KİNANTROPOMETRİ SOMATİK BÜYÜME ve GELİŞME 6-18 YAŞ EMRAH KARAKAYA CENK İŞŞEN
BÜYÜME: Vucüdun uzunluk ve ağırlık yönünden artışı anlamına gelen bir terimdir. GELİŞME: Büyüyen organizmanın dokularının yapısındaki olgunlaşmayı ve biyolojik fonksiyonların farklılaşmasını ifade eder.
6 -12 YAŞ DÖNEMİ
Bu dönemin en tipik özelliği duyu ve motor sisteminin gelişmesidir Bu dönemin en tipik özelliği duyu ve motor sisteminin gelişmesidir. Kızlarda 12 ,erkeklerde 13 yaşında meydana gelen ergenlik dönemine kadar devam eder. Boy ve ağırlıktaki artış sabit ve yavaştır. Sabit ve yavaş büyüme oyun ve spor performansını olgunlaştırır,becerileri hızla öğrenir,vucüduna alışmasına fırsat verir. Çocugun vücudunu sevmesi ve benimsemesi motor kontrol ve koordinayonunun gelişmesinde önemli bir faktördür.
Kemik ve doku gelişimindeki yakın ilişki ve ölçülerde meydana gelen değişme motor işlemlerin başarılmasında etkendir. Kız – Erkek büyüme modelleri en düşük düzeydedir. Kol ve bacaklardaki uzama gövdeden daha hızlıdır. Erkekler dönem boyunca kızlardan daha ağır ve uzun kol ve bacağa sahip olma eğilimindedirler. Kızların ise kalça genişlikleri daha fazladır. Kızlar ve erkekler arasnda ağırlık ve fizik yönünden büyük farklılıklar olmadığında aktivitelere beraber katılımı sağlanır.
Kızlar ergenliğe erkeklerden daha önce girdikleri için erkeklerden daha uzundurlar.Erkekler 14 yaş civarında kızıların boyuna ulaşır ve geçerler. 12-14 yaşta kızlar erkeklerden daha ağır olma eğilimindedirler. Fakat bu yaştan sonra erkekler kızları yakalar ve geçerler. Kas kütlelerinde ¼ oranında artış görülür. Bu durumda ergen kişinin sportif etkinliklere ve yoğun antrenmana hazırlıklı olmasını sağlar.
Çoculuk döneminde beyin ölçüsünde son derece yavaş bir artış görülür Çoculuk döneminde beyin ölçüsünde son derece yavaş bir artış görülür. Kafatasının genişlemesi ve uzaması çocukluk dönemini sonuna doğru görülür. 7 yaşın sonuna doğru beyin gelişiminin 9/10 ‘u tamamlanır. Bu dönemin sonunda beyin erişkin büyüklüğüne ulaşır.
12-18 YAŞ DÖNEMİ
Ergenlik dönemi büyümenin tamamlanarak artık erişkin görünüme girildiği dönemdir. Goradların ve sekonder seks özelliklerin gelişmesi büyümesi ve kemik olgunlaşmasında belirgin degişiklikler görülür. Ergenlik döneminde gorad hormonların anabolizan etki ile boy uzamalarında belirgin büyüme oluşur. Kızlarda büyüme erkeklere göre 2 yıl daha erken olur. Büyüme hızı kızlarda yılda 9 cm iken erkeklerde yılda 10.5 cm.
ERGENLİĞE ERİŞME YAŞI KIZ ERKEK 8 13 9,5 15 ERGENLİK SÜRESİ 2 ya da 6 yıl arası değişiklik gösterir
Ergenlik başlangıcında erişkin boyun yaklaşık %80’i olan boy uzunluğu 2-4 yıl içinde erişkin boyun %99’una erişir. Estrojen grubu hormonların kıyasla testesteron daha kuvvetli anabolizan etkiye sahiptir bu duruma baglı olarak erkeklerde büyüme daha hızlıdır. Boy uzaması ergenliğin son devrelerin giderek yavaşlar kızlarda 16-18 erkeklerde 18-20 yaşlarında durur. Erkenlik döneminde beden ağırlıgı kızlarda 16 kg, erkeklerde 20 kg artar.
İç organların hızla büyümesi iskeletin büyümesi ve kütlenin artması ,kas dokusunda gelişme , yağ dokusunda artma ergenlikte beden açısından artışın ögelerindendir. Erkeklerde;kas gelişmesi ve iskelet kitlesinin artması beden ağırlıgını arttırır. Kızlarda; ise ağırlık artışı yağ depolanmasından kaynaklanır. Ekstremitelerin deri altı yağ tabakası kalınlığı ergenlikte erkeklerde azalır,kızlarda ise artmaya devam eder.
İskelet sisteminde büyüme belirli bir sıraya göre gerçekleşir İskelet sisteminde büyüme belirli bir sıraya göre gerçekleşir. İlk önce el ve ayaklar bunu izleyerek ön kol ve bacaklar daha sonra üst kol ve uyluklar uzar. Uzunlamasına büyümeyi vücudun enine büyümesi izler. Kalçalar,göğüsler ve omuzlar genişler. En son sıra ise başın uzamasıyla sonlanır. Bütün bu durumlar ergenlik döneminde boyun uzmasının nedenidir.
TEŞEKKÜR EDERİZ