e-Danışmanlık Açıköğretim Sisteminde Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi – Bilgisayar Destekli Eğitim Birimi Açıköğretim Sisteminde İnternete Dayalı Akademik Danışmanlık Hizmetlerinin Tasarımı ve Uygulanması Yard. Doç. Dr. Mehmet Emin Mutlu Öğr. Gör. Özlem Özöğüt Erorta Uzman İlker Kayabaş e-Danışmanlık

Açıköğretim Sistemi Bilişim ’06, Ankara 2006 Anadolu Üniversitesi açıköğretim sistemi 1982 yılında kurulduğunda temel öğretim ortamları olarak uzaktan öğretim tekniğine göre hazırlanmış ders kitapları, televizyonda yayınlanan öğretim programları, akşamları ve hafta sonları yüz yüze düzenlenen akademik danışmanlık dersleri ve merkezi olarak tüm illerde düzenlenen sınavlar öngörülmüştür. Son yıllarda bu öğretim ortamlarına büyük ölçekli ve yaygın olarak uygulanan e-öğrenme hizmetleri eklenmiştir. Bilişim ’06, Ankara 2006 Açıköğretim Sisteminde İnternete Dayalı Danışmanlık Hizmetlerinin Tasarımı ve Uygulanması

Açıköğretim e-Öğrenme Portalı 1999-2005 yılları arasında Açıköğretim öğrencilerinin derslerini daha iyi kavrayabilmeleri için internet üzerinden çeşitli e-öğrenme hizmetleri sunulmuştur. Bu hizmetlerin her biri farklı zamanlarda farklı internet adresleri ile hizmete girmiştir. Öğrencilerin, Açıköğretim e-Öğrenme hizmetlerinden daha etkin yararlanabilmeleri amacıyla ve tek adres kullanarak bu hizmetlerin tümüne erişebilmelerini sağlamak için Açıköğretim e-Öğrenme Portalı tasarlanmış ve Mayıs 2005 tarihinde uygulamaya konulmuştur (http://eogrenme.aof.edu.tr). Açıköğretim e-Öğrenme Portalında e-Alıştırma, e-Kitap, e-Televizyon, e-Sınav e-Danışmanlık, e-Sesli Kitap ve e-Destek bileşenleri bulunmaktadır. Bilişim ’06, Ankara 2006 Açıköğretim Sisteminde İnternete Dayalı Danışmanlık Hizmetlerinin Tasarımı ve Uygulanması

Açıköğretim e-Öğrenme Portalı Açıköğretim e-Öğrenme Portalı’nda bir milyondan fazla açıköğretim öğrencisinin kaydı bulunmaktadır. Öğrenciler T.C. Kimlik Numaraları ile hiçbir ücret ödemeden oturum açabilmekte, 7 gün 24 saat bu hizmetten yararlanabilmektedir. Mayıs 2005 – Temmuz 2006 tarihleri arasında 369.519 farklı öğrenci 9.240.884 kez Açıköğretim e-Öğrenme Portalında oturum açarak 65 TB’tan fazla bilgi indirmiştir. Elektronik kitap uygulaması, öğrencilerin kitapları eline ulaşmadan, internet ortamında okuyabilmeleri için, 2003- 2004 öğretim yılında hizmete girmiştir. O öğretim yılında PDF formatında yayınlanan elektronik kitaplar, 2004-2005 öğretim yılında PDF okuyucusu bulunmayan öğrencilerin de erişebilmeleri için Flash Paper teknolojisi ile yayınlanmaya başlamıştır. E-kitap uygulamasında günümüzde 211 derse ait 2724 ünite internet ortamından dağıtılmaktadır. Bilişim ’06, Ankara 2006 Açıköğretim Sisteminde İnternete Dayalı Danışmanlık Hizmetlerinin Tasarımı ve Uygulanması

Açıköğretim e-Öğrenme Portalı e-Kitap uygulaması kapsamında şu an 211 derse ait 2724 ünite internet ortamından dağıtılmaktadır. e-Televizyon uygulaması kapsamında şu an 163 derse ait 1196 program yayınlanmaktadır. e-Alıştırma uygulaması kapsamında şu an 50 derse ait 738 ünitede alıştırma yazılımı sunulmaktadır. e-Sınav uygulaması kapsamında şu an 124 derse ait 11.000’den fazla soru öğrencilerin kullanımına sunulmaktadır. e-Sesli Kitap uygulaması kapsamında şu an 12 derse ait 212 ses dosyası internet ortamından dağıtılmaktadır. Bilişim ’06, Ankara 2006 Açıköğretim Sisteminde İnternete Dayalı Danışmanlık Hizmetlerinin Tasarımı ve Uygulanması

Açıköğretimde Danışmanlık Uygulamaları Yüz yüze Danışmanlık Hizmetleri Yüz yüze Akademik Danışmanlık hizmeti, Açıköğretim Sistemi’nin en önemli unsurlarından biridir. Öğrenciler, anlayamadıkları konuları öğretim üyelerine yüz yüze danışarak kavrayabilmektedir. Türkiye’de üniversite rektörlüklerinin olduğu her ilde yüz yüze akademik danışmanlık hizmeti verilmektedir. Bu hizmetin temel amacı, öğretim üyeleri ile öğrencileri bir araya getirerek hem daha iyi öğrenmenin sağlanması hem de öğrencilerin birbirleriyle iletişimini sağlamaktır. Danışmanlık Hizmetleri, üniversite rektörlüklerinin olduğu 72 merkezde, 600’ü aşkın öğretim elemanı tarafından akşamları veya hafta sonlarında üniversite kampüslerinde yürütülmektedir. Akademik danışmanlık hizmetleri Açıköğretim Fakütesi Akademik Danışmanlık Koordinatörlüğü tarafından organize edilmektedir. Akademik Danışmanlık Koordinatörlüğü illerde bulunan İl Koordinatörleri yardımıyla akademik danışmanları görevlendirmekte ve denetlemektedir. İnternet Ortamındaki Danışmanlık Hizmetleri 2001-2002 yılında öğretime başlayan ve Türkiye’de bütünüyle internete dayalı ilk önlisans programı olan Açıköğretim Fakültesi Bilgi Yönetimi Önlisans Programı öğrencilerine birinci ve ikinci sınıfta yer alan 12 uygulamalı ders için eşzamanlı akademik danışmanlık hizmeti verilmektedir. Akademik danışman olarak Anadolu Üniversitesinin çeşitli fakültelerinde görevli, konusunda uzman 60 öğretim elemanı görev almakta ve 500’e yakın öğrenci bu hizmetten yararlanmaktadır. Akademik danışmanlar, danışmanlık odasında yer alan konsollarda danışmanlık süreleri boyunca bekleyerek öğrencilerden gelen soruları almakta ve yanıtlamaktadır. Uygulamalı her dersin günde 4 saat olmak üzere haftada 20 saat çevrimiçi akademik danışmanlık hizmeti vardır. Birinci ve ikinci sınıf öğrencilerine haftada 240 saat eşzamanlı akademik danışmanlık hizmeti verilmektedir. 2004-2005 öğretim yılında Açıköğretim Fakültesi İngilizce Öğretmenliği Lisans Programında 3. ve 4. sınıfta bulunan derslere ait çevrimiçi dersler hazırlanarak öğrencilerin kullanımına sunulmuştur. Bu projede 12 derste internet ortamında eş zamanlı olmayan danışmanlık hizmeti de başlatılmıştır. Danışmanlık hizmetlerinde 45 öğretim elemanı görev almakta ve 9.000’den fazla öğrenci yararlanmaktadır. Benzer bir uygulama 2005-2006 öğretim yılında Okulöncesi Öğretmenliği Lisans Programı’nda iki farklı ders için uygulamaya konulmuştur. Bilişim ’06, Ankara 2006 Açıköğretim Sisteminde İnternete Dayalı Danışmanlık Hizmetlerinin Tasarımı ve Uygulanması

e-Danışmanlık Hizmeti Açıköğretim öğrencilerine sunulan yüz yüze akademik danışmanlık hizmetlerinin bir benzerinin asenkron olarak internet ortamında verilmesidir. e-Danışmanlık hizmetinin amacı, yüz yüze akademik danışmanlık hizmeti alamayan öğrencilerin akademik içerikli sorularına yanıt almalarını sağlamaktır. e-Danışmanlık hizmeti Açıköğretim e-Öğrenme Portalında alıştırma yazılımı olan derslerde verilmektedir. e-Danışmanlık uygulaması, 2005 yılının Mayıs ayında alıştırma yazılımı olan 24 ders ile pilot proje olarak başlatılmıştır. 2005-2006 öğretim yılında 50 ders ile uygulamaya devam edilmiştir. 2006-2007 öğretim yılında ise 76 derste e-Danışmanlık hizmeti verilmesi planlanmaktadır. Bilişim ’06, Ankara 2006 Açıköğretim Sisteminde İnternete Dayalı Danışmanlık Hizmetlerinin Tasarımı ve Uygulanması

e-Danışmanlık Hizmetinin Geliştirilme Süreci C# programlama diliyle ASP .NET altyapısı kullanılarak hazırlanan Açıköğretim e-Danışmanlık Hizmeti, Microsoft firmasının veritabanı çözümü olan SQL Server ile bütünleşik olarak çalışmaktadır. e-Danışmanlık Hizmeti, yaklaşık olarak 4 hafta süren kodlama süreci bitiminde, uygulamada yer alan hataların tespit edilebilmesi ve giderilmesi amacıyla bir hafta test edilerek kullanıma hazır hale getirilmiştir. Açıköğretim e-Danışmanlık Hizmeti sorulan soruların geçerliliğini kontrol altında tutabilmek amacıyla 3 farklı kullanıcı türü içermektedir. Bu kullanıcı türleri Moderatör, Danışman ve Öğrenciden oluşmaktadır. Tüm moderatör ve danışmanların yetkileri sadece kendi dersleri ile sınırlıdır. Moderatör veya danışman olarak yetkilendirilmedikleri diğer tüm derslerde sadece soru ve yanıtları okuyabilme hakkına sahiptirler. Bilişim ’06, Ankara 2006 Açıköğretim Sisteminde İnternete Dayalı Danışmanlık Hizmetlerinin Tasarımı ve Uygulanması

e-Danışmanlık Hizmetinin Uygulanması Açıköğretim e-Öğrenme Portalında alıştırma yazılımı bulunan her dersin bir akademik danışmanı ve bir moderatörü bulunmaktadır. Akademik danışmanlar genellikle ilgili derse ait açıköğretim kitaplarının editörlerinden seçilmektedir. Açıköğretim e-Danışmanlık Hizmeti sorulan soruların geçerliliğini kontrol altında tutabilmek amacıyla 3 farklı kullanıcı türü içermektedir. Bu kullanıcı türleri Moderatör, Danışman ve Öğrenciden oluşmaktadır. Danışmanların ve Moderatörlerin Açıköğretim e-Öğrenme Portalına giriş yapabilmeleri için sistem yöneticisi tarafından kendilerine bildirilen kullanıcı adını ve parolasını kullanmaları gereklidir. Kullanıcılar oturum açtıktan sonra bölüm ve ders seçimi yaparak, ilgili dersin e-öğrenme hizmetleri listesinden e-Danışmanlık bağlantısına tıklayarak Açıköğretim e-Danışmanlık Hizmetine ulaşmaktadır. Bilişim ’06, Ankara 2006 Açıköğretim Sisteminde İnternete Dayalı Danışmanlık Hizmetlerinin Tasarımı ve Uygulanması

e-Destek Açıköğretim e-Öğrenme Portalı ilk tasarlandığında öğrencilerin oturum açma, derslere erişim, açılmayan sayfalar, çalışmayan bağlantılar gibi sorunlarını yetkililere iletebilmeleri ve sorunlarına çözüm önerileri almaları öngörülmüştür. Bu amaçla Açıköğretim e-Öğrenme Portalında yer alan her bileşen için ayrı ayrı e-destek hizmeti sunulmaktadır. e-Destek servisine gelen sorular ve yanıtları tüm öğrencilerin erişebileceği biçimdedir. Bu servislere çok sayıda soru geldiği için öğrenciler son 30 günde gönderilen soruları ve yanıtlarını görebilmektedir. 2005-2006 öğretim yılında e-Danışmanlık hizmetinin e-Destek servisine 828 farklı öğrenci tarafından 1174 adet soru gönderilmiş ve sorular yetkililer tarafından yanıtlanmıştır. Bilişim ’06, Ankara 2006 Açıköğretim Sisteminde İnternete Dayalı Danışmanlık Hizmetlerinin Tasarımı ve Uygulanması

Öğrenci Görüşleri Anadolu Üniversitesi Açıköğretim fakültesi tarafından açıköğretim sisteminin değerlendirilmesine yönelik olarak Nisan 2006 döneminde internet ortamında bir anket düzenlenmiştir. Bu ankete 10.540 açıköğretim öğrencisi katılmıştır. 5.322 öğrenci e-Danışmanlık hizmeti ile ilgili verilen yargı cümlelerinin en az birine ilişkin fikrini belirtmiştir. Uygulanan anketin sonuçlarına göre olumlu yargı cümlelerinde yanıt veren öğrencilerin %65’ının e-Danışmanlık Hizmeti hakkında olumlu görüş bildirdiği görülmüştür. Bilişim ’06, Ankara 2006 Açıköğretim Sisteminde İnternete Dayalı Danışmanlık Hizmetlerinin Tasarımı ve Uygulanması

Sonuç ve Öneriler Açıköğretim sistemi öğrencilerin kendi kendilerine ders çalışma becerilerine bağımlı bir sistemdir. Bütün bir öğretim yılı süresince kendisini yalnız ve yetersiz hisseden öğrenciler için derslerde anlayamadıkları konularda soru sorarak yanıt alabilmeleri sağlandığında motivasyonlarının ve akademik başarılarının olumlu olması öngörülmektedir. Açıköğretim Sisteminde başlatılan internete dayalı eş zamanlı olmayan e-Danışmanlık hizmetinin açıköğretim öğrencileri tarafından tanındıkça giderek artan oranda kullanılması ve açıköğretim sisteminin temel öğretim ortamlarından birisi olması beklenmektedir. Bilişim ’06, Ankara 2006 Açıköğretim Sisteminde İnternete Dayalı Danışmanlık Hizmetlerinin Tasarımı ve Uygulanması