Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı TC Ankara Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı Tarihçe KKKA ilk kez 12. yy.da Tacikistan’da tanımlanmış “Kara böceklerle taşınan kara hastalık” 1944 -1945 yıllarında Kırım’da Sovyet askerleri arasında ateş ve kanamayla seyreden salgına Kırım Hemorajik Ateşi adı verilmiş 1956 yılında Zaire’de benzer tablodaki enfeksiyon etkenine Kongo Virüsü adı verilmiş 1969 yılında her iki etkenin aynı virüs  olduğu belirlenerek Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi olarak hastalık yeniden adlandırılmış İsmail el Cürcani (1045-1137) (Kitab-ı Harzemşah) 2 2

Dünya’da Kırım Kongo Kanamalı Ateşi “KKKA” Hastalığı

Türkiye’de Kırım Kongo Kanamalı Ateşi “KKKA” Hastalığı 2002 yılının ilkbahar ve yaz aylarında, Tokat ve çevresinde özellikle kırsal kesimde yaşayanlarda ateş ve kanama ile seyreden salgın şeklinde dikkati çekti Sağlık Bakanlığının yaptığı çalışmalar sonucunda Ağustos 2003’te hastalığın KKKA Hastalığı olduğu belirlenmiştir. Hastalık her yıl Mart-Kasım ayları arasında görülmekte olup Temmuz-Ağustos aylarında pik yapmaktadır.

Bulaş Yolları Enfekte kenenin insana tutunması Kenenin ezilmesi Viremik dönemdeki enfekte hayvanın kan ve dokuları ile temas KKKA Hastalığı tanısı almış hastanın kan ve vücut sıvıları

Riskli temastan sonra 14 gün içinde; (Kene çıkarılmasından sonra 1-10 gün, riskli temastan sonra ise 3-14 gün) ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, kırıklık, halsizlik, belirgin iştahsızlık, bulantı, kusma, karın ağrısı ishal gibi şikayetlerle sağlık kuruluşlarına başvuran hastaların şüpheli/olası vaka tanımına göre KKKA Hastalığı ön tanısıyla hastaneye yatışı yapılmaktadır.

KKKA Hastalığının laboratuar bulguları nelerdir? trombositopeni lökopeni anemi transaminazlarda yükselme hiperbilirübinemi aPTZ uzaması alkalen fosfatazda yükselme

KKKA Hastalığının kesin tanısı nasıl konur? Hastalığın spesifik tanısı; Ülkemizde tanıda Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Viroloji laboratuvarında ELISA ile IgM ve IgG antikorlarının aranması ve PCR ile RNA aranması yöntemleri kullanılmaktadır.  

KKKA Hastalığının tedavisi nasıldır? 1- Etkene yönelik tedavi: Ribavirinin in-vitro olarak KKKA virüsüne etkili olduğunun gösterilmesi üzerine KKKA hastalığının tedavisinde de kullanılmıştır. Ribavirinin etkinliği ile ilgili kontrollü çalışma yoktur. Ülkemizde yapılan çok merkezli bir çalışmada oral ribavirin kullanan hastalarla kullanmayan hastalar karşılaştırıldığında oral ribavirinin mortalite üzerine etkisinin olmadığı görülmüştür.

KKKA Hastalığının tedavisi nasıldır? 2- Destek tedavisi: Bu gün için tedavinin esasını destek tedavisi oluşturmaktadır. Trombositopeni tedavisinde trombosit replasmanı, aPTZ uzamasına yönelik olarak taze donmuş plazma replasmanı, anemiye yönelik tam kan veya eritrosit süspansiyonu verilmesi, böbrek yetmezliği gelişirse hemodiyaliz, elektrolit dengesinin korunması, gerektiğinde mekanik ventilasyon gibi destek tedavisi yapılmaktadır. Ayrıca hastaların ağrılarına ve ateşinin düşürülmesi varsa ajitasyona yönelik semptomatik tedavi gerekebilir.

KKKA Hastalığında ölüm oranı nasıldır? KKKA hastalığının ölüm oranı yaklaşık %5-10 civarındadır.

KKKA Hastalığına karşı aşı varmıdır? KKKA hastalığına karşı aşı çalışmaları sürdürülmektedir.

Ortalama yıllık insidans: 3.37 / 100.000 kişi Türkiyede son durum Ortalama yıllık insidans: 3.37 / 100.000 kişi 13

14

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Vakalarının (pozitif) ve Ölümlerinin Yıllara Göre Dağılımı, Türkiye 15

ANKARA

Ankara’da Durum Ankara İlinde bulunan hastanelerde 2003 yılından itibaren KKKA Hastalığı ön tanısıyla yatış yapılmakta olup, vakaların her yıl arttığı gözlemlenmektedir. 2004 yılından itibaren sürveyans yapılmaktadır. Ankara İlinde hastaneye yatırılan olası vakaların %62,6’sı İl dışından sevk edilen hastalar olup, 2008 yılında İl içi vakalar toplamın %37.4’ünü oluşturmaktadır.

Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Vakalarının ve Ölümlerinin Yıllara Göre Dağılımı, Ankara

Ankara’da Tedavi Gören Vakaların Hastanelere Göre Dağılımı Değişkenler Yıllar Hastaneler 2006 2007 2008 n % Numune EAH 124 55,1 185 55,2 219 33,8 Ankara EAH 20 8,9 66 19,7 133 20,6 Dışkapı EAH 18 8 30 9 74 11,4 Atatürk EAH 3,6 11 3,3 10,2 Sami Ulus ÇH EAH 27 12 5,4 35 Dışkapı Çocuk EAH 6 2,7 7 2,1 28 4,3 AÜ Tıp Fak. İbn-i Sina H 5 2,2 0  4,2 GÜ Tıp Fak. H 5,3 17 2,6 Keçiören EAH  0 2 0,6 AÜ Tıp Fak. Cebeci H 1 0,4 0,3 1,1 Fatih Ü Tıp Fak. H 3 0,9 Hacettepe Ü Tıp Fak. H 1,3 0,8 Onkoloji EAH Etlik İht. EAH T.Yüksek İhtisas EAH 0,2 ZTB EAH Etlik ZH EAH Diğer  0,6 4 Toplam 225 100 335 647

Ankara’da Tedavi Gören Vakaların Hastanelere Göre Dağılımı- 2008 OLASI VAKA SONUCU GELEN SONUCU GELMEYEN POZİTİF NEGATİF EX Numune EAH 219 214 5 125 89 11 Dışkapı EAH 74 71 3 50 21 9 Sami Ulus Çocuk EAH 35   15 20 Atatürk EAH 66 65 1 36 29 Ankara EAH 133 127 6 69 58 Dışkapı EAH Çocuk 28 27 12 Keçiören EAH 17 Etlik İhtisas EAH 2 AÜ Tıp Fak. H. (İbn-i Sina) 24 AÜ Tıp Fak. H.(Cebeci) 7 HÜ Tıp Fak. H GÜ Tıp Fak. H 16 GATA Onkoloji EAH 4 T.Y.İhtisas EAH. ZTB Kadın Hast. EAH Fatih Tıp Fak. H Polatlı DH Özel Akay H. TOPLAM 647 622 25 335 287 30

Ankara’da Tedavi Gören Vakaların İllere Göre Dağılımı- 2008 HASTANE OLASI VAKA SONUCU GELEN SONUCU GELMEYEN POZİTİF NEGATİF EX ANKARA 242 232 10 67 165 8 ÇORUM 94 93 1 66 27 4 KASTAMONU 81 76 5 55 21 2 YOZGAT 61 58 3 44 14 ÇANKIRI 56 53 38 15 KARABÜK 45 39 7 BOLU 16 11 TOKAT   BARTIN KIRIKKALE KIRŞEHİR ESKİŞEHİR DİĞER 31 30 1  7  23 TOPLAM 647 622 25 335 287

Ankara İli Kesin KKKA Vakalarının Kene Tutunduğu İlçelere Göre Dağılımı- 2008 Kesin Vaka Sayısı Ölüm Kızılcahamam 18 1 Çubuk 6 Nallıhan 2 Çamlıdere Kalecik Şereflikoçhisar 3 Akyurt Toplam 34

İlimizde Enfeksiyon Hastalıkları Klinikleri 2008 yılı içerisinde Ankara İline İl içi ve İl dışı tespit edilip tedavi amaçlı gelen vakalara hizmet veren 13 hastanenin enfeksiyon servisi yatak sayısı 237 ve KKKA hastalığı için ayrılan yatak sayısı 97’dir.

KKKA hastalığına yaklaşımda; Çalışmaların Sağlık Bakanlığının konu ile ilgili genelgeleri doğrultusunda yürütülmesi Sağlık personeline ve halka yönelik eğitimlerin sürekliliğinin sağlanması Afiş, broşür ve kene kovucu/öldürücü %0.5 Permetrin spreylerin düzenli olarak halka ulaşmasının sağlanması Filyasyon çalışmalarına ve gerekli bilgilendirmelere özen gösterilmesi Hasta nakil ve yatış işlemlerinin ivedilikle sağlanması önem arz etmektedir.

Yapılan Çalışmalar- 2009 Eğitici Eğitimi (5 gün) 43 sağlık personeli Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarında Çalışan Hekimlere Yönelik Konferans

ZİYARET EDİLEN YERLEŞİM YERİ SAYISI Yapılan Çalışmalar- 2009 Hane Ziyaretleri İLÇE ADI ZİYARET EDİLEN YERLEŞİM YERİ SAYISI TOPLAM HANE SAYISI YERLEŞİM YERİ NÜFUSU AKYURT 2 562 2.449 ÇUBUK 37 15.159 71.053 ÇAMLIDERE 8 139 422 ELMADAĞ 4 201 703 K.HAMAM 24 686 1.721 NALLIHAN 163 403 KALECİK 348 1.562 Ş.KOÇHİSAR 5 186 535 TOPLAM 92 17.444 78.848

SAĞLIKLI GÜNLER DİLEĞİYLE