KÜLTÜREL BELLEK VE AFRIKA KÖKENLI TOPLUMLAR Gülrenk Hayırcıl Oral
“LOCA” VE BELLEK Simonides (Yunanca: Σιμωνίδης M.Ö. 556 - M.Ö. 469) Antik Yunanistan´da bir şairdir. Selanikli kral Scopas’ın davetinde yaşanan trajik bir deprem “Loca” yı yaratmıştır.
20.Yüzyıl VE KÜLTÜREL BELLEK Maurice Halbwachs’a göre Les cadres sociaux de la memoire (1925) kültürel bellek sosyal bellek demektir. Sosyal bellek toplumun birbiriyle sosyalleşmesiyle ortaya çıkar. Jan Assmann (1988) kültürel bellek’ten bahseder: iletişimsel bellek bir toplum için geçici, gündelik bilgidir. kültürel bellek yüzyıllar sonra bile bir toplumun belleğinde kalacak bilgidir.
KÜLTÜREL BELLEĞİN KAYNAKLARI: ARŞİFLENEN BİLGİ GÖRSEL- BİLGİ POPÜLER KÜLTÜR *
1. ÇEVRESEL TRAVMA Afrikalı insanların köle olarak geleneksel hatıralarını, tanıdık ortamlarını temsil eden çevreden zorla ayırma ve topraklarından uzaklaştırma kolektif hafıza kaybına yol açmıştır. Diaspora da yaşamak zorunlu veya gönüllü sürgün demektir ve ciddi kimlik kargaşasına yol açar, eski ve yeni kültür ve yurtlarda bir yabacılaşma gerçekleşir.
2. ANADİLİ UNUTMA Afrika halkı, diğer kabileleri ile karıştırılarak farklı yerlerde köleleştirilmiştir. katı yasalar kendi anadillerini kullanmalarına izin vermemiş ve bunun sonucunda dillerini yavaş yavaş unutmuşlardır. Kültür ve dil birbirine derinden bağlı olduğunu iddia eden modern teoriler açısından düşünüldüğünde, anadili kaybı kültür kaybına eşit olduğunu söyleyebiliriz.
3.EĞİTİMSİZLİK Yazılı ve sözel yasalar Afrika kökenli insanların okuma ve yazmayı öğrenmelerini engellemiştir. Bundan dolayı kültürel bilgiyi aktarabilen yazısal edebiyat bir araç olarak kullanılamamıştır.
4.DEFORME AILE YAPISI Assmann ve Halbwachs a göre aile ve aile anıları kültürel bellek için büyük önem taşıyordu. Köle ailelerindeki uygulanan sistematik parçalama kolektif belleğinin gelişmesini engellemiştir.
5. KÜLTÜRÜ BASKILAMA Köleliğin kaldırılmasından sonra, siyahi vatandaşlar travma dolu geçmişlerini ve halk kültürlerini ilkel olduğunu düşünerek reddetmiştir. 1960 yıllarında Afrika kökenli toplum zenginleşmesiyle ve politikada aktif rol almaları ile geçmişiyle ilgilenmeye başlamıştır. Afrika kökenli Amerikalılar “beyaz” Amerikalıların tarihlerini yanlış veya eksik aktarıldığını ortaya koymuşlardır.
KÜLTÜREL BELLEĞE SAHİP ÇIKMAK 1. aile geçmişine meraklı olmak 2. anayurdu araştırmak 3. anadili öğrenmek 4. din kültürleri hakkında bilgi edinmek 5. sosyal aktivitelere katılmak 6. yemek kültürüyle ilgilenmek