ÇARŞAMBA ALİ FUAT BAŞGİL ANADOLU LİSESİ CİHAN ÇELEBİ ALİ FUAT BAŞGİL ANADOLU LİSESİ 2006
SİGARA BAĞIMLILIĞI
BAŞLAMA NEDENİ Sigara bağımlılığının çok az fiziksel yönünün yanı sıra, asıl beynimizde oluşan alışkanlık yönü vardır. Sık sık tekrar edilen her eylem zamanla, beynimizde alışkanlık yapar. Genelde alışkanlıklar hayatımızı sürdürmemiz için çok önemlidir. Yürümek, okumak, yazmak, yüzmek, araba kullanmak; tekrar yapa yapa kazandığımız faydalı alışkanlıklardır. Bir de sigara gibi kötü alışkanlıklar vardır ki; bunlar da tekrar edilerek alışkanlık kazanılır. Bu alışkanlığınızı hatırlatacak bütün nesneler ve eylemler ile otomatik olarak alışkanlığın gereğini yerine getirmeniz için, beyin emir verir. Bu otomatik şartlanmalarda, bu şartlanmanın sebebini bilirsek daha rahat karşı koyabiliriz. O nedenle size bu alışkanlığımızı körükleyecek bu şartlandıran nesne ve eylemlere "ÇIN" lamalar adını vereceğiz. Asla unutmamalısınız; "siz sigara içmek istemiyorsunuz" seçiminiz budur. Fakat uzun yıllar sürdürdüğünüz sigara içme alışkanlığınız, bulunduğunuz çevre ile bağlantılar yapmış durumdadır. Bazı eşyalar (çakmak, küllük, çay, kahve gibi) ya da durumlar (yemek sonrası, televizyon seyrederken, arkadaş sohbetleri, araba kullanırken vs.) size çağrı yapacaktır.
TÜTÜN GERÇEĞİ Tütün Ne Kadar Bağımlılık Yapar? Bu soruya verilebilecek en kısa cevap "eroinden daha fazla"dır. Sigaradaki nikotin, ciddi bağımlılık yapan bir maddedir, insanları genellikle yetişme çağında kendisine esir etmektedir. İnsanlar sigaraya genç yaşlarda başlar ancak yaşlandıkça onu bırakmak zorlaşır. Ergenlik döneminde sigaraya başlayan çocuklar, hayatları boyunca sigara bağımlısı olma riski taşırlar.
TÜTÜN GERÇEĞİ Gençlerin 1/3'ü sigarayı denemektir ve bunların yarısı sigara bağımlısı olma riski taşımaktadırlar. Ne yazık ki, hayatındaki ilk iki sigarasını tamamen bitiren gençlerin %85'i sigara bağımlısı olmaktadır. Kısacası bir kere başlayınca bir daha zor bırakılan bu korkunç alışkanlık, her yıl giderek artan rakamlarda can almaktadır.
SİGARA SALGINI Günümüzde dünyada 1.3 milyar kişinin sigara içtiği tahmin edilmektedir Önlenemezse 2025’te bu sayı 1.7 milyarı aşacaktır Bu içicilerin %84’ü gelişmekte olan ülkelerde yaşamaktadır
DÜNYADA SİGARA İÇME ORANLARI Bölge Tüketim Kuzey Amerika % 4.7 Latin Amerika % 8.9 Batı Avrupa % 9.3 Orta ve Doğu Avrupa % 10.8 Afrika ve Orta Doğu % 11.8 Asya % 54.5
SİGARAYA BAĞLI ÖLÜMLER Dünyada 1.1 milyar sigara içen 4.9 milyon ölüm / yıl ---- 10 milyon (2025) (günde 12 bin ölüm) Türkiye’de 17 milyon sigara içen 70-100 bin ölüm / yıl (günde 200-250 ölüm)
ÖNÜMÜZDEKİ 30 YIL İÇİNDE SİGARA AIDS, Tüberküloz, Trafik kazaları, Anne ölümleri, İntihar, Cinayetlerin toplamından daha fazla insan öldürecektir
SİGARA GERÇEĞİ Her dozu zararlıdır Vücudun her kısmına zarar veren binlerce kimyasal içerir Yüksek bağımlılık yapıcı etkiye sahiptir Dünyanın en güçlü endüstrisi tarafından saldırgan reklam ve promosyon taktikleri ile satılır Sadece kullanana değil, maruz kalana da zarar verir Üreticinin önerdiği gibi kullanıldığında kullanıcıyı öldürür
ÜLKEMİZDE TÜTÜN KULLANIMI YAYGINDIR Toplum genelinde Farklı meslek gruplarında Çocuklar arasında Gençlerde Kadınlarda Sigara içimi yaygındır Türkiye’de 17 milyon kişi sigara içmektedir
GENÇLERİN SİGARA İÇİMİ Sigara başlama yaşı 11.9’a düşmüştür Sigara başlama nedenleri: Akran etkisi Sigaranın kolay ulaşılabilirliği Rol modellerin sigara içici oluşu Görsel basın, film, klip Gizli reklam ve promosyonlardır Sigarayı bir kez deneyen 4 kişinin 3 tanesi sigara bağımlısı olur
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜNE GÖRE “Sigara üreticileri gelişmiş ülkelerde yasaklardan dolayı satamadıkları yüksek katranlı ve yüksek nikotinli sigaraları gelişmemiş ülkelerin pazarına sürmektedir”
PAZARLAMA TAKTİKLERİ ( SPONSORLUKLAR) Tütün endüstrisinin pazarlama stratejilerinde sponsorluklar hızla artmaktadır Eğlence sektörü Spor Sanat Amaç Prestij ve kredi kazanmak Endüstriye karşı olan eleştiriyi azaltmak Sigara içimini sosyal olarak kabul edilebilir hale getirmek Destek alan organizasyonları yanına almak Tütün endüstrisine karşıt olan duyguları nötralize edebilmektir
SİGARA İÇİLMESİNİN VÜCUTTAKİ ZARARLI ETKİLERİ Organlar Etkileri Akciğerler Kanser, bronşit, amfizem Kalp Damarlarda tıkanma, kalp krizi Ağız-Boğaz Tat almama, ağız kokusu, dişlerde sararma, boğaz kanseri, boğaz iltihabı Burun Koku almada azalma
SİGARANIN VÜCUTTA ZARARLI ETKİLERİ Organlar Etkileri Sindirim sistemi Mide kanseri, mide ülseri Kemikler Kemiklerde erime Damarlar Damarlarda tıkanma Cilt Ciltte kırışıklıklar Eller Parmaklarda sararma Üreme sistemi Kanser, kısırlık, çocuk düşürme, sağlıksız bebek doğurma, cinsel güç kaybı
SOLUNUM SİSTEMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Üst solunum yolları * Kronik sinüzit * Kronik farenjit * Ses telleri nodülleri * Kadınlarda ses kalınlaşması * Larinks (gırtlak) kanseri Alt solunum yolları * Tekrarlayan bronşitler * Zatürre riskinde artış * Verem riskinde artış * Astım riskinde artış * Kronik bronşit ve amfizem * Akciğer kanseri
SİGARA Akciğer kanseri ölümlerinin % 90’ından, Tüm kanser ölümlerinin % 30’undan, Bronşit ölümlerinin % 75’inden, Kalp krizi ölümlerinin % 25’inden sorumludur
DAMAR TIKANIKLIKLARINA BAĞLI OLARAK GELİŞEN HASTALIKLAR; *Hipertansiyon * Kalp krizi * Felç * Bacaklarda kangren ve kangrenli bacağın kesilmesi
MADDE BAĞIMLILIĞI
MADDE NE DEMEKTİR? MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNİ ETKİLEYEREK, KULLANAN KİŞİNİN RUHSAL VE FİZİKSEL DENGESİNİ BOZAN; BU KİŞİDE FİZİKSEL VE RUHSAL BAĞIMLILIĞA YOL AÇAN; KİŞİSEL VE TOPLUMSAL YÖNDEN EKONOMİK VE SOSYAL ÇÖKÜNTÜ OLUŞTURAN MADDELERDİR.
BAĞIMLILIK NEDİR? İnsanın yaşamına devam edebilmesi için gerekli olmayan, fakat vücuduyla tanıştırdıktan sonra da ihtiyacıymış gibi o maddeyi alıp kullanması ve devamında da bu maddeyi bırakamamasına “BAĞIMLILIK” denir.
BAĞIMLILIK Bağımlılık yapan maddeyi vücuduna tanıtan insanın hayatının her anında o madde ile ilişki içerisinde olması kaçınılmazdır. Bu ortaya çıkan ilişki, insanın özel hayatının pek çok alanını kapsar ve insanın diğer tüm maddi-manevi ihtiyaçlarının önüne geçer.
BAĞIMLI HALE GELEN BİR İNSANIN BAŞINA GELECEK OLANLAR 1- Özgürlüğünü kaybeder, 2- Kendine olan güveni zayıflar, 3- Kendini kontrol altında tutamaz, 4- İnsani prensipleri yok olmaya başlar, 5- İdeallerini yitirir. Sonuç olarak bağımlı olan kişi; hayatın sadece ölümle sona ermediğinin yani yaşarken de ölündüğünün çarpıcı bir örneğidir!
BİR İNSANDAKİ BU HIZLI DEĞİŞİMİ SİZCE NE YAPABİLİR
OLUŞAN ŞEKİL BOZUKLUKLARI MADDE KULLANAN KİŞİDE OLUŞAN ŞEKİL BOZUKLUKLARI
İHTİYACIMIZ OLMAYAN LİSTE: İHTİYACIMIZ OLAN LİSTE Su Şeker Tuz Meyve Sebze “ İHTİYACIMIZ OLMAYAN LİSTE: Sigara Alkol Sentetik Yada Doğal Uyuşturucular “
İhtiyacımız olan listeden herhangi bir maddeyi kullanmamız halinde vücudumuz anormal bir tepki vermediği halde, ihtiyacımız olmayan listeden alınan bir maddeye vücudumuz anında tepki vermekte, yani insanoğlunu uyarmaktadır. --- Ama bu uyarıyı dikkate almayan insanoğlu ihtiyacı olmayan o maddeyi, aldığı tepkilere rağmen kullanmaya devam ederse, ihtiyaç listesinin arasına dahil eder ve bu duruma gelirse de “bağımlılık” sürecini başlatmış olur.
MADDE KULLANMANIN NEDENLERİ BİLGİSİZLİK ÖZENTİ BAR – BİRAHANE – DİSKOTEK GRUP BASKILARI ( dışlanma korkusu) MERAK (en sık nedeni) MODA TERÖRİST FAALİYETLER
MADDE KULLANMANIN NEDENLERİ Bir defadan bir şey çıkmaz Ben kontrol edebilirim Sorunlardan uzaklaşma Toplumdan farklı olma çabası Kendini ispat ve özgüven arayışı
NEDEN BU MADDELER KULLANILIYOR Yaş 22 İstanbul Lise mezunu Reklamcı SEBEP: Başlangıcını bilmiyorum ama her geçen gün uyuşturucuyu neden içtiğimi daha iyi anlıyorum. Hayatın karşımıza çıkardığı doğal zorluklardan kaçmak ve değişiklik isteği…
NEDEN BU MADDELER KULLANILIYOR Yaş 21 İstanbul Üniversite Öğrenci SEBEP: Merak ettiğim ve biraz eğlenmek için kullandım Yaş 27 Lise Çay Ocağı işletiyor SEBEP: Sadece yanlış arkadaş seçtiğim için.
NEDEN BU MADDELER KULLANILIYOR Yaş 18 İstanbul Üniversite Öğrenci SEBEP: Yanlış insanlarla yanlış yerde bulunmam Yaş 23 İstanbul Üniversite Turizm SEBEP: Bir takım kişisel sorunlar, psikolojik nedenler, normal yaşamda fazla mutlu olamama. Arayış içinde olmak...
NEDEN BU MADDELER KULLANILIYOR Yaş 20 İstanbul Üniversite Öğrenci SEBEP: Belki sadece yasak olana karşı duyulan anlamsız ilgi; yada hayatta hayalini kurabileceğimiz ama olamayacak şeyler… Onu tanımak, tanıyınca da çok geç olması!!! Yaş 25 Serbest Meslek SEBEP: Eroin bağımlısıyım. Bir kere bulaştım ve bir daha kopamadım ama artık beni bitirdiğini anladım ve bırakmak istiyorum!..
NEDEN BU MADDELERİ KULLANIYORUZ Yaş 22 İstanbul Üniversite Bilgisayar operatörü SEBEP: Basitçe… Sadece MERAK dan ilk denemeyi yaparak, zaten kullanıcı durumuna gelmeden (…ki bu mümkün müydü? Tartışılır! ) buradayım. Canım sıkkın. Eve gitmek istiyorum. Çoook pişmanım!.. Yaş 20 Lise Tezgahtar SEBEP: Çevremde bulunan ve kulüplere takılan insanlardan görerek başladım. Buraya gelene kadar her şey normal gibiydi şimdi samimiyetimle söylüyorum çok PİŞMANIM!..
NEDEN BU MADDELERİ KULLANIYORUZ Bu hapa daha fazla eğlenmek için başladım. Ya da öyle gözükmek için diyebilirim. Bir süre sonra bir tanesi yetmez oldu. İşte o zaman sayıyı artırdım. Bir derken iki, iki derken üç filan işte... Şimdi bir avuç kullanıyorum. O kadar hap atıyorum yine de eğlenemiyorum. İçmezsem de eğlenemiyorum. İçsem de eğlenemiyorum. Sıkıştım kaldım, işte...
NEDEN BU MADDELERİ KULLANIYORUZ Aaa... o zamanlar acayip havamız vardı. Biz farklıydık. Niye? Çünkü herkesin korktuğunu yapıyorduk özenen de vardı, korkan da, saygı duyanda... Sonra biz ipin ucunu kaçırdık. Niye? Bilmem ki niye? Şimdi herkes bizden kaçıyor. Kimse yanıma yaklaşmak istemiyor. Farklı olalım derken, garip bir yaratık olduk...
NEDEN BU MADDELERİ KULLANIYORUZ Evde, okulda bir sürü sorun vardı. Hiç günyüzü görmedim. Biraz uzaklaşmak, sakinleşmek için başladım bunlara... Arasıra alkol, ya da diğerlerinden alıyordum. Ama şimdi sürekli kullanmaya başladım. Bırakmak istedim olmadı. Evdeki sorunların bir kısmı düzeldi, bir kısmı devam ediyor. Ama ben sorunları bıraktım alkolle, hapla, otla vesaire uğraşıyorum. Onları bırakmaya çalışıyorum. Sorun ikiye katlandı...
NEDEN BU MADDELERİ KULLANIYORUZ Arkadaş kurbanı olduk. Hayır diyemedim. İç dediler içtim. Bazen hayır dedim. Israr ettiler yine içtim. İki kez dayandım üçüncü de dayanamadım içtim. Hayır demek zor geldi. Hayır dersem yalnız kalacağımı düşündüm. Onlara uydum. Aslında onlar yalnız kalmamak için bana da içirdiler. Şimdi hepsi dağıldı. Kimi bıraktı, kimi bağımlı oldu, kayboldu. Hayır diyemedim , yalnız kalmamak için içtim. Ama şimdi yalnızım...
UYUŞTURUCUYA ALIŞTIRMA YÖNTEMLERİ Unutmayın , eroin bağımlılığının ilk adımı arkadaş kıyağı ile atılır .Eğer arkadaşınız , gerçektende arkadaş değil de bir "ayakçı" ise, birkaç hafta sonu devam eden bu kıyakçılığı " bombalama" denilen ikinci aşama izler. Bu aşamada arkadaşınız ziyarete gelir ve yanındaki maddeyi yanlışlıkla sizde unutur ve gider. Bir eroinmanın malını asla unutmayacağını bilmediğiniz için kuşkulanmazsınız. Birkaç gün gelip almasını beklersiniz. Gelmez. Bir gün, "yahu şundan bir kere çeksek ne olur sanki?" dersiniz. Sonra bunun gerisi gelir. Mal bittiğinde bombalanmışınız demektir. Artık bir eroin bağımlısı olarak, her yerde kıyakçınızı, daha doğrusu ayakçınızı arar ve kolaylıkla bulursunuz.
UYUŞTURUCUYA ALIŞTIRMA YÖNTEMLERİ Gençler , birbirlerine sigara ikram eder gibi yada hastalığını iyileştirmek amacıyla ilaç verir gibi uyuşturucu sağlayabiliyorlar. Gençler, arasındaki sohbetin dışında kalmasını istemedikleri arkadaşlarını da kendileri gibi uyuşturucu kullanmaya zorlayabilirler. Kullanmaya itiraz eden arkadaşlarını dışlıyor yada "arabesk" türü tanımlamalarla , kendilerince aşağılama yolu seçiyorlar. Okul önleri de artık satıcılar için vazgeçilmez mekanlardan. İstanbul'da bulunan pek çok okulun kapısında , özellikle çıkış saatlerinde uyuşturucu satıcılarına rastlanıyor.
Uyuşturucunun Zararları FİZİKSEL TOPLUMSAL RUHSAL - Bitkinlik - Dalgınlık - Uyuklama - Uyku bozukluğu - Konuşma güçlüğü - Burun akıntısı - Terleme - Titreme - Dengesizlik - Gözde kanlanma - Göz bebeğinde daralama - Yüzde kızarma-soğukluk - Kabızlık - İshal - Mide-Bağırsak yakınmaları - Yürüme bozukluğu - Solunum güçlüğü - Ağrılar - Duygu durumu değişikliği - İlgi-istek kaybı - Donukluk - Bilişsel bozukluklar - Başarıda azalma - Bakımsız dış görünüş - Gerçek dışı konuşma - İçe kapanma - Çevre değişikliği - Konuşma içeriğinde değişme - Aşırı para harcama - Suç işleme eğilimi - Evden uzaklaşma - Madde kokusu
SOSYAL BİR VARLIK OLAN İNSANIN ÇEVRESİ İLE UYUM İÇİNDE OLMASI, AKIL VE ZİHİN SAĞLIĞI İLE MÜMKÜNDÜR.
MADDE BAĞIMLILIĞININ İLK ADIMI ARKADAŞ KIYAĞI İLE ATILIR.
ARKADAŞ SEÇMEK HER İNSANIN EN DOĞAL VE EN GÜZEL HAKKIDIR, AMA ONU İYİ SEÇMEKTE BİR ZORUNLULUKTUR.
SAMSUN’DA NARKOTİK BÜRO AMİRLİĞİ ESRAR İÇTİĞİ ÖNE SÜRÜLEN 3’Ü LİSE ÖĞRENCİSİ 5 KİŞİYİ GÖZALTINA ALDI. 06.03.2006 / KENT HABERLERİ
SON OLARAK Sigaraya, alkole, uyuşturucu maddelere, internete, kumara ya da başka insanlara bağımlı olabilir insan. Bağımlılık çat kapı gelmez. Süzülür girer içeri ve yerleşir kalır. İnsanın tüm benliğini ele geçirir. Kontrol artık ondadır. İnsanın yenilgiye uğradığı noktadır bağımlılık. İnsanı teslim alır. Tüm yaşamı öldürür. Yaşamı çölleştirir. Sosyal aktiviteler, insan ilişkileri biter. İnsan artık sadece bağımlı olduğu madde için vardır. Özgürlüktür insanı var eden. Özgürlük, peşinden koştuğumuz, uğruna savaştığımız, kavga ettiğimiz, gerektiğinde düşünmeden canımızı verdiğimiz. Özgürlük varolmaksa, bağımlılık yok olmaktır. Özgürlük hayattır, bağımlılık ölmek bile değil... Özgür kalın, özgür yaşayın...
SİZLER BİZİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİSİNİZ. MADDE BAĞIMLILIĞINA KARŞI EN ETKİLİ TEDBİR BU MADDELER KONUSUNDA BİLGİ SAHİBİ OLMANIZDIR.
SİZLER BİZİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİSİNİZ. KULLANAN HERKESİN BAĞIMLI OLMA RİSKİ VARDIR VE BAZEN ÇOK GEÇ KALINABİLİR.
SİZLER BİZİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİSİNİZ. HAYATTA HİÇ BİR NEDEN UYUŞTURUCUYA BAŞLAMAK İÇİN BİR SEBEP DEĞİLDİR. HER İNSAN KENDİ SORUNLARINI ÇÖZEBİLECEK VE BAŞEDEBİLECEK KADAR YETENEKLİDİR.
SİZLER BİZİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİSİNİZ. MADDE KULLANAN İNSANLARIN İLK YAPMASI GEREKEN BİR TEDAVİ KURUMUNA YÖNELMESİ OLMALIDIR.
MADDE BAĞIMLILIĞINA HAYIR!!!
GELECEK GÜZEL GÜNLER İÇİN HAYIR
BİTMEYECEK GÜLÜMSEMELER İÇİN HAYIR
UMUTLARINIZ VE HAYALLERİNİZ İÇİN HAYIR
GÖSTERMİŞ OLDUĞUNUZ İLGİ İÇİN TEŞEKKÜRLER....