BOŞALTIMDA GÖREVLİ YAPI VE ORGANLAR
BOŞALTIM NEDİR? Besinlerin sindirimi sonucunda vücudumuzda atık maddeler oluşur. Oluşan atık maddelerin vücut dışına atılmasına boşaltım denir.
Yapı ve Organların Görevleri Vücudumuzdaki kan, böbreklerimizde süzülerek zararlı maddelerden arındırılır. Vücudumuzdan atılması gereken zararlı maddeler ve fazla su idrara dönüştürülür. Böbreklerde oluşturulan idrar, idrar borusundan (üreterden) geçerek idrar kesesine gelir ve burada depolanır. Sonra da idrar kanalı (üretra) ile dışarı atılır. böbrekler İdrar borusu (üreter) İdrar kanalı (üretra) İdrar kesesi
Boşaltımda Görevli Yapı ve Organlar Böbrekler İdrar borusu (üreter) İdrar kesesi İdrar kanalı (üretra) böbrekler İdrar borusu (üreter) İdrar kesesi İdrar kanalı (üretra)
Boşaltım başka hangi yollarla yapılır? Akciğerlerimiz( karbondioksit) Derimizle( terleyerek) Sindirim kanalı boşaltımda görevli diğer yapı ve organlardır.
Böbreklerimizin Sağlığı Vücudumuzun sağlığı için böbreklerimizin büyük bir önemi vardır. Atık maddeler vücudumuzdan uzaklaştırılmazsa vücudumuzun işleyişi bozulur. Bunun için; Kızartılmış, acılı, baharatlı, aşırı tuzlu besinler tüketmemeliyiz. Bol su içmeliyiz. Hastalanmamaya dikkat etmemeliyiz. Alkol ve sigara kullanılmamalıdır.
beslenme
Besin çeşitliliği sağlanmalıdır.
İdeal vücut ağırlığı korunmalıdır.
SOLUNUM SİSTEMİ
Hareket edebilmeleri için tıpkı arabaların benzine ihtiyacı olduğu gibi vücudumuzun da enerjiye ihtiyacı vardır.Bu enerjiyi sağlayan besinlerdir. Peki, vücudumuzda bu besinlerin enerjiye dönüşümü nasıl sağlanır?
Vücudumuz, enerji elde etmek için havadaki oksijene ihtiyaç duyar Vücudumuz, enerji elde etmek için havadaki oksijene ihtiyaç duyar. Oksijen, vücuttaki besinleri yakarak vücuda enerji kazanımı sağlar. Bu sırada vücuttan zararlı olan karbondioksit havaya verilir.
Bu solunum sistemi organları ise şunlardır: * Burun * Yutak Vücudun enerji elde etmek için havadan oksijeni alıp karbondioksiti havaya vermesi olayına solunum denir. Solunum olayı , solunum sistemi sayesinde gerçekleştirilir. Bu solunum sistemi organları ise şunlardır: * Burun * Yutak *Gırtlak *Soluk borusu *Akciğer
İnsanlarda Solunum
BURUN Dış ortamdan havayı vücudumuza alan organdır.Burun içinden geçen havayı: *Isıtır, *Nemlendirir, *İçindeki kıllar ve salgıyla havadaki yabancı maddeleri süzer.
YUTAK Ağız ve burun boşluğuyla, yemek borusu ve soluk borusunun birleştiği bir kavşak gibidir. GIRTLAK Burundan geçen hava yutaktan sonra gırtlağa gelir. Gırtlak; Havayı soluk borusuna iletir. İçindeki ses telleri yardımıyla ses oluşumunu sağlar.
SOLUK BORUSU Gırtlak ile akciğer arasında uzanan uzun boru şeklindeki yapıdır. Havanın akciğerlere iletilmesini sağlar.
AKCİĞERLER * Akciğerler göğüs boşluğunda, sol ve sağ akciğer olmak üzere iki büyük parçadan oluşur. * Sol akciğerin küçük olmasının nedeni kalbin buraya yakın olmasıdır. *Akciğerlerin altında göğüs boşluğu ile karın boşluğunu ayıran ve düz bir kas olan diyafram vardır. * Göğüs kasları ve kaburgalar arası kaslar soluk alıp vermede görevli yapılardandır.
SOLUK ALMA Soluk alırken; *Kaslı bir yapısı olan diyafram aşağıya doğru düzleşir. *Kaburga kemikleri arasındaki kaslar kasılır. Göğüs kafesi genişler. *Akciğerler genişler. *Temiz hava akciğerlere dolar.
SOLUK VERME Soluk verirken, * Diyafram kası gevşeyerek yukarı doğru yükselir. * Kaburgalar arası kaslar gevşeyerek kısalır. Göğüs kafesi daralır. * Akciğerler daralır. * Akciğerlerdeki kirli hava dış ortama atılır.
SOLUK ALIP VERME SIKLIĞI Belli bir süredeki soluk alıp verme sayısına soluk alıp verme sıklığı denir. * Sağlıklı insanda soluk alıp verme sayısı dakikada 12- 16 dır. * Egzersiz, heyecan, korku, sevinç ve ağır yük taşıma hallerinde ise soluk alıp verme sıklığı artar.
SOLUNUM ORGANLARININ SAĞLIĞI Açık ve temiz havada yürüyüş ve spor yapmalıyız. Evleri ve odaları sürekli havalandırmalıyız. Kirli hava ve ortamlardan uzak durmalıyız. Yeterince beslenmeliyiz.Yeterli beslenme vücut direncini artırır. Bazı hastalıklar nefes yoluyla bulaşabilir. Hastalanmamak için bu tür hastalarla aynı ortamı paylaşmamalıyız.
Bulaşıcı hastalıklardan korunmak için gerekli aşıları yaptırmalıyız. Hava şartlarına uygun giyinmeliyiz. Nezle, bronşit, zatürre, verem, kabakulak, kızıl, kızamık, boğmaca, difteri, menenjit, çiçek, suçiçeği ve grip solunum yoluyla bulaşan veya solunum organlarında oluşan hastalıklardır. Solunumun en büyük düşmanı sigaradır. Sigara akciğer kapasitesini en fazla kısıtlayan maddedir.
Sigara , alkol gibi zararlı maddeleri kullanmamalıyız Sigara , alkol gibi zararlı maddeleri kullanmamalıyız. Sigara nefes darlığı, akciğer kanseri, gırtlak kanseri, bronşit, astım gibi hastalılara neden olur. Sigara beyne besin ve oksijen taşıyan kan damarlarının çeperlerini daraltır. Bunun sonucunda beyne daha az kan gider. Bu da beyin fonksiyonlarını yavaşlatır veya azaltır.