Duygu Durum Bozuklukları Bölüm 10
Depresyon ve Maninin Genel Özellikleri Üzüntü Endişe Suçluluk Değersiz hissetme İştahta azalma Cinsel istek kaybı
Mani (iki uçlu duygu durum bozukluğu-Bipolar) Sinirlilik Aşırı hareketlilik Konuşkanlık Fikir uçuşması Dikkatte dağılma Temelsiz aşırı coşku Hoşa giden faaliyetlerle aşırı uğraş Cinsel kabarma
İUDDB Depresyona göre daha az görülür Dönemlerin tekrarlama olasılığı fazladır
Bipolarite ve yaratıcılık Yaratıcı düşüncede etkisi olabileceği gözlenmektedir Michelangelo, Van Gogh, Tchaiskovky.... Ancak hepsinde yaratıcılık beklenemez ya da yaratıcı olan herkeste bipolarite beklenemez
Unipolar???bipolar??? Kanıtlar böyle bir ayrımın geçerli olduğu yönünde Ancak bazı açılardan gözlenen örtüşmeler nedeniyle farklı kategori olarak ele almanın geçersizliği de öne sürülmekte
Heterojenite!!! Oldukça heterojen bir grup olması kategorizasyonu güçleştirmektedir Örn. Kaygı bozukluğu + depresyon
Siklotimi Depresyon + hipomani
Psikanalitik Kuram Freud Yas ve Melankoli Oral dönemde çocuğun ihtiyaçlarının az ya da çok karşılanması Başka insanlara ağır düzeyde bağımlı olma SEVİLEN KİŞİNİN KAYBI Kayıp kişi içe alınmaktadır (introjection)
Psikanalitik Kuram Yas tutulan kişiye karşı bilinçaltı düzeyde duyulan olumsuz duygular Kendine yönelme-----öfke, suçluluk Yas çalışmasında, ölen kişiden ayrışmanın sağlanması hedeflenir
Psikanalitik Kuram Depresyon kendine döndürülmüş kızgınlık mıdır???? Çalışmalardan destek gelmemiştir Ancak bazı temel sayıltılar etkili olabilir (bilişlerin temeli)
Bilişsel Kuram Beck Çocukluk & ergenlik dönemi Kayıplar, reddler, önemli yaşam olayları ŞEMALAR
Bilişsel Kuram Bilişsel yanlılık ve çarpıtmalar Keyfi çıkarsama Seçici soyutlama Aşırı genelleme Büyütme küçümseme
Bilişsel Kuram Öğrenilmiş çaresizlik Atıfların yeniden formülsayonu umutsuzluk
Bilişsel Kuram Çarpıtma mı? Gerçekçi değerlendirme mi? Normaller------fazla mı iyimser
Bilişsel Kuram Öğrenilmiş çaresizlik kuramı Yükleme biçimleri Umutsuzluk kuramı
Bilişsel Kuram Düşünce Duygu Duygu Düşünce
Çaresizlik ve umutsuzluk kuramındaki sorunlar Ne tip bir depresyon? Reaktif depresyon—umutsuzluk depresyonu?? Üniversite öğrencileri örneklemi—analog?? Depresyona mı kaygıya mı özgü?? Yüklemeler evrensel bir süreç olamayabilir Yükleme tarzının kalıcı olduğu iddiası depresyon geçtiğinde gözlenememiştir.
Kişilerarası Kuramlar Sosyal Destek----Coyne Başkalarının olumsuz tepkilerini kışkırtma Carnelly... Kendini doğrulayan kehanet
Kişilerarası Kuramlar Kişilerarası davranış örüntüleri depresyondan önce de var mı? Genellikle evet---- Zayıf sosyal beceriler---(döngüsel)
Biyolojik Kuramlar-Beyin Yapısı
Biyolojik Kuramlar-Nörotransmitterler Seratonin Geri alım İnhibitörleri
Duygu Durum Bozuklukları-2 Bipolar Bozukluk
Bipolar Duygu Durum Bozukluğu Bozukluğun depresif dönemine odaklaşılmış; tek uçlu ile benzerlik göstermekte... Mani durum koruyucu bir işleve mi sahip?
Bipolar Duygu Durum Bozukluğu Kağıt kalem testinde benlik değeri açısından: Manikler > normaller > depresifler Yapılandırılmış bellek testinde ise: Mani, depresif < normaller
BDDB-Biyolojik Kuramlar Birinci derece akraba %10-25 Tek yumurta ikizleri %72 Çift yumurta % 14 11. kromozomdaki başat bir gen??? Henüz tam kanıtlanmamıştır.
Bipolar-Kromozom
BDDB-Biyolojik Kuramlar Nöro-kimya Nörepniefrin Serotonin Monoamin oksidaz engelleyicileri
BDDB-Biyolojik Kuramlar Lityum Nöral aktiviteyi artıran/azaltan bazı nörkimyasalları etkilemektedir G-proteinlerin düzenlenmesi süreci
BDDB-Biyolojik Kuramlar Norendokrin Kortizol düzeyinin depresiflerde yüksek olması
BDDB-Biyolojik Kuramlar Beyin Yapısı
Etiyoloji Biyolojik etiyoloji lehine göstergeler Psikolojik müdahalelerin gereksizliğine mi işaret eder???? DUALİZİM BDT=> İLAÇ TEDAVİSİ
Tedavi Psikodinamik Bastırılmış çatışma, içe dönük kızgınlığı dışa vurma
Bilişsel davranışçı terapiler Bdt Bdt + ilaç Bdt, ilaç, kişiler arası terapi
Biyolojik Tedaviler EKT İlaç tedavisi Anti depresanlar lityum
İNTİHAR Cinsiyet Yaş Yöntem Tanılar Baskın Duygu Motivasyon Tablo 10.4 İntihar Girişimi Olanlarla İntihar Edenlerin Karşılaştırılması Özellikler Girişimciler İntihar Edenler Cinsiyet Yaş Yöntem Tanılar Baskın Duygu Motivasyon Hastanede Gidiş Girişimle İlgili Tutum Çoğunlukla Kadın Çoğunlukla Genç Az Ölümcül (ilaç, kesme) Distimik Bozukluk Sınır Kişilik Bozukluğu Şizofreni Öfke ve Depresyon Durumun Değişmesi Yardım Çağrısı Çabuk İyileşme Yaşadığı için Rahatlama Tekrar Etmeme Sözü Çoğunlukla Erkek Yaşla Risk Artar Daha Saldırgan (Silah, Atlama) Major Duygudurum Bzk. Alkolizm Umutsuzluk ve Depresyon Ölüm
Durkheim’ın İntiharla İlgili Sosyolojik Kuramı Egoist İntihar Elsever (Alturistik) İntihar Anomik İntihar
Shneidman’ın İntihara Yaklaşımı Tablo 10.5: İntiharın Ortak On Yönü İntiharın ortak amacı bir çözüm aramaktır. İntiharın ortak hedefi bilinçliliğin durdurulmasıdır. İntiharda ortak uyarıcı, dayanılamayacak psikolojik acıdır. İntiharda ortak stres verici faktör, engellenmiş psikolojik gereksinmelerdir.
5. İntiharda ortak duygu çaresizlik- umutsuzluktur. 6 5. İntiharda ortak duygu çaresizlik- umutsuzluktur. 6. İntiharda ortak bilişsel durum ikircikli olmaktır. 7. İntiharda ortak algısal durum daralmadır. 8. İntiharda ortak eylem saldırganlıktır. 9. İntiharda ortak kişilerarası eylem, intihar niyetini iletmektir. 10. İntiharda ortak tutarlı yön, yaşam boyu başa çıkma örüntüsüdür.
İntiharın Önlenmesi Tablo 10.6 İntihar Eğilimli Hastanın Tedavisinde Genel İlkeler
İntiharla Çalışmada Klinik ve Etik Sorunlar Doktor Yardımı ile İntihar Dr. Jack Kervorkian