TÜRKİYE’NİN TEKTONİK BİRLİKLERİ VE SÜTURLARI

TEKTONİK BİRLİK Benzer ortamlarda, aynı jeolojik evrimi geçiren, Aralarında oluşum ortaklığı bulunan, Yapısal özellikleri ve evrim tarihi açısından birbirlerine benzeyen, Mekanda süreklilik gösteren kaya topluluklarıdır Tektonik birlik sınıflaması veri bazlı bir sınıflama olduğundan yeni veriler elde edildikçe sınıflamalar da değişirler. Sınıflama bir yorumlama tarzı olduğu için görüşler değiştikçe sınıflama metodolojisi ve sınıflamanın kendisi de değişebilir.

SÜTUR Eski okyanus ve kollarının, kenar denizlerinin yok olduğu, içlerinde yaygınca ofiyolit ve ofiyolitik melanj topluluklarının yer aldığı yapısal kuşaklardır. Sütur kuşakları belirlenirken; Ofiyolit, ofiyolitik melanj kuşakları ve Yüksek basınç/düşük sıcaklık metamorfizma kuşakları kullanılır.

Türkiye’nin Tektonik Birlikleri ve Süturları Pontidler Anatolid-Torid Bloku Kırşehir Masifi Arap Platformu

Türkiye’nin Tektonik Birlikleri ve Süturları İAES İTS BZS Türkiye’nin süturları İzmir-Ankara-Erzincan süturu (İAES) İç Torid süturu (İTS) Bitlis-Zagros süturu (BZS) Türkiye’nin Tektonik Birlikleri Pontidler Anatolid-Torid Bloğu Arap Platformu

Türkiye’nin Tektonik Birlikleri ve Süturları Rodop-Istranca Zonu İstanbul Zonu Sakarya Zonu Kırşehir Masifi Torid-Anatolid Bloku • Tavşanlı Zonu • Afyon Zonu • Bornova Fliş Zonu • Menderes Masifi Arap Platformu Türkiye’nin süturları İntra-Pontid süturu (Batı Karadeniz Fayı, Batı Kırım Fayı) İzmir-Ankara-Erzincan süturu İç Torid süturu Pamfilya süturu Bitlis-Zagros süturu

TÜRKİYE’NİN TEKTONİK BİRLİKLERİ HAKKINDA GÖRÜŞLER

Türkiye’nin tektonik birliklerinin sınıflanması konusundaki yayınlar 1850 yıllarında başlamıştır. 1947 de Egeran Türkiye’nin tektonik birlik sınıflamasını yapan ilk türk araştırmacıdır. 1966 da Brinkmann ve Ketin ilk defa ofiyolit kuşaklarını dikkate alarak bir sınıflama yapmışlardır 1981 de Şengör ve Yılmaz ilk defa “levha tektoniği” esaslı bir sınıflama yapmıştır

Necdet Egeran, 1947 Pontidler Anatolidler Orta Bölge Toridler • Ortailidler • Ege Kıvrımları • Ara Masifler • İçilidler Toridler Ege-İranidler (Geniş anlamda) • Ege-İranidler (Dar anlamda) • Önilidler Anadolu-İran Kenar Kıvrımları

İhsan Ketin, 1966

Şengör ve Yılmaz, 1981 Türkiye’nin “levha tektoniği” ne dayalı ilk tektonik birlik sınıflaması, Şengör ve Yılmaz, 1981 tarafından yapılmıştır. Bu sınıflamada, sütur kuşakları ile bunlar tarafından ayrılan kıtasal birlikler esas alınmıştır.

1- Şengör ve Yılmaz (1981) a göre Türkiye’nin Tektonik Birlikleri Pontidler Istranca napı, İstanbul napı, Küre napı, Bayburt napı Sakarya Kıtası Torid Anatolid platformu Arap platformu Doğu anadolu Yığışım Karmaşığı Türkiye’nin süturları 1- PALEOTETİS SÜTURU Dogger’de kapanmış 2- KARAKAYA SÜTURU Erken Triyasta açılmış, Geç Triyas’ta kapanmış NEOTETİS SÜTURLARI 3- İç Pontid Süturu (Maastrichtiyen) 4- Ankara-Erzincan Süturu (Maastrichtiyen-Eosen) 5- İzmir-Ankara Süturu (Maastrichtiyen-Erken Tersiyer) 6- İç Torid Süturu (Maastrichtiyen-Eosen) 7- Antalya Süturu 8- Bitlis-Zagros Süturu (Orta Eosen-Erken Miyosen) 9- Maden Süturu 10- Sevan – Akera Süturu

Türkiye’nin Tektonik Birlikleri Rodop-Istranca Zonu İstanbul Zonu Sakarya Zonu Kırşehir Masifi Torid-Anatolid Bloku • Tavşanlı Zonu • Afyon Zonu • Bornova Fliş Zonu • Menderes Masifi Arap Platformu Türkiye’nin süturları İntra-Pontid süturu (Batı Karadeniz Fayı, Batı Kırım Fayı) İzmir-Ankara, Ankara-Erzincan süturu İç Torid süturu Pamfilya süturu Asur-Zagros süturu 2- Okay ve Tüysüz (1999)’e göre

Türkiye’nin Tektonik Birlikleri Pontid Zonu İstanbul – Zonguldak Ünitesi Sakarya Zonu Torid-Anatolid Platformu Kırşehir Bloğu Menderes – Toros Bloğu Doğu Anadolu Yığışım Karmaşığı Arap Platformu 3- Elmas ve Yiğitbaş (2001)’e göre Türkiye’nin süturları Paleotetis Süturu (Batı Pontid Fayı) İzmir-Ankara, Ankara-Erzincan süturu İç Torid süturu Bitlis – Zagros Süturu