(ŞEKER HASTALIĞI) Hazırlayan ; Hemşire Yıldız Gökalp DİYABETES MELLİTUS (ŞEKER HASTALIĞI) Hazırlayan ; Hemşire Yıldız Gökalp Sağlık http://hastaneciyiz.blogspot.com Slayt Arşivi:

BİR YIL SONRA İSE DÜŞÜNDÜĞÜN;TOHUM EK AĞAÇ DİK ON YIL SONRA İSE TASARLADIĞIN; AMA; DÜŞÜNÜYORSAN YÜZ YIL SONRASINI HALKI EĞİT…… Kuan-şu

Şeker hastalığı nedir? Şeker hastalığı; ömür boyu devam eden ve yediğimiz besinlerdeki enerjiyi vücudun gerektiği şekilde kullamaması demektir…..

OYSA; Besinler,vücudumuzun başlıca yakıtı olan bir çeşit şekere dönüşmek için parçalanır. Daha sonra bu şeker kana karışır ve kandaki şeker düzeyi yükselmeye başlar Yükselen kan şekeri pankreastan insülinin kana geçmesini arttırır.

VÜCUTTA İNSÜLİN NASIL KULLANILIR?

PANKREAS Midenin hemen arkasında yer alan yaprak şeklinde bir organdır.. İnsülin yapmak ve ihtiyaç duyulduğunda bu insülini kan dolaşımına vermekle görevlidir.

İNSÜLİN İnsülin hormonu; şekere dönüşen yiyeceklerin ,kanda hücre dediğimiz bölmeye girişini sağlar.

İdeal kan şekeri değeri; 70-110 mg/dl’dir

Kimler şeker hastasıdır? En az 8 saat açlıktan sonra bakılan kan şekeri; ≤110 111-125 ≥126 ↓ ↓ ↓ Şeker yok bozulmuş şeker hastası açlık glukozu (ilerde şeker hastası olabilir)

DİYABET TİPLERİ Tip 1 Diyabet; Genç ve çocuklarda görülür.Vücut çok az insülin yapar veya hiç insülin yapmaz Tip 2 Diyabet; Orta ve ileri yaşta görülür.Vücut insülin yapar fakat gerektiği gibi kullanamaz. Gestasyonel (gebelik) diyabet; Hormonal değişime bağlı olarak gebeliğin 24-28. haftasında ortaya çıkan diyabettir.

Sık idrara çıkmak ,çok idrar yapmak Vücutta insülin yapılamadığı zaman, insülin hormonunun normalde sorumlu olduğu işlevler yapılamaz, yani şeker hücreler tarafından enerji kaynağı olarak kullanılamaz ve kanda birikir. Belli bir düzeyden sonrada böbreklerden idrar yolu ile şeker atılmaya başlar. İdrarla atılan şeker beraberinde suyu da sürükleyeceğinden kişi çok idrar çıkarmaya ve sık idrara çıkmaya başlar.

Çok su içmek İdrarla aşırı su kaybedilince aşırı su içme ihtiyacı doğar.

Zayıflamak Alınan gıdalardan yararlanamayan vücut hücreleri, enerji kaynağı olarak depolardaki yağları yakıt olarak kullanmaya başlar ve zayıflar.

Yorgunluk hissetmek Hücrelerdeki enerji yetersizliği ,hücre fonksiyonlarında yavaşlama ve azalmaya yol açar. Bu durum genel vücut gücünde düşmeye neden olur.

Ciltteki kesiklerin veya yaraların çok yavaş iyileşmesi; Hücreler yeteri kadar beslenemedikleri ve savunma sistemi bozuk olduğu için yara iyileşmesi geç olur

Sık sık enfeksiyon gelişmesi; Vücut savunma sistemleri yeterince iyi çalışmadığı için enfeksiyonlar sık görülebilir

Bulanık görme; Şeker düzeyindeki değişikliklerle beraber göz merceği ve göz sıvısının yoğunluğunun değişmesi ile ortaya çıkar

Açlık hissinin fazlalaşması ve çok yeme; Hücreler içerisine yeterince şeker girememesi sonucu hücrelerden beyindeki doyma merkezine devamlı açlık uyarısı gönderilir.Bu durumda yemek yenilse bile açlık hissi devam eder.

Ağız kuruluğu ve çok su içme; Vücuttan idrarla çok su atıldığı için vücutta su azalır ve çok su içme ihtiyacı doğar.

Tip 2 Diyabete Yatkın Kişiler 1. derece yakınında diyabet olması 40 yaş üstü ve kilolu Şişmanlar Kalp-damar hastalıkları olan kişiler Gebelik sırasında diyabet gelişenler

TİP 1 DİYABETİN NEDENLERİ; Hastanın ailesinde başka tip 1 diyabet hastanın bulunması Pankreasa zarar veren virüsler Vücudun savunma sisteminde baş gösteren ve pankreastaki insülin yapan hücrelerin tahribiyle sonuçlanan bir sorun

NE KADAR ÇOK BİLİRSENİZ, DİYABETİNİZİ TEDAVİDE O DERECE BAŞARILI OLURSUNUZ…..

TİP 1 DİYABETİN BELİRTİLERİ; Aşırı miktarda susamak Fazla miktarda idrar yapmak Çok fazla acıkmak Aşırı kilo kaybı Kendini yorgun hissetmek Şeker koması

DÜŞÜK KAN ŞEKERİNİN NEDENLERİ? Çok fazla insülin veya şeker düşürücü ilaç almak Yemekleri veya ara öğünleri yanlış zamanlarda yemek veya kaçırmak-bitirmemek Her zamankinden daha fazla egzersiz yapmak Alkol alınması

DÜŞÜK KAN ŞEKERİNİN BELİRTİLERİ; Sinirlilik Soğuk-soğuk terleme Yorgunluk Titreme Çarpıntı hissi, dikkat dağılması Açlık hissi Baş ağrısı Bulanık görme Şuur kabı koma

EĞER KAN ŞEKERİNİZİN DÜŞTÜĞÜNDEN ŞÜPHELENİYORSANIZ; Kan şekerinizi ölçün.Çıkan sonuç 70 mg/dl nin altında ise 2-3 adet kesme şeker yeyin. Eğer 15 dakika içinde kendinizi daha iyi hissetmezseniz aynı miktarı tekrar yeyin

Kan şekerinizi hemen yükseltmek için ; Çikolata, baklava gibi şeyler YEMEYİN çünkü bunlar kan şekerinizi geç yükseltir ve bu esnada kan şekerinizin daha da düşmesine yol açar…

KAN ŞEKERİ DÜZEYİNİ NELER YÜKSELTİR (HİPERGLİSEMİ) Ağızdan alınan şeker düşürücü ilaçlarınızı gerektiği kadar almaz ya da insülininizi yeterli miktarda yapmazsanız Başka bir nedenle hastalanırsanız Çok fazla yemek yerseniz Her zamanki egzersizinizi yapmazsanız Stresli bir dönem geçiriyorsanız

KAN ŞEKERİMİN YÜKSELDİĞİNİ NASIL ANLARIM? Her zamankinden daha fazla susarsınız ve çok su içersiniz Her zamankinden daha fazla acıkırsınız ve çok yemek yersiniz Sık sık idrar yaparsınız Halsizlik, yorgunluk hissedersiniz Derinizde kuruma ,kaşıntı hissedersiniz Yaralarınız çok yavaş iyileşir

KAN ŞEKERİM YÜKSELİRSE NE YAPMALIYIM? Diyetinize titizlikle uyun Diyabet ilaçlarınızı zamanında ve doğru olarak almalı ve yapmalısınız Bol bol su tüketmelisiniz.

ŞEKER HASTALARININ YAPMASI GEREKEN TETKİKLER Kan şekeri- her gün (açlık-tokluk kan şekeri) HbA1C- 3 ayda bir (kan hücrelerindeki şekerin bağlı olduğu hemoglobin miktarını gösterir.bu son 3 ay içinde ortalama KŞ değerinin nasıl gittiğini gösteren bir testtir) Mikroalbuminüri-6 ayda bir Göz dibi muayenesi- yılda bir Ayak muayenesi -her kontrolde Rutin biyokimya,ekg,röntgen,tit -6 ayda bir

ŞEKERİM SÜREKLİ YÜKSEK OLURSA İLERDE NE OLUR? Retinopati (görme bozuklukları)(sinirlerin hasar görmesi) Nefropati (böbrek bozuklukları)(sinirlerin hasar görmesi) Nöropati (sinirsel bozukluklar) Ayak ülserleri ve eklem problemleri (küçük ve büyük kan damarlarının hasar görmesi)

HASTALIĞINIZ SİZİ DEĞİL, SİZ HASTALIĞINIZI KONTROL ALTINA ALIN……

AYAK BAKIMI Ayaklarınızı her gün kontrol edin Ayakta renk, sıcaklık veya biçim değişikliği varsa doktorunuza başvurun Tahriş etmeyen bir sabun ve ılık su ile her gün yıkayın,özellikle parmak arası olmak üzere ,iyi kurulayın Eğer cildiniz kuru ise cildinizi yumuşatın Çıplak ayakla yürümeyin Ayağınızı sıkmayan deri ya da bez ayakkabılar giyin Yeni aldığınız ayakkabıları uzun süre aynı gün içinde ygiymeyin Ayak tırnaklarınızı düz kesin Ayaklarınıza sıcak su şişeleri,ısıtıcı pedler uygulamayın Kesinlikle sigara içmeyin. Sigara içmek ayaklarınıza giden kan miktarını daha da azaltır

DİYABETTE BESLENME Çeşitli besinler alın Daha fazla posa yeyin (kepekli ekmek,bulgur, kuru baklagil…) Daha az tuz tüketin Daha az yağ alın Sık sık ve az az beslenin Günde 3 ana, 3 ara olmak üzere 6 defa beslenin.

DİYABETTE EGZERSİZ Kanınızdaki şeker miktarını daha iyi kontrol altına tutabilirsiniz.Egzersiz sırasında vücudunuz şekeri daha hızlı bir şekilde tüketir.

EGZERSİZE BAŞLAMADAN ÖNCE; Kan şekerinizi ölçmelisiniz Kan şekeriniz 100 mg/dl altında ise egzersiz esnasında kan şekeriniz düşebilir Kan şekeriniz 240 mg/dl üzerinde ise egzersiz esnasında kan şekeriniz daha da yükselebilir Yemeklerden 1,5-2 saat sonra en az 45 dakika ve vücudunuzun bütün bölgelerinin çalışacağı egzersizleri seçin( yürüyüş gibi)

İNSÜLİN ENJEKSİYON BÖLGELERİ

ENJEKSİYON KURALLARI Her enjeksiyonda farklı bölgeleri kullanın Enjektör ve iğne uçlarını bir kez kullanın,enjeksiyon yapacağınız bölgedeki kasları fazla germeyin İlacı sonuna kadar verin Verdikten sonra 10’a kadar sayın

İNSÜLİNLERİNİZİ DOLABIN KAPAĞINDA SAKLAYINIZ (2-8 ˚C)

KAYNAKLAR Sağlık http://hastaneciyiz.blogspot.com Slayt Arşivi: Diyabet ve siz;Prof. Dr. Şazi İmamoğlu-Prof. Dr.Sema Akalın Prof.Dr.M.Temel Yılmaz www.turkdiab.org www.tip2000.com www.novoturk.com www.lilly.com.tr www.thehealthnews.org www.diyabetdunyasi.com www.wikipedia.org www.diabetcemiyeti.org İç hastalıkları hemşireliği.Prof.Dr.Leman Birol-Prof.Dr.Nuran Akdemir-Doç.Dr.Tülin Bedük www.diabetes.org Sağlık http://hastaneciyiz.blogspot.com Slayt Arşivi: