ORTA ÖĞRETİME GEÇİŞ SİSTEMİ ve SBS Mustafa KILINÇ Mihriban E.Günel İlköğretim Okulu Müdürü

OKS NEDEN KALDIRILDI ? OKS’ de sorular, Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri ve Sosyal Bilgiler derslerini kapsamakta, yıl boyunca öğretim görülen diğer dersler kapsam dışındaydı. Öğrenciler sadece belirli derslere yönelip, sosyal aktivitelerden uzak kalıyordu. 2

OKS’ NİN OLUMSUZLUKLARI NEDİR? Öğrenci başarısının 120 dakikalık ve telafisi olmayan bir sınavla ölçülmesi, öğrencilerimizde ve velilerde kaygı, stres, gerilim, tek hedefe kilitlenme olumsuz tutumları berberinde getirdi. Bu süreç, okul içi performansı azaltıp disiplini olumsuz etkiledi. 3

OGES NEDİR? İlköğretim 6, 7 ve 8’inci sınıf öğrencilerinin yıllara yayılan seviye ve performans ölçümüyle alacakları puanlara göre, ortaöğretim kurumlarına yerleştirilmelerini esas alan Seviye Belirleme Sınavı (SBS), Yılsonu Başarı Puanı (YBP), Davranış Puanı (DP) olmak üzere üç ana unsura dayanan Ortaöğretime Geçiş Sistemi (OGES)’dir 4

ORTAÖĞRETİME GEÇİŞ NEDEN DEĞİŞTİRİLİYOR? İlköğretimde öğrenci performansını daha doğru ve çok yönlü olarak ölçen,İlköğretim düzeyinde sürdürülen eğitim ve öğretimin temel ruhu ile bağdaşan ve ortaöğretim kurumlarına doğru yönlendirilmiş geçişler için zemin sağlayan yeni bir modele günümüz eğitim anlayışlarında ihtiyaç duyulmaktadır. 5

OGS’NİN EĞİTİM SİSTEMİMİZE KATKISI NELER OLACAK? İlköğretim programları öğretilecek. Öğrencilerin yorum yapma yetenekleri gelişecek. Öğrencilerin bireysel gelişimleri, yetenekleri, ilgi alanları, tam olarak ölçülebilecek. Öğrencilerin davranışları da ilk kez değerlendirilmiş olacak. Okul-veli-öğrenci üçgeni, her yıl düzenli takip edilebilecek. Genel liselerin eğitim kalitelerinin artırılmasına katkı sağlayacak. Sınavların zamana yayılacak, stres azalacak. Yılsonu Başarı Puanı (YBP) değerlendirmeye katılacak. Okul sınavları önem kazanacak. Okul dışı kurumlara ‘dershanelere’ bağımlılık azalacak. Ortaöğretime geçişte sürece dayalı ve objektif bir yerleştirme sistemi gelişecek. 6

Öğretmen etkin hale gelecek. Öğrencilerin devamsızlığı düşecek. Okullarda eğitim kalitesi artacak. Sınav 6, 7 ve 8’e yayılarak öğrenciye telafi şansı verilecek. Eğitim ve öğretim sınav merkezli olmaktan çıkacak. Ergenlik dönemindeki coğrafik farklılıkların sınava yansıması ortadan kalkacak. Mesleki eğitime bilinçli yönelme artırılacak. Okulların, yöneticilerin, öğretmenlerin, öğrencilerin ülke genelinde ayrıntı düzeyleri belirlenebilecek, görülen eksikliklerin giderilmesi sağlanacak 7

OGES TAM OLARAK NE ZAMAN İŞLERLİK KAZANACAK? SBS,Seviye Belirleme Sınavı,İlk kez 2008'de uygulanmaya başlanacak.SBS 2008 sınavı ilköğretim'de seviye belirleme için uygulanacak.Öğrencilerin ortaöğretime kurumlarına girişlerinde en önemli basamak olacak eğitim öğretim yılında tam olarak işlerlik kazanacak 8

S EVİYE B ELİRLEME S INAVI ( SBS ) NEDİR? İlköğretimin 6-7- ve 8. sınıflarında öğrencinin derslerden, o yılın müfredatında belirtilen kazanımları elde etme seviyesini ölçeceği Milli Eğitim Bakanlığı tarafından her yıl Haziran ayında ders kesiminden sonra düzenlenen merkezi sistem sınavlarıdır. 9

SEVİYE BELİRLEME SINAVI’NIN OKS’DEN FARKI NEDİR? OKS kazanma odaklı sınav olmasıyla öğrencinin genel başarısını ölçen yapıdan uzaklaşmıştır. Seviye Belirleme Sınavı, sürece ve çok yönlü başarı ölçmeye dayalı olduğu için öğrencinin genel başarısını ölçmektedir. OKS kazanma ya da kazanamama ikilemi arasında sıkışıp kaldığı için eğitsel nitelikleri ve sosyal etkileri açısından toplumda sıkıntı yaratmıştır. 10

Seviye Belirleme Sınavı, sürece dayalı ölçme yaptığı için anlık ya da dönemsel başarılardan çok genel başarıları ölçmektedir. Bundan dolayı eğitsel nitelikleri daha kapsamlı olup sosyal etki açısından öğrenciyi yıpratmamaktadır. 11

SBS, ZORUNLU BİR SINAV MI? Hayır, Seviye Belirleme Sınavı zorunlu bir sınav değildir. Ancak; merkezi sistemle öğrenci alan ortaöğretim kurumlarına yerleştirmede kullanılacak puana etkisi bakımından öğrencilerin bu sınavlara girmesi tavsiye edilmektedir 12

SBS, HANGİ SINIFLARDA VE NE ZAMAN YAPILACAK? 21 Haziran 2008’de 6. sınıflara, 22 Haziran 2008’de 7’nci sınıflara, öğretim yılında ise 6, 7 ve 8’inci sınıflara uygulanacak. Ortaöğretime geçiş kapsamında Seviye Belirleme Sınavları, her yıl haziran ayında okulların ders bitiminden sonraki haftalarda ve yılda bir defa yapılacak. 13

6, 7 VE 8’İNCİ SINIFTAN DPY-B SINAVINA GİREN ÖĞRENCİLER 2008’DE AYRICA DPY-B SINAVINA GİRECEK Mİ? İlköğretimin 6 ve 7’nci sınıflarında okuyan ilköğretim öğrencilerinin Devlet Parasız Yatılılık ve Bursluluk Sınavı (DPY-B) Seviye Belirleme Sınavı ile birlikte, 8’inci sınıfların Devlet Parasız Yatılılık ve Bursluluk Sınavı ise OKS ile birlikte yapılacak. Ancak 5, 9, 10 ve 11’inci sınıflarda okuyan öğrenciler ise 4 Mayıs 2008 tarihinde yapılacak olan Devlet Parasız Yatılılık ve Bursluluk Sınavı’na isterlerse girecek. 14

FEN LİSELERİ, ANADOLU LİSELERİ, SOSYAL BİLİMLER VE ÖĞRETMEN LİSELERİ’NE YERLEŞTİRME NASIL YAPILACAK? Fen Liseleri, Anadolu Liseleri, Sosyal Bilimler ve Öğretmen Liseleri, öğrencilerin Ortaöğretime Yerleştirme Puanı, bakanlık tarafından belirlenen baraj düzeyini geçmiş olmaları şartı ve tercih sıralamalarına göre yapılacak. 15

SEVİYE BELİRLEME SINAVI’NDA ÖZEL YETENEK LİSELERİ İÇİN UYGULAMA NASIL OLACAK? Özel yetenek gerektiren liselere (Spor ve Güzel Sanatlar Liseleri) öğrenci alımı halen uygulanan sistemdeki şekliyle devam edecek. 16

2008 YILINDAN SONRA ASKERİ OKULLARA, POLİS KOLEJİNE VE ÖZEL OKULLARA SINAVLA GİRİŞ NASIL OLACAK? Bu okullara giriş, kendi kurumlarınca belirlenen usul ve esaslara göre yürütülecek. 17

SBS’ YE GİRMEYEN ÖĞRENCİNİN OYP’ Sİ NASIL HESAPLANACAK? Herhangi bir nedenle Seviye Belirleme Sınavı’na katılamayan öğrencinin sınava girmediği yıla ait Seviye Belirleme Sınavı puanı o yılın en düşük SBS puanı olarak kabul edilecek. Örneğin; 6’ncı sınıfta sınava girmeyen öğrenci, 7’nci sınıfta sınava girdiğinde 6’ncı sınıf puanı en düşük puan olarak alınacak. 18

SBS’DE TESTLERİNİN AĞIRLIK KATSAYILARI NE OLACAK? Ders Katsayı Türkçe 4 Matematik 4 Fen Bilgisi 3 Sosyal 3 Yabancı Dil 1 19

SBS’ DE DERS BAZINDA SORU SAYILARI NASIL OLACAK? 6.SINIF7.SINIF8.SINIF TÜRKÇE MATEMATİK FEN VE TEK SOSYAL BİL İNGİLİZCE TOPLAM

SEVİYE BELİRLEME SINAVI’NDA NASIL BİR PUAN TÜRÜ HESAPLANACAK? İLKÖĞRETİMDE DEĞİŞEN YENİ NOT SİSTEMİ NASIL OLACAK? Seviye Belirleme Sınavı’nda tek puan türü hesaplanacak. İlköğretim Kurumları Yönetmeliği’ndeki değişikliğe esas olarak 5 Ekim 2007 tarihinden itibaren 100’lük not sistemine geçilmiştir. 21

SBS ’DE SORULARIN İÇERİĞİ NEDİR? SBS okulda sunulan eğitim ve öğretime dayalı olarak hazırlanacak. Sorular, öğrencinin öğrenim gördüğü yıla ait olacak ve geçmiş yılları kapsamayacak. 22

SBS SORULARININ MÜFREDATA UYGUNLUĞUNU TEST ETMEK İÇİN PİLOT UYGULAMA YAPILACAK MI? 2008 yılında ilk defa uygulanacak olan SBS soruları daha önce herhangi bir sınavda uygulanmadığı için test edilerek bilimsel anlamada ön değerlendirmesi yapılacak. Bunun için, Aralık ayında en az 150 okulda programların ilk dört aylık bölümlerini kapsayan pilot bir SBS uygulaması yapılarak soru tipleri test edilecek 23

SBS ’DE SORU SORULACAK DERSLER HANGİLERİ?  Türkçe,  Matematik,  Fen ve Tek.,  Sosyal Bil.,  Yabancı Dil,  Din Kült. ve Ahlak Bilgisi 24

SEVİYE BELİRLEME SINAVI’NDA DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ VE YABANCI DİL DERSLERİNDEN SORU SORULACAK MI? Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi sorusu, Sosyal Bilgilerin içinde yer alacak. Ancak bu dersten muaf olan öğrencilerle bunları cevaplamak istemeyenler için alternatif sosyal bilgiler soruları yer alacak. İlköğretim okullarımızda zorunlu yabancı dil olarak okutulan İngilizce, Almanca ve Fransızca derslerinden soru sorulacak. 25

SBS ’DE YABANCI DİL SORUSU ÖZEL OKUL ÖĞRENCİLERİNE AVANTAJ SAĞLAMAYACAK MI? Sınavdaki dil sorularının düzeyi ve ağırlık katsayıları düşük. Çok büyük bir avantaj sağlamayacak. 26 Ders Katsayı Türkçe 4 Matematik 4 Fen Bilgisi 3 Sosyal 3 Yabancı Dil 1

SBS’ DE SORU SAYISI NE OLACAK? 6’ncı sınıflarda 80, 7’nci sınıflarda 90, 8’inci sınıflarda 100 (2009 yılından sonra) soru sorulması düşünülmekte 27

SEVİYE BELİRLEME SINAVI’NIN BAŞVURUSU VE ÜCRETİ Aday bankaya sınav ücretini yatırdıktan sonra e- okul sisteminde kayıtlı olduğu için otomatik olarak başvurusu yapılmış olacak. Seviye Belirleme Sınavı, tüm öğrenciler için ücretli olacak. Sınav ücreti 10 YTL olarak belirlenmiştir. Çocuk Esirgeme Kurumu’nda kalan öğrencilerden ücret alınmayacak. 28

ORTAÖĞRETİM KURUMLARINA YERLEŞTİRME İŞLEMLERİ NASIL YAPILACAK? OYP’ ye göre 8’inci sınıfın sonunda tercih başvuruları alınmak suretiyle, puan üstünlüğü esasına dayalı olarak önceden belirlenmiş kontenjanlara göre yapılacak. 29

YIL SONU BAŞARI PUANI (YBP) NEDİR? İlköğretimin 6, 7 ve 8’inci sınıflarda, öğrencinin o yıl derslerden aldığı yıl sonu puanlarının haftalık ders saati ile çarpılarak elde edilen ağırlıklı puan toplamının, haftalık ders saatine bölümü ile hesaplanan puandır. 30

YBP NASIL HESAPLANACAK? Öğrencinin, öğretim sürecinde elde ettiği kazanımları 100 tam puan üzerinden verilecek. Puanlama daha sonra 500 tam puana dönüştürülerek YBP hesaplanacak. Hesaba tüm dersler (Resim, müzik vd) katılacak. 31

DAVRANIŞ PUANI ( DP ) NEDİR? İlköğretim okullarında; öğrencilerin tavır, davranış ve yetenekleri ile ilgili olarak belirlenen kriterlere göre öğretmenlerin ayrı ayrı verecekleri puanların aritmetik ortalamasından sistemce otomatik elde edilen puandır 32

DP HESAPLANIRKEN OBJEKTİFLİK SAĞLANABİLECEK Mİ? Davranış puanı öğrencinin derslerine giren tüm öğretmenler tarafından 100’lük sistemde verileceği ve sistem tarafından otomatik olarak hesaplanacağı için öznel olması düşünülmemektedir. 33

DP NASIL HESAPLANACAK? 6, 7 ve 8’inci sınıflarda öğrencinin davranışlar ile yönlendirme yönergesinin verileri dikkate alınarak yapılan değerlendirmelere göre sistem tarafından otomatik olarak belirlenecek. 34

SINIF PUANI ( SP ) NEDİR? İlköğretim 6, 7 ve 8’inci sınıflar için SBS Puanı (% 70), YBP (%25) ile DP (% 5) etkiyle her 3 puan türü için üç yılda ayrı ayrı hesaplanacak puan. 35

OYP NEDİR? Ortaöğretim Yerleştirme Puanı. 6’ncı sınıf puanı (SP 6) % 25, 7’nci sınıf puanı (SP 7) % 35 ve 8’inci sınıf puanının (SP 8) % 40 oranında hesaplanmasıyla elde edilen puan. 36 Toplam %100 6.Sınıf SP %25 7.Sınıf SP %35 8.SınıfSP %40

ÖRNEK 6.SINIF - SBS (%70) - YBP (%25) - DP (%5) %25 37 OYP 7.SINIF - SBS (%70) - YBP (%25) - DP (%5) %35 8.SINIF - SBS (%70) - YBP (%25) - DP (%5) %40

BU YIL 7’NCİ SINIFTA OLAN ÖĞRENCİLER 2009’DA NASIL YERLEŞECEK? 7 ve 8’inci sınıf orta öğretime geçiş puanı ile yerleştirme işlemleri yapılacak. 7’nci sınıf % 40, 8’inci sınıf % 60 oranında hesaplamaya dahil edilecek. 38 Toplam %100 7.Sınıf %40 8.Sınıf %60

YIL SONUNDA SINIF TEKRARINA KALAN ÖĞRENCİLER SBS ’YE GİREBİLECEKLER Mİ? Sınava isteyen tüm öğrenciler katılacak tır.Öğrencinin aldığı en yüksek SBS puanı değerlendirilecektir. 39

OKULUN GENEL BAŞARI ORTALAMASI SINAV SONUÇLARINA YANSIYACAK MI? Okulun genel başarı ortalaması sınav sonuçlarına yansımayacaktır. SBS o yılın müfredatına dayandırılarak yapılan öğrencinin seviyesini ölçen bir sınavdır. 40

SBS VE OKS KILAVUZLARINA NASIL ERİŞİLEBİLECEK? Kılavuzlar, internet adreslerinden ileri bir tarihte yayımlanacak. 41

TÜM Ö Ğ RENC İ LER İ M İ ZE BA Ş ARILAR D İ L İ YORUZ….