Fiyat nedir? Fiyat; Mal ve hizmetler için talep edilen (alınan) parasal bedel
Fiyat Fiyat, tüketicilerin bir malı almak için ödemek zorunda oldukları para miktarıdır. Bir mal veya hizmete sahip olma veya kullanmaktan kaynaklanan fayda karşılığında tüketicilerin ödediği değerler toplamıdır.
Fiyatlandırma önemlidir çünkü; Gelirle ilgili olduğu için Rekabetle ilgili olduğu için Malın algılanmasında kriter olduğu için Piyasa şartları dolayısıyla (tam rekabet, aksak rekabet, monopol) Devlet müdahalesine açık kaldığı için Talebin esnekliği ile doğrudan ilişkili olduğu için İşletmenin amacının gerçekleşmesi için
Ödeme Araçları Para (Nakit) Çek Senet Kredi kartı EFT Havale … Cepten, temassız ödeme, 8 milyar Dolar'ı buldu 23:10 - Cep telefonu ile yakın alan ödeme sistemlerinden 2009 yılında 8 milyar dolarlık ödeme yapıldı. Juniper araştırma şirketinin raporundan derlenen bilgiye göre, temassız yakın alan ödeme sistemleri (Contactless NFC - Near Field Communication) kullanımı her geçen gün artıyor. NFC, yaklaşık 10 cm mesafeli ve yüksek frekanslı ve iki elektronik cihaz arasında data transferine imkan tanıyan teknolojiye verilen ad. Türkiye'de de uygulanan yaygın kullanımda, bazı büyük marketlerdeki alışverişte nakit ödeme yerine cep telefonu, ödemeyi alacak cihaza yaklaştırılarak para transferi gerçekleştiriliyor.
Fiyatlama Amaçları Satış hacminin maksimizasyonu hedeflenen pazar payı ya da satış hacmine ulaşmak Kâr maksimizasyonu Yatırımın geri dönüş süresinin kısaltılması Nakit akışının maksimizasyonu Rekabeti azaltmak İşletmenin diğer mallarının satışını artırmak İmaj oluşturmak Pazar fiyatını belirlemek
Fiyatlandırma Göz Önüne Alınması Gereken Başlıca Konular Ürün maliyeti Rakip fiyatlar ve diğer iç ve dış etkenler Tüketicinin algıladığı değer Bu fiyat seviyesinde kar mümkün değil Bu fiyat seviyesinde talep yok Düşük fiyat Yüksek fiyat
Fiyatlandırmayı Etkileyen Faktörler D I Ş S A L F A K T Ö R L E R İ Ç S E L F A K T Ö R L E R Fiyatlandırma Kararları Pazar ve talep yapısı Rakiplerin maliyet ve fiyatları Politik ve hukuki düzenlemeler Fiyatlandırma amaçları Maliyet yapısı Fiyat karar mekanizması Dağıtım kanalları Pazarlama karması stratejileri Tedarikçiler Müşteriler Akaryakıtta tavan fiyat uygulaması başlatıldı. Motorin 2.49 TL, benzin ise... Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK) akaryakıt dağıtım ve bayi satışlarına yönelik "tavan fiyat" uygulamasına karar verdi. EPDK'nın internet sitesinde yayınlanan duyuruda, Kurulun 28 Mayıs 2009 tarihinde yapılan toplantısında Petrol Piyasasında faaliyet gösteren dağıtıcı lisansı sahiplerinin fiyat uygulamalarında en yakın erişilebilir dünya serbest piyasa oluşumu dikkate alınmadığı anlaşıldığından, lisans sahiplerinin fiyat uygulamalarını söz konusu aykırılıkları giderecek şekilde düzenlemeleri için 20 Haziran 2009 tarihine kadar süre verildiği hatırlatıldı. Daha sonra bu süre 25 Ağustosa uzatıldı. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından onaylanan, GSM şirketlerinin cep telefonu ve haberleşme hizmetleri ücretlerine uygulayacağı yeni Azami Ücret Tarifesi yarından itibaren uygulanmaya başlayacak. Yeni tarifede, GSM şirketlerince uygulanacak ücretlerin üst sınırı yüzde 5,7 oranında artırıldı. GSM şirketleri, ücretleri belirlerken, tarifedeki tavan fiyatları aşamıyorlar. Yeni Azami Ücret Tarifesi'ne göre, cep telefonlarından sabit hatlara ve cepten cebe aramalarda ücret tavanı 41,54 kuruştan 43,89 kuruşa, yurt dışını arama ücreti de 4,38 liradan 4,63 liraya çıkarıldı. Öte yandan, 16,63 lira olan isim/unvan değişikliği tavan ücreti 17,57 lira olarak belirlenirken, hat devir ücreti 8,31 liradan 8,78 liraya, numara değişikliği 49,87 liradan 52,69 liraya, garanti kapsamında sim kart değişikliği tavan ücreti de 8,31 liradan 8,78 liraya yükseltildi. 41,55 lira olarak uygulanan kayıp, çalıntı, kullanıcı hatası nedeniyle değişim tavan ücreti de 43,90 lira olarak belirlendi. Mesaj başına 41,54 kuruş olan yurt içi ve 83,08 kuruş olan yurt dışı kısa mesaj (SMS) tavan ücret tarifesi ise değişmedi. Elektronik ortamda iletilen ayrıntılı faturalar için fatura başına 9,44 kuruş olan tavan ücretinde de bir değişiklik öngörülmezken, postayla iletilen ayrıntılı fatura tavan ücreti ise 57,71 kuruştan 60,97 kuruşa çıkarıldı.
Fiyatlandırma Kararlarında Etkileyici Temel Faktörler Taleple İlgili Faktörler Arzla İlgili Faktörler Çevresel Faktörler
Fiyatlandırma Kararlarında Talebin Etkisi Demografik faktörler Potansiyel alıcıların sayısı, yaşları, cinsiyetleri ve eğitim düzeyleri Potansiyel alıcıların bölgedeki dağılımı Alıcıların pozisyonları (endüstriyel alıcı, nihai tüketici) Potansiyel alıcıların beklenen tüketim oranları Potansiyel alıcıların ekonomik güçleri
Fiyatlandırma Kararlarında Talebin Etkisi Psikolojik faktörler Potansiyel alıcıların fiyatı kalitenin göstergesi olarak algılayıp algılamadığı Potansiyel alıcıların fiyat düşüşleriyle etkilenip etkilenmedikleri Potansiyel alıcıların yüksek fiyatları yüksek hizmet kalitesi göstergesi olarak algılayıp algılamadıkları Potansiyel alıcıların prestije önem verip vermedikleri ve buna bağlı olarak yüksek fiyatlı ürünlere eğilimleri Potansiyel alıcıların ne kadarının ürün için belirlenen fiyatı ödemeye hazır olduğu
Talebin Fiyat Esnekliği Fiyat indirme de ve yükseltmede talebin fiyat esnekliği önemlidir Tüketicilerin fiyat değişikliklerine tepkileri talebin fiyat esnekliği ile ölçülür Talepteki nispi değişmenin buna sebep olan fiyattaki nispi değişmeye oranlanması ile hesaplanır Etkin fiyat politika ve stratejileri için bu oranın hesaplanması gerekir Talebin fiyat esnekliğini bir çok faktör belirler ikame mallarının varlığı tüketici ihtiyaçlarının tatmin olma derecesi malın dayanıklılığı tüketici ihtiyacının şiddeti fiyat düzeyi Gelir Tutundurma Nüfus
Talebin Fiyat Esnekliği
Fiyata Karşı Hassasiyeti Etkileyen Faktörler Muhtemel tüketici tepkisi Ürünün farklı/özel olması Ürün farklılaşması arttıkça, fiyat hassasiyeti düşer İkame ürünlerin varlığından haberdar olmak İkame ürün sayısı arttıkça, hassasiyet artar Ürün maliyetinin harcamalar içindeki payı Toplam harcamalar içinde ürünün payı artarsa, hassasiyet artacaktır Ürünün tüketici için önemi Tüketici için ürünün önemi ve değeri arttıkça, hassasiyet azalır Fiyat-kalite ilişkisi Ürün kalitesi ve imajı arttıkça, fiyat hassasiyeti azalır Ürünler-arası karşılaştırma zorluğu Karşılaştırma zorlaştıkça, hassasiyet azalır
Fiyat Belirleme Süreci Fiyatlandırma amacının seçimi Talebin incelenmesi Maliyetlerin incelenmesi Rakip tekliflerin incelenmesi Fiyatlandırma metodunun seçimi Nihai fiyatın belirlenmesi Nihai fiyatta ayarlama yapılması
Fiyatlandırma Yöntemleri 1- Maliyete Göre Fiyatlandırma Maliyet artı usulü Alış maliyeti esaslı: Alış fiyatının birim fiyatının üzerine kâr eklenerek oluşturulan fiyat. Toptancı ve perakendeciler sık kullanır. Tam maliyet esaslı: Ortalama maliyete belirli bir kâr eklenir. Daha çok üreticiler kullanır. Hedef fiyatlandırma Belirli bir satış hacminde elde edilecek kâr hedeflenerek fiyat belirlenir. Miktarın önceden tahmin edilmesi gerekir.
Başabaş noktası
Fiyatlandırma Yöntemleri 2- Talebe Göre Fiyatlandırma Tüketiciye sunulan malın pazardaki değerini hesaplamada, tüketicinin ona ne değer biçtiğini tahmin etmeye dayanır. 3- Rekabete Göre Fiyatlandırma Cari fiyat esası Sektörde görülen ortalama fiyat baz alınır, kolaydır, rekabeti kızdırmaz, fiyata rakiplerin ve tüketicilerin tepkisi bellidir, maliyetleri hesaplama zorluğu olduğunda kullanışlı olabilir, kolayda mallar için kullanılır Kapalı zarf usulü
Malın Kalitesi ve Fiyat Stratejileri FİYAT Yüksek Düşük KALİTE Premium (pahalı) strateji İyi değer stratejisi Aşırı fiyatlama (soyma) stratejisi Ekonomi stratejisi
Yeni Mamuller İçin Fiyatlandırma Stratejileri 1- Yüksek Fiyat Stratejileri - Pazarın Kaymağını Alma - Ödüllü Fiyatlandırma - İmaj Yaratan Fiyatlandırma - Koruyucu Fiyatlandırma 2- Düşük Fiyat Stratejileri - Pazara Nüfuz Etme - Pazara Girişleri Engelleme - Tutundurmaya Yönelik Fiyatlama - Pazardan Kovma
Yeni Ürünlerin Fiyatlandırma Stratejileri Pazarın Kaymağını Alma (Yüksek Fiyat stratejisi) Mamul hayat eğrisinin ilk aşamalarında talep esnek değilse, Mamule yüksek fiyat ödemeye hazır tüketicilerin miktarı yeterli görülüyorsa, Rakiplerin pazara girişleri kısa vadede zor ise, Kamu yönetimi yüksek fiyata tepki göstermeyecek ise uygulanabilir. Pazara Nüfuz Etme (Düşük fiyat stretejisi) Tüketiciler fiyata karşı duyarlı, yani talep esnek ise, Satışların artması sonucu maliyetler düşüyorsa, Mamulün taklit edilmesi güç ya da rakiplerin pazara girişleri beklenmiyorsa uygulanabilir.
Fiyat Politikaları (Nihai Fiyatın Belirlenmesi) 1- İndirimli Fiyat Politikaları - Fonksiyonel İndirim - Miktar İndirimi - Mevsimlik İndirim - Erken Ödeme İndirimi 2- Coğrafi Esaslı Fiyat Politikaları - Satış Yerinde Fiyatlandırma - Teslim (Müşteri) Yerinde Fiyatlandırma - Bölgesel Fiyatlandırma 3- Tek Fiyat - Değişir Fiyat Politikaları
Fiyat Politikaları (Nihai Fiyatın Belirlenmesi) 4- Mal Hattı Fiyat Politikası 5- Garantili Fiyat Politikası 6- Yol Gösterici Fiyat Politikası 7- Eksiltme Fiyat Politikası 8- Psikolojik Fiyat Politikaları - Küsuratlı Fiyatlandırma - Miktar İndirimli Fiyatlandırma - Sabit Fiyatla Fiyatlandırma - Prestij (İmaj) Oluşturucu Fiyatlandırma 9- Fiyat Farklılaştırma Politikası
2008-09 Playoffs Pricing 2009 NBA Finals $30 $160 $200 $260 $320 $375 $475 $530 Premier Seats Suites
Mamul Hattının Fiyatlandırılması Bağıntılı talep, bir malın talebinin diğer malın talebini etkilemesi halinde bu iki malın talebi bağıntılıdır. Birbirleriyle çok yakından ilişkili iki veya daha fazla mal türünün fiyatlandırılmasında üreticiler, toplam geliri en yüksek düzeye çıkaracak şekilde birbiriyle ilişkili optimal fiyatlar belirlemeye çalışır.
Fiyatlandırma Kararlarında Arz Faktörlerinin Etkisi Fiyatlandırma amaçları Maliyetlerin etkileri Ürün özelliklerinin etkileri Talebi dengesiz olan ve stoklanamayan ürünler Ayırt edici özellikler Ürün hayat eğrisi dönemi
Fiyatlandırma Kararlarında Çevresel Faktörlerin Etkisi Rekabet şartları Hükümetin düzenlemeleri