BİLİNÇLİ TÜKETİCİ
TÜKETİCİ HAKLARINI ANLATAN BİR HİKAYE Vatandaş Osman Dede torunu için bir bilgisayar almaya gider. Torununu kıramayıp parayı zar, zor biriktirmiştir; OSMAN DEDE: Kardeş bana bir bilgisayar ver iyisinden olsun. Şöyle torunuma layık olsun ama. İkinci sınıfa gidiyor. Proje mi, performans mı ne ödevleri varmış ta, onlar için pekiyi olurmuş. Ne zamandır istiyordu zaten. UYANIK SATICI: Tabii amcacığım sen paradan haber ver yeter ki. İşte elimdekilerin en iyisi bu.(Ceketinin koluyla bilgisayarın tozlarını siler.) Ne kadar oluyor şimdi bu alet? Senin için bin lira yaparız. Çok pahalıymış kardeş. Elimde hiç para kalmayacak biraz indirsen, UYANIK SATICI Katiyen olmaz. Çok süper bir bilgisayar bu. En son model. Bununla her şeyi yapabilir torunun. Başına oturdu mu okula gitmiş gibi olur. OSMAN DEDE; Peki, al bakalım.(Tıkır tıkır paraları sayar.) UYANIK SATICI; Hayrını gör amca adresi ver de ben eve gönderirim. Adresi yazar Osman Dede sağ ol deyip uzaklaşırken. Arkasından bağırır: Satılan mal geri alınmaz haaa… (Kendi kendine söylenir: Oh be kurtuldum şu hurdadan amca yaşlı, torunu da küçük bu hurda onlara yeter.)
İki gün sonra Osman Dede bilgisayarcıda. Kardeş verdiğin bilgisayar çürük çıktı. Hani her şey yapardı, en son modeldi. Açamadık bile. UYANIK SATICI Açmayı bilmiyorsan bana ne! Açmayı biliyoruz ama düğme içine kaçtı. Ya bana düzgün bir şey ver yada paramı ver. UYANIK SATICI: Tek kuruş vermem. (Satıcı sinirli hareketler yapar.) (Osman Dede çaresiz peki der kara kara düşünerek evine gider. Tam okulun önünden geçerken aklına öğretmen hanım gelir.) İçeriye bağırır; Öğretmen hanım kızııııım! ÖĞRETMEN HANIM: Buyur Osman Amca. Toruna bilgisayar aldıydım ya biliyorsun. Hem bozuk hem çürük çıktı. Bugün gittim. Ya paramı ver ya da sağlam bilgisayar ver dedim ikisini de vermedi. Nerdeyse beni kovacaktı. Hanım kızım sen bilirsin, bana bir akıl ver. ÖĞRETMEN HANIM Üzülme Osman Amca. Hakkını alacaksın. Anladığım kadarıyla senin bu satıcı kendini uyanık zannediyor. Bozuk bilgisayarı bilerek satmışa benziyor. İki yıl içinde hakkını arayabilirsin. Yarın git paranı iste. Vermezse Hakemler Heyeti ne şikâyet edeceğini söyle. Yine vermezse Hakemler Heyetine git. Ama bence gerek kalmayacak. Paranı hemen verecek. Sağ ol öğretmen hanım kızım. İçime su serptin. (Osman Dede gider. Satıcı yine mi, sen amma da yapışık adamsın be diye bağırır.) Paramı ver, hakkımı sana yedirmem. Ben o parayı kolay biriktirmedim.
UYANIK SATICI; Vermezsem ne yaparsın der dalga geçerek. OSMAN DEDE: Şikâyet ederim. UYANIK SATICI: Nereye? Hakemler Derneğine. (Uyanık satıcı birden panikler) Sen orayı nerden biliyorsun be! OSMAN DEDE (gülümseyerek): Bilmemek ayıp değil öğrenmemek ayıp kardeş. Tamam tamam hemen getir bilgisayarı der, parayı verir. (Parayı alır)Niye ben getirecekmişim. Gönderirken pek hevesliydin bir zahmet aldırıver der.
TOPLUMSAL BİR SORUNA ÇÖZÜM ARARKEN İnsanlar toplum içerisinde yaşarken birçok sorunla karşılaşır. Bu sorunların çözümü hak, sorumluluk ve özgürlükler temelinde olması gerekir. Bu da ancak yasalara uyulmasıyla gerçekleşir. Sorun: Bir mal ya da hizmeti özel amaçlarda kullanan ya da tüketene “tüketici” denir. Günümüzde tüketiciler birçok sorunla karşılaşmaktadır. Anlatılan hikayede ki gibi. Neler Yapılabilir? -Tüketici bir ay içerisinde itiraz edebilir. -Satıcıdan ödediği paranın iadesini, özürlü malın iadesini, malın değiştirilmesini ya da ücretsiz onarımını isteyebilir. -Alıcının bu isteklerinden herhangi biri gerçekleşmediği zaman, il ve ilçelerde yasa ile kurulmuş olan hakem heyetlerine başvurma hakkı vardır. -Bu heyetlere bir dilekçe ile alınan malın faturası ya da fişi ile başvurulur. Tüketici burada verilen karardan da memnun olmazsa, Tüketici Mahkemelerinde dava açabilir.
Çözüm: Devlet, - Tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı, eğitici, zararlarını giderici, önlemler almalıdır. - Tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmelidir. Yani devlet Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 172. maddesin göre; “Devlet, tüketicileri koruyucu ve aydınlatıcı tedbirleri alır, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini teşvik eder.” Tüketici Hakları İhlalleri İçin Başvurulabilecek Yerler; Belediyeler, Tüketici Hakları Derneği, Tüketici Hakları Merkezi, Tüketici Mahkemesi, Tüketici Sorunları İl / İlçe Hakem Heyeti, Reklam Kuruludur. Bazı durumlarda devlet kuruluşları ile de sorunlar yaşanabilir. Örneğin yol çalışmaları sonrasında asfaltlama işleminin yapılmaması gibi hizmet aksamaları durumunda çeşitli devlet kurumlarına başvurulabilir. Hizmet Aksamalarında Başvurulabilecek Yerler; Muhtarlıklar, Kaymakamlıklar, Valiliklerdir.
BUNLARA DİKKAT EDELİM Fiş TSE S.K.T Ü.T
İhtiyaç Alışveriş KDV Ürün
ALIŞVERİŞ Kaliteli malların, Bazı standartları var. Kalitesiz mallara, Ödenmesin paralar. Alışveriş yapmadan, Fiyatlara bakmadan. Bütçeye uygun olan, Malları arayalım. Aldığımız eşyanın, Garantisi olmalı. Bütün yiyeceklerin, Tarihine bakmalı. Alışveriş yapınca, Fiş, fatura alalım. Hep böyle davranarak, Yurdu kalkındıralım.
Satıcı Etiket Tüketici
--Bilinçli üretici ve bilinçli tüketici olarak yetiştirilen bireyler, ülke kalkınmasında, çok önemli bir rol üstlenmiş olurlar. Alışveriş yaparken, aldığınız ürünlerin üretim ve son kullanma tarihine bakma konusunda ne kadar titiz davranıyorsunuz? --Alışverişe ne bulursanız almaya mı gidiyorsunuz? --Yoksa daha önce listelediğiniz ihtiyaçlarınızı mı alıyorsunuz? --Aldığınız herhangi bir ürün sorunlu çıkınca, karşılaştığınız zorlukları aşmak ve hakkınızı koruyabilmek için her ilçede “Tüketici Hakları Büroları” olduğunu biliyor musunuz?
SOSYAL BİLGİLER PERFORMANS ÖDEVİ RAPORUM Ders: Sosyal Bilgiler Ödevimin Konusu: Bir soruna hak, sorumluluk ve özgürlük temelinde çözüm getirmek için yapılan çalışma Ödevimin Amacı: Bilinçli tüketici nasıl olunur? Bunun hakkında bilgi vermek. Ödevimin Takvimi: Ben ödevi uzun süre düşünüp kısa bir zamanda yaptım. 16 Ekim 2012 tarihinde başlayıp, 18 Ekim 2012 tarihinde tamamladım. Sonuç: Sonuç olarak herkesin bilinçli bir tüketici olmasını sağlamak istedim. Bunu başardığıma inanıyorum. Kaynaklarım: Benim kaynaklarım, hayallerim, ailem ve internetten aldığım bilgiler ve resimler. Öğretmenim: Serap Özbaş
BENİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER. İREM SULTAN ÜNAL 6/C 656