Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1 GEMİ MÜLKİYETİ Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1

Gemiler Hukuken Taşınır Mal mı Taşınmaz Mal mı niteliğindedir ? Taşınır mal tanımı Taşınmaz mal tanımı Gemiler dinamik vasıfları itibariyle taşınır niteliktedir. Sadece gemi siciline kayıtlı olanlar taşınmaz mal niteliğinde olup mülkiyet hakları bakımından genel olarak taşınmaz mülkiyetine ilişkin hükümlere tabidir. Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1

Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1 GEMİ MÜLKİYETİ Gemi mülkiyeti , malike gemi üzerinde kanun dairesinde dilediği gibi tasarruf etmek ve gemiye haksız olarak el koyanlara dava açmak hakkını verir. Gemiye malik olan kimse geminin mütemmim cüzülerine de malik olmaktadır. Geminin teferruatı ise , devir sırasında akitte istisna edilmedikçe geminin mülkiyeti ile beraber geçer. Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1

Gemi mülkiyetinin kazanılması Özel hukuka göre kazanılması Kamu hukuka göre kazanılması Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1

Gemi mülkiyetinin özel hukuka göre kazanılması Hukuki muamale ile Gemi siciline kayıtlı olmayan gemiler Gemi siciline kayıtlı gemiler Gemi siciline kayıtlı bir geminin temliki için malik ile iktisap edenin mülkiyetin iktisap edene geçeceğine dair anlaşmaları gerekli ve yeterlidir. Mülkiyet , teslim veya zilyedliğin hükmen devri ile geçer. Ancak Türk Ticaret Kanunu Md. 867/1’e göre taraflar mülkiyetin sadece akitle intikal edeceğini kararlaştırmışlarsa , zilyedliğin devrine hacet kalmaksızın mülkiyet anlaşma ile temellük edene geçer Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1

Gemi mülkiyetinin özel hukuka göre kazanılması 2. Hukuki muamale dışındaki yollarla - Kazandırıcı zamanaşımı: Sicile kayıtlı gemilerde , mülkiyetini iktisap etmiş olmadığı halde gemi siciline bir geminin maliki olarak tescil edilmiş bulunan kimse ,tescil beş yıl devam etmek ve kendisi de bu müddet içinde gemiyi nizasız ve fasılasız asli zilyed sıfatı ile yedinde bulundurmak şartıyla mülkiyeti kazanır. Sicile kayıtlı olmayan bir gemiyi on yıl müddetle fasılasız ve nizasız asli zilyed sıfatı ile yedinde bulunduran kimse o geminin kendi malı olarak tescilini talep edebilir. Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1

Hukuki muamale dışındaki yollarla gemi mülkiyetinin kazanılması İhraz : Sahipsiz bir mala malik olmak kasdıyla el koymaya ihraz denir . Sicile kayıtlı gemilerde Sicile kayıtlı olmayan gemilerde Geminin maliki,mülkiyet hakkından feragat ettiğini sicil dairesine bildirir ve keyfiyet gemi siciline tescil edilirse gemi sahipsiz hale gelir. Bu şekilde sahipsiz hale gelen gemiyi ihraz hakkı sadece devletindir. Devlet kendisini gemi siciline malik sıfatıyla tescil ettirmek suretiyle mülkiyeti kazanır. Medeni Kanun’un menkullere dair hükümlerine tabidir. Malik mülkiyet hakkından vazgeçmek kasdıyla geminin zilyedliğini terk ettiği takdirde gemi sahipsiz hale gelir ve böyle bir gemiyi herkes ihraz edebilir Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1

Gemi mülkiyetinin kamu hukukuna göre kazanılması : Denizde Zapt ve Müsadere Kanunu Kaçaklığın men ve takibi hakkında 1918 sayılı kanun da kaçak eşya taşıyan bazı gemileri belirli şartlarla müsadereye tabi tutmaktadır . Kabotaj hukukuna göre kabotaj hakkında istifade maksadıyla muvazaalı olarak milli bayrak altına girmiş olduğu bilmuhakeme tahakkuk eden sefain hükümet tarafından müsadere edilir. Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1

Gemi Mülkiyetinin Kaybedilmesi Hukuki muamele ile devri Geminin kurtarılamayacak şekilde batması halinde Gemi mülkiyetinin zamanaşımı ile kazanılması halinde Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1

Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1 GEMİ İPOTEĞİ Gemi ipoteği sicile kayıtlı bir gemi veya payı üzerinde tesis olunan ve alacaklıya gemi veya payı sattırarak bedelinden alacağını öncelikle almak yetkisini veren ayni bir haktır . Gemi ipoteğinin tesisi için geminin maliki ile alacaklının bu hususta anlaşmalar ve ipoteğin gemi siciline tescili lazımdır. (Md.876) Sözleşmenin yazılı ve imzaların noterce tasdikli olması şarttır. Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1

Gemi ipoteğinin kurulması Geminin maliki ile alacaklının,gemi üzerinde ipotek kurulması husunda ilk önce anlaşmaları ve gemi ipoteğinin gemi siciline tescili gereklidir. Alacaklı ile mailk arasında ipotek kurulması hakkında yapılan analaşmanın kanunen geçerli olabilmesi için yazılı şekilde yapılması ve bu sözleşmedeki imzaların da noter tarafından onanmış olması gerekmektedir. Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1

Gemi ipoteğinin kapsamı Gemi : Ana kural ,geminin mütemmim cüz’ü ve teferruatını da kapsar. Gemi kiraya verilmişse , gemi üzerindeki ipotek ,geminin paraya çevrilmesi için yapılan takibin başlamasından veya borçlu malikin iflasına hükmedilmesinden paraya çevrilme anına kadar geçen zamana ait kiraları da kapsadığı gibi ,navlun alacaklarını da kapsamına alır. Geminin maliki veya onun hesabına bir başkası tarafından sigorta ettirilmiş olması halinde ,gemi ipoteği sigorta tazminatını da kapsamına alır. Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1

Gemi ipotek alacaklısnın hakları Borcun vadesi gelmeden önce alacaklı , Geminin veya donanımının ipoteğin sağladığı güvenceyi tehlikeye sokacak şekilde kötüleşmesini önlemek üzere geminin malikine uygun bir süre verdikten sonra ve bu süre içerisinde tehlikenin ortadan kaldırılmaması halinde , ipoteği paraya çevirme hakkını elde eder. Borcun vadesi geldikten sonra alacaklı , Gemi ile ipoteğin kapsamına giren geminin bütün teferruatından alacağını tahsil etme hakkına sahiptir. Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1

Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1 Bir gemi üzerinde birden çok ipotek tesis edildiği takdirde hangi alacaklı önce alacağını tahsil edecektir? Gemi üzerinde tesis edilen ipoteklerin derecesinde aynen gayrimenkul ipoteğindeki sisteme dair Medeni kanun hükümleri uygulanır. Gemi üzerinde tesis edilen ipoteklerden her birinin bir derecesi vardır. Bu sıraya göre derecelerden önceki sonrakinden önce gelir . Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1

Gemi İpoteğinin Türleri Akdi ve kanuni ipotek (TTK Md.877) Birlikte gemi ipoteği Yabancı Para Üzerine Kurulan İpotekler İnşa halindeki gemiler üzerindeki ipotek ÷ Yapının 18 grostondan küçük olmaması ÷ İpoteğin yapım halindeki gemilere mahsus özel sicile kaydolunması gereklidir. Bir alacak için birden çok gemi payı üzerinde ipotek kurulması Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1

Gemi ipoteğini sona erdiren haller nelerdir? Alacağın sona ermesi İcra takibi Kaptan tarafından satış Geminin sicilden terkini İpotekli alacaklının feragati ve bunun üzerine sicilden kaydın terkini Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1

Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1 5136 sayılı Türk Ticaret Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanunun MADDE 6. Geminin; 1. Yurt içinde cebri icra yoluyla, 2. Türkiye genelinde tirajı en yüksek beş gazete arasından iki ayrı gazetede üç gün ara ile iki kez ilânen tebligat yapılmak suretiyle gemi alacaklılarının satıştan haberdar edilmeleri kaydıyla yurt dışında cebri icra yoluyla, 3. Kaptan tarafından 990 ıncı madde hükmü gereğince kanunî yetkisine dayanarak zorunlu hallerde, Satılması durumunda gemi alacaklılarının gemi üzerindeki rehin hakları kalkar. Satış bedeli alıcı tarafından henüz ödenmediği veya kaptanın yahut acentenin elinde bulunduğu müddetçe gemi alacaklıları için gemi yerine geçer.” Deniz Ticaret Hukuku Modul 2_1