FAZ DİYAGRAMLARI B fazı A fazı • İki elementi birleştirdiğimizde... Gümüş atomu Bakır atomu • İki elementi birleştirdiğimizde... nasıl bir denge hali elde ederiz? • Özelde, Eğer --bir bileşim (msl., ağr%Cu - ağr%Ag), ve --bir sıcaklık (T), belirlersek… O zaman... Kaç faz elde ederiz? Her bir fazın bileşimi nedir? Her bir fazdan ne kadar elde ederiz?
ÇÖZÜNÜRLÜK SINIRI • Çözünürlük Sınırı: • Örn: Faz Diyagramı: Sadece bir çözeltinin oluştuğu maksimum bileşim. • Örn: Faz Diyagramı: Su-şeker Sistemi Ağr.% 65 şeker Soru: 20 C deki çözünürlük sınırı nedir? Cevap: ağr.% 65 şeker. Eğer Bileşim < 65ağr.% şeker: şurup Eğer Bileşim > 65ağr.% şeker: şurup + şeker birlikte • Çözünürlük sınırı T ile artar: örn. eğer T = 100C, çözünürlük sınırı = ağr. % 80 şeker.
T ve Bileşimin (Co) Etkisi • Each point on this phase diagram represents equilibrium • Tyi değiştirme fazları: A yolu ile B ye götürür • Co ı değiştirmek fazları B yolu ile C ye götürür A B C
Su-Tuz Denge Diyagramı Çözünürlük sınırı Katılaşma noktasında azalma
Bileşenler ve Fazlar • Bileşenler: Başlangıçta karıştırılan element yada bileşikler (ör, Al ve Cu, veya su ve şeker) • Fazlar: Fiziksel ve kimyasal olarak farklı malzeme bölgeleridir (ör., a ve b, veya şurup ve şeker) Alüminyum- Bakır Alaşımı Adapted from Fig. 9.0, Callister 3e.
FAZ DİYAGRAMLARI • T, Co, P fonksiyonu olarak fazlar hakkında bilgi verirler • Burada: --ikili sistemler: tam 2 bileşen. --bağımsız değişkenler: T ve Co (P = 1 atm daima kullanılan değer) • Cu-Ni sistemi için Faz diyagramı • Isomorf sistem: yani., bir bileşenin diğeri içinde tam çözünebildiği sistem Ergime noktasındaki değişime dikkat edin
FAZ DİYAGRAMLARI: # VE faz tipleri • 1. Kural: T ve Co ı biliyorsak, O zaman: --mevcut fazların sayısı ve tiplerini de biliyoruz demektir. • Örnekler: A: 1 faz(a) B: 2 fazlar (L + a) Cu-Ni faz diyagramı
FAZ DİYAGRAMLARI: fazların bileşimi • 2.Kural: T ve Co,ı bilirsek: --herbir fazın bileşimini de biliriz. Cu-Ni sistemi Örnekler: C0 = 35 ağır% Ni 1300 C de: Sadece sıvı (L) CL = C0 (= 35 wt% Ni) 1150 C de: Sadece katı (a) Ca = C0 (= 35 ağır% Ni) TB’:de: hem a hem de L CL = Clikuidus (= 32 ağ% Ni) Ca = Csolidus (=43 wağ% Ni)
FAZ DİYGRAMLARI: fazların ağırlık yüzdeleri • 3 Kural: T ve Co, ı bilirsek: --%ağırlık cinsinden herbir fazın mikatarını biliriz. Cu-Ni sistemi C0 = 35 ağır% Ni 1300 C de: Sadece sıvı (L) WL = 100 wt%, Wa = 0 wt% 1150 C de: Sadece katı (a) WL = 0 wt%, Wa = 100 wt% TB :de hem a hem de L (sıvı) WL = S/(R+S) = (43-35)/(43-32) = 73 ağr% Wa = R/(R+S) = (35-32)/(43-32) = 27 ağr% Kaldıraç kolu bağıntısı
Kaldıraç Kolu Kuralı: İspat • Ağırlık oranları toplamı: • Kütlenin korunumundan(Ni): • Üstteki iki denklem birleştirlirse: • Geometrik yorumu:
Bir Cu-Ni İkili Alaşımını Soğutma • Sistem : --ikilidir yani, 2 bileşenlidir: Cu ve Ni. --izomorftur yani, bir faz diğeri içinde tamamen çözünebilir; a faz alanı ağırlıkça % 0 dan % 100 Ni e değişebilir • Diyelim ki Co = ağırlıkça % 35 Ni. • Denge soğuması