KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ (KKKA)

KLİNİK TANIMLAMA Şikâyetler: Ateş, baş ağrısı, genel vücut ağrısı, halsizlik, bulantı-kusma, karın ağrısı, ishal Laboratuvar Bulguları: Lökopeni, trombositopeni, ALT, AST, LDH, CK yüksekliği Destekleyici Bulgular: Kanama bulguları Epidemiyolojik Hikâye: Kene ile temas Kırsal kesimde yaşama, son 2 hafta içinde kırsal alan ziyareti Hayvan dokusu, kanı veya vücut sıvıları ile yakın temas Hastaların kan veya vücut sıvıları ile temas Hasta çevresinde benzer şikâyeti olan başka vakaların varlığı

ÜLKEMİZDE COĞRAFİK DAĞILIM Yoğun olarak görüldüğü iller: Erzurum, Erzincan, Gümüşhane Bayburt, Tokat, Yozgat, Sivas Amasya, Çorum,Çankırı, Bolu Kastamonu ve Karabük

KKKA Vakalarının ve Ölümlerinin Yıllara Göre Dağılımı (2002-2009) 25.01.2010

ÜLKEMİZDE AYLARA GÖRE DAĞILIM

KKKA Vakaları (n=1299) Sayı (%) Cinsiyet Erkek 717 55.2 Kadın 582 44.8 Yerleşim Yeri Köy 956 73.6 İlçe 290 22.3 İl 53 4.1

Türkiye’de riskli bölgelerdeki erişkinlerde KKKA seroprevalansı: Şehirlere göre KKKA seropozitif olanlar

KKKA Seropozitif Olanların Cinsiyet Dağılımı

Yaş Gruplarına Göre KKKA Seropozitifliği

ÜLKEMİZDE BULAŞ YOLLARI Sağlık Bakanlığı verilerine göre 2002 - 2007 yılları arasındaki 1820 vakanın: %68.9’unda kene tutunması veya kene ile temas %61.7’sinde hayvanlarla temas öyküsü

KLİNİK Kuluçka süresi (3-14 gün) Kene tutunması: 1-3 gün (maks. 9 gün) Enfekte kan/doku ile temas: 5-6 gün (maks. 13 gün) Erken dönem (1-2. gün) Ani başlayan yüksek ateş, titreme, baş ağrısı Kas ve eklem ağrısı, bulantı-kusma, karın ağrısı

KLİNİK Geç dönem (3-10. günler) %75 oranında kanama bulguları %50 hepatomegali %10-25 merkezi sinir sistemi bulguları İyileşme dönemi 9-10. günden itibaren

KLİNİK VE LABORATUVAR BULGULARI

KENE TUTUNMASI İLE GELEN HASTALARA YAKLAŞIM ALGORİTMASI

Örnek Vaka Cemile TİRYAKİ; 72 yaşında bayan hasta ÇANKIRI-ILGAZ/Yuvasaray Köyü’nde ikamet etmekte. 14.05.2012 tarihinde Çankırı Ilgaz İlçe Hastanesi acil servisine halsizlik, öksürük ve yüksek ateş şikayetleri ile başvurmuş.(Kene tutunması mevcut)

Acil Serviste yapılması gerekenler; Kene hemen çıkartılır. Kene, hastayı ilk karşılayan sağlık personeli tarafından çıkartılmalıdır. Kenenin üzerine herhangi bir kimyasal madde dökülmemeli, yakılmamalı ve cerrahi yöntemlerle çıkarılmamalıdır.

Acil Serviste yapılması gerekenler; Kenenin başının içeride kalması durumunda herhangi bir şey yapmaya gerek yoktur, KKKA hastalığı açısından bir risk oluşturmamaktadır

Acil Serviste yapılması gerekenler; Kene, içerisinde alkol bulunan ağzı kapaklı bir şişe içerisine konularak çöpe atılmalıdır. Kenenin tür tayini veya KKKA virüsü taşıyıp taşımadığını test etmek için gönderilmesi gerekmemektedir.

Acil Serviste yapılması gerekenler; Hemogram bakılır. Hemogram sonucu değerlendirilir. Hemogram sonucunda değerler normal ise; hastanın şikayetleri devam ediyorsa şikayetleri geçene kadar günlük tam kan takibi yapılır. KKKA Vaka Kayıt Formu doldurularak Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Birimine gönderilir.

Acil Serviste yapılması gerekenler; Trombosit<150000 veya Lökosit<4000 ise Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanına sevk edilir. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı tarafından değerlendirilen hastanın yatışı yapılarak gerekli izalasyon önlemleri alınır.

Serviste;KKKA Tanısı İçin Kan Alınır Hastadan alınan kan Referans Lab. gönderilmek üzere Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Birimine soğuk zincir koşullarına uygun olarak ulaştırılması gerekir. Aynı zamanda KKKA Hastalığı Bilgi Sistemine hastanın bilgilerinin girişi mutlaka yapılmalıdır.

Örneğin Alındığı Tarih ETİKET Hastanın Adı Soyadı Örneğin Cinsi Örneğin Alındığı Tarih Kan DONDURULMAMALI Steril tüpte kan örneği 10 mL antikoagülansız tüpe kan alınarak pıhtılaşması için oda sıcaklığında bekletilir, santrifüj edilip, serumun ayrılması ve en az 1.5 mL serumun vidalı dıştan kapaklı bir tüple ilgili birime ulaştırılır. Serum örnekleri dondurulmadan, ulaşılacak mesafe ve çevre ısısı göz önünde bulundurularak yeterli buz aküsü ile birlikte ,soğuk zincir koşullarına uygun olarak (+40c) gönderilmelidir. Formların eksiksiz ve doğru doldurulması Kırım Kongo Kanamalı Ateşi Hastalığı Bilgi sistemine veri girişleri eksiksiz ve tam olarak yapılmalıdır.Sistemden alınan çıktı ile birlikte Birimimize ulaştırılır.

TARAYICI ADRES ÇUBUĞUNA zhys. kirimkongo. gov TARAYICI ADRES ÇUBUĞUNA zhys.kirimkongo.gov.tr YAZARAK YENİ KKKA BİLDİRİM SİSTEMİ ANA SAYFASINA ULAŞILABİLİR

Form sistem üzerinden eksiksiz olarak doldurulduktan sonra Hasta Şikayet Formu Başlık Bilgileri çıktısı ile birlikte kan soğuk zincir kurallarına uygun olarak Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Birimine ulaştırılır.

Serviste yapılması gerekenler; Yatan hastamıza günlük Hemogram, Hemostaz Paneli ve Biyokimya bakılır. Destek tedavisi başlanır.

3. Basamak Sağlık Kuruluşuna Sevk Kriterleri 60 yaşından büyük olanlar Klinik durumu ve Lab. değerleri hızla bozulanlar Şuur bulanıklığı olanlar Trombosit<50000, aPTT’si uzamış olanlar KKKA hastalığı tablosunu ağırlaştıracak organ yetmezliği, hematolojik hastalık gibi eşlik eden başka hastalığı olanlar