Ders Adı: Sayısal Elektronik Ders Kodu: EET134 Ders Adı: Sayısal Elektronik Ders Hocası: Assist. Prof. Dr. MUSTAFA İLKAN

KARMAŞIK MANTIK DEVRELERİ

Fonksiyondan – Devreye: İçten – Dışa Doğru: Örnek: Y’nin devresini çiziniz. AND AND AND NOR AND Çözüm:

Örnek: , Y foksiyonunu çiziniz. Çözüm:

Örnek: Üç girişli bir sistemde çıkış sinyali sadece birinci ve üçüncü girişleri “1” olduğu durumda “1” olur. Bu devrenin fonksiyonunu yazınız, K – MAP kullanarak sadeleştiriniz ve devresini çiziniz. Çözüm: Y = ABC + ABC = AC (B + B) = AC A B C Y 1 1

Doğruluk Tablosundan (Truth Table) – Devreye: TT  Fonksiyona  Devreye Doğruluk tablosunda fonksiyonu yazmak için çıkış “1” yapan kombinezonların OR yapılması gerekir. Örnek: 4 girişli bir sistemde, girişlerden herhangi üçünün “1” olduğu durumlarda çıkış “1” olur. Bu sistemin fonksiyonunu yazınız ve devresini kurunuz.

Çözüm: A B C D Y 1  ABCD

Devreden – Fonksiyona – Min. Devre: Örnek: Verilen devreyi sadeleştiriniz. Çözüm:

Örnek: Y’yi bulunuz. Y’yi sadeleştiriniz. Sadeleşmiş şekli ile devreyi tekrar kurunuz.

Y = ABC + ABCD + ABCD + ABCD Çözüm: Y = ABC + ABCD + ABCD + ABCD and and and OR CD AB 1

3)

NAND KAPI UYGULAMA VE KULLANIMI NAND Kapısından  Inverter NAND Kapısından  AND

NAND Kapısından  OR NAND Kapısından  NOR

NOR KAPI UYGULAMA VE KULLANIMI NOR Kapısından  Inverter NOR Kapısından  OR

NOR Kapısından  AND NOR Kapısından  NAND

Örnek: Y = ABC + DE , Y’yi sadece NAND kullanarak gerçekleştiriniz. Çözüm: VEYA

Örnek: , sadece NAND kullanınız. Çözüm:

TOPLAYICILAR (ADDERS) Yarı Toplayıcı (The Half Adder) A, B  Girişler  Toplam (sum) Cout  Elde çıkış (carry out) İki girişli, iki çıkışlı Birer bit toplayıcı

110  yarım toplayıcı kullanılır. +111 0 + 0 = 0 0 + 1 = 1 1 + 0 = 1 1 + 1 = 0 Cout = 1 Doğruluk Tablosu: A B  Cout 1  = A  B Cout = AB Ex-OR VE

Tam Toplayıcı (The Full Adder) Üç girişli A, B, Cin Cin, bir önceki grup elde çıkışı İki çıkışlı , Cout 1 bitten fazla sayılarda 2. ve daha sonraki grupların toplanmasında kullanılır.

110  Full-adder kullanılırsa Cin = 0 bağlanmalıdır. +111 Doğruluk Tablosu: A B Cin  Cout 1

 = (A  B)  Cin Cin = AB + (A  B) . Cin

 ve Cout Çıkışlarını Sadeleştirme: Doğruluk tablosundan , Cout fonksiyonlarını yazarak, haritaya çıkarıp sadeleştirelim. A B Cin  Cout 1 

 = minimum şekildedir. Sadeleştirme yapılmaz. BCin 00 01 11 10 A 1 1  = minimum şekildedir. Sadeleştirme yapılmaz.

BCin 00 01 11 10 A 1 1 CoutS = Acin + AB + Bcin

Sadeleştirme Devresi:

Örnek: 11 toplamayı yapacak bir devre kurunuz. +11 ? Çözüm:

Entegre kullanarak:

Örnek: , toplayarak bir devre tasarlayınız. Çözüm: Sonuç: C3 3 2 1 0

KARŞILAŞTIRICILAR (COMPARATORS) Temel elemanları Ex – OR kapılarıdır. Eğer A1A0 = B1B0  A0 = B0 A1 = B1 Çıkıştaki 1 saniyeli A1A0 = B1B0 göstergesidir. Çıkıştaki 0 saniyeli A1A0  B1B0 göstergesidir.

IC Karşılaştırıcıları (IC Comparators)

7485 IC (4 Bitlik Karşılaştırıcı)

7485  4-btlik 2 adet kullanılacak A7A6A5A4A3A2A1A0 B7B6B5B4B3B2B1B0 Örnek: 7485 entegresi kullanarak 8-bitlik karşılaştırıcı devresi kurunuz. Çözüm: 7485  4-btlik 2 adet kullanılacak A7A6A5A4A3A2A1A0 B7B6B5B4B3B2B1B0

Decoder: Kodlanmış bilgiyi orjinal şekline dönüştürür.

74154 IC (4 line / 16 line dekoder):

Örnek: 7442 IC Binary – Decimal Decoder

Çözüm:

Binari – 7 Segment Display Decoder:

7447 IC (BCD/7-Segment Decoder) (BCD  Binary Coded Decimal – Binari Kodlanmış Desimal):

Encoder(Kodlayıcı):