SAFHA MALİYET SİSTEMİ Safha ne demek ? Safha Mal.Sis.’nin özellikleri nelerdir ? Safha Mal.Sis. nerede uygulanabilir ? Safha Mal.Sis.’nin işleyişi nasıldır ?

Evre, etap, aşama anlamlarına gelir. SAFHA ne demek ? Evre, etap, aşama anlamlarına gelir. Bir üretim sürecinde mamulün mamul hale gelebilmesi için geçmesi gereken üretim (faaliyet) yerini, aşamasını, bölümünü veya kısmını anlatır... % 100 İlköğretim Lise Üniversite Yük.Lisans % 100 % 100

Safha Maliyetleme Sistemi: Benzer veya tek tip mamullerin üretildiği, İmalatın kesiksiz biçimde sürdürüldüğü, Üretimin aşamalar halinde yapıldığı, Maliyetlerin birbirinden ayrılamadığı; Üretim ortamlarına uygun bir yapı sergiler...

Sipariş ve Safha Maliyet Sistemlerinin Karşılaştırılması

Sipariş ve Safha Maliyet Sistemlerinin Karşılaştırılması DMM DİM GİM Sipariş Maliyetleme Sipariş 101 TMM SMM Sipariş 102

Sipariş ve Safha Maliyet Sistemlerinin Karşılaştırılması DMM DİM GİM Sipariş Maliyetleme Sipariş 101 TMM SMM Sipariş 102 Safha A DMM DİM GİM Safha Maliyetleme Safha B Safha C TMM SMM

Safha Maliyetleme Sistemi: Demir – Çelik üreten işletmeler, Kömür ve diğer maden işletmeleri, Çimento – Kireç ve Cam fabrikaları, Otomobil fabrikaları, Her türlü içecek sektörü (Kola, rakı, şarap vb.) Sabun ve Sigara üreten işletmeler, Plastik ve Kimya sanayi, Enerji (elektrik) üreten işletmeler Gıda (un, şeker, yağ, tuz, ekmek, vb.); bu sistemi uygulayabilecek işletmelere örnektir...

SAFHA MALİYETLEME YÖNTEMİ I. SAFHA DMM DİM II. SAFHA GİM

SAFHA MALİYETLEME YÖNTEMİ I. SAFHA DMM I’de tamamlanıp II’ye gönderilen DİM % 100 II. SAFHA GİM

SAFHA MALİYETLEME YÖNTEMİ I. SAFHA DMM I’de tamamlanıp II’ye gönderilen DİM % 100 II. SAFHA GİM II’de tamamlanıp satışa gönderilen % 100 DEPO

ŞEKİLLENDİRME MALİYETİ SAFHA MALİYETLEME YÖNTEMİ I. SAFHA DMM I’de tamamlanıp II’ye gönderilen DİM % 100 II. SAFHA + GİM II’de tamamlanıp satışa gönderilen = % 100 ŞEKİLLENDİRME MALİYETİ DEPO

TEK SAFHA TEK SAFHA ZAMAN Ocak Şubat Mart Ocak Dönemi Şubat Dönemi DMM DİM + GİM DÖN.MAL. + DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. - DSYMSM ÜMM + DBMSM SHMM - DSMSM SMM DMM DİM + GİM DÖN.MAL. + DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. - DSYMSM ÜMM + DBMSM SHMM - DSMSM SMM

I.SAFHA II.SAFHA I.SAFHA II.SAFHA ZAMAN Ocak Şubat Mart Ocak Dönemi Şubat Dönemi I.SAFHA II.SAFHA I.SAFHA II.SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM +DBMSM SHMM -DSMSM SMM DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM +DBMSM SHMM -DSMSM SMM

I.SAFHA II.SAFHA III.SAFHA I.SAFHA II.SAFHA III.SAFHA ZAMAN Ocak Şubat Mart Ocak Dönemi Şubat Dönemi I.SAFHA II.SAFHA III.SAFHA I.SAFHA II.SAFHA III.SAFHA - DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM +DBMSM SHMM -DSMSM SMM - DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM ÖNCEKİ SAFHA DMM DİM +GİM DÖN.MAL. +DBYMSM DÖN.YÜK.MAL. -DSYMSM ÜMM +DBMSM SHMM -DSMSM SMM

SİSTEMİN TEMELİ MİKTAR DENGESİ (Birim) Giren Miktar = Çıkan Miktar

SİSTEMİN TEMELİ MİKTAR DENGESİ (Birim) Giren Miktar = Çıkan Miktar TUTAR DENGESİ (Maliyet) Giren Tutar = Çıkan Tutar

Miktar Dengesi Giren Miktar = Çıkan Miktar

Miktar Dengesi Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS

Miktar Dengesi Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS DİÜT + DSYMS + FİRE

Miktar Dengesi Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS DİÜT + DSYMS + FİRE DBYMST

Miktar Dengesi Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS DİÜT + DSYMS + FİRE DİÜBT DBYMST

Miktar Dengesi Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS DİÜT + DSYMS + FİRE DİÜBT NORMAL FİRE DBYMST

Miktar Dengesi Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS DİÜT + DSYMS + FİRE DİÜBT NORMAL FİRE DBYMST ANORMAL FİRE

ÖRNEK: Aşağıdaki tabloda fiziki birimleri görülen safhaların miktar dengelerini kurunuz ! I. SAFHA II. SAFHA III. SAFHA DBYMS 5.000 kg 4.000 kg 3.000 kg DİÜB 20.000 kg 18.000 kg 12.000 kg DİÜT 13.000 kg DSYMS 6.400 kg 9.000 kg 2.000 kg NF Oranı (Giren Birimlerin) % 2 % 5 % 3

I. SAFHA Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS + FİRE 5.000 kg + 20.000 kg 18.000 kg + 6.400 kg

I. SAFHA Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS + FİRE 5.000 kg + 20.000 kg 18.000 kg + 6.400 kg 18.000 kg + 6.400 kg + 600 kg

I. SAFHA Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS + FİRE 5.000 kg + 20.000 kg 18.000 kg + 6.400 kg 18.000 kg + 6.400 kg + 600 kg NF 500 kg NF = GİRENLER x NFO = 25.000 kg x % 2 = 500 kg AF = FİRE – NF = 600 kg – 500 kg = 100 kg AF 100 kg

I. SAFHA Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS + FİRE 5.000 kg + 20.000 kg 18.000 kg + 6.400 kg 18.000 kg + 6.400 kg + 600 kg DİÜBT 13.000 kg NF 500 kg DBYMST 5.000 kg AF 100 kg

ÖRNEK: Aşağıdaki tabloda fiziki birimleri görülen safhaların miktar dengelerini kurunuz ! I. SAFHA II. SAFHA III. SAFHA DBYMS 5.000 kg 4.000 kg 3.000 kg DİÜB 20.000 kg 18.000 kg 12.000 kg DİÜT 13.000 kg DSYMS 6.400 kg 9.000 kg 2.000 kg NF Oranı (Giren Birimlerin) % 2 % 5 % 3

II. SAFHA Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS + FİRE 4.000 kg + 18.000 kg 12.000 kg + 9.000 kg

II. SAFHA Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS + FİRE 4.000 kg + 18.000 kg 12.000 kg + 9.000 kg 12.000 kg + 9.000 kg + 1.000 kg

II. SAFHA Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS + FİRE 4.000 kg + 18.000 kg 12.000 kg + 9.000 kg 12.000 kg + 9.000 kg + 1.000 kg NF 1.000 kg NF = GİRENLER x NFO = 22.000 kg x % 5 = 1.100 kg Görüldüğü üzere ortaya çıkan fire normal fire sınırları içinde olduğundan anormal fire yoktur... AF 0 kg

II. SAFHA Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS + FİRE 4.000 kg + 18.000 kg 12.000 kg + 9.000 kg 12.000 kg + 9.000 kg + 1.000 kg DİÜBT 8.000 kg NF 1.000 kg DBYMST 4.000 kg AF 0 kg

ÖRNEK: Aşağıdaki tabloda fiziki birimleri görülen safhaların miktar dengelerini kurunuz ! I. SAFHA II. SAFHA III. SAFHA DBYMS 5.000 kg 4.000 kg 3.000 kg DİÜB 20.000 kg 18.000 kg 12.000 kg DİÜT 13.000 kg DSYMS 6.400 kg 9.000 kg 2.000 kg NF Oranı (Giren Birimlerin) % 2 % 5 % 3

III. SAFHA Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS + FİRE 3.000 kg + 12.000 kg 13.000 kg + 2.000 kg

III. SAFHA Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS + FİRE 3.000 kg + 12.000 kg 13.000 kg + 2.000 kg 13.000 kg + 2.000 kg + 0 kg

III. SAFHA Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS + FİRE 3.000 kg + 12.000 kg 13.000 kg + 2.000 kg 13.000 kg + 2.000 kg + 0 kg NF 0 kg NF = GİRENLER x NFO = 15.000 kg x % 3 = 450 kg Görüldüğü üzere III.safhada fire ortaya çıkmamıştır. Eğer çıksaydı 450 kg kadar normal kabul edilecek aşan kısmı ise anormal fire olarak değerlendirilecekti... AF 0 kg

III. SAFHA Giren Miktar = Çıkan Miktar DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS + FİRE 3.000 kg + 12.000 kg 13.000 kg + 2.000 kg 13.000 kg + 2.000 kg + 0 kg DİÜBT 10.000 kg NF 0 kg DBYMST 3.000 kg AF 0 kg

MİKTAR DENGESİ (tüm safhalar) Giren Miktar = Çıkan Miktar SAFHALAR DBYMS + DİÜB DİÜT + DSYMS + FİRE I. SAFHA 5.000 kg + 20.000 kg 18.000 kg + 6.400 kg + 600 kg II. SAFHA 4.000 kg + 18.000 kg 12.000 kg + 9.000 kg + 1.000 kg III. SAFHA 3.000 kg + 12.000 kg 13.000 kg + 2.000 kg + 0 kg I.Safha’da üretimi tamamlanıp II.Safha’ya devredilen mamuller ! II.Safha’da üretimi tamamlanıp III.Safha’ya devredilen mamuller ! Üretimin tüm safhalarından geçerek tamamlanan ve satışa hazır hale gelen mamuller !

SAFHA MALİYETLEME YÖNTEMİ DMM : 6.000 YTL ŞEM : 20.000 YTL TOP : 26.000 YTL DMM BİRİM MALİYET ? TEK SAFHA ŞEM (DİM+GİM) 26.000 YTL / 13.000 kg = 2,00 YTL/kg Safhanın Toplam Maliyeti Safhanın Çıktı Miktarı

Burada Problem Şu: Safhada üretim tamamlandıysa problem yok! Ancak safhada üretim henüz tamamen bitmediyse... Yani birim maliyet hesaplanırken üretimi tamamlanan birimlerin yanı sıra henüz üretimi tamamlanamamış birimler de varsa ???? DBYMS + DİÜB = DİÜT + DSYMS + FİRE 3.000 kg + 12.000 kg = 13.000 kg + 2.000 kg + 0 kg

EŞDEĞERBİRİM KAVRAMI ? ÇÖZÜM ? 1. Yarımı Hiç Dikkate Almama: DBYMS + DİÜB = DİÜT + DSYMS + FİRE 3.000 kg + 12.000 kg = 13.000 kg + 2.000 kg + 0 kg ÇÖZÜM ? 1. Yarımı Hiç Dikkate Almama: 2. Yarımı Tam Gibi Kabul Etme: EŞDEĞERBİRİM KAVRAMI ? 26.000 YTL / 13.000 kg = 2,00 YTL/kg 26.000 YTL / 15.000 kg = 1,73 YTL/kg

Yarısı tamamlanmış iki mamul toplandığında bir mamul ederse... EŞ DEĞER BİRİM KAVRAMI ? Yarısı tamamlanmış iki mamul toplandığında bir mamul ederse... + = 1 Safhada 2.000 kg yarı mamulun % 70 tamamlandığı saptanırsa; bunun tamamlanan mamuller cinsinden eşdeğeri 1.400 kg olarak hesaplanabilir.

ÇÖZÜM ? EŞDEĞER BİRİM MALİYET Fiziki Birimler x TD = EBS DBYMS + DİÜB = DİÜT + DSYMS + FİRE 3.000 kg + 12.000 kg = 13.000 kg + 2.000 kg + 0 kg ÇÖZÜM ? Fiziki Birimler x TD = EBS 13.000 kg x % 100 = 13.000 kg 2.000 kg x % 70 = 1.400 kg 15.000 kg = 14.400 kg x EBM = ÜMR x 1,81 YTL/kg = 23.500 YTL x 1,81 YTL/kg = 2.500 YTL = 26.000 YTL EŞDEĞER BİRİM MALİYET 26.000 YTL / 14.400 kg = 1,81 YTL/kg

Tutar Dengesi (Maliyet) Giren Tutar = Çıkan Tutar DBYMSM + DİÜBM DİÜTM + DSYMSM + FİREM 26.000 YTL 23.500 YTL + 2.500 YTL + 0

ÖZET Safha Maliyet Sisteminin İşleyişi Adım 1: Miktar Dengesinin Kurulması Adım 2: Eşdeğer Birim Sayısının Hesaplanması Adım 3: Eşdeğer Birim Maliyetin Hesaplanması Adım 4: Üretim Maliyeti Raporu Adım 5: Tutar (Maliyet) Dengesinin Kurulması

ÇÖZÜM ? TAMAMLANMA DERECESİ ? Fiziki Birimler x TD = EBS DBYMS + DİÜB = DİÜT + DSYMS + FİRE 3.000 kg + 12.000 kg = 13.000 kg + 2.000 kg + 0 kg ÇÖZÜM ? Fiziki Birimler x TD = EBS 13.000 kg x % 100 = 13.000 kg 2.000 kg x % 70 = 1.400 kg 15.000 kg = 14.400 kg TAMAMLANMA DERECESİ ? 26.000 YTL / 14.400 kg = 1,81 YTL/kg

TAMAMLANMA DERECELERİ Şekillendirme Süreci (Üretim Prosesi)

TAMAMLANMA DERECELERİ Şekillendirme Süreci (Üretim Prosesi) % 0 % 100

TAMAMLANMA DERECELERİ Şekillendirme Süreci (Üretim Prosesi) Şekillendirme TD: % 0 % 100 (üretim sürecinde hangi noktada olunduğunu ifade eder!) Diyelim ki 10 saatlik bir proses; Siz de 7.saatteyseniz Şekillendirme TD: % 70

TAMAMLANMA DERECELERİ Ancak bu durumda malzemenin tamamını prosesin başında üretime aldıysanız Direkt Malzeme TD: % 100 Direkt Malzeme TD: Şekillendirme Süreci (Üretim Prosesi) Şekillendirme TD: % 0 % 100 (üretim sürecinde hangi noktada olunduğunu ifade eder!) Diyelim ki 10 saatlik bir proses; Siz de 7.saatteyseniz Şekillendirme TD: % 70

TAMAMLANMA DERECELERİ Ancak bu durumda malzemenin tamamını prosesin sonunda üretime alacaksanız Direkt Malzeme TD: % 0 Direkt Malzeme TD: Şekillendirme Süreci (Üretim Prosesi) Şekillendirme TD: % 0 % 100 (üretim sürecinde hangi noktada olunduğunu ifade eder!) Diyelim ki 10 saatlik bir proses; Siz de 7.saatteyseniz Şekillendirme TD: % 70

TAMAMLANMA DERECELERİ Ancak bu durumda malzemenin 1/4ünü prosesin başında 3/4ünü sonunda üretime alıyorsanız Direkt Malzeme TD: % 25 Direkt Malzeme TD: % 75 Direkt Malzeme TD: Şekillendirme Süreci (Üretim Prosesi) Şekillendirme TD: % 0 % 100 (üretim sürecinde hangi noktada olunduğunu ifade eder!) Diyelim ki 10 saatlik bir proses; Siz de 7.saatteyseniz Şekillendirme TD: % 70

TAMAMLANMA DERECELERİ Ancak bu durumda malzemenin 1/4ünü prosesin başında 3/4ünü sonunda üretime alıyorsanız Direkt Malzeme TD: % 25 Direkt Malzeme TD: % 75 Direkt Malzeme TD: Şekillendirme Süreci (Üretim Prosesi) Şekillendirme TD: % 0 % 100 (üretim sürecinde hangi noktada olunduğunu ifade eder!) Diyelim ki 10 saatlik bir proses; Siz de 7.saatteyseniz Şekillendirme TD: % 70

TAMAMLANMA DERECELERİ Direkt Malzeme TD: % 100 (ne kadar malzeme konduğunu ifade eder!) Şekillendirme Süreci (Üretim Prosesi) Şekillendirme TD: % 0 % 100 (üretim sürecinde hangi noktada olunduğunu ifade eder!)

TAMAMLANMA DERECELERİ Malzeme de Fire var mı yok mu ? Varsa ne kadar ? Direkt Malzeme TD: % 100 (ne kadar malzeme konduğunu ifade eder!) Şekillendirme Süreci (Üretim Prosesi) Şekillendirme TD: % 0 % 40 % 100 (üretim sürecinde hangi noktada olunduğunu ifade eder!) Fire ortaya çıkıyor

TAMAMLANMA DERECELERİ Eğer malzemeyi Fire ortaya çıkmadan önce koymuşsak % 100 Eğer malzemeyi Fire ortaya çıktıktan sonra koymuşsak % 0 Direkt Malzeme TD: % 100 (ne kadar malzeme konduğunu ifade eder!) VAR YOK Şekillendirme Süreci (Üretim Prosesi) Şekillendirme TD: % 0 % 40 % 100 (üretim sürecinde hangi noktada olunduğunu ifade eder!) Fire ortaya çıkıyor

TAMAMLANMA DERECELERİ Direkt Malzeme TD: 1.durum % 100 (ne kadar malzeme konduğunu ifade eder!) Şekillendirme Süreci (Üretim Prosesi) Şekillendirme TD: % 0 % 40 % 100 (üretim sürecinde hangi noktada olunduğunu ifade eder!) Fire ortaya çıkıyor

TAMAMLANMA DERECELERİ Direkt Malzeme TD: 1.durum 2.durum % 100 (ne kadar malzeme konduğunu ifade eder!) Şekillendirme Süreci (Üretim Prosesi) Şekillendirme TD: % 0 % 40 % 100 (üretim sürecinde hangi noktada olunduğunu ifade eder!) Fire ortaya çıkıyor

TAMAMLANMA DERECELERİ 3.durum Direkt Malzeme TD: 1.durum 2.durum % 100 (ne kadar malzeme konduğunu ifade eder!) Şekillendirme Süreci (Üretim Prosesi) Şekillendirme TD: % 0 % 40 % 100 (üretim sürecinde hangi noktada olunduğunu ifade eder!) Fire ortaya çıkıyor

İKİ SAFHALI BİR ÖRNEK : MART DÖNEMİ I. SAFHA II. SAFHA DBYMS - DİÜB 3.000 br ? DSYMS 1.000 br 500 br DSYMS TD DM TD % 100 % 50 Dİ TD % 30 GİM TD MALİYETLER DMM 600 YTL 875 YTL DİM 1.500 YTL 1.237,50 YTL GİM 900 YTL 297 YTL ŞEM TD

I. SAFHA

I. SAFHA

I. SAFHA

I. SAFHA

II. SAFHA

II. SAFHA

Ortalama Yöntemi FIFO Yöntemi SAFHA MALİYET SİSTEMİ Ortalama Yöntemi FIFO Yöntemi

BU İKİ YÖNTEM DE NERDEN ÇIKTI ŞİMDİ ? Şayet SAFHA’larda DBYMS var ise Safha Maliyet Sisteminde bir sorunla karşılaşırız; Oda DBYMS’nin nasıl dikkate alınacağı ve değerleneceği sorunu... İşte ORTALAMA ve FIFO dediğimiz yöntemler bu sorunumuza çözüm getirmektedir. Safhada DBYMS yok ise bu iki yöntem arasındaki fark ortadan kalkar !

- ORT.YÖNT: DBYMS+DİÜB=DİÜT+DSYMS+(NF+AF) 1. Miktar Dengesi - ORT.YÖNT: DBYMS+DİÜB=DİÜT+DSYMS+(NF+AF) - FIFO YÖNT: DBYMS+DİÜB=(DBYMS+DİÜBT)+DSYMS+(NF+AF) 2. EBS Tablosu - ORT.YÖNT: OEBS = FB x TD - FIFO YÖNT: EBS = FB x TD 3. EBM Tablosu - ORT.YÖNT: DÖNEME YÜKLENEN MALİYETLER / EBS - FIFO YÖNT: DÖNEM MALİYETLERİ / EBS 4. ÜMR (Üretim Maliyeti Raporu) - ORT.YÖNT: OEBM x OEBS - FIFO YÖNT: EBM x EBS; [Önceki DBYMSM ve Bu DBYMSM] 5. Maliyet Dengesi - ORT.YÖNT: DBYMSM+DÖN.M = TMM+DSYMSM+AFM - FIFO YÖNT: DBYMSM+DÖN.M = TMM+DSYMSM+AFM [DBYMS için EBS = FB x (%100-TD)]! TMM = (NFM+DİÜBTM) TMM =(NFM+DBYMSM+DİÜBTM)

ÖRNEK : FİZİKİ BİRİMLER II. SAFHA Şekillendirme TD DİÜB 11.000 br - DİÜT 10.000 br % 100 DBYMS 2.000 br % 70 DSYMS 2.500 br % 40 MALİYETLER DBYMSM DÖNEM MALİYETİ ÖSM 6.000 YTL 33.000 YTL DMM 2.000 YTL 9.500 YTL ŞEM 2.800 YTL 19.400 YTL Fire üretime giren birimlerin % 2’si olup; prosesin % 20 tamamlandığı noktada ortaya çıkıyor. Malzemenin yarısı prosesin başında, diğer yarısı prosesin ortasında konuyor.

ORTALAMA YÖNTEMİ’ NE GÖRE ÇÖZÜM :

EŞDEĞER BİRİM SAYILARI TABLOSU 1. Safhanın Miktar Dengesi : DBYMS + DİÜB = DİÜT + DSYMS + FİRE 2.000 br + 11.000 br = 10.000 br + 2.500 br + 500 br NF = Girenler x % 2 = 13.000 br x % 2 = 260 br AF = FİRE – NF = 500 br – 260 br = 240 br 2. Eşdeğer Birim Sayılarının Bulunması : EŞDEĞER BİRİM SAYILARI TABLOSU (Ortalama Yöntem) FİZİKİ BİRİMLER ÖNCEKİ SAFHA DİREKT MALZEME ŞEKİLLENDİRME TD OEBS NF 260 br % 100 % 50 130 br % 20 52 br DİÜT 10.000 br DSYMS 2.500 br 1.250 br % 40 1.000 br AF 240 br 120 br 48 br TOPLAM 13.000 br 11.500 br 11.100 br

EŞDEĞER BİRİM MALİYETLERİ TABLOSU 3. Eşdeğer Birim Maliyetlerin Bulunması : EŞDEĞER BİRİM MALİYETLERİ TABLOSU (Ortalama Yöntem) MALİYETLER ÖNCEKİ SAFHA MALİYETİ DİREKT MALZEME ŞEKİLLENDİRME DBYMSM 10.800 YTL 6.000 YTL 2.000 YTL 2.800 YTL DÖN.MAL. 61.900 YTL 33.000 YTL 9.500 YTL 19.400 YTL DYM 72.700 YTL 39.000 YTL 11.500 YTL 22.200 YTL OEBS 13.000 br 11.500 br 11.100 br OEBM 3 YTL/br 1 YTL/br 2 YTL/br

SAFHA ÜRETİM MALİYET RAPORU DİREKT MALZEME MALİYETİ 4. Üretim Maliyeti Raporu : SAFHA ÜRETİM MALİYET RAPORU (Ortalama Yöntem) TOPLAM (YTL) ÖNCEKİ SAFHA MALİYETİ DİREKT MALZEME MALİYETİ ŞEKİLLENDİRME OEBM (YTL/br) OEBS (br) TUTAR NFM 1.014 3 260 780 1 130 2 52 104 DİÜT 60.000 10.000 30.000 20.000 TMM 61.014 DSYMSM 10.750 2.500 7.500 1.250 1.000 2.000 AFM 936 240 720 120 48 96 DYM 72.700 13.000 39.000 11.500 11.100 22.200 5. Safhanın Tutar Dengesi : DBYMSM + DÖN.MAL. = NFM + DİÜTM + DSYMSM + AFM 10.800 YTL + 61.900 YTL = 1.014 YTL + 60.000 YTL + 10.750 YTL + 936 YTL 72.700 YTL = 72.700 YTL

FIFO YÖNTEMİ’ NE GÖRE ÇÖZÜM :

- ORT.YÖNT: DBYMS+DİÜB=DİÜT+DSYMS+(NF+AF) 1. Miktar Dengesi - ORT.YÖNT: DBYMS+DİÜB=DİÜT+DSYMS+(NF+AF) - FIFO YÖNT: DBYMS+DİÜB=(DBYMS+DİÜBT)+DSYMS+(NF+AF) 2. EBS Tablosu - ORT.YÖNT: OEBS = FB x TD - FIFO YÖNT: EBS = FB x TD 3. EBM Tablosu - ORT.YÖNT: DÖNEME YÜKLENEN MALİYETLER / EBS - FIFO YÖNT: DÖNEM MALİYETLERİ / EBS 4. ÜMR (Üretim Maliyeti Raporu) - ORT.YÖNT: OEBM x OEBS - FIFO YÖNT: EBM x EBS; [Önceki DBYMSM ve Bu DBYMSM] 5. Maliyet Dengesi - ORT.YÖNT: DBYMSM+DÖN.M = TMM+DSYMSM+AFM - FIFO YÖNT: DBYMSM+DÖN.M = TMM+DSYMSM+AFM [DBYMS için EBS = FB x (%100-TD)]! TMM = (NFM+DİÜBTM) TMM =(NFM+DBYMSM+DİÜBTM)

AYNI ÖRNEK : FİZİKİ BİRİMLER II. SAFHA Şekillendirme TD DİÜB 11.000 br - DİÜT 10.000 br % 100 DBYMS 2.000 br % 70 DSYMS 2.500 br % 40 MALİYETLER DBYMSM DÖNEM MALİYETİ ÖSM 6.000 YTL 33.000 YTL DMM 2.000 YTL 9.500 YTL ŞEM 2.800 YTL 19.400 YTL Fire üretime giren birimlerin % 2’si olup; prosesin % 20 tamamlandığı noktada ortaya çıkıyor. Malzemenin yarısı prosesin başında, diğer yarısı prosesin ortasında konuyor.

EŞDEĞER BİRİM SAYILARI TABLOSU 1. Safhanın Miktar Dengesi : DBYMS + DİÜB = DİÜT (DBYMST + DİÜBT) + DSYMS + FİRE 2.000 br + 11.000 br = 10.000 br (2.000 br + 8.000 br) + 2.500 br + 500 br NF = Girenler x % 2 = 13.000 br x % 2 = 260 br AF = FİRE – NF = 500 br – 260 br = 240 br 2. Eşdeğer Birim Sayılarının Bulunması : EŞDEĞER BİRİM SAYILARI TABLOSU (FIFO Yöntemi) FİZİKİ BİRİMLER ÖNCEKİ SAFHA DİREKT MALZEME ŞEKİLLENDİRME TD EBS NF 260 br % 100 % 50 130 br % 20 52 br DBYMST 2.000 br - % 70 600 br DİÜBT 8.000 br DSYMS 2.500 br 1.250 br % 40 1.000 br AF 240 br 120 br 48 br TOPLAM 13.000 br 11.000 br 9.500 br 9.700 br

EŞDEĞER BİRİM MALİYETLERİ TABLOSU 3. Eşdeğer Birim Maliyetlerin Bulunması : EŞDEĞER BİRİM MALİYETLERİ TABLOSU (FIFO Yöntemi) MALİYETLER ÖNCEKİ SAFHA MALİYETİ DİREKT MALZEME ŞEKİLLENDİRME DBYMSM 10.800 YTL DÖN.MAL. 61.900 YTL 33.000 YTL 9.500 YTL 19.400 YTL DYM 72.700 YTL EBS 11.000 br 9.500 br 9.700 br EBM 3 YTL/br 1 YTL/br 2 YTL/br

SAFHA ÜRETİM MALİYET RAPORU DİREKT MALZEME MALİYETİ 4. Üretim Maliyeti Raporu : SAFHA ÜRETİM MALİYET RAPORU (FIFO Yöntemi) TOPLAM (YTL) ÖNCEKİ SAFHA MALİYETİ DİREKT MALZEME MALİYETİ ŞEKİLLENDİRME EBM (YTL/br) EBS (br) TUTAR NFM 1.014 3 260 780 1 130 2 52 104 Ö.DBYMST 10.800 B.DBYMST 1.200 - 600 DİÜBT 48.000 8.000 24.000 16.000 TMM 61.014 DSYMSM 10.750 2.500 7.500 1.250 1.000 2.000 AFM 936 240 720 120 48 96 DYM 72.700 11.000 33.000 9.500 9.700 19.400 5. Safhanın Tutar Dengesi : DBYMSM + DÖN.MAL. = NFM + DBYMSM + DİÜBTM + DSYMSM + AFM 10.800 YTL + 61.900 YTL = 1.014 YTL+12.000 YTL+48.000 YTL+10.750 YTL+936 YTL 72.700 YTL = 72.700 YTL

PROBLEM 7.1 ile 7.8 arasındaki tüm problemler... HAFTAYA ÖDEVİNİZ: PROBLEM 7.1 ile 7.8 arasındaki tüm problemler...