Çocukluk Çağında Fonksiyonel Kabızlık ve Tedavi Yaklaşımları Dr. Ayşen Aydoğan Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD Çocuk Gastroenteroloji BD Türkiye Milli Pediatri Derneği Kocaeli Şubesi Mezuniyet Sonrası Eğitim Programları 16. Dönem 17.01.2013

Çocukluk Çağı Kabızlığına İlişkin Terimler, Uzlaşı Önerileri (Paris, 2005) Soiling Enkoprezis Fekal inkontinans Kronik Kabızlık

Çocukluk Çağı Kabızlığına İlişkin Terimler, Uzlaşı Önerileri (Paris, 2005) Soiling Enkoprezis Organik Fonksiyonel Fekal inkontinans Kabız + Kabız -

Çocukluk Çağı Kabızlığına İlişkin Terimler, Uzlaşı Önerileri (Paris, 2005) Fekal inkontinans Organik Fonksiyonel Kabız + Kabız -

Çocuklarda Fonksiyonel Kabızlık Kriterleri (Roma III, 2006) Süt ve oyun çocuğunda en az 1 ay dır 2/6 + 4-18 yaş en az 2 ay dır Haftada 2 veya daha az dışkılama Ağrılı ve sert dışkılama öyküsü Rektumda büyük fekal kitle bulunması Tuvaleti tıkayabilen geniş çaplı dışkı öyküsü Fekal inkontinans Dışkı tutma Childhood functional gastrointestinal disorders. Gastroenterology 2006;130:1519 ve 1527

Çocukluk Çağı Kabızlığına İlişkin Terimler, Uzlaşı Önerileri (Paris, 2005) Fekal inkontinans Organik Fonksiyonel Kabız + Kabız -

>4 yaş, en az 2 aydır devam eden Çocuklarda Fonksiyonel Non-retansif Fekal İnkontinans Kriterleri (Roma III, 2006) >4 yaş, en az 2 aydır devam eden Uygunsuz sosyal ortamlar ≥ 1 kez/ay Enflamatuvar/anatomik/metabolik/neoplastik hastalıkların yokluğunda Fekal retansiyon yokluğunda Childhood functional gastrointestinal disorders. Gastroenterology 2006;130:1519 ve 1527

ROMA III kriterleri Fonksiyonel dışkılama hastalıkları Fonksiyonel non retansif fekal inkontinans Fonksiyonel konstipasyon İnfant dişezia Fonksiyonel dışkılama hastalıkları

Çocukluk Çağı Kabızlığına İlişkin Terimler, Uzlaşı Önerileri (Paris, 2005) Fekal inkontinans Organik Fonksiyonel < %5 Kabız + Kabız -

İntestinal sinir ve kas hastalıkları Hirschsprung Anatomik Anüsün ön yerleşimi Anal stenoz Gastrointestinal Çölyak Kistik fibroz İBH İBS İntestinal sinir ve kas hastalıkları Hirschsprung İntestinal nöronal displazi

Myelomeningosel, Meningosel Nörolojik Myelomeningosel, Meningosel Spinal kord hastalıkları, Spina bifida okulta, Diastematomyeli, “tethered” kord sendromu, Familyal disotonomi, Nörofibromatozis Guillaine Barre, Serebral palsi, Parapleji Metabolik, Endokrinolojik Hipo/hiperkalsemi, Hipokalemi Hipotiroidi, Diabetes mellitus, Diabetes insipitus Multibl endokrin neoplazi tip 2B, Feokromositoma, Akut intermitan porfirya, Amiloidoz

Bağ dokusu hastalıkları Skleroderma SLE Dermatomiyozit Zehirlenmeler D vitamini Ağır metal Botulizm Tümörler Sakral teratom Kauda ekina tümörleri ,

İnek sütü proteini alerjisi Malnütrisyon İlaçlar Antiasitler Opiatlar Fenobarbital Bizmut, demir Antikolinerjik, antidepresan, antihipertansif

Yenidoğan Süt Çocuğu Organik Dar çaplı sol kolon (maternal diyabet) İntestinal obstrüksiyon Hirschsprung hastalığı Kistik fibroz (Mekonyum ileusu) Hipotiroidi Dar çaplı sol kolon (maternal diyabet) Anneye verilen ilaçlar (MgSO4, opiat) Fonksiyonel ileus nedenleri (sepsis, respiratuvar distres, elektrolit bozuklukları) Organik

Organik Büyüme geriliği/Tartı kaybı Mekonyum pasajının 48 saatten sonra gerçekleşmesi Karın distansiyonu (Kusma ile birlikte veya değil) Doğumdan sonra ya da hemen sonra başlayan kabızlık Anüsün önde yerleşimi Akut kabızlık Lumbosakral bölgede nevüs, sinüs Alt ekstremite reflekslerinin normal bulunmaması Ateş, kusma, ishal Ekstraintestinal semptomlar Üriner enkontinans, mesane hastalıkları Dışkıda kan Organik

Konstipasyon başlangıcının diyet değişikliği, tuvalet eğitimi, ağrılı defekasyon ile birlikte olması Dışkı tutma davranışı Konvansiyonel laksatiflere iyi yanıt Fonksiyonel

Çölyak serolojisi Ca Tiroid testleri Ter testi Baryumlu grafi Fonksiyonel Tedavi Optimal tedaviye yanıtsızlık Uyarıcı bulgu Tetkik Çocuk Gastroenteroloji ve Çocuk Cerrahisi Konsultasyonu Çölyak serolojisi Ca Tiroid testleri Ter testi Baryumlu grafi Manometri Biyopsi

Tedavi Yaklaşımı Eğitim Boşaltma İdame Sonlandırma

Tedavi Yaklaşımı Eğitim

Eğitim Mekanizmanın açıklanması İlaç güvenliği bilgisi Uzun süreli tedavi gereği bilgisi Tekrarlamaların beklendiğinin bildirilmesi 1/3 ergenliğe aktarım İzlem gereğinin açıklanması

Tedavi Yaklaşımı Boşaltma

Oral Laksatif Tedavi PEG: Polietilen glikol Osmotik Laktuloz Magnezyum hidroksid PEG Lubrikan Mineral yağ Stimülan Senna Bisakodil PEG: Polietilen glikol

Rektal Tedavi Lavman tedavisi Fosfat Mineral yağ Salin

Oral Yoldan Boşaltıcı Tedavi Ozmotik Lubrikan Ozmotik ve Lubrikan + Stimülan

Rektal Yoldan Boşaltıcı Tedavi Fosfat enema Lubrikan enema Lubrikan + Fosfat enema + Oral Tedavi

Tedavi Yaklaşımı İdame

Spontan tuvalet kullanımı Yeniden birikimin önlenmesi AMAÇ Spontan tuvalet kullanımı Yeniden birikimin önlenmesi Günde 1-2 yumuşak dışkılama

Uzun süreli günlük laksatif tedavi Dinamik doz ayarlamaları Aileye sınır doz bilgisinin verilmesi Gerektiğinde kurtarma tedavisi Boşaltmanın yinelenmesi Laksatif dozunun artırılması Davranış tedavisi ve yaşam önlemleri Yemek ardından tuvalete oturulması Dışkılama için yeterli zaman Diyet Atopik alt grupta süt kesilmesi denemesi Diyette yeterli lif (yaş + 5g/gün) Sıvı ihtiyacı

Bazı besinlerin lif içeriği < 1g lif/porsiyon 1-2g lif/porsiyon 2-4g lif/porsiyon >4-5g lif/porsiyon Beyaz ekmek Beyaz pirinç Beyaz makarna Bisküvi ve krakerler Beyaz un Karpuz Kepekli pirinç Kabuksuz patates Muz Kabuksuz elma Kabuksuz şeftali Vişne Greyfurt Üzüm Kavun Ananas Kuru erik Kuru hurma Kıvırcık salata Salatalık Mantar Tam buğday ekmeği Kepekli buğday gevreği Yulaf ezmesi Kepek unu Kepekli makarna Kiraz Kuru üzüm Kuru incir Kabuklu elma Kabuklu şeftali Portakal Erik Çilek Böğürtlen Domates Armut Havuç Kabuklu patates Mısır Bezelye Yeşil fasulye Lahana Brokoli Brüksel lahanası Pancar Kuşkonmaz Kavrulmuş fıstık Patlamış mısır Fıstık ezmesi Saf kepek Ispanak Barbunya Mercimek Kuru baklagiller

Tedavi Yaklaşımı Sonlandırma

Yeterli sıvı Yeterli lif Günde 1-2 kez yumuşak kıvamlı rahat dışkılama Kendiliğinden tuvalete giderek dışkılama En az 6 ay stabil dönem Kurtarma planı ve izlem devamı ile tedavinin aylar içinde azaltılarak kesilmesi

Sık yapılan tedavi hataları Doktorlar tarafından yapılanlar Rektumda biriken fekal materyelin boşaltılmaması Fekal materyelin boşaltılması; ancak laksatif başlanmaması Laksatifin çok düşük dozda verilmesi Tedavinin yeterliliğinin ve başarısının gereğinde rektal tuşe ile kontrol edilmemesi Laksatiflerin çok erken sonlandırılması Aile ve çocuğu uzun dönemli izlememek ve yeterince destek olmamak Aileler tarafından yapılanlar Çocuğun düzenli aralarla tuvaleti kullanmasını sağlamak için kararlı davranmamak İlacını düzenli bir şekilde her gün vermemek Laksatifleri enkoprezis geçer geçmez kesmek Relaps görüldüğünde laksatife yeniden başlamamak Takibe gelmemek

Son Sözler Yeni tedavi yöntemleri yok. Probiyotik kullanımını kanıta dayalı önermek için henüz erken Yeni ilaçlar araştırılmakta Prucaloprid, selektif 5-HT4 res agonisti Lubiproston, oral bisiklik yağ asidi, selektif tip 2 klor kanalı aktivatörü Linaklotid, guanilat siklaz reseptör agonisti, enterositten klor ve sıvı sekresyonu için uyaran

Son Sözler Sağlam çocuk vizitlerinde süt çocukları için bilgilendirme Üriner semptom sorgusu ve gereğinde tedavisi yapılmalı Riskli yaşam dönemeçlerinde önceden uyarı Karın ağrıların en sık nedenlerinden olduğu ve fonksiyonel karın ağrılarını ağırlaştırdığı unutulmamalı

Teşekkür ederim.