin Tutumları Alanya RAM © 2010 42
Şiddete maruz kalan kadın neler düşünür? Tekrarlamayacak Kocam beni seviyor, bana zarar vermek istemez Yaşadıklarımı kimseye anlatmamam gerekiyor Çocuklarımın iyiliği için kabullenmeliyim Yapabileceğim bir şey yok Hak etmiştim Bu benim kaderim Alanya RAM © 2010 43
Şiddetten nasıl etkilenir? Yalnızlık, utanma Başarısızlık hissi Suçluluk, yetersizlik hissi, değersizlik hissi ve düşük benlik saygısı Yeme bozuklukları Konsantrasyon güçlüğü Düşük özgüven Madde bağımlılığı Fiziksel şiddete bağlı olan rahatsızlıklar (sağırlık, yaralar, dişlerini kaybetme, kemik kırıklıkları, çürükler) Alanya RAM © 2010 44
Şiddetin Çocuklar Üzerindeki Etkileri Çaresizlik ve suçluluk hissi Derslerde başarısızlık Okuldan kaçma Hırsızlık İhmal ve istismara açık olma Alanya RAM © 2010 45
Sağlıklı birey, beraberinde sağlıklı aile ve toplumu getirecektir. Ailelerinde şiddete tanık olan çocuklarda ileride fail (erkek çocukları) ve mağdur (kız çocukları) olma riski artmaktadır. Sağlıklı birey, beraberinde sağlıklı aile ve toplumu getirecektir. Alanya RAM © 2010 46
YANLIŞ İNANIŞLAR Alanya RAM © 2010
YANLIŞ İNANIŞ: "Aile içi şiddet sadece fiziksel olduğu zaman zararlıdır." GERÇEK: Pek çok kişi şiddeti sadece dayak veya vurma olarak algılar. Oysa şiddetin pek çok türü vardır. Kişinin karısını/kocasını aşağılaması, karısına/kocasına ve çocuklarına küfretmesi, onu eve kilitlemesi, cinsel olarak zorlaması da şiddet olarak tanımlanır. Alanya RAM © 2010
YANLIŞ İNANIŞ: "Aile içi şiddet sanıldığı kadar yaygın değildir." GERÇEK: Dünya üzerinde her ırk ve ülkeden dört aileden birinde aile içi şiddet görülür. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumunun yaptırdığı bir araştırma sonucuna göre ülkemizde ailelerin %34'ünde fiziksel şiddet, %53'ünde sözlü şiddet uygulanmakta ve ev içi şiddet yoğun olarak yaşanmaktadır. Alanya RAM © 2010
YANLIŞ İNANIŞ: "Aile içinde şiddet sadece kadınlara yöneliktir." GERÇEK: Dünya'da ve Türkiye'de yapılan araştırmalar aile içi şiddete maruz kalanların çok büyük bir bölümünün kadınlar olduğunu ortaya koymakla birlikte erkeklerin de aile içinde fiziksel ve sözlü şiddete uğradığı görülmektedir. Ayrıca çocuklar ve yaşlılar da ailede şiddetin hedefi olabiliyor. Alanya RAM © 2010
YANLIŞ İNANIŞ: “Şiddet sadece yoksul ve eğitimsiz ailelerde yaygındır." GERÇEK: Şiddet, eğitimli ve ekonomik geliri yüksek ailelerde de görülür. Şiddet uygulayanlara da şiddet mağdurlarına da toplumun her kesiminde rastlanabilmektedir. Bununla birlikte, eğitimli ve yüksek ekonomik düzeydeki ailelerde şiddetin varlığını saklama eğiliminin daha yüksek olduğu görülmüştür. Alanya RAM © 2010
YANLIŞ İNANIŞ: GERÇEK: “Şiddetten sonra özür dilenirse her şey unutulur.” GERÇEK: Şiddet eğer bir önlem alınmazsa bir süre sonra tekrarlanabilir. Aile fertleri şiddet uygulayan kişiyi affetmiş görünseler veya kendilerini affetmek zorunda hissetseler de şiddetin etkileri kalıcı olabilir. Alanya RAM © 2010
"Aile bireylerinin birbirine sevgisi ve bağlılığı YANLIŞ İNANIŞ: "Aile bireylerinin birbirine sevgisi ve bağlılığı öylesine yüksektir ki aile içi şiddet önemli zararlar vermez." GERÇEK: Aile içi şiddet, gerek eşlerin birbirine duydukları sevgi ve saygıyı, gerekse aile fertlerinin fiziksel ve ruhsal sağlığını ciddi bir şekilde zedeler. Alanya RAM © 2010
YANLIŞ İNANIŞ: "Eğer mağdur şiddeti istemese/ kabullenmese evini terk eder ya da kanuni haklarını kullanırdı.” GERÇEK: Pek çok mağdur ekonomik nedenler, toplumsal baskılar, çocuklarını zor durumda bırakmama, çaresizlik, nasıl yardım alacağını bilememe gibi nedenlerle evini terk edemez. Alanya RAM © 2010
YANLIŞ İNANIŞ: "Aile içi şiddetin nedeni alkoldür." "Ayıkken dövmem.“ "Çok içkiliydim, ne yaptığımı bilmiyordum." GERÇEK: Aile içi şiddete alkol kullanımını gerekçe göstermek, şiddet içeren davranışla ilgili sorumluluk almayı reddetmektir. Alkol, şiddet kullanımını artırabilir; ama ikisi farklı sorunlardır. Birinin tedavisi, diğer sorunu ortadan kaldırmayabilir. Alanya RAM © 2010
YANLIŞ İNANIŞ: "Aile içi şiddet çocuk terbiyesinin kaçınılmaz bir ögesidir.“ "Kızını dövmeyen dizini döver“ "Ders vermek için dövdüm" GERÇEK : Hem şiddete doğrudan maruz kalan hem de annesinin, babasının veya kardeşlerinin sık sık küçük düşürüldüğüne, tehdit edildiğine ya da dayak yediğine şahit olan çocuklar şiddetten olumsuz etkilenir. Her iki durumda da çocuğun kendine saygısı, büyüklere duyduğu güven duygusu ve yaşam sevinci yara alır. Alanya RAM © 2010
YANLIŞ İNANIŞ: "Kızgınlık kontrol edilemez ve şiddete yol açar.“ "Zarar vermek istemezdim ama kızgınlıktan gözüm hiçbir şey görmedi." "Kendimi kaybettim ve dövdüm“ GERÇEK: Kızgınlık kontrol edilmezse şiddete yol açabilir. Ancak normal, sağlıklı bir duygu olan kızgınlığı kontrol etmek mümkündür. Alanya RAM © 2010
YANLIŞ İNANIŞ: "Aile içinde şiddetten kurtuluş yoktur." GERÇEK: Aile içinde şiddet gören kişiler yasalar tarafından korunmaktadır. Şiddete uğrayanlar kendi güçlerini fark ettiklerinde, toplumda ve çevrelerinde var olan kaynaklardan (akrabalar, arkadaşlar, komşular, adli makamlar, kadın sığınma evleri, danışmanlık merkezleri) destek alabilirler. Alanya RAM © 2010
Nereden Nereye… “Kadının sırtından sopayı karnından sıpayı eksik etmeyeceksin” Alanya RAM © 2010 59
“Dayağa Karşı Dayanışma Yürüyüşü” “Dayağa Hayır Kampanyası” Diğer kampanyalar, çalışmalar… Alanya RAM © 2010 60
80’li yıllarda ivme kazanan kadın hareketi İlgili kurum-kuruluşlarca yürütülen çalışmalar Uluslararası taahhütler ve deneyim 80’lerin sonundan itibaren çalışmaların kurumsallaşması (sığınma evleri, danışma merkezleri, vb.) Alanya RAM © 2010 61
Yasalarımız… “4320 Sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun” Temel Amacı: Aile içinde şiddet uygulayan bireyi, ortak yaşam alanından uzaklaştırarak ve diğer bir takım tedbirleri uygulamaya koyarak aileiçi şiddeti önlemektir. Alanya RAM © 2010 62
2007-Kanun’un kapsamı genişletilmiştir. *Devletin aile içi şiddete karşı olduğunu göstermesi ve aile içinde şiddet kavramının ilk kez yasal bir metinde yer alması bakımından önem arz eder. 2007-Kanun’un kapsamı genişletilmiştir. 2008-Kanun’un Uygulanması Hakkında Yönetmelik Alanya RAM © 2010
“4320 Sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun” Kanun kapsamındaki başvurular ve verilen kararların infazı için yapılan icrai işlemler harca tabi değildir. Hapis, para vb cezalar değil, şiddetin olmasını önleyici olacak şekilde “tedbir uygulama”yı öngörmektedir. Alanya RAM © 2010 64
Diğer yasal düzenlemeler… SHÇEK Kadın Konukevleri Yönetmeliği (1998) Anayasa (2001-2004) Türk Medeni Kanunu (2002) Türk İş Kanunu(2003) Türk Ceza Kanunu (2005) Belediye Kanunu (2005) Alanya RAM © 2010 65
“Kadına Karşı Şiddete Son Kampanyası” Alanya RAM © 2010 66
TSK ile işbirliği… Alanya RAM © 2010 67
Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği ile işbirliği Alanya RAM © 2010 68
Alanya RAM © 2010 69
Alanya RAM © 2010 70
Alanya RAM © 2010 71
Diğer Kampanya ve Çalışmalardan Örnekler… Alanya RAM © 2010 72
2005 ve sonrası… 2005 - “Töre ve Namus Cinayetleri ile Kadınlara ve Çocuklara Yönelik Şiddetin Sebeplerinin Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi” Araştırma Komisyonu 2006 yılında “Çocuk ve Kadınlara Yönelik Şiddet Hareketleriyle Töre ve Namus Cinayetlerinin Önlenmesi İçin Alınacak Tedbirler” konulu Başbakanlık Genelgesi Kadın erkek eşitliğinin ve kadına yönelik şiddetle mücadelenin Devlet politikası olarak kabulünün göstergesidir! Alanya RAM © 2010 73
Polis Eğitimi Alanya RAM © 2010 74
Sağlık Bakanlığı ile Protokol Alanya RAM © 2010 75
Adalet Bakanlığı ile Protokol Alanya RAM © 2010 76
Diyanet İşleri Başkanlığı ile “Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesinde Din Görevlilerinin Rolü ve Uygulanacak Prosedürler Eğitimi Projesi” Alanya RAM © 2010 77
HİZMETLERİN SINIFLANDIRILMASI ÖNLEYİCİ HİZMETLER KORUMA+ DESTEK HİZMETLERİ TOPLUMDA FARKINDALIK YARATMA+ KURUMLARARASI İŞBİRLİĞİ Alanya RAM © 2010 78
Koruyucu ve Destekleyici Hizmetler… Kadın sığınmaevleri-konukevleri Danışma merkezleri Alanya RAM © 2010 79
Sığınmaevleri- Konukevleri Hizmeti kim verir? Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü olmak üzere, sivil toplum kuruluşları, belediyeler, kaymakamlıklar ve valilikler Ne tür hizmetler sağlanır? Geçici süre için güvenli bir şekilde barınma ihtiyacı karşılanmakta, Psikolojik ve yasal danışmanlık sağlanmakta, İş ve meslek edindirmeye yönelik çalışmalar yapılmakta, Bazı durumlarda, küçük el harçlığı verilmekte, Alanya RAM © 2010 80
Danışma Merkezleri SHÇEK’e bağlı: “Alo 183 Aile Kadın, Çocuk, Özürlü Sosyal Hizmet Danışma Hattı” Aile Danışma Merkezleri ve Toplum Merkezleri İl Sosyal Hizmetler Müdürlükleri Belediyelerin Kadın Danışma Merkezleri Sivil Toplum Kuruluşlarının Kadın Danışma Merkezleri Barolara Bağlı Kadın Danışma Merkezleri Alanya RAM © 2010 81
Kadına yönelik şiddetle mücadelede köklü ve gerçekçi bir çözüm için tek bir kurumun, kuruluşun müdahalesi ve mücadelesiyle sona erdirilemez, çok taraflı mücadele zorunludur. Alanya RAM © 2010 82
Şiddet kadınların kaderi değildir! Kalıp yargıların ve tutumların ortadan kaldırılması, davranış biçimlerinin değiştirilmesi gerekmektedir. Şiddet kadınların kaderi değildir! Bu konuda her birimizin sorumluluğu bulunmaktadır. Özellikle de erkeklere bu konuda büyük görev düşmektedir. Alanya RAM © 2010 83
Kadına yönelik şiddet bir insan hakkı ihlali ve suçtur Kadına yönelik şiddet bir insan hakkı ihlali ve suçtur. Bu suça sessiz kalmak, suça ortak olmak demektir: BU SUÇA GÖZ YUMMAMALI, SESSİZ KALMAMALIYIZ. Alanya RAM © 2010 84
Alanya RAM © 2010 85
Şiddete Uğrayan Bir Tanıdığınıza NASIL YARDIM EDEBİLİRSİNİZ? Aile içi şiddet sadece bir “aile meselesi” değildir. Şiddet suçtur. İlgisiz veya sessiz kalmanız şiddete uğrayan yakınınız için tehlike yaratabilir. Bu kişinin size aile sırlarını açması gerekmez; yalnızlığını ve çaresizliğini onu dinleyerek, şiddet hakkında bilgi vererek, çözüm yollarını düşünmesine yardımcı olarak azaltabilirsiniz. Alanya RAM © 2010
Şiddete Uğrayan Bir Tanıdığınıza NASIL YARDIM EDEBİLİRSİNİZ? Güven verin ve sizinle konuşmasını sağlayın: Ona,onun için endişelendiğinizi söyleyin Sizin de elinizden fazla bir şey gelmeyebilir. Her sorunun cevabını bilemeyebilirsiniz. Bu onun yalnızlık ve çaresizlik duygusunu azaltacaktır. Tanıdığınızla eşi yokken, yalnızken görüşün. Alanya RAM © 2010
Şiddete Uğrayan Bir Tanıdığınıza NASIL YARDIM EDEBİLİRSİNİZ? Dinleyin: Onu konuşmak için zorlamayın, ayrıntılı sorular sormayın. Bırakın size kendi istediği kadar açılsın. Hiçbir zaman onu suçlamayın ve korkusunu küçümsemeyin. Söylediklerine inanın. Yargılamayın, eleştirmeyin, olayları hafife alan veya alaycı yorumlar yapmayın. Alanya RAM © 2010
Şiddete Uğrayan Bir Tanıdığınıza NASIL YARDIM EDEBİLİRSİNİZ? İlgilenin: Tanıdığınızı sık sık ziyaret edin veya davet edin. Onun güçlü yanlarını, beğendiğiniz özelliklerini belirtin. Yaptıklarını övün. Alanya RAM © 2010
Şiddete Uğrayan Bir Tanıdığınıza NASIL YARDIM EDEBİLİRSİNİZ? Yardım alması için destek olun: Ona yardımcı olabilecek yakınlarının olup olmadığını sorun. Bu kişiden eşi ile konuşması için yardım istenebilir mi? Alanya RAM © 2010
ŞİDDET GÖRÜYORSANIZ Haklarınız Var!.. Alanya RAM © 2010
YASAL HAKLARINIZ: Ailenin Korunmasına Dair Kanun Aile içi şiddete maruz kalan eş veya aile bireylerinden biri ya da olaya tanık olan 3. bir kişi Polise, Aile Mahkemesine veya Savcılığa başvurabilir. (Başvuru için harç ödemek gerekli değildir). Polis veya savcılığa başvurulduğu takdirde olay Aile Mahkemesine yönlendirilir. Başvuru üzerine Aile Mahkemesi Hakimi olayın niteliklerini göz önünde bulundurarak Kanunda yazılı tedbirlerin birine, birkaçına veya hepsine birden gecikmeksizin hükmeder. Alanya RAM © 2010
Bu tedbirler, kusurlu eşin; 1. Şiddete veya korkuya yönelik davranışlarda bulunmaması, 2. Müşterek evden uzaklaştırılması 3. Ev eşyalarına zarar vermemesi, 4. Aile bireylerini iletişim vasıtalarıyla rahatsız etmemesi, 5. Varsa silah ve benzeri araçlarını zabıtaya teslim etmesi, 6. Alkollü veya uyuşturucu herhangi bir madde kullanmış olarak ortak konuta gelmemesi Hakim bu tedbirlere en çok 6 ay süre için hükmedebilir. Kusurlu eşe, tedbirlere uymazsa tutuklanacaktır. Hakim, şiddete uğrayanın yaşam düzeyine uygun bir tedbir nafakasına da karar verebilir. Alanya RAM © 2010
Tehlikedeyseniz! Yardım isteyin… 155 Polis İmdat telefonunu arayın. Yakın bir karakola giderek şikayet edin. Karakolda şikayetinizin tutanağa geçmesini isteyerek, okuduktan sonra tutanağı imzalayıp mümkünse bir örneğini, değilse tarih ve numarasını alın. Karakol sizi hekime gönderecektir. Hekim ya Hükümet Tabibi ya da bir Adli Tıp’ta görevli olacaktır. Oradan da bir rapor alın. Herhangi bir Adliye’de Aile Mahkemesi’ne veya Cumhuriyet Savcılığı’na başvurup, Ailenin Korunmasına Dair Kanun uyarınca korunma talebinde bulunabilirsiniz. Yaşadığınız şiddete tanık olan veya şiddetten haberi olan aile dostu ya da aile üyesi kişiler de ailenin korunması için sizin adınıza Karakola, Aile Mahkemesi’ne veya Cumhuriyet Savcılığı’na telefonla veya şahsen başvurabilir. Alanya RAM © 2010
Bir gül verelim kadınlarımıza, dikenli tarafına dokunarak ama... Son söz….. Kimi der ki kadın Uzun kış gecelerinde yatmak içindir. Kimi der ki kadın yeşil bir harman yerinde dokuz zilli köçek gibi oynatmak içindir. Kimi der ki ayalimdir, Boynumda taşıdığım vebalimdir. Kimi der ki hamur yoğuran, Ne o,ne bu,ne döşek,ne köçek, Ne ayal,ne vebal O benim kollarım,bacaklarım Yavrum,annem,Kız kardeşim, Hayat arkadaşımdır. Bir gül verelim kadınlarımıza, dikenli tarafına dokunarak ama... Alanya RAM © 2010