şeytan üçgeninde demokrasi oyunu Prof.Dr. rer.nat.D. Ali Ercan
DEMOKRASİ NEDİR ? Grekçe δῆμος (halk) ve κρατος (Kuvvet, iktidar) kelimelerinden “halkın halk tarafından yönetimi” (halkçılık) anlamına gelen Demokrasi’nin temel evrensel karakteristikleri “eşitlik” ve “özgürlük” tür. Eşitlik ilkesi gereğince, seçimlerde her yurttaşın eşit ağırlıklı bir oyu vardır !?
DEMOGRAFİ Nüfus, Yaş Dağılımı, Ortalama Yaş, Ortalama Yaşam Süresi, Yaşam Beklentisi, Kadın Başına çocuk sayısı, Doğurganlık (fertility), Yıllık Nüfus artış hızı Yıllık Ölüm, Doğum ve Göç oranı Seçmen Sayısı
TC resmi nüfus sayım sonuçları: 1960 27,75 milyon 1965 31,39 1970 35,61 1975 40,35 1980 44,74 * 1985 50,66 1990 56,47 2000 67,80 [DİE2004 sayfa 27]
5,5 milyon Vatandaş kayıttan nasıl düşüldü ? 1990 56,5 67,8 70,6 71,5 72,6 73,7 74,7 75,6 DIE Yılda + 1,0 milyon ! ? TUIK Yılda + 1,0 milyon !?
+ + + + + + + + + POPULASYON GRAFİĞİ Logistic S- Curve n0 N ü f u s ( n ) n = n0 / [ 1 + α.exp (- β . t) ] + + + + + Z a m a n ( t )
n = 141,07632 / [1 + 14,224519 exp(-0,033499688 (t-1923))] 83 milyon 2013
ömür boyunca ortalama çocuk sayısı Kadın başına ömür boyunca ortalama çocuk sayısı d – 2 ,05 c ≈ y Yıllık nüfus artış hızı Ortalama yaşam süresi (yıl)
c (‰) NÜFUS ARTIŞ HIZI 20 Türkiye Dünya 10 1950 2000 2050
% YAŞ DAĞILIMI YAŞ f (y) Ort. yaş = ∫ y. f(y). dy / ∫ f(y). dy 1990 f (y) Ort. yaş = ∫ y. f(y). dy / ∫ f(y). dy Ort. ömür = ∫ y. (∂f/∂y) . dy / ∫ (∂f/∂y) . dy Ortalama ömür 51 2023 18+ SEÇMEN SAYISI ~ % 70 x NÜFUS Ortalama ömür 72 ~ % 10 YAŞ
YIL nüfus artış hızı ömür d milyon binde yıl 1990 2000 2010 2020 2030 56,475 20,2 51,4 3,09 67,877 17,4 57,3 3,05 79,640 14,6 63,4 2,98 90,909 11,9 69,5 2,88 101,15 9,4 75,6 2,76
Türkiye’nin 2013 Yılı Demografik Değerleri Nüfus............................83,1 milyon (% 1,15) Dünya Nüfus artış hızı........................%1,3.......%1,2 Ortalama yaşam süresi............65 yıl.......68 yıl Doğumda beklenen ömür.........75 yıl…....78 yıl Kadın başına çocuk sayısı............2,9.........2,8 Doğurganlık(fertility rate)...........2,2.........2,2 Ölüm Oranı…………………………..%0,8……%0,8 0,22 x 4,0 + 0,78 x 2,7 3,0
18 YAŞ ÜZERİ SEÇMEN SAYISININ NÜFUSA ORANI % S (%) 38 + 0,44 y 100 82 60 50 18 50 100 Ortalama Yaşam Süresi ( y )
S E Ç M E N S A Y I S I S (milyon) 0,97 (t-2000) + 42,5 Her yıl seçmen sayısı ~ 970 bin artıyor. 60 57,0 53,2 50 49,3 40 42,4 S (milyon) 0,97 (t-2000) + 42,5 2015 te seçmen sayısı ~ 57 milyon 2000 2010 2020
TÜRKİYE MATEMATİK BİLMEYENLER TARAFINDAN YÖNETİLİYOR BİR SKANDAL TÜRKİYE MATEMATİK BİLMEYENLER TARAFINDAN YÖNETİLİYOR YSK SEÇMEN SAYISI æ 2002 : 41,4 milyon (seçmen yaşı 20) 42,4 FARK 1,4 milyon ( - 5,5) 6,9 2007 : 42,8 milyon (seçmen yaşı 18) 49,3 FARK 9,7 milyon ( + 5,8) 3,9 2011 : 52,5 milyon (seçmen yaşı 18) 53,2 2015 : (seçmen yaşı 18) 57,0 BU SKANDALA RAĞMEN YSK ve TUIK BAŞKANLARI İSTİFA ETMEDİLER !
2007 de 5,5 milyon seçmen kayıttan düşüldü. 2011 de 5,8 milyon seçmen kayıtlara girdi.
TÜRKİYE GENEL MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ DÜNYANIN EN ANTİDEMOKRATİK SEÇİMİ Seçmen sayısı : 42,4 milyon % 100,0 Katılım : 32,8 milyon % 77,4 Geçerli oylar : 31,5 milyon % 96,0 Baraj : % 10 Temsil edilen oy : 17,3 milyon % 40,8
Milli İrade ?! TÜRKİYE GENEL MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ DÜNYANIN EN ANTİDEMOKRATİK SEÇİMİ Yurttaşların % 60 kadarı TBMM de temsil edilmedi Toplam seçmen sayısının dörtte birini temsil eden bir parti Mecliste sandalyelerin üçte ikisini elde ederek Ülkeyi 5 yıl boyunca , tek başına yönetmiştir ! Milli İrade ?! AKP : 10 848 704 oy 365 MV CHP : 6 114 843 oy 177 MV BAĞIMSIZLAR : 302 801 oy 8 MV
DEMOKRASİMİZ ŞEYTAN ÜÇGENİNDE
VİLAYET KONTENJANI % 10 BARAJ D’ HONDT YÖNTEMİ 17 Şubat 2011 Perşembe 12:05 % 10 BARAJ VİLAYET KONTENJANI D’ HONDT YÖNTEMİ
1-SEÇİM BARAJI Rusya............................................ % 7 Almanya, Belçika, Macaristan, Polonya, Çekya, Slovakya............. % 5 Avusturya, Bulgaristan, İtalya, Norveç, Slovenya, İsveç................ % 4 İspanya,Yunanistan, Romanya, Ukrayna………………………………….. % 3 Danimarka…................................... % 2 …………… Hollanda, Finlandiya, İrlanda, İzlanda ---
NÜFUS SIRALAMASIYLA İLLER ~ 3 milyon oy basamak sisteminin kurbanı 5 MV 4 MV MUŞ 3 MV EDİRNE BİNGÖL 2 MV KARAMAN BAYBURT NÜFUS SIRALAMASIYLA İLLER
2- VİLAYET KONTENJANI MUĞLA..........850 BİN 6 MV 110 ORDU........... 740 BİN 6 MV AFYON………..704 BİN 5 MV 130 KÜTAHYA…….573 BİN 5 MV ELAZIĞ..........563 BİN 4 MV 150 MUŞ...............413 BİN 4 MV EDİRNE........ 400 BİN 3 MV 137 BİNGÖL ........263 BİN 3 MV KARAMAN......235 BİN 2 MV 150 TUNCELİ..........85 BİN 2 MV
5 milyon 5 milyon 32 MİLLETVEKİLİ 55 MİLLETVEKİLİ A N K A R A 1,7 ~1,0 31+1 31+24 Siirt, Nevşehir, Kırıkkale, Bolu, Hakkari, Bingöl, Burdur, Karaman, Kırşehir, Karabük, Erzincan, Yalova, Bilecik, Sinop, Bartın, Çankırı, Kars, Iğdır, Artvin, Gümüşhane, Kilis, Ardahan, Tunceli Bayburt A N K A R A 32 MİLLETVEKİLİ 55 MİLLETVEKİLİ 1,7 ~1,0
81 VİLAYETİN HER BİRİNE PEŞİNEN 1 KONTENJAN MİLLETVEKİLİ VERİLDİKTEN SONRA GERİ KALAN (469 MV) NÜFUSA ORANTILI DAĞITILIYOR. Nüfusu 5 milyon Ankara’ya 5/75 x 469 = 31 Milletvekili düşüyor. Sonuçta Ankara 32 Milletvekili alırken, Nüfusları toplamı 5 milyon olan 24 vilayet 55 Milletvekili çıkarıyor. Bu durumda Ankara’daki seçmenlerin 23/55 (%42) kadarının Oyları, yaklaşık 1,4 milyon oy hesaba katılmayan, boşa giden oylardır.
Ankara, İstanbul ve İzmir’de toplam 5,5 milyon Oy “ +1 Vilayet Kontenjanı” düzenlemesinin kurbanı !
3- d‘HONDT YÖNTEMİ Bir seçimde Partilerin aldıkları Oy sayısına göre Arjantin Avusturya Belçika Bulgaristan Çekya Doğu Timor Ekvador Finlandiya Galler Hırvatistan Hollanda İskoçya İsrail İzlanda Japonya Kolombiya Macaristan Makedonya Paraguay Polonya Portekiz Romanya Sırbistan Slovenya Şili Türkiye 3- d‘HONDT YÖNTEMİ Bir seçimde Partilerin aldıkları Oy sayısına göre milletvekili sayısını belirleyen Yöntem. Birinci konumdaki partiyi diğerlerine göre avantajlı konuma taşıyan ve “Temsilde adalet” sağlamayan bu yöntem, “Yönetimde istikrar” İlkesini ön planda tutan 27 ülkede uygulanmaktadır. Victor d'Hondt 1841-1901
D’HONDT YÖNTEMİYLE BÖLÜŞÜMÜ Örnek : 1000 GEÇERLİ OYDA 10 MİLLETVEKİLİNİN D’HONDT YÖNTEMİYLE BÖLÜŞÜMÜ /1 /2 /3 /4 /5 ______________________________________________________ A : 400 400,01 200,03 133,36 100,09 80,010 B : 300 300,02 150,05 100,08 75,0 60,0 C : 150 150,04 75,0 50,0 37,5 30,0 D : 100 100,07 50,0 33,3 25,0 20,0 Diğer : 50 baraj altındaki partiler ______________________________________________________ A 5 MV % 50 B 3 MV % 30 C 1 MV % 10 D 1 MV % 10 D’Hondt yönteminde birinci partinin kazanç faktörü en az % 15 tir !
SEÇİMLERE KATILIM ORANLARI ‘EVET’ DEDİĞİ BİR ANAYASADIR !! Kasım 2002 Genel Seçim % 77 Temmuz 2007 Genel Seçim % 73 Mart 2009 Yerel yönetim Seçimi % 79 Eylül 2010 Anayasa Referandumu % 74 ORTALAMA……………………….…………… % 76 Haziran 2011 Genel Seçim % 83 !? ANAYASA OYLAMASI KATILMAYAN % 26 % 57,9 EVET 0,579 x 0,74 % 43 % 42,1 HAYIR 0,421 x 0,74 % 31 MEVCUT ANAYASA HALKIN SADECE YÜZDE 43’ ünün ‘EVET’ DEDİĞİ BİR ANAYASADIR !! KÜRT BOYKOTU SÖZ KONUSU DEĞİL; AĞRI, BATMAN, BİNGÖL, HAKKARİ, SİİRT.. % 95 ‘EVET’
12 HAZİRAN 2011 DE SEÇİME KATILAN PARTİLER 1- Adalet ve Kalkınma Partisi % 49,95 2- Demokrat Parti % 0,65 3- Cumhuriyet Halk Partisi % 25,94 4- Emek Partisi % 0,07 5- Millet Partisi % 0,14 6- Liberal Demokrat Parti % 0,04 7- Saadet Partisi % 1,25 8- Hak ve Eşitlik Partisi % 0,28 9- Halkın Sesi Partisi % 0,76 10- Milliyetçi Hareket Partisi % 12,98 11- Doğru Yol Partisi % 0,15 12- Türkiye Komünist Partisi % 0,14 13- Milliyetçi Muhafazakâr Parti % 0,09 14- Büyük Birlik Partisi % 0,74 15- Demokratik Sol Parti % 0,25 16- Barış ve Demokrasi Partisi % 6,10
2011 GENEL SEÇİM SONUCU (katılım %82,5) PARTİLER OY SAYISI % MİLLETVEKİLİ milyon ____________________________________________ AKP 21,47 % 40,4 326 MV % 60 CHP 11,15 % 21,0 135 MV MHP 5,58 % 10,5 53 MV BDP 2,60 % 4,9 36 MV % 6 BĞSZ. 0,23 % 0,4 - MV DİĞER 12 P. 1,88 % 3,5 - MV GEÇERSİZ 0,94 % 1,8 KATILMAYAN 9,35 % 17,5 ____________________________________________ T O P L A M 53,20 % 100,0 550 MV % 34
2011 GENEL SEÇİM SONUCU (katılım %82,5) - Baraj altında kalan 2,1 milyon oy CHP ve MHP ye verilseydi - PARTİLER OY SAYISI % MİLLETVEKİLİ milyon ____________________________________________ AKP 21,5 % 40,4 304 MV % 55 CHP 12,5 % 23,5 150 MV MHP 6,3 % 11,8 60 MV BDP 2,6 % 4,9 36 MV % 6 GEÇERSİZ 0,9 % 1,8 KATILMAYAN 9,4 % 17,5 ____________________________________________ T O P L A M 53,2 % 100,0 550 MV % 38
toplumlarda adalet yoktur. Matematik bilmeyen toplumlarda adalet yoktur. John F. Nash Teşekkürler…æ
Ekler
AKP nin aldığı Oy Yüzdeleri 2011 Genel Seçiminde AKP nin aldığı Oy Yüzdeleri
CHP nin aldığı Oy Yüzdeleri 2011 Genel Seçiminde CHP nin aldığı Oy Yüzdeleri TR.12/5
2011 Genel Seçim Sonucu
2011 GENEL SEÇİM SONUCU 2011 DE HER 10 SEÇMENDEN, ________________________ 4 KİŞİ AKP’Yİ 2 KİŞİ CHP’Yİ 1 KİŞİ MHP’Yİ 1 KİŞİ DİĞER PARTİLERİ SEÇTİ 2 KİŞİ SEÇİME KATILMADI
2015 seçimi
Adil bir Seçim Sistemi için Öneri
MİLLİ BAKİYELİ ORANSAL TEMSİL ! Seçim barajı % 5' e indirilir. Milletvekili gelirinin fert başına milli gelire eşitlenmesi, Partilere devlet yardımının kaldırılması ve Milletvekili dokunulmazlığının sınırlandırılması koşuluyla! Milletvekili sayısı M= 800 ‘e çıkartılır. Toplam geçerli oyların % 5’inden fazlasını alan Partilerin aldıkları oylar ile Bağımsız adayların aldıkları geçerli oyların toplamından (S), Bir bağımsız adayın milletvekili seçilebilmesi için gerekli minimum oy belirlenir: B=1+ S/(M+1) Bağımsızlar belirlendikten sonra, kalan milletvekillikleri için %5 barajı aşan partilerin aldıkları oy oranına karşılık gelen Milletvekili sayıları belirlenir. Baraj üzerindeki partilerin aldıkları toplam geçerli oy sayısının, bağımsızlar çıktıktan sonra geriye kalan sayıya bölümü ile bir (parti) Milletvekili için gerekli oy sayısı (P) bulunur. Bölgelerde partilerin aldıkları geçerli oylar P ile bölünerek Partilerin “tam sayılı” bölge milletvekilleri belirlenir. Arta kalan kesirlerden Partilerin “kontenjan” milletvekilleri belirlenir.