Şemsettin TOPRAK Türkiye Yeşilay Cemiyeti Ankara Şube Başkanı Tel:

2 TÜRKİYE YEŞİLAY CEMİYETİ 5 Mart 1920’de Ord. Prof. Dr. Mazhar Osman bey ve arkadaşları tarafından kurulmuştur. Bakanlar Kurulunun gün ve 2 – 1288 sayılı kararı ile kamu yararına cemiyet olarak kabul edilmiştir.

3  Madde 58: Devlet, gençleri alkol düşkünlüğünden,uyuşturucu maddelerden, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan ve cehaletten korumak için gerekli tedbirleri alır.

4  Yurdumuzda ahlâkî ve kültürel bir kalkınma atmosferi içinde içki, uyuşturucu, kumar ve sigara bağımlılığı gibi toplum ve gençliğin beden ve ruh sağlığını tahrip eden bağımlılıklar ve bütün zararlı alışkanlıklarla mücadele etmektir.

5  Bağımlılıktan kurtulmanın en kolay yolu: HİÇ BAŞLAMAMAKTIR.  Yeşilay, bağımlı olanlara değil, insana zarar veren maddenin kendisine karşıdır.

6  İYİLİKMİ – KÖTÜLÜKMÜ BULAŞICI?  GENÇLERİN HANGİ ÖZELLİKLERİ KISKANILIR?  SİGARA BAĞIMLILIĞI  ALKOL BAĞIMLILIĞI  UYUŞTURUCU BAĞIMLILIĞI  KUMAR BAĞIMLILIĞI  İNTERNET ve EKRAN BAĞIMLILIĞI

 Birisi her gün sizden belli bir miktar para haraç kesse…  Birisi size her gün yerinden kalkmadan saatlerce oturacaksın dese…  Birisi size her gün egzoz gazı, tüp gazı, çöplükte oluşan gazı teneffüs edecek, her gün az bir miktar fare zehiri, güve kovucu yiyeceksin diye teklifte bulunsa…  Birisi sizden zorla karaciğer, akciğer vb. iç organlarınızı satmanızı istese…  Birisi size her gün 4 saat karşımda oturup beni izleyeceksin dese…  Birisi sizden hayatınız boyunca robot gibi kendi emirlerine uymanızı istese… 7

8

ALKOLLE İLGİLİ ŞARTLANMALAR NELER? •Hava güzel içmek lazım •Hava kötü, içmeyip ne yapacağız? •Keyfim yok, içip rahatlayayım! •Keyfim yerinde, içeyim… •Peynirle… •Patates kızartmasıyla… •Bu manzara karşısında… 9

•“Çayla, kahve sigarasız olmaz!” •“Çalışırken içmek lazım!” •“Yemekten sonra şart!” SİGARA İLGİLİ ŞARTLANMALAR NELER? 10

OLAY Arkadaşları “hadi içelim”, “İçmezsen küseriz”, “Muhallebi çocuğu musun?” dediler? “Kabul etmezsem…” diye düşündü, kendini kötü hissetti, onlarla içti… Asıl sorun Hayır deme becerisinin yetersiz olması Kabul etmezsem… YalnızlıkOnlarla gitti Ne düşündü? Düşünce Ne hissetti? Duygu Ne yaptı? Davranış 11

1.“Hayır” veya “Hayır, teşekkürler”. 2.“Hayır, teşekkürler. Ben …. kullanmıyorum.” 3.“Hayır, teşekkürler. Dünkü maçı izledin mi?” 4.“Hayır” deyip ortamdan uzaklaşmak. 5.“Hayır, acelem var, gitmek zorundayım.” 6.“Hayır, belki daha sonra.” 7.Diğer kişiyi duymuyor, görmüyor gibi yapmak HANGİSİ DOĞRU BİR “HAYIR” … 12

•Basit Hayır: “Hayır” veya “Hayır, teşekkürler”. •Olanı Söylemek: “Hayır, teşekkürler. Ben … kullanmıyorum.” •Konuyu Değiştirme: “Hayır, teşekkürler. Dünkü maçı izledin mi?” •Yürüyüp Gitmek: Hayır deyip ortamdan uzaklaşmak. GÜVENLİ VE BAŞARILI “HAYIR” DEME ÖRNEKLERİ 13

•Mazeret Göstermek: “Hayır, acelem var, gitmek zorundayım.” •Atlatma: “Hayır, belki daha sonra.” •Görmezden Gelme: Diğer kişiyi duymaz veya görmüyor gibi yapmak. ÇEKİNGEN VE BAŞARISIZ “HAYIR” DEME ÖRNEKLERİ 14

 Yakın çevrede tütün ürünü kullanan kişilerin varlığı  Ürünlerin reklamının yapılması  Modaya veya güncel akımlara uyma çabası  Sıkıntı/ stres  Eğlenmek için  Arkadaş  Merak  Özenti  Formda kalmak için  Yalnızlığı gidermek için  İlgi çekmek için  Ailede sağlıksız iletişim  Bölünmüş aile 15

 Aile, anne ve baba,  Öğretmen,  Arkadaş,  Sporcu,  Sanatçı,  Lider konumundaki kişiler ROL MODEL!!! 16

SİGARADA 4 BİN ÇEŞİT KİMYASAL MADDE (ZEHİR) BULUNUR. 17

 Nefeste koku  Ciltte bozulma  Saçlarda bozulma  Akciğer Hastalıkları  Kalp Hastalıkları  Damar Hastalıkları  Felçler  Kanserler 

İÇMEYEN SİGARA İÇEN 19

SAĞLIKLI DAMARSİGARA İÇENİN DAMARI 20

Boğaz Mesane Akciğer Pankreas Kan Ses telleri Ağız Yemek Borusu Mide Böbrek Rahim ağzı SİGARANIN NEDEN OLDUĞU KANSERLER 21

22

23  Her yıl Türkiye’de sigara ve bağlı hastalıklardan 117 bin kişi hayatını kaybetmektedir.  Dünya’da her 13 saniyede 1 kişi sigaradan ölmektedir. (BM Dünya Sağlık Örgütü)

24

 Nasıl çocukların aşı yapılmasına karşı çıkılmıyorsa, temiz hava soluma hakkına da karşı çıkılamaz.  Nasıl başka birinin suyunu kirletemiyorsanız havasını da kirletemezsiniz. 25

Kanun No: 5199 M.14/C “zarar veren yiyecekler ile alkollü içki, sigara, uyuşturucu ve bunun gibi bağımlılık yapan yiyecek veya içecek vermek yasaktır. 26

İNSANLIĞIN EN BÜYÜK PROBLEMİ 27

BEYNİ KÜÇÜLTÜR NORMAL ALKOLİK 28

NORMAL KARACİĞER SİROZLU KARACİĞER 29

 Kanda az miktarda alkol:  Beyni uyuşturur,  Refleksi azaltır,  Dikkat azalır,  Gözün odak hareketleri yavaşlar,  Görüş netliği kaybolur. 30

 Dünya Sağlık Örgütü  (WHO) nun raporu  Türkiye dahil 30 ülkeyi ihtiva eden araştırmaya göre :  CinâyetlerinYüzde85’i,  BoşanmalarınYüzde80’i,  Eşlerini dövmelerinYüzde70’i,  TutuklularınYüzde78’i,  Hırsız ve yankesicilerinYüzde71’i,  İntihar teşebbüslerininYüzde90’ı,  Irza tecâvüzlerinYüzde50’si,  Trafik kazâlarınınYüzde70’i,  Şiddet olaylarının yüzde 50’si alkol kaynaklıdır.  Alkol bir felâkettir.  Alkolün azı da çoğu da zararlıdır. 31

•Alkol problemleri çözmez, erteler! •Alkolik olanlar sinirli, agrasif ve çekilmez olurlar 32

Alkolik; Eşini, Aşını, İşini, Mesleğini, Kariyerini, İtibarını ve en sonunda hayatını kaybeder!

 Alkolik, sarhoşken kendi halini görseydi, kimse sarhoş olmaya razı olmazdı. 34

35

36

37 MADDE BAĞIMLILIĞI  Madde Bağımlılığı (uyuşturucular, uyarıcılar) dünyanın en büyük problemidir.

 1 gram uyuşturucu beyindeki 1 milyon hücreyi öldürür ve bu hücreler yenilenmez. MADDE 38

 Zararlı alışkanlıklar ilk adım ve ilk tadımla başlar. MADDE 39

 Bütün uyuşturucular önce aklı ve irâdeyi, sonra hayatı mahveder.  Uyuşturucunun ve ölümün denemesi olmaz. 40

41

42 HERKES TERCİHLERİNİ YAŞAR

43  Kumar, binlerce ocağı söndürmüş bir âfettir.  Kumar bağımlısının kurtuluşu çok zordur.  Kumarbaz, evdeki bebeğinin süt parasını bile kumara yatırmaktan çekinmez.  Kumarbaz, en kutsal değerlerini kumar uğruna kolayca harcayabilir.

44 Sarhoş edici madde içermeyen içsel kontrol hastalığı olarak tanımlanmaktadır. İNTERNET BAĞIMLILIĞI

45

. 46

Çocuklar için 4 potansiyel fiziksel risk vardır: a) Görme Sorunları b) Duruş ve iskelet sorunları c) Radyasyon riski d) Daha az hareketten kaynaklanan fiziksel problemler ve uyku düzensizliği 47

48

49

50 Bir kişi;  İşindeyken kendini işine veremiyorsa;  İnternetle ilgili hayaller kuruyorsa  Evine gelince ilk işi yakınlarıyla ilişki kurmak, zorunlu ev işlerini yapmak yerine bilgisayarı açmak oluyorsa;  Gerçek ilişkiler yerine sanal dünyayı tercih ediyorsa ;

51  Gece geç saatlere kadar bilgisayar başında kalıyorsa;  Çevreden bu konuda eleştiriler alıyorsa;  Defalarca azaltmak sınırlamak istediği halde bilgisayar-internet ilgisini artıtarak sürdürüyorsa;  Aile bağlarının zayıflıyorsa;  Dostları tarafından anlaşılamama duygusu oluşuyorsa;

52  özetle aşırı internet ilgisinden dolayı işi, evi ve gerçek dünya ile olan ilişkileri aksıyorsa; Bu gibi kişilerde internet bağımlılığından bahsedilebilir.

 Çocukların (Özel) odasından bilgisayar çıkarılmalıdır.  Filtreleme Sistemleri kullanılmalıdır.  İnternet kullanma çizelgesi yapılmalıdır.  Arkadaş ve sosyal çevrelere zaman ayrılmalıdır.  Arkadaşlar ile Internet dışı yollardan iletişim kurulmalıdır.  Ailelerle birlikte yapılabilecek etkinliklere katılınmalıdır. 53

 Hobi olabilecek, sevdiğiniz, ilgilendiğiniz başka konular bulunmalıdır.  Kitap en sadık dosttur. Okuma alışkanlığı kazanmak için, düzenli kitap okunmalıdır.  Sorumluluklarınızı yerine getirin, başkaları sizlerin görevlerini yapmak zorunda değildir. 54

55

Bilgisayar başında geçirdiğimiz zamanı sınırlandıralım 56

Spor yapmaya zaman ayıralım 57

Bilgisayar başında geçen saatlerde beslenmemizi aksatmayalım 58

Göz sağlığımızı korumak için bilgisayar başında geçirdiğimiz her saat için yarım saat ara verelim 59

Kan dolaşımı, kas ve kemik sistemimizin sağlığı için düzenli aralıklarla mola verelim. Bu molalarda yürüyelim, boyun ve sırt egzersizleri yapalım 60

Şiddet içerikli bilgisayar oyunlarını tercih etmeyelim. Bu oyunlar kavga ve ölüme karşı acımasız ve duyarsız hale getirebilir, bizleri de şiddete yöneltebilir 61

62

İnternette sohbet ederken ya da mektup yazarken; adınız, soyadınız, adresiniz, telefon numaranız, T.C. Kimlik numaranız gibi kişisel bilgilerinizi asla vermeyiniz. 63

Hiç bir şeyi ailenizden saklamayın. İnternette ailenizle birlikte gezinin veya ziyaret ettiğiniz siteleri ailenize söyleyin 64

Ailenizin haberi olmadan, internette tanıştığınız hiç kimseyi aramayın ve kimseyle buluşmayın. Onlara hiçbir şey göndermeyin. Size bir şey gönderilirse ailenize söyleyin 65

Ailenizle konuşmadan internet aracılığıyla sorulan sorulara cevap vermeyin. Hiçbir formu doldurmayın ya da hiçbir yarışmaya katılmayın 66

Hiç bir tartışmaya ya da kavgaya katılmayın 67

İnternette iyi bir dil kullanın ve nazik olun. Sadece şaka yapıyor olsanız bile kimseyi korkutmayın ya da tehdit etmeyin 68

Tanımadığınız kişilerle hiçbir şekilde internet üzerinden video görüşmesi yapmayın 69

Ailenizin sizin güvenliğinizi ve sağlığınızı düşündüklerini bilin. Bilgisayar ve internetle ilgili kurallara uyma konusunda ailenizle işbirliği içinde olun ve başınıza ne gelirse gelsin onlara söyleyin 70

İnternette işlenen suçlar ile gerçek hayatta işlenen suçlar arasında bir fark yoktur. İnternet sadece suçu işlerken kullandığımız bir araçtır. 71

72  Asla sigaraya başlama.  İlacı doktor verir. Doktor haricinde kimsenin verdiği hapı yutma.  Arkadaşlarını dikkatli seç.  Hayır! Demeyi öğren.  Bilmediğin yerlere gitme.

X Sigara, alkol ve diğer maddeler ilaç değildir sorunlarla başa çıkmak için kullanılmaz! 73

74 SPOR, SANAT, KÜLTÜR ETKİNLİKLERİNE KATIL BİR HOBİ EDİN

.  Siz de bir Yeşilay Gönüllüsü olun ve bu mücadele de yerinizi alın. 75

76  Beni sabırla dinlediğiniz için teşekkür ederim.  SAĞLIKLI VE BAŞARILI BİR HAYAT SİZİN OLSUN