Afet Acil servis ve sağlık kuruluşunun kapasitesini aşan • Destek alınmadan en basit tıbbi bakımın bile aksadığı • Aniden ve aynı anda meydana gelen olaylardır

Tahliye İç veya dış etkiler nedeniyle; hasta, personel ve hasta yakınları için güven vermeyen hastanelerin bir bölüm veya tamamının boşaltılarak insanların daha güvenli bölgelere nakledilmesidir

Amaç: Hastaları korumak, hasta bakımını sürdürmek ve çalışanların güvenliğini sağlamak

Tahliye Kararını Kim Verecek Kararı Hastane Afet Yöneticisi-Başkanı vermelidir

Anahtar sözcük: HIZLI ve GÜVENLİ ! Çoğunlukla karar vermek için çok fazla zamanınız YOKTUR!

Neden tahliye

Hasta transferinde araçlar ? Ambulans Sedye, tekerlekli sandalye Yolcu arabası Özel araba

Hasta olmayanların tahliyesi Personel tahliyesi Ekipman tahliyesi Tıbbi kayıt İlaçlar

İnsan Kaynağı Tahliye sürecinde çok sayıda personele gereksinim vardır (birimlerde bulunandan çok daha fazla) Parsiyel Tahliyede diğer bölümlerden personel desteği alınabilir Hastanede tahliye ekipleri oluşturulabilir Uygun taşıma teknikleri kullanılmalıdır Diğer kurumlardan destek alınabilir (ön anlaşma) Kolaylaştırıcı ekipman kullanılabilir

Triaj • Afet triajı / Günlük acil servis triajı; Öncelik en ağır ve anstabil hastalardır, diğer hastalar sıra ile bakılır • Afet triajı: Eldeki kaynaklar ile yapılabileceklerin en iyisi, en büyük çoğunluğu kurtarmak için yapılır • Acımasızdır ve demokratik değildir

START: SİMPLE TRİAGE AND RAPİD TREATMENT

START Yaralının ilk değerlendirmesi her yaralı için 30 saniyeden az sürmelidir.

Sahada Triaj • Alanda triaj, en deneyimli hekim, hemşire ya da paramedik tarafından yapılır. • Hızlı değerlendirme ve tedavi önceliğinin belirlenmesi gereklidir. • Alanda müdahale, en fazla yaşama olasılığını arttırma ve en hızlı ve etkin şekilde ölümü önlemeye yönelik olarak sınırlandırılmalıdır. • Hastaların temel triaj ve hızlı tedavileri için START yöntemi tercih edilir

Triaj Kodlama - Alanlar Öncelikli Acil (Ağır Yaralanma) – Kırmızı Alan: HaHayyaatı t tı teehdit e hdit eden v den vee h heemen ba men bakım g kım gerereekkeenn • Geciktirilebilir – Sarı Alan: KKaalıclıcı bir hasa ı bir hasarrıı önle önlemek iç mek için he in hekim ba kim bakımkımıı g geerrekekenen f fakakaat t bebekle kleyyebil ebilececekek has hastta g a grrubu ubu • Hafif Yaralanma - Yeşil : HeHekim bak kim bakımı g ımı geerreekli kli olsa olsa da, da,uzuzunun b biirr sür süre b e bekle ekleyyeebili bilirr • Ölü – Siyah:: S Solunum y olunum yook, de k, dekkapapitite v e vb. b.

Dekontaminasyon • Acil servise kontamine hasta alınmamalı • Dekontaminasyon sıcak alanı acil servis dışına kurulmalı • Hastane içi dekontaminasyon yapılacaksa izole, ayrı girişi olan, izole havalandırması ve atık su toplama sistemi olan bir odada yapılmalıdır.

Tatbikatlar Planlar tatbikatlarla test edilmelidir • Senede en az bir uygulamalı, en az iki masa başı tatbikat ile personelin plana aşinalığı sağlanmalıdır • Bölüm içi yetki dağılımları • Personel alternatifleri ve listeleri (yılda 2 kez) • Alanların oluşturulması

İlk Yardım İlk yardım, herhangi bir kaza yada yaşamı tehlikeye düşüren bir durumda, sağlık görevlilerinin tıbbi yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önlemek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.

Kardiyopulmoner resusitasyon (KPR) Kardiyak arrestte altta yatan neden geri döndürülünceye kadar, etkili dolaşımın ve solunumun sürdürülmesi amacıyla; Hastanın ilk değerlendirilmesinin yanı sıra, göğüs kompresyonları, hava yolu açıklığının ve ventilasyonun sağlanmasını kapsayan uygulamadır.

Erişkin Temel Yaşam Desteği Erişkin yaşam zinciri etkili olarak uygulandığında VF’ye bağlı hastane dışı şahitli kardiyak arrestte sağ kalım oranı %50’ye ulaşabilmektedir. Erken KPR VF’ye bağlı ani kardiyak ölümde VF süresini uzatır, sağ kalımı 2-3 kat arttırır. Erken defibrilasyon ile sağ kalım %49-75 artar Müdahale edilmeyen her dakika sağ kalım şansı %7-10 azalır.

Erişkin Temel Yaşam Desteği Temel yaşam desteğini eğitim almış herkes uygulayabilir.

Erişkin yaşam zinciri Kardiyak arrestin erken tanınması ve acil sağlık hizmetlerinin (112/mavi kod) erken aktivasyonu Erken kardiyak kompresyon Erken defibrilasyon Etkili Erişkin İleri Yaşam Desteğinin başlanması Kardiyak arrest sonrası bakım Travers, A. H. et al. Circulation 2010;122:S676-S684

Erişkin Temel Yaşam Desteği Basamakları C A B Dolaşım Havayolu Solunum

Temel Yaşam Desteği Basamakları Olay yerinin ve sizin güvende olduğunuzdan emin olun Yanıtsızlığın değerlendirin Bilinç açık mı Solunumu var mı? Agonal solunum, gasping varsa arrest olarak değerlendir. İYİ MİSİNİZ?

Temel Yaşam Desteği Basamakları Bilinç açık, Cevap veriyorsa, Güvenli bir pozisyon verin veya bir tehlike söz konusu değilse olduğu pozisyonda bırakın Sorunun ne olduğunu anlamaya çalışın Gerekirse yardım çağırın Yardım gelene kadar sık sık tekrar değerlendirin

Derlenme (koma) pozisyonu Dolaşımı ve solunumu etkili ancak bilinci kapalı bireylerde Havayolunu açık tutmak ve aspirasyon riskini azaltmak için Hastayı supin pozisyona getirin, kendi tarafınızdaki kolunu abdüksyona, dirseği 90 derece fleksiyona getirin Diğer elini el sırtı hastanın yanağına gelecek şekilde dayayın Karşı taraftaki dizi fleksiyona getirin, hastayı omuz ve dizinden kavrayarak kendinize doğru çevirin Derlenme pozisyonunun önden görünüşü, hastayı tekrar tekrar değerlendirin

2. BASAMAK Bilinç açık solunum sıkıntılı: Yabancı cisim aspirasyonu?? Hastaya sorun: “Boğuluyor musunuz?” Ses çıkaramıyorsa: Heimlich manevrası uygulayın, veya Her iki skapula arasına sertçe el ayasıyla birkaç kez vurun Bilinç kapanırsa KPR’ye başlayın

Heimlich Manevrası

Yardım çağırın, 112’yi arayın Kimse yoksa 112’yi siz arayın 2. BASAMAK: Cevap vermiyorsa, Yardım çağırın, 112’yi arayın Kimse yoksa 112’yi siz arayın Ani kardiyak arrest ise 112’yi arayın, defibrilatör bulun, kardiyak masaj için geri dönün Boğulma, travma, intoksikasyon veya herhangi bir yaşta asfiksi olgusunda 5 tur (2 dakika) KPR uygulayın sonra 112’yi arayın 112’yi arayin Defibrilatör getirin

3. BASAMAK Nabız Kontrolü Hastayı supin pozisyona getirerek nabız kontrolü yapın Sağlık personeli olmayan kurtarıcılara önerilmez. Bu kurtarıcılar solunumun yokluğu veya yüzeyelliğine göre göğüs kompresyonuna başlar

Nabız kontrolü Hemen göğüs kompresyonlarına başlayın Karotis arterden İşaret ve orta parmaklarınızla Maksimum 10 sn sürmeli 10 sn içinde nabız alamadıysanız veya emin olamadıysanız hastayı kardiyak arrest kabul edin Hemen göğüs kompresyonlarına başlayın

4. BASAMAK Hızlı ve güçlü basın Göğüs kompresyonlarına başlayın Efektif göğüs kompresyonu için, Hastayı sert bir zemin üzerine yatırın Sternumun alt yarısına el ayanızı koyun Diğer elinizi de üzerine yerleştirin ve parmaklarınızı kenetleyin Göğüs duvarını en az 5 cm çökecek şekilde Hızlı ve güçlü basın Göğüs kafesinin geri gevşemesine izin verin Dakikada en az 100 bası

Göğüs basısı Göğüs kompresyonları sırasında, Dirseklerinizin bükülmemesine özen gösterin Kompresyonlara minimal ara verin Kompresyon/ventilasyon oranı: 30:2, 5 tur = 2 dakika Sağlık personeli olmayan kurtarıcılarda sadece göğüs kompresyonu önerilmekte

Uygun göğüs basısı

Hava yolu açıklığı 30 kompresyon sonrası 2 soluk verin Hava yolu açıklığını sağlayın Baş geri-çene yukarı manevrası Çene itme manevrası (sağlık personeli olmayana önerilmez)

Kurtarıcı soluk Normal bir nefes alarak ağızdan ağıza/ağızdan buruna/maskeyle 2 kez soluk verin Her bir soluğu 1 sn’de verin Göğüs kafesinin soluk verme esnasında kalkması etkili soluk verildiğini gösterir Soluk vermek için göğüs kompresyonlarına minimum ara verin (tek kurtarıcı varsa ilk 2 dakika sadece göğüs kompresyonu uygulayın) Sık ve aşırı ventilasyondan kaçının

5. BASAMAK Defibrilasyon Defibrilatör/OED gelince ritmi kontrol edin, Şoklanabilir ritim ise 1 kez defibrile edin Defibrilasyon sonrası ritmi kontrol etmeden hemen KPR’ye devam edin, 2 dakika/ 5 tur uygulayın Şoklanabilir ritim değilse KPR’ye devam edin Her 2 dakika/5 turda bir ritim ve nabız kontrolü yapın Yardımcı sağlık ekibi gelene kadar devam edin

Defibrilasyon

Defibrilasyon

Erişkin temel yaşam desteği algoritması Yanıtsız hasta Solunum yok ya da anormal (gasping) 112’yi ara Defibrilatör getir İkinci bir kurtarıcı varsa arama ve getirme işini yapabilir Nabız kontrolü yap (10 sn) 5-6 sn’de bir 1 soluk ver Her 2 dakikada bir nabız kontrolü yap 30 KOMPRESYON: 2 SOLUK olacak şekilde KPR’ye başla OED/Defibrilatör gelince: Ritmi kontrol et Şoklanabilir ritim mi? 1 şok ver Hemen KPR’ye başla, 5 tur/2 dakikada bir ritmi ve nabzı kontrol et KPR’ye devam et, 5 tur/2 dakika da bir ritmi ve nabzı kontrol et Nabız var Nabız yok Şoklanabilir ritim değil Şoklanabilir ritim Etkili KPR için, Dakikada 100 bası Kompresyon derinliği en az 5 cm Her kompresyon sonrası göğsün geri gevşemesine izin ver Göğüs kompresyonlarına minimum ara ver Aşırı ventilasyondan kaçın

Erişkin temel yaşam desteği algoritması Sağlık personeli olmayanlar için

Sonuçlar CAB Derlenme pozisyonu 112 Kompresyon/ventilasyon oranı: 30:2, 5 tur = 2 dakika Dakikada en az 100 bası (Kaliteli KPR) Göğüs duvarı en az 5 cm çöktürülmeli (Kaliteli KPR) Sık ve aşırı ventilasyondan kaçın Defibrilatör/OED