TÜRKİYE İKLİMİ

TÜRKİYENİN BÖLÜMLERİ

AKDENİZ: KARADENİZ: STEP (İÇ ANADOLU): KARASAL: EN FAZLA YAĞIŞ: KIŞ EN AZ YAĞIŞ: YAZ KARADENİZ: EN FAZLA YAĞIŞ: SONBAHAR EN AZ YAĞIŞ: İLKBAHAR STEP (İÇ ANADOLU): EN FAZLA YAĞIŞ: İLKBAHAR KARASAL: EN FAZLA YAĞIŞ: YAZ EN AZ YAĞIŞ: KIŞ

C. Doğu Karadeniz Bölümü D. Orta Fırat Bölümü E. Kıyı Ege Bölümü Aşağıdaki bölümlerden hangisinin yıl içindeki en az yağışı aldığı mevsim diğerlerinden farklıdır? A. Konya Bölümü B. Antalya Bölümü C. Doğu Karadeniz Bölümü D. Orta Fırat Bölümü E. Kıyı Ege Bölümü

C. Doğu Karadeniz Bölümü D. Orta Fırat Bölümü E. Kıyı Ege Bölümü Aşağıdaki bölümlerden hangisinin yıl içindeki en az yağışı aldığı mevsim diğerlerinden farklıdır? A. Konya Bölümü B. Antalya Bölümü C. Doğu Karadeniz Bölümü D. Orta Fırat Bölümü E. Kıyı Ege Bölümü

PRATİK BİLGİ: Türkiye’nin çoğunluğunda Step ve Akdeniz İklimleri hakimdir. Bu durumda Türkiye’nin çoğunluğunda Yaz Kuraklığı hakimdir denilebilir.

OCAK AYI MAX SICAKLIKLARI

KURAK ve NEMLİ YERLER

TÜRKİYE’Yİ ETKİLEYEN BASINÇ MERKEZLERİ YÜKSEK BASINÇ MERKEZLERİ SİBİRYA (çok soğuk, sert, kuru bir KIŞ) ASOR (kurak bir YAZ) KUZEY AFRİKA (kurak bir YAZ) ALÇAK BASINÇ MERKEZLERİ İZLANDA (ılık ve yağışlı bir KIŞ) BASRA KARADENİZ

Sıcaklıkla basınç ters orantılıdır. Sıcaklık azaldıkça basınç artar. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi yukarıda verilen bilgi ile çelişir? A. Kışın Sibirya’nın YB alanı olması B. Ekvator’un sürekli AB alanı olması C. Kıyılarda meltemlerin oluşmasına neden olan basınç değişimi D. Yükseldikçe basıncın azalması E. Yazın karalar üzerinde alçak basınç alanlarının oluşması

Sıcaklıkla basınç ters orantılıdır. Sıcaklık azaldıkça basınç artar. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi yukarıda verilen bilgi ile çelişir? A. Kışın Sibirya’nın YB alanı olması B. Ekvator’un sürekli AB alanı olması C. Kıyılarda meltemlerin oluşmasına neden olan basınç değişimi D.Yükseldikçe basıncın azalması(yoğunluk) E. Yazın karalar üzerinde alçak basınç alanlarının oluşması

Türkiye’nin Bölümleri:

AKDENİZ İKLİMİ *** Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. *** Kış mevsiminde don olayı nadiren görülür. *** Bitki örtüsü; her mevsim yeşil kalabilen MAKİ dir.

AKDENİZ İKLİMİ

A N T A L Y A

CEPHE YAĞIŞI

A. Yüzölçümünün daha büyük olması B. Derinliğinin daha fazla olması Akdeniz İklimi’nin aşağıdaki özelliklerinden hangisi, Akdeniz’in sularının Marmara Denizi’ne göre daha tuzlu olmasının bir nedenidir? A. Yüzölçümünün daha büyük olması B. Derinliğinin daha fazla olması C. Atlas Okyanusu’na bağlanması D. Buharlaşmanın fazla olması E. Dökülen akarsu sayısının daha fazla olması (2000-DMS)

A. Yüzölçümünün daha büyük olması B. Derinliğinin daha fazla olması Akdeniz İklimi’nin aşağıdaki özelliklerinden hangisi, Akdeniz’in sularının Marmara Denizi’ne göre daha tuzlu olmasının bir nedenidir? A. Yüzölçümünün daha büyük olması B. Derinliğinin daha fazla olması C. Atlas Okyanusu’na bağlanması D. Buharlaşmanın fazla olması E. Dökülen akarsu sayısının daha fazla olması (2000-DMS)

Seracılık faaliyetleri neden Akdeniz ve Ege bölgelerinde daha çok yapılmaktadır? A. Sıcaklık ortalamaları daha az olduğu için B. Bulutlu gün sayısı daha az ve sıcaklık ortalaması daha fazla olduğu için C. Ulaşım daha rahat olduğu için D. Sanayi gelişmiş olduğu için E. İşçi gücü daha fazla olduğu için (2002-KPSS)

Seracılık faaliyetleri neden Akdeniz ve Ege bölgelerinde daha çok yapılmaktadır? A. Sıcaklık ortalamaları daha az olduğu için B. Bulutlu gün sayısı daha az ve sıcaklık ortalaması daha fazla olduğu için C. Ulaşım daha rahat olduğu için D. Sanayi gelişmiş olduğu için E. İşçi gücü daha fazla olduğu için (2002-KPSS)

Güneşli gün sayısı fazla, PRATİK KURAL: Seracılık; Güneşli gün sayısı fazla, Bulutlu gün sayısı az olan bölgelerde yapılır. Bitkinin güneşe ve sıcaklığa ihtiyacı vardır. Buna göre Seracılık; * Karadeniz’de yapılamaz.

A. Erzincan B. Bafra C. Çukurova D. Ergene E. Konya (2005-KPSS) Aşağıdaki ovalardan hangisi yıl içinde birden fazla ürün almaya diğerlerinden daha elverişlidir? A. Erzincan B. Bafra C. Çukurova D. Ergene E. Konya (2005-KPSS)

A. Erzincan B. Bafra C. Çukurova D. Ergene E. Konya (2005-KPSS) Aşağıdaki ovalardan hangisi yıl içinde birden fazla ürün almaya diğerlerinden daha elverişlidir? A. Erzincan B. Bafra C. Çukurova D. Ergene E. Konya (2005-KPSS)

PRATİK KURAL: Yıl içinde birden fazla ürün alabilmek için; İklim sıcak olmalı, Yazlar uzun olmalı. Türkiye’de yazları en uzun olan bölgelerimiz; Akdeniz ve Ege’dir.

KARADENİZ İKLİMİ *** Dört mevsim yağışlıdır. ***Türkiye’de düzenli yağışın olduğu ve akarsu rejiminin düzenli olduğu tek iklim tipidir. *** Heyelan tehlikesi vardır. *** Kış mevsiminde don olayı görülmez. ***Bitki örtüsü ORMAN’dır.

KARADENİZ İKLİMİ

R İ Z E

YAMAÇ YAĞIŞI (OROGRAFİK)

OROGRAFİK (YAMAÇ) YAĞIŞI KAÇKARLAR OROGRAFİK (YAMAÇ) YAĞIŞI DENİZ KIYISI

Aşağıdaki bölümlerden hangisinde, sisli ve bulutlu ortamlarda yetişen ladin, şimşir, fındık gibi bitkiler yaygın olarak yetişir? A. Doğu Karadeniz B. İç Batı Anadolu C. Güney Marmara D. Orta Fırat E. Yukarı Sakarya (2000-DMS)

Aşağıdaki bölümlerden hangisinde, sisli ve bulutlu ortamlarda yetişen ladin, şimşir, fındık gibi bitkiler yaygın olarak yetişir? A. Doğu Karadeniz B. İç Batı Anadolu C. Güney Marmara D. Orta Fırat E. Yukarı Sakarya (2000-DMS)

Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye’nin kıyı bölgelerinin tümünde görülen bir özelliktir? A. Hidroelektrik potansiyelinin yüksek olması B. Deniz etkisinin iç kesimlere kadar sokulabilmesi C. Dağların kıyıya paralel uzanması D. Yaz ve kış sıcaklıklarındaki farkın iç bölgelere göre az olması E. Mevsimlik yağış farklarının iç bölgelere göre daha az olması (2005-KPSS)

Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye’nin kıyı bölgelerinin tümünde görülen bir özelliktir? A. Hidroelektrik potansiyelinin yüksek olması B. Deniz etkisinin iç kesimlere kadar sokulabilmesi C. Dağların kıyıya paralel uzanması D. Yaz ve kış sıcaklıklarındaki farkın iç bölgelere göre az olması E. Mevsimlik yağış farklarının iç bölgelere göre daha az olması (2005-KPSS)

STEP İKLİMİ (İÇ ANADOLU) *** İlkbahar yağışlıdır (Kırkikindi yağmurları- Konveksiyonel). ***Karasallık belirgindir. *** Bitki örtüsü BOZKIR’dır. ***Bitki örtüsü cılız ot toplulukları olduğu için Erozyon görülür.

STEP İKLİMİ

K O N Y A

KONVEKSİYONEL (YÜKSELİM-SİKLONİK)

A. Nem oranının yıl boyunca yüksek olması Aşağıdakilerden hangisi İç Anadolu’nun iklim özelliklerinden birisidir? A. Nem oranının yıl boyunca yüksek olması B. Gece-gündüz sıcaklıklarının yakın olması C. Yaz ve kış arasındaki sıcaklık farkının fazla olması D. En çok yağışın sonbaharda olması E. 6 ay süre ile sıcaklığın 0ºnin altında olması (2002-KPSS)

A. Nem oranının yıl boyunca yüksek olması Aşağıdakilerden hangisi İç Anadolu’nun iklim özelliklerinden birisidir? A. Nem oranının yıl boyunca yüksek olması B. Gece-gündüz sıcaklıklarının yakın olması C. Yaz ve kış arasındaki sıcaklık farkının fazla olması (Nemsiz-Karasal) D. En çok yağışın sonbaharda olması E. 6 ay süre ile sıcaklığın 0ºnin altında olması (2002-KPSS)

KARASAL (DOĞU ANADOLU) **Yazları serindir. Yaz yağışları konveksiyonel (yükselim) oluşumludur. *** En fazla yağışını yaz mevsiminde alır. Bundan dolayı otlaklar yaz mevsiminde geniş yer kaplar ve bu sayede Büyük Baş hayvancılık gelişir.

KARASAL (DOĞU ANADOLU) *** Hava şartlarının karasallaşması yani soğuması sonucu İğne Yapraklı Ormanlar (Çam) görülür.

KARASAL İKLİM

E. Kar erimeleri ve yağışın (2000-DMS) Türkiye’de heyelanların %65’inin ilkbaharda olmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenebilir? A. Eğimin B. Depremlerin C. Jeolojik yapının D. Orman varlığının E. Kar erimeleri ve yağışın (2000-DMS)

E. Kar erimeleri ve yağışın (2000-DMS) Türkiye’de heyelanların %65’inin ilkbaharda olmasında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenebilir? A. Eğimin B. Depremlerin C. Jeolojik yapının D. Orman varlığının E. Kar erimeleri ve yağışın (2000-DMS)

NOT: İlkbaharda havaların ısınması ile karlar erir, toprak suya doyar ve kayganlaşır. Bu durum, eğiminde yardımı ile heyelana sebep olur.

B. Taban suyu seviyelerinin yükselmesi C. Buharlaşmanın azalması Türkiye’de akarsuların genellikle en fazla suyu ilkbaharda taşımalarının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A. Barajlardaki fazla suların boşaltılması B. Taban suyu seviyelerinin yükselmesi C. Buharlaşmanın azalması D. Akarsularının taşıdığı madde miktarının artması E. Kar erimeleri ile yağışların birleşmesi (2002-KPSS)

B. Taban suyu seviyelerinin yükselmesi C. Buharlaşmanın azalması Türkiye’de akarsuların genellikle en fazla suyu ilkbaharda taşımalarının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A. Barajlardaki fazla suların boşaltılması B. Taban suyu seviyelerinin yükselmesi C. Buharlaşmanın azalması D. Akarsularının taşıdığı madde miktarının artması E. Kar erimeleri ile yağışların birleşmesi (2002-KPSS)

TÜRKİYE’DE EN YAĞIŞLI ve EN KURAK YERLER MAVİ: Doğu ve Batı Karadeniz, Toroslar, Muğla, Hatay (Nur dağı), Hakkari. KIRMIZI: Ergene, Konya, Tuz Gölü, G.Doğu, Iğdır.

**Türkiye’de yıllık ve günlük sıcaklık farkının fazla olduğu yerler nemi az olan (karasal-kurak) yerlerdir. *** Bu yüzden Step ve Karasal iklimde sıcaklık farkı en fazladır. *** Türkiye’de sıcaklık farkının en fazla olduğu yer Doğu Anadolu’dur. SEBEBİ: Karasallık, Enlem, Yükselti

NOT: Bitki örtüsü iklim ve sıcaklığın bir sonucudur NOT: Bitki örtüsü iklim ve sıcaklığın bir sonucudur. Kesinlikle iklimi veya sıcaklığı değiştirmez.

Not-1: Türkiye’de dört mevsim görülebilmesinin sebebi, orta kuşakta olmasıdır. Yani matematik konumudur. Not-2: Türkiye’de aynı anda farklı mevsim özelliklerinin görülebilmesinin sebebi, yüzey şekillerinin çok çeşitli olmasıdır.

TÜRKİYEDE RÜZGARLAR YILDIZ karayel GÜNDOĞUSU lodos KIBLE poyraz GÜNBATISI GÜNDOĞUSU samyeli (keşişleme) lodos KIBLE

KARAYEL YILDIZ POYRAZ Etezyen KEŞİŞLEME SAMYELİ LODOS KIBLE

Aşağıdaki bölgelerimizden hangisinde yaz aylarında coğrafi konum dikkate alındığında buharlaşma en fazla olur? A. Güneydoğu Anadolu B. Ege C. Doğu Anadolu D. Karadeniz E. Marmara (2001-KMS)

Aşağıdaki bölgelerimizden hangisinde yaz aylarında coğrafi konum dikkate alındığında buharlaşma en fazla olur? A. Güneydoğu Anadolu B. Ege C. Doğu Anadolu D. Karadeniz E. Marmara (2001-KMS)

NOT: Güneydoğu Anadolu bölgesinin buharlaşma şiddetini arttıran etmenler; Enlem Karasallık (Nem azlığı) Samyeli rüzgarı

Gediz Ovası’nın iklim ve toprak koşullarında yetişebilen bir tarım ürününün, aşağıdaki ovalardan hangisinde yetişebilmesi mümkündür? A. Çarşamba B. Ergene C. Çukurova D. Elazığ E. Malatya (2001-KMS)

Gediz Ovası’nın iklim ve toprak koşullarında yetişebilen bir tarım ürününün, aşağıdaki ovalardan hangisinde yetişebilmesi mümkündür? A. Çarşamba B. Ergene C. Çukurova D. Elazığ E. Malatya (2001-KMS)

PRATİK KURAL: KIYI OVALARIMIZ: Ovalar ile ilgili sorularda ortak iklim özelliği yada ortak tarım ürünleri sorulursa, bilmemiz gereken şey kıyı ovası ve iç ova ayrımını yapabilmektir. KIYI OVALARIMIZ: Çukurova, Silifke, Büyük ve Küçük Menderes, Gediz, Bakırçay, Bafra, Çarşamba.

Coğrafi konumları göz önüne alındığında, aşağıdaki bölümlerin hangisinde en sıcak ay ile en soğuk ay arasındaki farkın en fazla olması beklenir? A. Orta Karadeniz B. Kıyı Ege C. Güney Marmara D. Antalya E. Yukarı Murat-Van (2004-KPSS)

Coğrafi konumları göz önüne alındığında, aşağıdaki bölümlerin hangisinde en sıcak ay ile en soğuk ay arasındaki farkın en fazla olması beklenir? A. Orta Karadeniz B. Kıyı Ege C. Güney Marmara D. Antalya E. Yukarı Murat-Van (2004-KPSS)