Atomların Lewis Sembolleri V = Değerli Kabuğu Elektron Sayısı = Grup Numarası Tek elektronlar, diğer atomlarla kovalent bağ oluşturur Group VIA V = 6 Yalın Çiftler

Oktet Kuralı (Octet Rule) Kovalent bir bileşiği oluşturan atomlar, değerlik kabuğunda sekiz elektron bulununcaya kadar elektronlarını ortaklaşa kullanırlar. NOT : Hidrojen atomu için dublet kuralı geçerlidir.

Lewis Yapılarının Oluşturulması 1. Molekülün toplam değerlik elektron sayısı tespit edilir. 2. Molekülün tek bağlı iskelet yapısı yazılır. Genellikle, molekülde en elektropozitif atom, merkez atomudur. Geri kalan değerlik elektronlar atomların etrafına yalın çift olarak yerleştirilir. a) Toplam değerlik elektronları eksik ise, tek bağ yerine ikili veya üçlü bağlar oluşturulur b) Toplam değerlik elektronları fazla ise, merkez atom çevresine yerleştirilir.

Metan H CH4 C : 4 H : 4x1 V : 8 elektron . x . . H x C x H x . H

Sülfit iyonu (sulfite ion), SO32- Adım 1. Değerlik eletronları toplamı tayin edilir V = 6 + 3 x 6 + 2 = 26 elektron S O yük Adım 2. İskelet yapı oluşturulur 20 elektron geri kalır Adım 3. Geri kalan elektronlar, dış atomlardan başlanarak oktet kuralını sağlayacak şekilde atomların etrafına konur. O S Her bir atom oktet kuralını sağlar

O C O C O C O Karbon Dioksit, CO2 V : 4 + 2 x 6 = 16 e− 12 elektron geri kalır. Geri kalan elektronlar dış atomlar üzerine konur. O C C atomu oktetini sağlamaz. C ve O atomları arasına çift bağlar konarak, C atomunun okteti sağlanır. O C O C O

V = 24 e- Üre (Urea), (NH2)2CO O H N C N H H H O H N C N H H H 2. adım • • •• •• H N C N H H H 1. adım 2. adım O H N C N H H H 3. adım

Poliatomik İyonlar - .. : : O .. : O : O : .. .. 3- : : O O P O .. .. NO3- PO43- : : O .. : O N : O : .. .. 3- : : O O P O .. .. : : .. .. : : ..

Some Lewis Diagrams of Organic Molecules acetone ethylene glycine hydrogen cyanide

H2CO SO3 C2F4

Oktet Kuralından sapmalar Merkez atom (IIA, IIIA) üzerinde 8 elektrondan az Oktet boşluğu olan elementler BF3 , BeCl2 Merkez atom ( Periyot 3 -7) üzerinde 8 elektrondan fazla Genişlemiş kabuklar (Hipervalent bileşikler) ClF3, PCl5, SF6, ICl3, SiF6 Radikalik bileşikler Toplam değerlik elektronu tek olan bileşikler NO, NO2 , CH3, ClO2

Bor Triflorür (Boron Trifluoride) • V : 3 + 3 x 7 = 24 Merkez atom çevresinde 6 elektron bulunur F B • • F +1 • Olur mu ? F B -1 F

P S Hipervalent Bileşikler 3d orbitalleri kullanılır PCl5 = GROUP 5A SF6 = GROUP 6A

ÖRNEK : ClF3 bileşiğinin Lewis gösterimini yazınız. V : 7 + 3 x 7 = 28 Cl F • • Merkez atom çevresinde 10 elektron var

ÖRNEK : SiF62- anyonunun Lewis gösterimini yazınız. .. 2- : F : .. .. : F F : Si .. .. : F F : : F : ..

N O N O O O Radikalik Bileşikler Azot Dioksit (Nitrogen Dioxide) • •• • •• N O N O • • •• •• •• O O •• • • •• •• Klor Dioksit (Chlorine Dioxide) Azot monoksit (Nitrogen Monoxide)

Formal Yük Formal Charge FY = V – (Y + B) FY : Formal Yük V : Grup No veya Değerlik Elektron Sayısı Y : Yalın Çift Elektron Sayısı B : Bağ Sayısı (veya 1/2 bağ e− çifti sayısı) "Best" Lewis Structure: F.C. = 0 If F.C.  0 then Most electronegative -F.C. Most electropositive +F.C.

Siyanür anyonu − C 4 değerlik e– N 5 değerlik e– yük 1 e– C N -1 • C N • • C 4 değerlik e– C: 4 – (2 + 3) = -1 N 5 değerlik e– N: 5 – (2 + 3) = 0 yük 1 e– Toplam yük = -1 V = 10 e– Formal yüklerin toplamı iyonun yüküne eşit olmalıdır

Amonyum İyonu N 5 değerlik e– H 4 değerlik e– yük -1 e– V = 8 N H +1 • Toplam yük = +1

.. : S O .. : .. : .. : Sülfat anyonu V = 32 elektron _ 2 - _ _ +2 _ The sum of the formal charges must be equal to the total charge on the ion or molecule

ÖRNEK: Nötral NCNO2 molekülünün Lewis yapısını ve formal yüklerini belirleyiniz. + -

Bazı yapılar iki şekilde yazılabilir: .. - .. : : : .. .. .. .. +2 .. .. .. .. : : : .. .. - LEWIS DİYAGRAMI GENİŞLEMİŞ-OKTET Formal yüklü Formal yüksüz

Normal bağ türleri Formal Yükler =0

KATYONLAR Formal Yükler = +1 ANYONLAR Formal Yükler = -1 _ _ _ _

Yapısal İzomerler Bu bileşiklerden hangisi daha kararlıdır? Kapalı formülleri aynı, açık formülleri farklı olan bileşikler Cl2O bileşiğinin yapısal izomeleri Bu bileşiklerden hangisi daha kararlıdır? Formal yüklerine bakılır

Structure with less F. C. is more stable. ÖRNEK : OCl2 bileşiğinin iki yapısal izomerinin Lewis gösterimini yazınız, hangisi daha kararlıdır? +1 -1 #e- 7 6 7 7 6 7 V 7 6 7 7 7 6 Formal C. 0 0 0 0 +1 -1 Structure with less F. C. is more stable.

Hangi bileşik daha kararlıdır? O O : 6 – (4 + 2) = 0 C : 4 – (0 + 4) = 0 O : 6 – (4 + 2) = 0 O : 6 – (0 + 4) = +2 C : 4 – (4 + 2) = - 2 Kararlı Kararsız