İLETİŞİM Mİ ? KOLAY !!! SOSYAL HİZMET UZMANI F. BURÇİN KARPUZ MERSİN SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ HASTA HAKLARI İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ

İletişim üzerine bir mit…. Mısır Mitolojisinde İlk çağ tanrısı THOT daha bilindik adıyla HERMES. İletişimin tanrısıdır. Aklın bilgeliğin güzel yazmanın ve iknanın tanrısıdır. Yani büyülü sözün tanrısı. İnanışa göre bir cismin hayat bulması için Thot’un ona isim vermesi yeterlidir. Yine bu inanışa göre Tanrı dünyayı konuşarak yaratmıştır. Öyle görünüyor ki Thot’tan bugüne kadar geçen 6000 yılda insanoğlu yaratıcı yapıcı büyülü sözün sırlarını günbegün bir yerlerde yitirmiştir. Artık sözlerimizle dünyayı yaratmayı bırakın çoğu zaman günü güzelleştirmeyi bile bilmiyoruz. Hadi bugün sizinle inanışa göre Hermopolis’te kaybolan büyülü sözün sırrını yeniden keşfedelim. İletişimi anlayalım.

CANLI SÖZÜN HER ZAMAN BİR HEDEFİ VARDIR. NEDİR İLETİŞİM ? İKİ KUTUPLUDUR SİZ………………………………………...DİĞERİ/DİĞERLERİ KONUŞAN……………………………….DİNLEYEN EYLEMİ GERÇEKLEŞTİREN………EYLEME MAARUZ KALAN Bir SEN…………………………………. Bir BEN CANLI SÖZÜN HER ZAMAN BİR HEDEFİ VARDIR.

İletişim sayılabilir… Klasik tanıma göre: 2 ya da daha fazla taraf arasındaki etkileşimden doğan her türlü ilişki Buna göre: şakalaşmak İletişim sayılabilir… hakaret etmek küçük düşürmek barış sohbet savaş dedikodu hakimiyet kurmak küfretmek sürekli eleştirmek

İletişim öğrenilen bir şeydir. İLETİŞİMİN TARİFİ İletişim öğrenilen bir şeydir. Öğrenilecek bazı teknikler Bazı püf noktaları Bol miktarda sağduyu Dozunda sözcükler Doğru beden dili

DAVRANIŞINIZ NE İSE SİZ O’ SUNUZ İLETİŞİMİN ORANLARI İLETİŞİM : % 10 sözcükler- mesajın içeriği % 30 seslerle (alçak, yüksek, ritim, tonlama) % 60 vücut hareketleriyle (beden dili ve yüz ifadeleri) Buna göre : DAVRANIŞINIZ NE İSE SİZ O’ SUNUZ

SAĞLIK PERSONELİ VE HASTA İLİŞKİSİ PATERNALİST (BABACIL) İlişkide otorite vardır. Bu yaklaşımda emir kipiyle konuşulur Hastalar sağlık çalışanlarını “ipleri ellerinde tutan kişiler” olarak algılarlar KATILIMCI İlişki açık ve katılımcıdır. Çözüm beraber bulunur. Sağlık personeli öneride bulunur ve motive eder. İDEAL İLETİŞİM ŞEKLİDİR.

HASTALIK KARŞISINDA DUYGULANIM Yetersizlik Duygusu Gelecek Kaygıları (Hiçbir Şey Eskisi Gibi Olmayacak!) Belirsizliğin Verdiği Tedirginlik Öfke Cezalandırılma Duygusu ( Neden Ben?) Korku Kısıtlanmışlık Hissi Hayatın Anlamsız Olduğu Düşüncesi ( Depresyon!) Önce hastalık karşısındaki duygulanımı anlayalım. Slaytı kapat ve sor.Hastalandığınız zaman kendinizi nasıl hissedersiniz?

HASTANIN TEMEL İHTİYAÇLARI NELERDİR? Değer verildiğini, önemsendiğini hissetmek Kendini ifade edebilme fırsatı bulmak Dinlenilmek Anlaşıldığını hissetmek Slayta geçince slaytı karartın ve katılımcılara “Bir sorununuz var, birine anlatmak istiyorsunuz. Bu kişi eşiniz, çocuğunuz, iş arkadaşınız, amiriniz olabilir. Sorununuzu anlatırken size nasıl davranılmasını istersiniz. Neleri hissetmeye ihtiyacınız var.” diye sorun. Slaytta yazılı olan ihtiyaçları fark etmelerini sağlayın. Daha sonra da slayt üzerinden özetleyin.

BAKIŞIMIZLA,YÜZ İFADEMİZLE,GİYİNİŞ TARZIMIZLA, EL KOL HAREKETİMİZLE, OTURUŞUMUZ VE KALKIŞIMIZLA KARŞIMIZDAKİLERE ÇEVREMİZDEKİLERE SÜREKLİ MESAJ VERİRİRİZ.

SÜREKLİ İLETİŞİM İÇİNDEYİZ Peki ideal iletişimi nasıl sağlayabiliriz?

İDEAL İLETİŞİM İÇİN : Sessiz kalmak Beden duruşu Göz teması Baş sallama Hımm, evet, anlıyorum “Bazı basit dinleme teknikleri kişinin bu ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olur. Bunları yaptığımızda karşımızdaki kişi kendisini daha çok dinlenilmiş, anlaşılmış, değer verilmiş hisseder.” deyip slaydı okuyun. Bunları biraz daha ayrıntılı görelim deyip, devam eden slaytlarda kısaca anlatın.

BEDEN DURUŞU Etkin beden duruşunda beden;konuşulan/dinlenilen kişiye dönüktür Beden hafifçe öne doğru eğiktir Beden rahat, eller ve ayaklar beden duruşuna uyumlu hareket eder Görüşme yaparken sağlık personeli hastaya doğru bedenini dönüp hafifçe öne doğru eğilerek, göz hizasında yüz yüze ve uygun uzaklıkta bulunmalıdır. Görüşülen kişi ile aradaki uzaklığın 1-1.5 metre olması önerilir. Çok uzak olmak, çok yakında oturmak ya da ayakta durmak iletişimi engeller. Beden rahat, eller ve ayaklar beden duruşuna uyumlu hareket eder. Hasta-sağlık personeli arasında olabilecek masa, sehpa v.b eşya birer iletişim engelidir. Masalar çoğunlukla otoriteyi temsil eder ve yargılanma korkusu uyandırır. Hastanın kendini ifade edebilmesini engeller. Bu nedenle sağlık personelinin, hasta ile arasında hiçbir eşya bulundurmadan karşılıklı ya da 90 derece açı oluşturacak şekilde oturması en uygun dinleme pozisyonlarıdır.

GÖZ TEMASI Göz teması, karşımızdaki kişiyi dinlerken ve onunla konuşurken doğrudan gözüne bakmak şeklindedir Göz teması doğal ve rahat olmalıdır

BAŞ SALLAMA Dinlerken yapılan başın aşağı-yukarı sallanması şeklindedir Tebessümle birlikte konuşan kişinin paylaştıklarıyla uyuşan bir yüz ifadesi olmalı

HIM-MM, EVET, ANLIYORUM “ Devam et. Seni Hım-mm Evet Anlıyorum dinliyorum ve anlıyorum ” mesajını verir Beraber olmayı ve birlikteliği simgeler Hastayı dinlerken “ Hı-hıı, evet, anlıyorum ” gibi ifadeler kullanılabilir. Buraya kadar anlattıklarınızla ilişkili soru yada katkı olup olmadığını sorun. Yeni bir kavrama geçtiğinizi ifade edin. Bu kavram “olumluyu desteklemek” tir. Hım-mm Evet Anlıyorum

OLUMLUYU DESTEKLEMEK Bir düşünce ya da davranışın üzerinde durmak büyüteç gibidir O düşünceyi ya da davranışı büyütür Güzel, doğru olan davranışı vurgulamak daha kolay tekrarlanmasına, kalıcı hale gelmesine yardım eder Doğru, olumlu bulduğumuz düşünce ve davranışları yakalamaya çalışalım, vurgulayalım Böylece sürekliliğini desteklemiş oluruz Sağlık personelinin önemli görevlerinden birisi eğitim yapmaktır. Eğitimin asıl amacı da davranış değişikliği oluşturmaktır. “Bunu genellikle nasıl, hangi yöntemi kullanarak yaparız?” diye gruba sorun. Daha çok doğru bilgileri sözle anlatmaya çalıştığımızı fark ettirin ve ifade edin. “Bu yöntemle her zaman kolayca başarılı oluyor muyuz? Davranış değiştirmenin daha etkili yolları var mı acaba?” diye sorun Sizlere olumlu tutumdan bahsetmek istiyorum deyip, slaytı anlatın.

İLETİŞİMİ TIKAYAN MESAJLAR VERME Emretme, talep etme Teskin etme, teselli etme Ben bilirimcilik, nutuk çekme, tartışma Yargılama, eleştirme, suçlama Aşırı inceleme, soruşturma İlgiyi başka yöne çekerek konu değiştirme İletişimi tıkayan mesajlar üzerinde fazla durulmadan ifade edilerek geçilmeli.

Görüşme Yaparken Dikkat Edilecek Noktalar Görüşme mekanının, mümkün olduğunca sessiz olmasına ve rahatsız edilmeyecek bir yer olmasına özen gösterin Öncelikle görüşeceğiniz kişiyi selamlayın ve ilk görüşmeniz ise kendinizi tanıtın Görüşeceğiniz kişiyi görüşme odasına mutlaka yalnız alın

Görüşme Yaparken Dikkat Edilecek Noktalar Aranızda iletişimi engelleyecek masa, sehpa vb. bulundurmayın Yüz yüze oturun. Vücudunuz kişiye dönük olsun ve göz teması kurun Görüşme boyunca ses tonunuz, jest ve mimikleriniz ile yargılayıcı ve yönlendirici olmamaya özen gösterin

Görüşme Yaparken Dikkat Edilecek Noktalar Sorularınızı yönelttikten sonra görüşülen kişinin konuşabilmesi için sessiz kalın ve dinleyin Görüşülen kişinin anlattıkları içinde olumlu olan düşünce ya da davranışları vurgulayarak, kalıcılığını pekiştirin Görüşme bittiğinde bir sonraki görüşmeyi birlikte planlayın

Görüşme Yaparken Dikkat Edilecek Noktalar İhtiyacı olduğunda size ulaşabilmesi için birimin telefonunu verebilirsiniz Görüşmeyi teşekkür ederek bitirin Görüşülen kişi ile paylaştıklarınızın sadece sizde kalmasına özen gösterin

ÖZET Dinleyici kal Olumlu geri bildirim ver İhtiyaç duyulan bilgileri ver

SUS VE DİNLE !!! HAMUŞ VE BİŞNEV !!! Elif Şafak son romanı "Aşk" ta "bişnev"("dinle") diyor, aynı kendisine "Hamuş" yani "Suskun" diyen Mevlana' nın "Mesnevi"si' ne başlarken dediği gibi. Siz de dinleyin... Hani başta demiştik ya 6000 yıl önce yitirdik büyülü sözün sırrını diye.Asırlar önce yitirdiğimiz büyülü sözün sırrı burada HAMUŞ VE BİŞNEV

TEŞEKKÜR EDERİM.