Kamusal Mal ve Hizmet Nedir? ​Kamusal mallar, toplumun tüm üyelerinin herhangi bir bedel ödemeden tüketebileceği ve bir kişinin tüketiminin bir başkasının tüketimine engel olmadığı mallardır. ​Bu mal ve hizmetler toplumda ödeme yapan ya da yapmayan tüm toplum üyelerine fayda sağlar. Ödeme yapmayanlar bu faydayı elde etmekten mahrum bırakılmadığı için kamusal mallarda bedavacılık sorunu ile karşılaşılır.

Kamusal Mal ve Hizmet Çeşitleri 1.Tam Kamusal Mal ve Hizmetler Devletin üretip özel ekonominin üretemediği, fiyatlandırılamayan, pazarlanamayan ve bölünemeyen mal ve hizmetlerdir. Ulusal savunma, adalet, diplomasi, zorunlu eğitim hizmetleri en bilinen örneklerdir.

Kamusal Mal ve Hizmet Çeşitleri 2.Yarı Kamusal Mal ve Hizmetler Devlet tarafından üretilmekle birlikte piyasa tarafından da üretilebilir. Fiyatlandırılabilen pazarlanabilen bölünebilen mal ve hizmetlere, özel ve kamusal mal ve hizmetlerin özelliklerini göstermesi sebebiyle karma mallar da denir. Eğitim ve sağlık hizmetleri bu mal ve hizmetlere örnek gösterilebilir.

Kamusal Mal ve Hizmet Çeşitleri 3.Özel Mal ve Hizmetler Bu mal ve hizmetlerin faydası kişiseldir. Faydası pazarlanabildiğinden bedelinin ödenmesi gerekir. Kişinin, sunulan mal ve hizmetler arasından en uygun bulduğunu seçme olanağı vardır.

Kamusal Mal ve Hizmetlerin Finansman Şekilleri Devlet, topluma karşı üstlendiği çeşitli görevleri (güvenlik, adalet, eğitim, sağlık vb. konularda) yerine getirmeye çalışmakta, bu amaçla mal ve hizmet üretmektedir. Bunu yerine getirebilmek için de kaynağa ihtiyaç duymaktadır. Devlet, bu kaynağı egemenlik gücüne dayanarak, ürettiği mal ve hizmetleri talep edenlerden belli bir karşılık alarak temin etmektedir. Vergi, resim, harç, borçlanma bu finansman araçlarındandır.

Kamusal Finansman Kaynakları Vergi: Devletin üstlenmiş olduğu görevleri gerçekleştirmek için gerçek ve tüzel kişilerden cebren, karşılıksız olarak egemenlik hakkına ve kanuna dayanarak alınan parasal tutarlardır. Devletin gelir ihtiyacının önemli bir bölümünü karşılar (%75-%90) Harçlar: Bazı kamu hizmetlerinden yararlanma karşılığında alınan bir bedeldir. Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak uygulamaya konulur. Örnek: Üniversite harçları Resimler: Belirli bir hizmetin veya işin görülmesi için yetkili makamlara izin karşılığında ödenen paradır. Daha çok yerel yönetim kuruluşları tarafından tahsili yapılır. Belediye gelirleri örnek olabilir.

Kamusal Finansman Kaynakları Şerefiyeler: (Değerleme veya iştirak payı) Bayındırlık hizmetlerinden dolayı değerleri artan menkul sahiplerinden alınan paylardır. Genellikle yerel yönetim kuruluşlarının gelir kaynakları arasındadır. Parafiksal Gelirler: Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, Ticaret ve Sanayi Odaları gibi kuruluşların devletten aldıkları yetkiye dayanarak yaptıkları kamusal hizmetler karşılığında üyelerinden aldıkları paralardır. Para Basmaktan Doğan Gelirler: Devletin para basmaktan elde ettiği gelirlerdir. Emisyon ile sağlanan gelirlere senyoraj geliri denir. En kolay para elde etme yoludur. Ancak enflasyona neden olur.

Kamusal Finansman Kaynakları Borçlanma (İstikraz): Vergiden sonraki en önemli kaynaktır. Gönüllü, geçici, bazen de zorunlu olarak alınır. a) İç Borçlanma: Kamu hizmetlerinin finansmanında kullanılır. b) Dış Borçlanma: Daha çok yatırım harcamalarında kullanılır.

Berkan DÖNMEZ 2011466037